سندرم آشرمن (به انگلیسی: Asherman syndrome) نوعی بیماری نادر رحم است که طی آن به دلیل نوعی حادثه یا ضربه، بافت اسکار یا چسبندگی در رحم ایجاد می شود.
این عارضه ممکن است اختلالاتی در باروری ایجاد کرده و بارداری را دشوار یا حتی غیر ممکن کند. همچنین با این که در اغلب موارد قابل پیشگیری و قابل درمان می باشد، می تواند خطر بروز عوارض جدی در دوران بارداری را افزایش دهد.
در ادامه قصد داریم درباره سندرم آشرمن و علل، علائم و روش های درمان آن صحبت کنیم. با سومیتا همراه باشید؛
سندرم آشرمن چیست؟
سندرم آشرمن نوعی بیماری رحمی نادر و اکتسابی است که در موارد خفیف تر در نواحی کوچک تری از رحم چسبندگی ایجاد شده و در موارد شدیدتر تمام دیواره جلو و پشت رحم ممکن است به هم بچسبد.
چسبندگی ناشی از سندرم آشرمن ممکن است ضخیم یا نازک بوده و به صورت پراکنده یا ادغام شده در یک ناحیه رخ دهد.
علائم سندرم آشرمن
اکثر خانم هایی که به سندرم آشرمن مبتلا هستند قاعدگی های کمتر از حد معمول داشته یا اصلا پریود نمی شوند. برخی از این خانم ها در زمان پریود حتی درد معمول را نیز تجربه می کنند اما خونریزی ندارند.
این مسئله احتمالا نشان دهنده آن است که خونریزی در رحم رخ داده اما به دلیل مسدود شدن خروجی رحم با بافت اسکار، خون نمی تواند از رحم خارج شود.
کم بودن خونریزی ناشی از پریود، نا منظم بودن یا عدم پریود ممکن است علل دیگری نیز داشته باشد، از جمله :
- بارداری
- استرس
- کاهش وزن ناگهانی
- چاقی
- ورزش بیش از حد
- مصرف قرص های ضد بارداری
- یائسگی
- سندرم تخمدان پلی کیستیک
به طور کلی با کاهش دوره های قاعدگی یا متوقف شدن آن لازم است به پزشک مراجعه شود تا با کمک آزمایش های تشخیصی علت آن مشخص و درمان آغاز شود.
تاثیر سندرم آشرمن روی باروری
برخی زنان مبتلا به سندرم آشرمن قادر به باردار شدن نیستند یا سقط های مکرر تجربه می کنند.
ممکن است خانم مبتلا به سندرم آشرمن بتواند باردار شود، اما چسبندگی رحم برای جنین در حال رشد خطرناک است و احتمال سقط جنین و مرده زایی در این خانم ها افزایش می یابد.
سندرم آشرمن خطر بروز موارد زیر در دوران بارداری را نیز افزایش می دهد :
- جفت سر راهی
- چسبندگی جفت
- خونریزی بیش از حد
به همین دلیل در صورتی که خانم باردار به سندرم آشرمن مبتلا باشد پزشک وضعیت بارداری او را به دقت زیر نظر خواهد گرفت.
لازم به ذکر است درمان سندرم آشرمن با عمل جراحی امکان پذیر است. این جراحی معمولا شانس فرد در باردار شدن و داشتن یک بارداری موفق را افزایش می دهد. با این حال پزشکان اغلب توصیه می کنند این افراد بعد از عمل جراحی و قبل از باردار شدن، یک سال کامل صبر کنند.
علت سندرم آشرمن
گفته شده حدود 90 درصد از موارد ابتلا به سندرم آشرمن به دلیل استفاده از تکنیک اتساع و کورتاژ رخ می دهد که به دنبال سقط جنین ناقص، جفت باقی مانده پس از زایمان در بدن مادر یا سقط جنین عمدی انجام می شود.
اگر طی 2 تا 4 هفته بعد از زایمان برای خارج کردن جفت باقی مانده در بدن مادر از این تکنیک استفاده شود احتمال بروز سندرم آشرمن 25 درصد خواهد بود و هر چه تعداد انجام این تکنیک بیشتر باشد خطر بروز این عارضه افزایش می یابد.
گاهی چسبندگی می تواند به دنبال سایر عمل های جراحی لگن مانند سزارین، برداشتن فیبروم یا پولیپ رخ دهد.
تشخیص سندرم آشرمن
اگر پزشک به سندرم آشرمن مشکوک باشد معمولا ابتدا آزمایش خون تجویز می کند تا از عدم ابتلای فرد به سایر بیماری های احتمالی مطمئن شود. همچنین ممکن است از سونوگرافی برای بررسی ضخامت پوشش داخلی رحم و فولیکول ها استفاده کند.
هیستروسکوپی احتمالا بهترین روش برای تشخیص سندرم آشرمن می باشد. در این روش پزشک دهانه رحم را گشاد کرده و یک هیستروسکوپ وارد ناحیه می کند. این ابزار مانند یک تلسکوپ کوچک است و از آن برای بررسی داخل رحم و این که آیا بافت اسکار وجود دارد یا خیر استفاده می شود.
پزشک ممکن است هیستروسالپنگوگرافی نیز تجویز کند که از آن برای مشاهده وضعیت رحم و لوله های فالوپ استفاده می شود. طی این روش رنگ مخصوصی به رحم تزریق می شود تا پزشک راحت تر بتواند با اشعه ایکس مشکلات حفره رحم، ضایعات یا انسداد لوله های فالوپ را شناسایی کند.
به طور کلی در موارد زیر بهتر است با پزشک مشورت کرده و آزمایش های لازم را انجام دهید :
- قبلا جراحی رحم انجام داده اید و قاعدگی شما نامنظم یا متوقف شده است
- سقط های مکرر داشته اید
- در بارداری دچار مشکل هستید
درمان سندرم آشرمن
سندرم آشرمن با استفاده از جراحی هیستروسکوپی قابل درمان است. در این تکنیک پزشک تحت بیهوشی کامل بیمار، ابزارهای جراحی را به انتهای هیستروسکوپ متصل کرده و چسبندگی را از بین می برد.
بعد از عمل جراحی اغلب از آنتی بیوتیک برای پیشگیری از عفونت و قرص استروژن برای بهبود وضعیت پوشش داخلی رحم استفاده می شود. همچنین مدتی بعد دوباره هیستروسکوپی تکرار می شود تا موفقیت آمیز بودن عمل جراحی و وجود هر گونه چسبندگی بررسی شود.
از آن جا که احتمال دارد چسبندگی بعد از درمان دوباره عود کند، پزشکان توصیه می کنند فرد قبل از اقدام به بارداری مجدد یک سال منتظر بماند.
ناگفته نماند در صورتی که فرد تمایلی به باردار شدن نداشته باشد و این وضعیت دردی ایجاد نکند ممکن است نیازی به درمان نباشد.
پیشگیری از سندرم آشرمن
بهترین راه پیشگیری از سندرم آشرمن اجتناب از اتساع و کورتاژ می باشد. در بیشتر موارد می توان بعد از سقط ناقص، جفت باقی مانده در رحم یا خونریزی بعد از زایمان از روش تخلیه پزشکی استفاده کرد.
همچنین در صورت نیاز به اتساع و کورتاژ، لازم است پزشک از سونوگرافی برای عمل استفاده کرده تا خطر آسیب به رحم را کاهش دهد.
ناگفته نماند افرادی که به دنبال ابتلا به سندرم آشرمن، امکان بارداری ندارند می توانند از گزینه های دیگر برای فرزند دار شدن استفاده کنند.
منبع: healthline
