اورتریت چیست؟

اورتریت چیست؟
اورتریت چیست؟

اورتریت (به انگلیسی: Urethritis) نوعی بیماری عفونی است که طی آن مجرای ادرار یا پیشاب راه به دلیل عفونت (اغلب باکتریایی) ملتهب و تحریک می شود. این لوله وظیفه انتقال ادرار از مثانه (و مایع منی در مردان) به خارج از بدن را بر عهده دارد.

اورتریت در زنان و مردان و در هر سن و سالی ممکن است رخ دهد اما احتمال بروز آن در زنان بیشتر است زیرا مجرای ادرار در خانم ها کوتاه تر بوده و باکتری ها راحت تر می توانند به بدن راه پیدا کنند.

در ادامه قصد داریم درباره اورتریت و علل، علائم و روش های درمان این عارضه صحبت کنیم. با سومیتا همراه باشید؛

اورتریت چیست؟

اورتریت به التهاب و ورم مجرای ادرار گفته می شود که طی آن دفع ادرار دردناک و دشوار شده و احساس نیاز فرد به ادرار کردن افزایش می یابد.

این عارضه می تواند توسط عوامل باکتریایی و ویروسی یا مواد شیمیایی تحریک کننده ایجاد شود اما در اکثر موارد باکتری ها در بروز آن نقش دارند. همچنین از طریق رابطه جنسی پر خطر قابل انتقال است، به عنوان مثال اگر خانمی به عفونت واژن مبتلا باشد می تواند آن را به همسر خود منتقل کند.

لازم به ذکر است بر خلاف تصور بسیاری از افراد، اورتریت با عفونت دستگاه ادراری (UTI) یکسان نیست اگرچه ممکن است علائم مشابهی ایجاد کنند.

شیوه درمان اورتریت با توجه به علت زمینه ای ایجاد کننده آن ممکن است متفاوت باشد.

علائم اورتریت

مردان و زنان هر دو می توانند به اورتریت مبتلا شوند اما علائم در آن ها اندکی متفاوت است. برخی افراد نیز هیچ علامتی ندارند.

علائم اورتریت در زنان عبارت است از :

  • ترشحات غیر طبیعی واژن
  • درد لگن و شکم
  • درد هنگام نزدیکی
  • ادرار مکرر یا نیاز فوری به دفع ادرار
  • تب و لرز
  • دل درد
  • خارش

علائم اورتریت در مردان عبارت است از :

  • خون در ادرار یا منی
  • انزال دردناک
  • ترشحات آلت تناسلی
  • احساس سوزش هنگام ادرار کردن
  • خارش یا ورم آلت تناسلی
  • بزرگ شدن غدد لنفاوی در ناحیه کشاله ران

در مردان ممکن است تب نیز رخ دهد اما نادر است.

علت اورتریت

اورتریت در بیشتر موارد به دلیل ورود باکتری به مجرای ادراری رخ می دهد. این نوع عفونت می تواند از نوع گونوکوکی و ایجاد شده توسط باکتری نایسریا گونوره آ یا غیر گونوکوکی و ایجاد شده توسط باکتری کلامیدیا تراکوماتیس یا مایکوپلاسما ژنیتالیوم باشد.

ناگفته نماند عفونت سوزاک و کلامیدیا اغلب با هم رخ می دهند و کلامیدیا یکی از شایع ترین عفونت های مقاربتی است که زنان و مردان را درگیر می کند.

متداول ترین علل ویروسی اورتریت نیز شامل ویروس هرپس سیمپلکس و سیتو مگالوویروس می باشد.

سایر علل احتمالی اورتریت عبارتند از :

  • سندرم رایتر
  • آدنو ویروس
  • باکتری اوره پلاسما اوره آلیتیکوم
  • انگل تریکوموناس واژینالیس
  • باکتری ای کولای

گفته شده اورتریت می تواند در اثر آسیب یا حساسیت ایجاد شده توسط مواد شیمیایی مورد استفاده در ژل ها، صابون ها، کرم ها یا اسفنج های ضد بارداری و اسپرم کش ها رخ دهد.

مواد ضد عفونی کننده یا سایر محصولات از جمله روغن درخت چای نیز ممکن است باعث بروز التهاب شود.

از دیگر عوامل ایجاد کننده التهاب در مردان می توان به آسیب ناشی از اصطحکاک هنگام تماس جنسی یا خود ارضایی اشاره کرد.

عوامل خطر زای اورتریت

برخی افراد بیشتر در معرض ابتلا به اورتریت قرار دارند، از جمله :

  • کسانی که سابقه بیماری های مقاربتی دارند
  • کسانی که رفتارهای پر خطر جنسی انجام می دهند

اگرچه اورتریت تنها از طریق رابطه جنسی منتقل نمی شود اما افرادی که چند شریک جنسی دارند بیشتر در معرض ابتلا به آن هستند. طبق نتایج یک مطالعه، رابطه جنسی دهانی از عوامل خطر زای اورتریت غیر گونوکوکی محسوب می شود.

به توصیه مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری ها، افرادی که اورتریت در آن ها تایید شده یا مشکوک به این عارضه هستند باید آزمایش های ابتلا به بیماری سوزاک و بیماری کلامیدیا نیز انجام دهند.

تشخیص اورتریت

اگر مراجعه کننده مرد باشد پزشک معمولا شکم، بیضه، آلت تناسلی و مثانه را به منظور شناسایی هر گونه ورم یا ترشحات بررسی می کند.

همچنین میتوس ادراری (دهانه مجرای ادراری) را کنترل می کند تا از ناهنجاری های احتمالی مطلع شود. میتوس ادراری حفره ای است که ادرار از طریق آن از بدن خارج می شود. ممکن است یک سواب نیز وارد مجرای ادراری شده و زیر میکروسکوپ بررسی شود.

اگر مراجعه کننده خانم باشد پزشک علاوه بر کنترل ترشحات مجرای ادراری، معمولا معاینه شکم و لگن انجام می دهد تا میزان حساسیت مجرای ادرار و ناحیه زیر شکم بررسی شود. همچنین ممکن است از سیستوسکوپی استفاده شود که طی آن یک لوله دوربین دار وارد مثانه می شود.

برخی آزمایش های تشخیصی دیگر عبارتند از :

  • تست شمارش خون
  • تست پروتئین واکنش پذیر C
  • آزمایش هایی برای بررسی ابتلا به بیماری های مقاربتی مانند سوزاک یا کلامیدیا
  • آزمایش ادرار

در خانم ها ممکن است نیاز به انجام سونوگرافی لگنی نیز باشد.

درمان اورتریت

هدف از درمان اورتریت برطرف کردن علت زمینه ای و جلوگیری از گسترش عفونت در بدن می باشد.

نوع درمان به علت اصلی بستگی دارد. اگر عامل بیماری عفونت باکتریایی باشد احتمالا داروی آنتی بیوتیک مانند داکسی سایکلین، اریترومایسین یا مترونیدازول تجویز خواهد شد.

لازم به ذکر است مصرف آزیترومایسین و داکسی سایکلین زمانی اثربخش خواهد بود که اورتریت با کلامیدیا ارتباط داشته باشد اما به نظر می رسد عوامل باکتریایی دیگر مانند مایکوپلاسما ژنیتالیوم به آزیترومایسین یا موکسی فلوکساسین واکنش بهتری نشان می دهد.

این نگرانی وجود دارد که برخی سویه های مایکوپلاسما ژنیتالیوم در برابر آنتی بیوتیک ها مقاوم و درمان آن ها دشوارتر شود.

برای تسکین درد ناشی از اورتریت نیز می توان از داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی مانند ناپروکسن استفاده کرد.

داروی پیریدیم (فنازوپیریدین) به درمان درد و کاهش تکرر ادرار کمک می کند.

درمان طبیعی

در مورد اثر بخشی داروهای طبیعی، خانگی یا جایگزین در درمان اورتریت هنوز شواهد کافی در دسترس نمی باشد اما طبق گفته برخی منابع، استفاده از این داروها در کنار درمان های پزشکی ممکن است به بدن در مبارزه با عفونت کمک کند.

به عنوان مثال کرن بری دارای ترکیباتی است که احتمالا از چسبیدن باکتری به مجرای ادرار جلوگیری می کند و نوشیدن روزانه بین 226 تا 453 گرم آب کرن بری شیرین نشده برای پیشگیری از عود عفونت در زنان مبتلا به عفونت ادراری مکرر مفید است.

لازم به ذکر است مصرف مکمل های کرن بری در دوران بارداری، شیردهی یا در افرادی که دچار سنگ کلیه هستند توصیه نمی شود. افرادی که از داروهای رقیق کننده خون مانند وارفارین یا کومادین استفاده می کنند نیز نباید آب و مکمل کرن بری مصرف کنند.

همچنین مهم است برای آب رسانی بدن روزانه 6 تا 8 لیوان آب فیلتر شده نوشیده و از مصرف کافئین و الکل اجتناب شود.

توجه: قبل از استفاده از هر گونه روش درمانی خانگی حتما با پزشک مشورت کنید.

پیشگیری از اورتریت

برخی روش های موثر در پیشگیری از اورتریت عبارتند از :

  • اجتناب از فعالیت های جنسی پر خطر مانند روابط جنسی متعدد
  • اجتناب از مواد شیمیایی تحریک کننده مجاری ادراری مانند شوینده ها یا اسپرم کش ها
  • رعایت بهداشت شخصی

عوارض اورتریت

عوارض احتمالی اورتریت در مردان شامل عفونت مثانه، عفونت بیضه یا عفونت پروستات است.

این عارضه در زنان نیز می تواند به عوارضی همچون عفونت مثانه یا عفونت دهانه رحم منجر شود. همچنین خطر ابتلا به بیماری التهاب لگن را افزایش می دهد که ممکن است باعث بروز ناباروری و سایر مشکلات شود.

ناگفته نماند عود یا ادامه یافتن علائم می تواند نشانه ابتلا به بیماری دیگر یا مقاوم شدن باکتری های عامل به داروهای درمانی باشد. بسیار مهم است که در صورت عود درد یا دیگر علائم به پزشک مراجعه شود.

همچنین بخوانید : عفونت مثانه چیست؟

منبع: medicalnewstoday