پارگی پرده گوش (به انگلیسی: Eardrum rupture) به سوراخ شدن یا پارگی کوچک در پرده گوش یا پرده صماخ گفته می شود که می تواند مشکلاتی برای فرد ایجاد کند.
پرده گوش نقش مهمی در شنوایی ایفا می کند و در صورت آسیب دیدن آن و با توجه به شدت آسیب دیدگی ممکن است شنوایی فرد با مشکل مواجه شود.
در ادامه قصد داریم درباره پارگی پرده گوش و علل، علائم و روش های درمان آن صحبت کنیم. با سومیتا همراه باشید؛
پارگی پرده گوش چیست؟
پرده گوش یک غشای بافتی نازک است که بین گوش میانی و کانال گوش خارجی قرار گرفته و نقش مهمی در شنوایی فرد ایفا می کند.
هنگامی که امواج صوتی وارد گوش می شود، پرده گوش مرتعش شده و این ارتعاش از طریق استخوان های گوش میانی به بخش های دیگر منتقل می شود. از آن جا که ارتعاش باعث شنیدن صداها می شود در صورت آسیب دیدن پرده گوش یا پارگی آن، شنوایی دچار اختلال می شود.
پارگی پرده گوش ممکن است به دلایل مختلف رخ دهد و در موارد نادر می تواند به کاهش شنوایی دائمی در فرد منجر شود.
علت پارگی پرده گوش
1. عفونت
عفونت گوش یکی از دلایل شایع پارگی پرده گوش به خصوص در کودکان است. در این وضعیت مایعات در پشت پرده گوش جمع می شوند و فشار ناشی از تجمع آن ها می تواند به پارگی پرده گوش منجر شود.
2. تغییرات فشار
برخی فعالیت ها می توانند باعث تغییرات فشار در گوش و به دنبال آن سوراخ شدن پرده گوش شوند.
این وضعیت که باروتروما یا ترومای فشاری نامیده می شود معمولا زمانی رخ می دهد که تفاوت زیادی بین فشار خارج گوش و فشار داخل گوش باشد.
برخی فعالیت هایی که می توانند باعث باروتروما شوند عبارتند از :
- غواصی
- پرواز با هواپیما
- رانندگی در ارتفاعات بالا
- ضربه مستقیم و قوی به گوش
- و غیره
3. جراحت یا تروما
جراحات نیز می توانند پرده گوش را پاره کنند. به عنوان مثال هر گونه ضربه به گوش یا کنار سر (از جمله موارد زیر) ممکن است پارگی پرده گوش را به دنبال داشته باشد :
- وارد شدن ضربه به گوش
- آسیب دیدگی در حین ورزش
- افتادن روی گوش
- تصادفات رانندگی
وارد کردن هر نوع شی مانند گوش پاک کن، ناخن یا خودکار داخل گوش نیز از دیگر علل پارگی پرده گوش می باشد. همچنین در موارد کمتر شایع ضربه های صوتی یا آسیب به گوش در اثر صداهای بسیار بلند می تواند به پارگی پرده گوش منجر شود.
علائم پارگی پرده گوش
درد علامت اصلی پارگی پرده گوش است که در برخی افراد شدید می باشد. این درد ممکن است در طول روز ثابت بماند یا شدت آن افزایش یا کاهش یابد.
معمولا بعد از برطرف شدن درد، گوش شروع به تخلیه ترشحات می کند. در این مرحله پرده گوش پاره شده است و مایعات آبکی، خونی یا چرکی از گوش آسیب دیده خارج می شود.
پارگی ناشی از عفونت گوش میانی نیز معمولا باعث خونریزی می شود. این عفونت گوش بیشتر در کودکان خردسال، افراد مبتلا به سرماخوردگی یا آنفولانزا یا در افرادی که در مناطق بد آب و هوا زندگی می کنند دیده می شود.
به طور کلی فردی که دچار پارگی پرده گوش شده ممکن است موارد زیر را تجربه کند :
- گوش درد شدید که ممکن است ناگهان از بین برود
- از دست دادن شنوایی در گوش آسیب دیده
- ترشحات گوش که ممکن است حاوی خون باشد
- وز وز یا زنگ زدن گوش
- احساس انسداد در گوش
- سرگیجه یا از دست دادن تعادل
- حالت تهوع
- صدای سوت مانند در گوش هنگام فین کردن
در افرادی که دچار کم شنوایی می شوند، سطح کاهش شنوایی احتمالا به اندازه سوراخ ایجاد شده در پرده گوش بستگی داشته باشد.
تشخیص پارگی پرده گوش
پزشک با کمک چندین روش می تواند پارگی پرده گوش را تشخیص دهد، از جمله :
- نمونه گیری از مایعات : در این روش پزشک از مایعات ترشح شده از گوش نمونه می گیرد تا بررسی کند که آیا عفونت علت پارگی پرده بوده یا خیر
- معاینه با اتوسکوپ : در این تکنیک پزشک از یک دستگاه مخصوص به نام اتوسکوپ برای بررسی کانال گوش استفاده می کند
- شنوایی سنجی : در این تکنیک پزشک سطح شنوایی و ظرفیت پرده گوش را آزمایش می کند
- تمپانومتری : در این روش پزشک یک تمپانومتر در گوش فرد قرار می دهد تا واکنش پرده گوش به تغییرات فشار را آزمایش کند
در صورت نیاز به معاینه تخصصی یا درمان پارگی پرده گوش، ممکن است پزشک عمومی فرد را به متخصص گوش، حلق و بینی ارجاع دهد.
درمان پارگی پرده گوش
درمان پارگی پرده گوش معمولا روی تسکین درد و از بین بردن یا جلوگیری از عفونت تمرکز دارد. برخی از این روش ها عبارتند از :
1. ترمیم کردن
اگر گوش به خودی خود بهبود پیدا نکند ممکن است نیاز به ترمیم کردن پرده گوش باشد که طی آن پزشک یک چسب کاغذی دارویی روی پارگی پرده قرار می دهد تا دوباره رشد کند.
2. آنتی بیوتیک ها
آنتی بیوتیک ها به درمان عفونت هایی که ممکن است به پارگی پرده گوش منجر شده باشند کمک کرده و از فرد در برابر عفونت های جدید ناشی از این پارگی محافظت می کنند.
پزشک ممکن است آنتی بیوتیک خوراکی یا قطره گوش دارویی برای این منظوز تجویز کند. گاهی نیز نیاز است از هر دو استفاده شود.
3. عمل جراحی
در موارد نادر ممکن است نیاز به عمل جراحی برای بستن پارگی در پرده گوش باشد. ترمیم پرده گوش سوراخ شده از طریق عمل جراحی، تمپانوپلاستی نامیده می شود.
پزشک در عمل تمپانوپلاستی مقداری از بافت ناحیه دیگر از بدن جدا کرده و آن را به سوراخ پرده گوش پیوند می دهد.
4. درمان های خانگی
برای تسکین درد ناشی از پارگی پرده گوش در منزل می توان از گرما و داروهای مسکن استفاده کرد.
گفته شده قرار دادن کمپرس گرم و خشک چند بار در روز روی گوش می تواند کمک کننده باشد.
به علاوه جلوگیری از فین کردن بیش از حد نیاز روند بهبودی این عارضه را تسریع می کند زیرا فین کردن باعث ایجاد فشار در گوش می شود.
گفته شده تلاش برای پاک کردن گوش با حبس نفس و گرفتن بینی نیز فشار زیادی در گوش ایجاد می کند. افزایش فشار ممکن است دردناک باشد و سرعت بهبود پرده گوش را کاهش دهد.
هرگز از قطره گوش بدون نسخه استفاده نکنید مگر این که پزشک توصیه کند. اگر پرده گوش پاره شده باشد، مایع این قطرات می تواند به عمق گوش نفوذ کرده و باعث مشکلات بیشتر شود.
دوره نقاهت پارگی پرده گوش
پارگی پرده گوش اغلب بدون هیچ گونه درمان تهاجمی طی چند هفته بهبود می یابد و اکثر افراد مبتلا تنها از دست دادن موقت شنوایی را تجربه می کنند.
در صورت انجام عمل جراحی، معمولا فرد طی 1 تا 2 روز بعد از جراحی می تواند بیمارستان را ترک کند. بهبودی کامل، به خصوص بعد از استفاده از تکنیک های درمانی یا عمل جراحی معمولا به 8 هفته زمان نیاز دارد.
پارگی پرده گوش در کودکان
احتمال پارگی پرده گوش در کودکان به دلیل بافت حساس و مجرای گوش باریک، بیشتر از بزرگسالان است. به عنوان مثال استفاده بیش از حد از گوش پاک کن به راحتی باعث آسیب دیدن پرده گوش کودک می شود.
به علاوه وارد کردن بیش از حد هر نوع جسم خارجی کوچک مانند مداد یا سنجاق سر در کانال گوش می تواند به پرده گوش صدمه زده یا آن را پاره کند.
عفونت گوش شایع ترین علت پارگی پرده گوش در کودکان است. گفته شده از هر 6 کودک، 5 کودک تا سن 3 سالگی حداقل یک بار عفونت گوش را تجربه می کنند.
خطر ابتلا به عفونت گوش در کودکانی که اوقاتی از روز را در مهد کودک سپری می کنند یا به حالت دراز کشیده از شیشه شیر می خورند بیشتر از سایر کودکان می باشد.
توصیه می شود در صورت مشاهده هر یک از علائم زیر در کودک خود فورا به پزشک اطفال مراجعه کنید :
- درد خفیف تا شدید
- ترشحات خونی یا پر از چرک که از گوش تراوش می کند
- حالت تهوع، استفراغ یا سرگیجه مداوم
- زنگ زدن گوش
در صورتی که پزشک اطفال تشخیص دهد وضعیت کودک به مراقبت بیشتری نیاز دارد، لازم است به متخصص گوش، حلق و بینی مراجعه شود.
از آن جا که پرده گوش کودک ظریف است، آسیب دیدگی های درمان نشده می تواند اثرات طولانی مدت روی شنوایی اش داشته باشد.
توصیه می شود به کودک خود بیاموزید اشیا را داخل گوش خود وارد نکند. علاوه بر این در صورت ابتلا به سرماخوردگی یا عفونت سینوسی از سوار شدن به هواپیما خودداری کنید. تغییرات فشار می تواند به پرده گوش کودکان آسیب برساند.
پیشگیری از پارگی پرده گوش
برای جلوگیری از پارگی پرده گوش در آینده به توصیه های زیر توجه داشته باشید :
- برای جلوگیری از عفونت بیشتر گوش خود را خشک نگه دارید
- هنگام استحمام به آرامی گوش های خود را با پنبه بپوشانید تا از ورود آب به مجرای گوش جلوگیری شود
- تا زمان بهبودی گوش از شنا کردن خودداری کنید
- اگر دچار عفونت گوش شده اید فورا برای درمان آن اقدام کنید
- سعی کنید هنگام سرماخوردگی یا عفونت سینوسی از پرواز با هواپیما خودداری کنید
- برای ثابت نگه داشتن گوش خود از گوش گیر استفاده کرده، آدامس بجوید یا به زور خمیازه بکشید
- از اشیاء خارجی برای تمیز کردن جرم اضافی گوش استفاده نکنید (دوش گرفتن روزانه معمولا برای متعادل نگه داشتن سطح جرم گوش کافی است)
- در شرایطی که می دانید قرار است در معرض سر و صدای زیاد قرار بگیرید از گوش گیر استفاده کنید
چشم انداز پارگی پرده گوش
اگر از گوش خود محافظت کرده، مانع آسیب دیدگی آن شوید و از وارد کردن اشیا داخل گوش خودداری کنید، می توانید به راحتی از پارگی پرده گوش جلوگیری کنید.
بسیاری از عفونت هایی که باعث پارگی می شوند با استراحت در منزل و محافظت از گوش قابل درمان هستند. با این حال در صورت مشاهده ترشحات گوش یا گوش درد شدید که بیش از چند روز ادامه دارد لازم است به پزشک مراجعه کنید.
گزینه های تشخیصی و درمانی موثر زیادی برای پارگی پرده گوش وجود دارد که می توانید از آن ها بهره ببرید.
منبع: healthline
