شکستگی لگن یا لگن شکسته (به انگلیسی: Broken Hip) به شکستگی در ناحیه لگن گفته می شود که ممکن است در هر سن و سالی به خصوص در سنین سالمندی رخ دهد.
این وضعیت یک مشکل جدی و گاه تهدید کننده زندگی محسوب می شود و تقریبا در همه موارد به عمل جراحی نیاز دارد.
در ادامه قصد داریم درباره شکستگی لگن و علل، علائم و روش های درمان آن صحبت کنیم. با سومیتا همراه باشید؛
شکستگی لگن چیست؟
شکستگی لگن معمولا در اثر شکستگی در بخش فوقانی استخوان ران رخ می دهد.
مفصل به نقطه اتصال دو یا چند استخوان گفته می شود و مفصل ران یک مفصل توپی یا گوی و کاسه ای است که گوی آن سر استخوان ران و کاسه یا حفره آن بخش خمیده استخوان لگن می باشد که به آن استابولوم گفته می شود.
لازم به ذکر است ساختار مفصل ران به گونه ای است که دامنه حرکتی بیشتری نسبت به هر نوع مفصل دیگری در بدن ایجاد می کند. به عنوان مثال می توان لگن را در چند جهت چرخانده و حرکت داد در حالی که سایر مفاصل مانند زانو و آرنج تنها حرکت محدود در یک جهت را امکان پذیر می کنند.
لازم به ذکر است شکستگی لگن جزو آسیب دیدگی های جدی محسوب می شود و عوارض ناشی از آن می تواند تهدید کننده زندگی باشد.
انواع شکستگی لگن
شکستگی لگن معمولا در بخش گوی مفصل ران رخ می دهد، اگرچه ممکن است در نقاط مختلف از جمله کاسه یا استابولوم نیز ایجاد شود.
برخی انواع شکستگی لگن عبارتند از :
1. شکستگی گردن استخوان ران
این نوع شکستگی در ناحیه استخوان ران و در فاصله حدود 2.5 تا 5 سانتی متر از محل اتصال گوی و کاسه استخوان رخ می دهد و طی آن ممکن است به دنبال پاره شدن رگ های خونی، گردش خون در ناحیه لگن قطع شود.
2. شکستگی اینترتروکانتریک لگن
این شکستگی در فاصله کمی دورتر (حدود 7 تا 10 سانتی متر) از مفصل رخ می دهد و جریان خون به استخوان ران را متوقف نمی کند.
3. شکستگی داخل کپسولی
این شکستگی قسمت های گوی و کاسه لگن را تحت تاثیر قرار می دهد و می تواند به پارگی رگ های خونی که به سمت گوی می روند منجر شود.
علت شکستگی لگن
برخی علل بالقوه شکستگی لگن عبارتند از :
- افتادن روی سطح سفت یا سقوط از ارتفاع زیاد
- ضربه های شدید به لگن مانند تصادف با ماشین
- بیماری هایی مانند پوکی استخوان که باعث از بین رفتن بافت استخوانی می شود
- چاقی که باعث فشار بیش از حد روی استخوان های لگن می شود
عوامل خطر زای شکستگی لگن
برخی عوامل و شرایط می توانند خطر شکستگی لگن را افزایش دهند، از جمله :
- سابقه شکستگی لگن : افرادی که قبلا دچار شکستگی لگن شده اند بیشتر در معرض آن هستند
- نژاد : گفته شده مردم آسیایی یا قفقازی بیشتر از سایرین به پوکی استخوان مبتلا می شوند
- جنسیت : به طور کلی احتمال شکستگی لگن در خانم ها بیشتر است زیرا بیشتر از مردان مستعد ابتلا به پوکی استخوان هستند
- سن : افراد در سنین 60 سال یا بیشتر ممکن است در معرض خطر شکستگی لگن قرار داشته باشند زیرا با افزایش سن، قدرت و تراکم استخوان ها کاهش می یابد و استخوان های ضعیف ممکن است به راحتی بشکنند. به علاوه سن بالا اغلب مشکلات بینایی، تعادل و سایر مشکلات را به همراه دارد که می توانند احتمال سقوط و زمین خوردن را افزایش دهند
- سوء تغذیه : یک رژیم غذایی سالم شامل مواد مغذی همچون پروتئین، ویتامین D و کلسیم می باشد که برای سلامت استخوان ها مهم هستند. افرادی که کالری یا مواد مغذی کافی از رژیم غذایی خود دریافت نمی کنند ممکن است دچار سوء تغذیه شوند که این مسئله می تواند آن ها را در معرض خطر شکستگی قرار دهد
به علاوه تحقیقات نشان داده افراد سالمندی که دچار سوء تغذیه هستند بیشتر در معرض خطر شکستگی لگن قرار دارند. همچنین دریافت کلسیم و ویتامین D کافی در کودکان برای سلامت استخوان های آن ها در آینده از اهمیت زیادی برخوردار می باشد.
علائم شکستگی لگن
برخی علائم شکستگی لگن می تواند شامل موارد زیر باشد :
- درد در ناحیه لگن و کشاله ران
- کوتاه تر بودن پای آسیب دیده از پای سالم
- ناتوانی در راه رفتن یا عدم تحمل وزن یا فشار روی لگن و پای آسیب دیده
- التهاب مفصل ران
- کبودی
ناگفته نماند شکستگی لگن می تواند تهدید کننده زندگی باشد و افرادی که به این وضعیت مشکوک هستند لازم است فورا به پزشک مراجعه کنند.
تشخیص شکستگی لگن
پزشک طی معاینه فیزیکی ممکن است متوجه علائم واضح شکستگی لگن مانند ورم، کبودی یا تغییر شکل در ناحیه شود، با این حال برای تشخیص دقیق ممکن است آزمایش های خاصی تجویز شود.
به عنوان مثال نتایج آزمایش های تصویر برداری به پزشک کمک می کند تا محل شکستگی ها را مشخص کند. پزشک احتمالا با کمک اشعه ایکس از مفصل ران عکس برداری کند و در صورتی که هیچ گونه شکستگی قابل شناسایی نباشد از روش های دیگری همچون سی تی اسکن یا ام آر آی استفاده خواهد کرد.
لازم به ذکر است ام آر آی روش دقیق تری نسبت به اشعه ایکس می باشد و می تواند تصاویر دقیق تری از ناحیه در اختیار پزشک قرار دهد. سی تی اسکن نیز نوعی روش تصویر برداری است که می تواند تصاویری از استخوان لگن و عضلات، بافت ها و چربی اطراف آن ایجاد کند.
درمان شکستگی لگن
پزشک برای انتخاب درمان مناسب به سن و وضعیت جسمانی فرد توجه می کند. به عنوان مثال نوع درمان در افراد مسن که علاوه بر شکستگی لگن دچار مشکلات سلامتی دیگر نیز هستند ممکن است متفاوت باشد.
برخی گزینه های درمانی عبارتند از :
- دارو
- عمل جراحی
- فیزیوتراپی
پزشک ممکن است برای کاهش ناراحتی از داروهای ضد درد استفاده کند. همچنین عمل جراحی متداول ترین روش درمانی برای ترمیم یا تعویض مفصل ران است.
جراحی تعویض مفصل ران شامل برداشتن بخش آسیب دیده لگن و قرار دادن یک مفصل ران مصنوعی به جای آن است. معمولا لازم است بعد از عمل جراحی از فیزیوتراپی برای کمک به تسریع بهبودی استفاده شود.
دوران نقاهت و چشم انداز شکستگی لگن
معمولا بیمار بعد از عمل جراحی به مدت چند روز در بیمارستان بستری می شود و گاه مدتی را در مرکز توان بخشی سپری می کند. سرعت بهبودی فرد به وضعیت جسمانی او قبل از آسیب دیدگی بستگی دارد.
عمل جراحی در اکثر موارد با موفقیت انجام می شود اما ممکن است عوارضی به دنبال داشته باشد. به عنوان مثال شکستگی لگن می تواند توانایی فرد در راه رفتن را برای مدتی مختل کند که این بی تحرکی گاهی به عوارض زیر منجر می شود :
- زخم بستر
- لخته شدن خون در پاها یا ریه ها
- عفونت دستگاه ادراری
- ذات الریه
شکستگی لگن به خصوص در افراد مسن می تواند بسیار جدی شود که علت آن عوارض عمل جراحی برای افراد مسن و مشکلات سلامتی آن ها می باشد.
در صورتی که وضعیت فرد بهبود نیابد ممکن است نیاز باشد مدتی در یک مرکز توان بخشی تحت نظر باشد. به علاوه از دست دادن تحرک و استقلال می تواند به افسردگی در برخی افراد منجر شود و روند بهبودی را کند کند.
با این حال افراد مسن می توانند برای بهبودی سریع تر بعد از عمل و جلوگیری از شکستگی های بعدی اقداماتی انجام دهند. به عنوان مثال مصرف مکمل کلسیم به افزایش تراکم استخوان ها کمک می کند.
به علاوه پزشکان برای جلوگیری از شکستگی و افزایش قدرت بدن این افراد ورزش های تحمل وزن توصیه می کنند. توصیه می شود قبل از انجام هر گونه ورزش بعد از عمل جراحی لگن با پزشک مشورت شود.
منبع: healthline
