برادی پنه چیست؟

برادی پنه (به انگلیسی: Bradypnea) به وضعیتی گفته می شود که در آن سرعت تنفس فرد تا حد غیر طبیعی پایین باشد که این مسئله ممکن است به دلایل مختلف رخ دهد.

چشم انداز این وضعیت با توجه به علت بروز آن، روش درمانی مورد استفاده و میزان واکنش بدن به درمان متفاوت است. برخی اختلالاتی که باعث بروز برادی پنه می شوند ممکن است نیاز به مدیریت طولانی مدت داشته باشند.

در ادامه قصد داریم درباره برادی پنه و علل، علائم و روش های درمان آن صحبت کنیم. با سومیتا همراه باشید؛

برادی پنه چیست؟

برادی پنه زمانی رخ می دهد که سرعت تنفس فرد تا حد غیر طبیعی پایین می باشد.

به طور کلی نرخ تنفس طبیعی برای یک فرد بزرگسال معمولا بین 12 تا 20 تنفس در دقیقه می باشد و تعداد کمتر از 12 یا بیشتر از 25 تنفس در دقیقه هنگام استراحت ممکن است نشانه یک مشکل جدی در سلامتی فرد باشد.

نرخ تنفس طبیعی در کودکان و نوجوانان نیز به صورت زیر می باشد :

نوزادان : 30 تا 60
کودکان 1 تا 3 سال : 24 تا 40
کودکان 3 تا 6 سال : 22 تا 34
کودکان 6 تا 12 سال : 18 تا 30
نوجوانان 12 تا 18 سال : 12 تا 16

برادی پنه ممکن است در خواب یا بیداری رخ دهد.

لازم به ذکر است این وضعیت با تنگی نفس و همچنین آپنه خواب که در آن تنفس به صورت موقتی و به طور کامل قطع می شود تفاوت دارد.

علت برادی پنه

کنترل تنفس یک فرآیند پیچیده است که ساقه مغز نقش مهمی در آن دارد. در این فرایند سیگنال‌ های تنفسی از مغز و از طریق نخاع به ماهیچه‌ های تنفسی رسیده و آن ها را سفت و شل می کنند تا هوا وارد ریه ها شود.

مغز و رگ‌ های خونی اصلی دارای حسگرهایی هستند که سطح اکسیژن و دی اکسید کربن خون را بررسی و بر این اساس میزان تنفس را تنظیم می‌ کنند. حسگرها همچنین به کشش هایی که در طول تنفس در مجاری هوایی رخ می دهد پاسخ داده و سیگنال هایی را به مغز ارسال می کنند.

علاوه بر این همه افراد قادر هستند به صورت ارادی و با کنترل دم و بازدم، تنفس خود را کاهش دهند که خود یک تمرین آرامش بخش متداول محسوب می شود.

چند عامل ممکن است در بروز برادی پنه نقش داشته باشند که عبارتند از :

1. مواد افیونی

مواد افیونی به گیرنده های سیستم عصبی مرکزی متصل شده و به طور چشمگیری سرعت تنفس را کاهش می دهند. مصرف بیش از حد این مواد می تواند تهدید کننده زندگی باشد و باعث قطع کامل تنفس شود. برخی از این مواد عبارتند از :

هروئین
کدئین
هیدروکودون
مورفین
اکسی کدون

در افراد زیر مصرف این مواد ممکن است خطر بیشتری به دنبال داشته باشد :

افراد سیگاری
کسانی که داروهای بنزودیازپین، باربیتورات، فنوباربیتال، گاباپنتینوئید یا داروهای خواب آور مصرف می کنند
افرادی که الکل مصرف می کنند
کسانی که به آپنه انسدادی خواب دچار هستند
کسانی که به بیماری مزمن انسدادی ریه، سرطان ریه یا سایر بیماری های ریوی مبتلا هستند

لازم به ذکر است افرادی که برای قاچاق مواد مخدر بسته های این مواد را می بلعند نیز ممکن است دچار برادی پنه شوند.

2. کم کاری تیروئید

عدم درمان بیماری کم کاری تیروئید می تواند برخی فرایندهای بدن از جمله تنفس را کند کند. همچنین ممکن است ماهیچه های مورد نیاز برای تنفس را ضعیف کرده و منجر به کاهش ظرفیت ریه شود.

3. سموم

برخی از سموم با کند کردن تنفس روی بدن تاثیر می گذارند. نمونه ای از این ماده شیمیایی سدیم آزید است که در کیسه های هوای خودروها و همچنین در آفت کش ها و وسایل انفجاری یافت می شود.

زمانی که این ماده شیمیایی به مقدار قابل توجهی استنشاق شود می تواند عملکرد سیستم عصبی مرکزی و سیستم قلبی عروقی را کند کند.

مثال دیگر مونوکسید کربن است که به صورت گاز از وسایل نقلیه، کوره های نفت و گاز و ژنراتورها خارج می شود. این گاز از طریق ریه ها جذب بدن شده و در جریان خون جمع می شود که کاهش سطح اکسیژن در خون را به دنبال دارد.

4. آسیب دیدگی سر

آسیب دیدگی ناحیه نزدیک ساقه مغز و فشار زیاد درون مغزی می تواند به برادی کاردی (کاهش ضربان قلب) و همچنین برادی پنه منجر شود.

برخی اختلالات و شرایط دیگر که ممکن است در بروز برادی پنه نقش داشته باشند عبارتند از :

استفاده از داروهای آرام بخش یا بیهوشی
اختلالات ریوی مانند آمفیزم، برونشیت مزمن، آسم شدید، ذات الریه و ادم ریوی
مشکلات تنفسی در خواب مانند آپنه خواب
بیماری هایی که روی اعصاب یا ماهیچه های درگیر در تنفس تاثیر می گذارد مانند سندرم گیلن باره یا اسکلروز جانبی آمیوتروفیک

طی مطالعه ای مشخص شده استرس عاطفی و اضطراب مزمن می تواند به کاهش سرعت تنفس حداقل در کوتاه مدت منجر شود.

یکی از نگرانی های جدی این است که پایین بودن دائمی نرخ تنفس ممکن است به کلیه ها سیگنال افزایش فشار خون بدهد که در طولانی مدت می تواند به فشار خون بالا منجر شود.

علائم همراه برادی پنه

علائمی که ممکن است همراه با برادی پنه رخ دهد به علت بروز آن بستگی دارد، به عنوان مثال :

مواد افیونی می توانند باعث مشکلات خواب، یبوست، کاهش هوشیاری و خارش شوند
سایر علائم کم کاری تیروئید ممکن است شامل بی حالی، خشکی پوست و ریزش مو باشد
مسمومیت با سدیم آزید می تواند به علائم مختلف از جمله سردرد، سر گیجه، بثورات پوستی، ضعف، حالت تهوع و استفراغ منجر شود
قرار گرفتن در معرض مونوکسید کربن ممکن است باعث سردرد، سر گیجه، مسمومیت قلبی عروقی، نارسایی تنفسی و کما شود

لازم به ذکر است بروز برادی پنه به همراه علائمی همچون گیجی، کبود شدن یا از دست دادن هوشیاری می تواند جان بیمار را تهدید کند و نیاز به اقدامات پزشکی اورژانسی دارد.

تشخیص برادی پنه

اگر سرعت تنفس کندتر از حد معمول به نظر برسد لازم است برای بررسی آن به پزشک مراجعه شود.

پزشک معمولا ابتدا معاینه فیزیکی انجام داده، سابقه پزشکی فرد را بررسی و سایر علائم حیاتی همچون نبض، دمای بدن و فشار خون را کنترل می کند. علاوه بر این ممکن است نیاز به انجام برخی آزمایش های تشخیصی باشد.

درمان برادی پنه

برادی پنه در شرایط اورژانسی به اکسیژن مکمل و سایر اقدامات حمایتی نیاز دارد. به علاوه درمان هر یک از بیماری های زمینه ای ممکن است برادی پنه را برطرف کند. برخی درمان های بالقوه عبارتند از:

اعتیاد به مواد افیونی : ترک اعتیاد
اوردوز مواد افیونی : در مواردی که فرد مواد افیونی مصرف می کند، دارویی به نام نالوکسان در صورتی که به موقع مصرف شود می تواند نقاط گیرنده مواد افیونی در بدن را مسدود کرده و اثرات سمی اوردوز این مواد را کاهش دهد
کم کاری تیروئید : مصرف داروهای خاص این بیماری
سموم : استفاده از اکسیژن، درمان هر گونه مسمومیت و نظارت روی علائم حیاتی
آسیب دیدگی سر : در مواردی که ناحیه سر صدمه دیده نیاز به نظارت دقیق، مراقبت های حمایتی و عمل جراحی در صورت نیاز می باشد