رنگ طبیعی ادرار از زرد کم رنگ تا طلایی تیره متغیر است. ادراری که رنگ غیر طبیعی دارد ممکن است دارای ته رنگ های قرمز، نارنجی، آبی، سبز یا قهوه ای باشد.
رنگ غیر طبیعی ادرار می تواند ناشی از مسائل مختلفی باشد. به عنوان مثال ممکن است در نتیجه مصرف برخی داروها، خوردن غذاهای خاص، داشتن شرایط پزشکی خاص یا کم آبی بدن ایجاد شود.
اگر رنگ ادرار شما غیرطبیعی است و نمی توانید علت آن را مشخص کنید با پزشک خود تماس بگیرید. در برخی موارد، رنگ غیر طبیعی ادرار ناشی از یک بیماری جدی است که نیاز به درمان دارد.
در ادامه این مقاله با انواع رنگ های غیر طبیعی و خطرناک ادرار و روش های تشخیص و درمان آن ها آشنا می شوید. با سومیتا همراه باشید؛
علل رنگ غیر طبیعی ادرار چیست؟
بسیاری از چیزها می توانند باعث شوند که ادرار شما رنگ غیر طبیعی پیدا کند. برخی از علل موقتی و بی ضرر هستند. به عنوان مثال خوردن برخی غذاها یا مصرف برخی داروها می توانند باعث تغییر رنگ ادرار شوند.
علل دیگر جدی تر هستند. به عنوان مثال ممکن است شما یک آسیب، عفونت یا بیماری زمینه ای داشته باشید که نیاز به درمان دارد.
1. ادرار زرد تیره
اگر ادرار شما تیره تر از حد معمول به نظر می رسد، احتمالا دچار کم آبی شده اید. وقتی مایعات کافی نمی نوشید، ترکیبات موجود در ادرار شما غلیظ تر می شوند. این باعث می شود رنگ آن تیره تر به نظر برسد.
2. ادرار قرمز یا صورتی
ادرار قرمز یا صورتی می تواند ناشی از موارد زیر باشد :
- برخی غذاها مانند چغندر، شاه توت و ریواس
- برخی داروها مانند ریفامپین (ریفادین)، فنازوپیریدین (پیریدیوم) و ملین‌هایی که حاوی سنا هستند
- وجود خون در ادرار می تواند ناشی از آسیب، انسداد، عفونت، بیماری کلیوی، بزرگ شدن خوش خیم پروستات یا سرطان باشد
- مسمومیت ناشی از سرب یا جیوه
- آسیب شدید عضلانی
وجود خون در ادرار باعث نگرانی است. این می تواند نشانه ای از یک مشکل جدی سلامتی باشد، بنابراین باید فورا به دنبال مراقبت های پزشکی باشید.
3. ادرار نارنجی رنگ
ادرار نارنجی رنگ معمولا توسط برخی داروها ایجاد می شود مانند :
- ریفامپین
- فنازوپیریدین
- ملین ها
- سولفاسالازین (آزولفیدین)
- برخی از داروهای شیمی درمانی
برخی از شرایط پزشکی نیز می توانند ادرار شما را نارنجی کنند. ادرار نارنجی ممکن است نشانه ای از مشکلات مجاری صفراوی یا کبد شما باشد به خصوص اگر مدفوع شما نیز رنگ روشن داشته باشد.
اگر برای بیماری کبدی تحت درمان هستید با پزشک خود در مورد تغییرات رنگ ادرار خود صحبت کنید. همچنین ممکن است در نتیجه کم آبی، ادرار شما نارنجی به نظر برسد.
4. ادرار آبی یا سبز
ادرار آبی یا سبز می تواند ناشی از موارد زیر باشد :
- رنگ های خوراکی
- رنگ های مورد استفاده در برخی از آزمایشات کلیه و مثانه
- برخی داروها و مکمل ها مانند ایندومتاسین، آمی تریپتیلین، پروپوفول و برخی مولتی ویتامین ها
در موارد نادر، ممکن است ناشی از موارد زیر باشد :
- عفونت در دستگاه ادراری شما ناشی از باکتری سودوموناس آئروژینوزا
- هیپرکلسمی خوش خیم خانوادگی، یک بیماری ارثی نادر
5. ادرار قهوه ای رنگ
علل ادرار قهوه ای رنگ می تواند موارد زیر باشد :
- برخی غذاها مانند باقلا، آلوئه ورا یا ریواس
- برخی داروها مانند پریماکین، کلروکین، نیتروفورانتوئین (ماکروبید)، مترونیدازول (فلاژیل)، متوکاربامول (روباکسین) و ملین‌ها با کاسکرا یا سنا
- برخی از عفونت های دستگاه ادراری، اختلالات کبدی و اختلالات کلیوی
- آسیب شدید عضلانی
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
اگر ادرار شما رنگ غیر طبیعی پیدا کرد که به نظر نمی رسد با غذایی که خورده اید، داروهایی که مصرف کرده اید یا کم آبی بدن شما مرتبط باشد، با پزشک خود تماس بگیرید.
برخی از علل زمینه ای ادرار غیر طبیعی یا تیره رنگ بی ضرر هستند. برخی دیگر بیماری های جدی هستند که نیاز به درمان دارند. پزشک می تواند به شما در شناسایی علت رنگ غیر طبیعی ادرار کمک کند.
اگر مشکوک به وجود خون در ادرار هستید، مراجعه به پزشک بسیار مهم است. همچنین اگر ادرار قهوه ای تیره همراه با مدفوع کم رنگ یا رنگ زرد در پوست و چشم هایتان ایجاد شد، باید به پزشک مراجعه کنید.
پزشک چگونه علت را تشخیص می دهد؟
پزشک احتمالا در مورد ادرار از شما سوالاتی می پرسد. او می خواهد بداند :
- چه مدت است که رنگ ادرار غیر طبیعی شده است
- آیا متوجه بوی غیرعادی شده اید
- آیا لخته خونی در آن دیده اید
پزشک احتمالا از شما می پرسد که آیا در هنگام ادرار کردن علائم دیگری مانند درد را تجربه کرده اید یا خیر. او همچنین ممکن است از شما در مورد داروهایی که در حال حاضر مصرف می کنید سوال کند. مهم است که هر گونه داروی تجویزی و بدون نسخه و همچنین مکمل های گیاهی را که مصرف می کنید گزارش دهید.
بسته به رنگ ادرار و علائم دیگر، پزشک ممکن است یک یا چند آزمایش را تجویز کند. به عنوان مثال پزشک احتمالا نمونه ای از ادرار شما را برای آزمایش در آزمایشگاه جمع آوری می کند تا علائم عفونت یا سایر ناهنجاری ها را بررسی کند.
همچنین ممکن است نمونه ای از خون شما را برای آزمایش بگیرد. آزمایش خون می تواند به پزشک کمک کند تا بفهمد کبد و کلیه شما به درستی کار می کنند یا خیر.
پزشک همچنین ممکن است سونوگرافی از مثانه یا کلیه را انجام دهد. این تست تصویربرداری از امواج صوتی برای ایجاد تصویری از اندام های داخلی بدن شما استفاده می کند.
در صورت مشکوک بودن به سنگ های مجاری ادراری، سی تی اسکن شکم و لگن ممکن است انجام شود. در صورت لزوم، مطالعات تصویربرداری می تواند به پزشک شما کمک کند تا نقایص ساختاری دستگاه ادراری شما را بررسی کند.
درمان شامل چه مواردی خواهد بود؟
برنامه درمانی توصیه شده توسط پزشک به علت رنگ غیر طبیعی ادرار شما بستگی دارد. از پزشک خود برای اطلاعات بیشتر در مورد تشخیص خاص، گزینه های درمانی و چشم انداز بلند مدت کمک بخواهید.
در برخی موارد، تغییرات ساده در شیوه زندگی ممکن است تنها چیزی باشد که لازم است. اگر رنگ ادرار شما در نتیجه کم آبی غیر طبیعی است، ابتدا می توانید مایعات بیشتری بنوشید. اگر رنگ غیرعادی ناشی از برخی غذاها باشد، می توانید کمتر از آن ها بخورید.
منبع : healthline
