بیماری ریه بینابینی چیست؟

بیماری ریه بینابینی (به انگلیسی: Interstitial lung disease) به گروهی از بیماری های ریه گفته می شود که با التهاب و اسکار در اطراف کیسه های هوای بالون مانند در ریه به نام آلوئول همراه می باشند.

در این بیماری ها اکسیژن کافی به خون نمی رسد که با علائم گوناگون شناخته می شود و می تواند مشکلات زیادی برای سلامتی ایجاد کند.

در ادامه قصد داریم درباره بیماری ریه بینابینی و علل، علائم و روش های درمان آن صحبت کنیم. با سومیتا همراه باشید؛

بیماری ریه بینابینی چیست؟

بیماری ریه بینابینی شامل بیش از 200 بیماری مختلف است که باعث التهاب و زخم در اطراف کیسه های هوای آلوئول در ریه ها می شوند.

همان طور که می دانید اکسیژن از طریق آلوئول ها وارد جریان خون می شود اما زخم شدن این کیسه هایی هوایی مانع انبساط کافی آن ها شده و در نتیجه اکسیژن کمتری وارد خون می شود.

علاوه بر این ممکن است سایر بخش های ریه‌ مانند راه‌ های هوایی، پوشش ریه ها و رگ‌ های خونی نیز تحت تاثیر این مسئله قرار بگیرند.

انواع بیماری ریه بینابینی

همان طور که گفتیم بیش از 200 نوع مختلف بیماری ریه بینابینی وجود دارد که برخی از آن ها عبارتند از :

آزبستوز : به التهاب و اسکار ریه ها به دلیل تنفس در الیاف آزبست گفته می شود
برونشیولیت اوبلیترانس : وضعیتی که باعث انسداد در کوچک ترین راه های هوایی ریه به نام نایژک می شود
پنوموکونیوز معدن چیان : بیماری ریوی ناشی از قرار گرفتن در معرض گرد و غبار زغال سنگ که به نام سیاه ششی نیز شهرت یافته است
سیلیکوزیس مزمن : نوعی بیماری ریوی ناشی از تنفس در ماده معدنی سیلیس می باشد
فیبروز ریوی مرتبط با بافت همبند : نوعی بیماری ریوی که برخی افراد مبتلا به بیماری های بافت همبند مانند اسکلرودرمی یا سندرم شوگرن را تحت تاثیر قرار می دهد
ﭘﻨﻮﻣﻮﻧﯽ ﺑﯿﻨﺎﺑﯿﻨﯽ دﺳﮑﻮاﻣﺎﺗﯿﻮ : وضعیتی که باعث التهاب ریه ها می شود و در افراد سیگاری شایع تر است
فیبروز ریوی خانوادگی : تجمع بافت اسکار در ریه ها که دو یا چند عضو از یک خانواده را تحت تاثیر قرار می دهد
بیماری التهابی ریه حساس : به التهاب آلوئول ها ناشی از تنفس در مواد آلرژیک یا سایر محرک ها گفته می شود
فیبروز ریوی ایدیوپاتیک : بیماری با علت ناشناخته که در آن در سراسر بافت ریه بافت اسکار ایجاد می شود
سارکوئیدوز : بیماری که باعث می شود توده های کوچکی از سلول های التهابی در اندام هایی مانند ریه ها و غدد لنفاوی تشکیل شوند

علائم بیماری ریه بینابینی

در بیماری ریه بینابینی اکسیژن کافی وارد خون نمی شود که این مسئله می تواند چندین علامت مختلف ایجاد کند، از جمله :

تنگی نفس، به خصوص زمانی که فرد ورزش می کند یا از پله ها بالا می رود
سرفه خشک
خستگی
ضعف
کاهش وزن نا خواسته
کاهش اشتها
تنفس سریع یا سخت
درد یا ناراحتی قفسه سینه

علائم ممکن است از نظر شدت متفاوت بوده و شبیه علائم مرتبط با سایر بیماری های تنفسی یا مشکلات سلامتی به نظر برسد.

بنابراین اگر دچار مشکل تنفسی هستید یا علائم شدید دیگری تجربه کرده اید به پزشک مراجعه کنید تا در صورت تشخیص بیماری ریه بینابینی، درمان های لازم برای مدیریت التهاب و اسکار ریه آغاز شود.

علت بیماری ریه بینابینی

پزشکان در اکثر موارد نمی توانند علت بیماری ریه بینابینی را شناسایی کنند که در این صورت به آن بیماری ریه بینابینی ایدیوپاتیک گفته می شود.

سایر علل بیماری ریه بینابینی شامل ابتلا به برخی بیماری ها، استفاده از داروهای خاص یا قرار گرفتن در معرض مواد سمی است که به ریه های فرد آسیب می رسانند.

بنابر آن چه گفته شد علت بیماری ریه بینابینی به 3 دسته اصلی تقسیم می شود که عبارتند از :

1. بیماری های خود ایمنی

در بیماری های زیر سیستم ایمنی بدن به ریه ها و سایر اندام ها حمله کرده و به آن ها آسیب می رساند :

درماتومیوزیت : نوعی بیماری التهابی که باعث ضعف عضلانی و بثورات پوستی می شود
لوپوس : وضعیتی که در آن سیستم ایمنی به انواع مختلف بافت ها از جمله پوست، مفاصل و سایر اندام ها حمله می کند
بیماری بافت همبند مخلوط : وضعیتی که علائم چندین بیماری بافت همبند از جمله پلی میوزیت، لوپوس و اسکلرودرمی را دارا می باشد
پلی میوزیت : وضعیتی که باعث التهاب عضلات می شود
واسکولیت : به التهاب و آسیب عروق خونی بدن گفته می شود
آرتریت روماتوئید : بیماری که در آن سیستم ایمنی بدن به مفاصل، ریه ها و سایر اندام ها حمله می کند
اسکلرودرمی : گروهی از بیماری ها که باعث ضخیم شدن و سفت شدن پوست و بافت همبند می شوند
سندرم شوگرن : وضعیتی که باعث درد مفاصل، خشکی چشم و خشکی دهان می شود

2. قرار گرفتن در معرض مواد سمی

قرار گرفتن در معرض مواد زیر در محل کار یا محیط می تواند باعث ایجاد اسکار ریه شود :

پروتئین های حیوانی مانند پروتئین پرندگان
الیاف آزبست یا پنبه نسوز
گرد و غبار زغال سنگ
غبار غلات
کپک
گرد و غبار سیلیس
دود تنباکو

3. مصرف داروهای خاص

مصرف داروهای زیر در افراد مستعد می تواند به ریه ها آسیب برساند :

آنتی بیوتیک هایی مانند نیتروفورانتوئین و سولفاسالازین
داروهای ضد التهابی مانند آسپرین، اتانرسپت و اینفلیکسیماب
داروهای شیمی درمانی مانند آزاتیوپرین، بلئومایسین، سیکلوفسفامید، متوترکسات و وینبلاستین
داروهای قلبی مانند آمیودارون
مواد مخدری همچون هروئین و داروهای درمان آن مانند متادون

درمان بیماری ریه بینابینی

درمان‌ های موجود نمی‌ توانند اسکار ریه که قبلا رخ داده را معکوس کنند اما از ایجاد اسکار بیشتر جلوگیری کرده یا پیشرفت بیماری را کاهش می دهند.

در صورتی که قرار گرفتن در معرض مواد سمی یا دارو باعث بروز بیماری ریه بینابینی شده باشد لازم است از آن ماده اجتناب شود.

پزشک می تواند از روش های مختلف درمانی برای کنترل بیماری ریه بینابینی استفاده کند که عبارتند از :

در حال حاضر در دستور العمل های بین المللی از اکسیژن مکمل برای درمان استفاده می شود، اگرچه تاثیر مثبت آن در هیچ مطالعه ای اثبات نشده اما گزارش ها حاکی از آن است افرادی که از آن استفاده می کنند کمتر دچار تنگی نفس می شوند
توان بخشی ریوی ممکن است به بهبود سطح فعالیت و توانایی ورزش در فرد کمک کند
داروهای ضد التهابی مانند استروئید پردنیزون می توانند تورم ریه ها را کاهش دهند
داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی مانند آزاتیوپرین، سیکلوفسفامید و مایکوفنولات موفتیل برای توقف حملات سیستم ایمنی آسیب رسان ریه مفید هستند
داروهای ضد فیبروتیک مانند پیرفنیدون و نینتدانیب ممکن است از ایجاد اسکار بیشتر در ریه ها جلوگیری کنند. این داروها توسط سازمان غذا و داروی ایالات متحده برای درمان فیبروز ریوی ایدیوپاتیک تایید شده اند

اگر وضعیت به قدری شدید باشد که درمان های ذکر شده اثر بخش نباشند، در مرحله آخر ممکن است پیوند ریه پیشنهاد شود که اغلب در افراد کمتر از 65 سال و در برخی موارد در سنین بالاتر قابل انجام است.

افرادی که تحت عمل جراحی پیوند ریه قرار می گیرند نباید به بیماری های جدی همچون سرطان، هپاتیت B یا C، اچ آی وی، نارسایی قلبی، کبدی یا کلیوی مبتلا باشند.

نکات مهم

افرادی که تحت درمان قرار دارند می توانند از نکات زیر برای حفظ بهتر سلامتی خود استفاده کنند :

افراد سیگاری سیگار را ترک کنند زیرا سیگار آسیب بیشتری به ریه ها وارد می کند
از رژیم غذایی متعادل استفاده کنند، دریافت مواد مغذی و کالری کافی مهم است به خصوص این که این بیماری می تواند باعث کاهش وزن فرد شود
استفاده از اکسیژن هنگام ورزش کردن می تواند به فرد کمک کند فعال بماند
واکسن های ذات الریه، سیاه سرفه و آنفولانزا در صورت نیاز دریافت شود، این عفونت ها می توانند علائم ریوی را بدتر کنند

امید به زندگی در بیماری ریه بینابینی

امید به زندگی در بیماری ریه بینابینی می تواند از فردی به فرد دیگر متفاوت باشد. سرعت پیشرفت این بیماری گاه سریع و در برخی موارد کند و آهسته است و علائم نیز می تواند از خفیف تا شدید متغیر باشد.

برخی از بیماری های ریه بینابینی چشم انداز بهتری نسبت به سایرین دارند در حالی که یکی از شایع ترین انواع که فیبروز ریوی ایدیوپاتیک نام دارد ممکن است چشم انداز چندان خوبی نداشته باشد. میانگین امید به زندگی افراد مبتلا به این نوع در حال حاضر 3 تا 5 سال است که با داروهای خاص می تواند طولانی تر باشد.

این در حالی است که افراد مبتلا به انواع دیگر بیماری های ریه بینابینی مانند سارکوئیدوز می توانند عمر بسیار طولانی تری داشته باشند.