علائم آمفیزم چیست؟

آمفیزم از بیماری های ریوی شناخته شده است و زمانی که برای اولین بار رخ می دهد معمولا بدون علامت می باشد اما با پیشرفت بیماری و فعالیت فرد ممکن است علائمی همچون تنگی نفس و در نهایت سرفه مزمن همراه با خلط و حملات مکرر برونشیت یا ذات الریه رخ دهد.

در مراحل بعدی این بیماری نیز ممکن است عوارض بالقوه ای ایجاد شود که از اضطراب تا مشکلات قلبی متغیر می باشد. این بیماری پیش رونده و بدون درمان است اما با کمک تکنیک های درمانی می توان علائم آن را کنترل کرد.

در ادامه قصد داریم درباره علائم و نشانه های آمفیزم صحبت کنیم. با سومیتا همراه باشید؛

علائم آمفیزم چیست؟

علائم شایع آمفیزم

آمفیزم در ابتدا معمولا خاموش است و گاهی تا زمانی که نیمی از ریه ها در اثر آلوئول آسیب ببینند علامتی از خودش نشان نمی دهد اما زمانی که علائم ظاهر شوند ممکن است بسیار شدید باشند.

برخی علائم شایع این بیماری عبارتند از :

1. تنگی نفس

تنگی نفس از علائم بارز آمفیزم است که در ابتدا تنها حین فعالیت رخ می دهد اما با پیشرفت بیماری می تواند شدید و حتی ترسناک باشد.

افراد مبتلا به آمفیزم معمولا احساس نفس نفس زدن پیدا می کنند که با گذشت زمان ممکن است حتی در هنگام استراحت نیز بروز کند. این حالت معمولا به صورت مشکل تنفسی شبیه گرسنگی هوا توصیف می شود.

2. تنفس سریع و پی در پی

تاکی پنه نوعی اصطلاح پزشکی برای تنفس سریع و یکی دیگر از علائم شایع آمفیزم است.

لازم به ذکر است تعداد تنفس های طبیعی در یک دقیقه برای یک فرد بالغ سالم بین 12 تا 18 تنفس می باشد در حالی که تاکی پنه به صورت تعداد بیش از 20 تنفس در دقیقه برای حداقل چند دقیقه تعریف می شود.

این علامت معمولا هنگام تشدید آمفیزم رخ می دهد و ممکن است با موارد زیر همراه باشد :

تنفس سریع و پی در پی
تنفس کم عمق
تنگی نفس
ناتوانی در راه رفتن
احساسی که باعث می شود فرد بخواهد خم شود، بنشیند یا دراز بکشد
احساس این که اکسیژن فرد تمام شده است
احساس شدید اضطراب
حالت تهوع یا استفراغ

2. سرفه مزمن

سرفه مزمن نوعی سرفه طولانی مدت و مداوم است که با وجود استفاده از روش های درمانی برطرف نمی شود. پزشکان معمولا سرفه مزمن که به مدت 8 هفته یا بیشتر ادامه داشته باشد را مورد بررسی قرار می دهند.

سرفه طولانی مدت در آمفیزم ممکن است به صورت مولد (با خلط) یا غیر مولد (بدون خلط) توصیف شود.

3. خس خس سینه

خس خس سینه به صدای سوت مانند بلندی گفته می شود که هنگام نفس کشیدن از طریق دهان یا بینی ایجاد می شود و یکی از علائم شایع آمفیزم محسوب می شود.

این صدا به دلیل باریک شدن مجاری تنفسی ناشی از التهاب و انقباض ایجاد می شود که جریان یافتن هوا به ریه ها را دشوار می کند.

اگرچه خس خس سینه می تواند در هنگام دم رخ دهد اما در آمفیزم اغلب در بازدم ایجاد می شود.

4. کاهش تحمل ورزشی

با پیشرفت آمفیزم ممکن است عدم تحمل ورزشی که در آن انجام فعالیت های بدنی برای فرد دشوار می شود تشدید پیدا کند.

این مسئله به این دلیل رخ می دهد که هوا داخل ریه ها به دام افتاده و ریه دچار تورم شدید می شود که جذب اکسیژن کافی برای دریافت انرژی را دشوار خواهد کرد.

عدم تحمل ورزشی ممکن است به صورت ناتوانی در انجام فعالیت های نسبتا شدید مانند بالا رفتن از پله های خانه شروع شود و با پیشرفت بیماری، فرد نتواند از یک اتاق به اتاق دیگر راه برود.

علائم نادر آمفیزم

علائم زیر ممکن است به ندرت در مراحل بعدی آمفیزم ظاهر شوند :

1. از دست دادن اشتها و کاهش وزن

تنگی نفس در طول وعده های غذایی می تواند خوردن را دشوار کند. بسیاری از متخصصان ریه به بیماران مبتلا به آمفیزم توصیه می کنند که با مشاور تغذیه در این باره صحبت کنند.

در صورت عدم توجه به این مسئله مشکل در غذا خوردن می تواند به سوء تغذیه کشنده تبدیل شود.

به علاوه کاهش اشتها و کاهش وزن ناخواسته ممکن است نشان دهنده سایر بیماری ها مانند سرطان ریه یا سل ریوی باشد.

2. قفسه سینه بشکه ای

قفسه سینه بشکه ای ظاهر گرد، برآمده و بشکه مانند دارد و زمانی رخ می دهد که ریه ها به صورت مزمن با هوای بیش از حد، باد کرده و قفسه سینه در طولانی مدت دچار انبساط شود.

با گذشت زمان اتساع قفسه سینه روی دیواره قفسه سینه اثر می گذارد و در مرحله بعدی آمفیزم، تحلیل عضلانی رخ می دهد که می تواند قفسه سینه بشکه ای را آشکارتر کند.

3. سیانوز

سیانوز به کمبود اکسیژن کافی در بافت ها گفته می شود و مشخصه آن تغییر در رنگ لب‌ ها و ناخن‌ های دست و پا می باشد که ممکن است از خاکستری روشن تا بنفش تیره متغیر باشد.

سیانوز نشانه‌ای است از این که به مراقبت پزشکی فوری نیاز است.

4. مشکل خواب

بسیاری از علائم آمفیزم مانند سرفه مزمن و خس خس سینه می تواند به مشکلات خواب منجر شود که به خصوص در افراد مبتلا به بیماری های مزمن تنفسی مشکل ساز می شود زیرا استراحت کافی برای تامین انرژی مورد نیاز برای تنفس بهتر و انجام فعالیت های روزانه ضروری است.

معمولا در افراد مبتلا به آمفیزم که نمی توانند خوب بخوابند استفاده از اکسیژن درمانی شبانه تجویز می شود.

5. کاهش عملکرد جنسی

تنگی نفس، سرفه و خستگی در آمفیزم می تواند روی روابط زناشویی و صمیمیت بین زوجین اثر منفی بگذارد. این بیماری به خصوص در مردان مشکل ساز می شود زیرا محدودیت هوا در ریه ها می تواند روی توانایی ایجاد و حفظ نعوظ و همچنین توانایی ارگاسم تاثیر بگذارد.

چه زمانی به پزشک مراجعه شود؟

افرادی که هنوز آمفیزم در آن ها تشخیص داده نشده معمولا سابقه برونشیت و عفونت های دستگاه تنفسی فوقانی دارند.

در صورتی که بیماری آمفیزم در شما تشخیص داده شده و دوره درمان خود را به پایان رسانده اید اما هنوز علائم طولانی مدت دارید لازم است با پزشک خود صحبت کنید.

همچنین اگر چندین ماه است دچار تنگی نفس غیر قابل توضیح شده اید که در فعالیت های روزانه شما اختلال ایجاد کرده است باید به پزشک مراجعه کنید.

متاسفانه برخی افراد بند آمدن نفس شان را به اشتباه به بالا رفتن سن یا عدم تناسب اندام خود نسبت داده و دیرتر برای درمان اقدام می کنند.