درد مچ دست چیست؟

درد مچ دست (به انگلیسی: Wrist pain) به هر گونه ناراحتی در مچ دست اطلاق می شود که می تواند به دلایل مختلف رخ دهد.

این وضعیت می تواند درد آزار دهنده ای ایجاد کرده و در برخی موارد به قدری شدید باشد که در کارهای روزمره فرد تداخل ایجاد کند. گزینه های درمانی موجود برای این درد با توجه به علت آن ممکن است متفاوت باشد.

در ادامه قصد داریم درباره درد مچ دست و علل، علائم و روش های درمان آن صحبت کنیم. با سومیتا همراه باشید؛

درد مچ دست چیست؟

اگرچه مچ دست بخش کوچکی از بدن محسوب می شود اما از هشت استخوان و همچنین رباط ها و تاندون ها تشکیل شده که آن را به ناحیه ای نسبتا ظریف تبدیل می کند و گاهی ممکن است مشکلات و ناراحتی هایی برای آن ایجاد شود.

درد مچ دست یکی از وضعیت های آزار دهنده ای است که همان طور که از نام آن پیدا است به درد و هر گونه ناراحتی در مچ دست گفته می شود و می تواند به دلایل مختلف از جمله موارد زیر ایجاد شود :

آسیب حاد
آرتروز
نقرس
سندرم تونل کارپال

علت درد مچ دست

بیماری ها و اختلالات زیر از علل شایع درد در ناحیه مچ دست محسوب می شوند :

1. سندرم تونل کارپال

همان طور که می دانید عصب مدیان یکی از سه عصب اصلی ساعد است و سندرم تونل کارپال زمانی اتفاق می‌ افتد که این عصب تحت فشار قرار بگیرد.

ناگفته نماند عصب مدیان در کف دست قرار گرفته و باعث ایجاد حس در نواحی زیر در دست می شود :

شست
انگشت اشاره
انگشت وسط
بخشی از انگشت حلقه

علاوه بر این، این عصب تکانه الکتریکی به عضله منتهی به انگشت شست می فرستد. ناگفته نماند سندرم تونل کارپال ممکن است در یک یا هر دو دست رخ دهد و علاوه بر ایجاد درد می تواند به علائم زیر نیز منجر شود :

بی حسی
ضعف
سوزن سوزن شدن در ناحیه کناره دست نزدیک انگشت شست

برخی عوامل خطر زای سندرم تونل کارپال عبارتند از :

انجام کارهای تکراری با دست ها مانند تایپ کردن، طراحی یا خیاطی
بارداری
ابتلا به برخی بیماری ها مانند دیابت، آرتریت یا کم کاری تیروئید
سابقه خانوادگی سندرم تونل کارپال

2. آسیب دیدگی مچ دست

آسیب دیدگی مچ دست نیز می تواند باعث ایجاد درد شود. به عنوان مثال افتادن یا سقوط کردن از جایی و ایجاد کردن تکیه گاه با دست ممکن است به این ناحیه آسیب وارد کند.

ورم، کبودی یا تغییر شکل مفاصل نزدیک مچ دست ممکن است نشانه های شکستگی، تاندونیت، پارگی رباط یا تاندون باشند و حتی اگر استخوان آسیب ندیده باشد اعصاب یا بافت اطراف مچ دست می تواند آسیب ببیند.

3. نقرس

نقرس نوعی آرتریت التهابی است که معمولا به دلیل تجمع اسید اوریک در بدن ایجاد می شود. همان طور که می دانید اوریک اسید یک ماده شیمیایی است که بدن هنگام تجزیه مواد غذایی حاوی ترکیبات آلی به نام پورین تولید می کند.

بیشتر اوریک اسید در خون حل شده و از طریق ادرار از بدن خارج می شود اما ممکن است بدن اوریک اسید بیش از حد تولید کرده و یا نتواند اوریک اسید را به اندازه کافی دفع کند. این اوریک اسید اضافی می تواند در مفاصل رسوب و به درد و تورم منجر شود.

لازم به ذکر است درد نقرس اغلب در زانو، مچ پا، مچ دست و پا رخ می دهد و برخی عوامل خطر زای شایع آن عبارتند از :

مصرف بیش از حد الکل
مصرف بیش از حد غذاها و نوشیدنی های سرشار از فروکتوز
استفاده از یک رژیم غذایی سرشار از مواد غذایی غنی از پورین مانند گوشت قرمز و انواع خاصی از غذاهای دریایی
چاقی
برخی داروها مانند دیورتیک ها
بیماری های دیگر مانند فشار خون بالا، دیابت و بیماری کلیوی

4. آرتریت

آرتریت نوعی بیماری شامل التهاب مفاصل است که می تواند باعث تورم و سفتی در ناحیه آسیب دیده شود. این بیماری ممکن است به دلایل مختلف از جمله ساییدگی و پارگی طبیعی، افزایش سن و کار کشیدن بیش از حد دست ها رخ دهد.

انواع مختلف آرتریت وجود دارد اما شایع ترین انواعی که می توانند مچ دست را تحت تاثیر قرار دهند عبارتند از :

آرتریت روماتوئید : نوعی بیماری خود ایمنی است و می تواند هر دو مچ دست را درگیر کند. این بیماری زمانی ایجاد می شود که سیستم ایمنی به اشتباه به پوشش مفاصل از جمله مچ دست حمله کرده و به ورم دردناک و در نهایت فرسایش استخوانی منجر شود
استئو آرتریت یا آرتروز : نوعی بیماری دژنراتیو مفصلی که بین افراد مسن شایع می باشد و علت آن شکسته شدن غضروفی است که مفاصل را می پوشاند. این بافت محافظ طی فرآیند پیری یا به مرور زمان و حرکت های مکرر آسیب می بیند و به دلیل ساییده شدن استخوان های مفصل روی یکدیگر، تورم و درد ایجاد می شود

اگرچه آرتریت ممکن است در همه افراد به خصوص به دلیل افزایش سن رخ دهد اما برخی عوامل خطر زا وجود دارند که می توانند احتمال ابتلا به آن را افزایش دهند، از جمله :

چاقی
عفونت های درمان نشده
سیگار کشیدن
آسیب های مفصلی درمان نشده به دلیل استفاده بیش از حد (مانند خم شدن بیش از حد زانو)

5. کیست های گانگلیون

این توده‌ های خوش‌ خیم، غیر سرطانی و معمولا بی‌ ضرر اغلب در دست و به خصوص در پشت مچ دست ایجاد می‌ شوند. علت ایجاد این کیست ها مشخص نیست اما به نظر می رسد در افراد زیر شایع تر می باشند :

افراد 15 تا 40 ساله
ژیمناستیک کارها (به دلیل وارد کردن فشار مکرر به مچ دست)
زنان

علائم درد مچ دست

بسته به این که چه عاملی باعث بروز درد مچ دست شده باشد، این وضعیت ممکن است با علائم زیر همراه باشد :

انگشتان متورم
مشکل در مشت کردن یا گرفتن اشیا
بی حسی یا احساس سوزن سوزن شدن در دست
درد، بی حسی یا گز گز که هنگام شب تشدید می شود
درد ناگهانی و شدید در دست
ورم یا قرمزی در اطراف مچ دست
احساس گرما در مفصل مچ دست

اگر مچ دست گرم و قرمز است و فرد تب بالای 38 درجه سانتی گراد دارد لازم است فورا به پزشک مراجعه شود زیرا این علامت می تواند نشانه آرتریت عفونی باشد که یک بیماری جدی است.

همچنین در صورتی که فرد نتواند مچ دست خود را حرکت دهد یا شکل دست او غیر طبیعی به نظر برسد ممکن است استخوانش شکسته باشد که باید هر چه سریع تر توسط پزشک معاینه شود.

پزشک حتما علت درد مچ دست را که بدتر می‌ شود یا در توانایی فرد برای انجام کارهای روزانه اختلال ایجاد کرده به دقت بررسی می کند.

تشخیص علت درد مچ دست

پزشک برای تشخیص علت درد مچ دست، ابتدا معاینه فیزیکی انجام داده و آزمایش های خاصی تجویز می کند. به عنوان مثال :

خم کردن مچ دست به مدت 60 ثانیه به سمت جلو و این که آیا در این حالت بی حسی یا گز گز ایجاد می شود
ضربه زدن روی عصب مدیان و بررسی این که آیا درد ایجاد می شود یا خیر
تست قدرت مچ دست و انگشتان
عکس برداری با اشعه ایکس از مچ دست برای ارزیابی استخوان ها و مفاصل
الکترومیوگرافی برای ارزیابی سلامت عضلات و اعصاب
آزمایش سرعت هدایت عصبی برای بررسی آسیب عصبی
آزمایش ادرار و خون برای تشخیص هر گونه بیماری زمینه ای
نمونه برداری از مایع مفاصل برای بررسی کریستال یا کلسیم

درمان درد مچ دست

گزینه های درمانی برای درد مچ دست بسته به علت آن می تواند متفاوت باشد.

به عنوان مثال درمان سندرم تونل کارپال ممکن است شامل موارد زیر باشد :

استفاده از مچ بند یا آتل برای کاهش تورم و کاهش درد مچ دست
استفاده از کمپرس گرم یا سرد هر بار به مدت 10 تا 20 دقیقه
مصرف داروهای ضد التهاب یا مسکن مانند ایبو پروفن یا ناپروکسن
تزریق استروئید
فیزیوتراپی
انجام عمل جراحی برای ترمیم عصب مدیان در موارد شدید

درمان نقرس ممکن است شامل موارد زیر باشد :

مصرف داروهای ضد التهابی مانند ایبو پروفن یا ناپروکسن
نوشیدن مقدار فراوان آب برای کاهش غلظت اسید اوریک
کاهش مصرف مواد غذایی پر چرب و الکل
مصرف داروهایی که پزشک برای کاهش اسید اوریک تجویز کرده است

درمان کیست گانگلیون می تواند شامل موارد زیر باشد :

بستن آتل برای جلوگیری از حرکت مچ دست
آسپیراسیون (تخلیه کیست)
برداشتن کیست با جراحی

بیماری کین باخ معمولا با روش های زیر درمان می شود :

بی حرکت نگه داشتن مچ دست
مصرف داروهای مسکن
جراحی برای بازگرداندن جریان خون به مچ دست
جراحی برای تنظیم کردن طول استخوان بازو

افرادی که در ناحیه مچ دست دچار آسیب دیدگی شده اند نیز می توانند با روش های زیر به بهبودی آن کمک کنند :

استفاده از آتل مچ دست
استراحت دادن به مچ دست و بالا نگه داشتن آن
مصرف مسکن های خفیف مانند ایبو پروفن یا استامینوفن
قرار دادن کیسه یخ روی ناحیه آسیب دیده برای کاهش درد و ورم، هر بار به مدت چند دقیقه

افرادی که به بیماری آرتریت مبتلا هستند لازم است به فیزیوتراپ مراجعه کنند تا با ورزش های تقویت کننده و کششی که به بهبودی مچ دست کمک می کنند آشنا شوند.

پیشگیری از درد مچ دست

درد مچ دست در همه موارد قابل پیشگیری نیست، به خصوص زمانی که فرد به آرتریت یا کیست دچار باشد. با این حال می توان با انجام تکنیک های زیر احتمال ابتلا به سندرم تونل کارپال را کاهش داد :