سندرم کیوتی طولانی مدت (به انگلیسی: Long QT syndrome یا LQTS) نوعی عارضه قلبی است که روی فعالیت الکتریکی طبیعی قلب اثر می گذارد.
این مشکل قلبی ممکن است به عوارض تهدید کننده زندگی منجر شود اما از آن جا که گاهی بدون علامت است، تشخیص آن معمولا دشوار می باشد.
در ادامه قصد داریم درباره سندرم کیوتی طولانی مدت و علل، علائم و روش های درمان آن صحبت کنیم. با سومیتا همراه باشید؛
سندرم کیوتی طولانی مدت چیست؟
اصطلاح کیوتی به بخشی از نمودار نوار قلب اشاره دارد که نشان دهنده تغییر در ریتم قلب می باشد.
پزشک ممکن است سندرم کیوتی طولانی مدت را حتی قبل از این که فرد علائم آن را مشاهده کند، در نوار قلب تشخیص دهد. نوار قلب یک تست بصری است که در آن فعالیت الکتریکی قلب ردیابی می شود.
یک ردیابی معمولی در نوار قلب دارای یک برآمدگی کوچک به نام موج P است و به دنبال آن یک قله بزرگ به نام QRS کمپکس وجود دارد. بعد از این پیک، برآمدگی دیگری به نام T وجود دارد که معمولا بزرگ تر از موج P می باشد.
هر یک از این تغییرات نشان دهنده رخدادهای داخل قلب می باشند. پزشک علاوه بر بررسی هر بخش از نوار قلب، فاصله بین آن ها را نیز اندازه گیری می کند که شامل فاصله بین شروع بخش Q از QRS کمپلکس و موج T می باشد.
اگر فاصله بین این دو به صورت دائمی بیشتر از حد انتظار باشد ممکن است فرد به سندرم کیوتی طولانی مدت دچار شده باشد.
این عارضه نگران کننده است زیرا قلب به یک فعالیت الکتریکی و ریتم یکنواخت و ثابت نیاز دارد تا به درستی ضربان داشته باشد، این در حالیست که سندرم کیوتی طولانی مدت باعث می شود قلب به راحتی دچار بی نظمی در ضربان شده و خون سرشار از اکسیژن به مغز و بدن پمپاژ نشود.
پزشکان به این وضعیت سندرم ژرول و لانگ نیلسن یا سندرم رومانو وارد نیز می گویند.
سندرم کیوتی طولانی مدت در همه افراد علائم ایجاد نمی کند اما می تواند باعث بروز آریتمی های قلبی جدی و کشنده شود. همچنین ممکن است با غش همراه باشد. بنابراین در صورت ابتلا به این بیماری لازم است برای کنترل آن اقدام شود تا از بروز این عوارض جلوگیری به عمل بیاید.
علائم سندرم کیوتی طولانی مدت
همه افراد مبتلا به سندرم کیوتی طولانی مدت علائم آن را تجربه نمی کنند اما برخی افراد ممکن است علائم زیر را داشته باشند :
- ضربان قلب ضعیف یا نامنظم
- نفس نفس زدن پر سر و صدا هنگام خواب
- غش کردن بدون دلیل مشخص
گفته شده از هر 10 نفر مبتلا به سندرم کیوتی طولانی مدت یک نفر دچار مرگ ناگهانی یا مرگ قلبی ناگهانی می شود. به همین دلیل در صورتی که فرد سابقه خانوادگی سندرم کیوتی طولانی مدت یا ضربان قلب نامنظم دارد بسیار مهم است که به طور منظم به پزشک مراجعه کند.
علت سندرم کیوتی طولانی مدت
سندرم کیوتی طولانی مدت ممکن است ارثی یا اکتسابی باشد، به این معنا که گاهی عاملی غیر از ژنتیک در بروز آن نقش خواهد داشت.
به طور کلی 7 نوع سندرم کیوتی طولانی مدت ارثی وجود دارد که با نام هایی همچون LQTS 2 ، LQTS 1 و غیره شناخته شده اند. به علاوه محققان تاکنون بیش از 15 نوع مختلف جهش ژنتیکی شناسایی کرده اند که می توانند به سندرم کیوتی طولانی مدت منجر شوند.
سندرم کیوتی طولانی مدت اکتسابی ممکن است به دلیل مصرف برخی داروها ایجاد شود، از جمله :
- ضد آریتمی ها
- آنتی بیوتیک ها
- آنتی هیستامین ها
- داروهای ضد روان پریشی
- داروهای کاهنده کلسترول
- داروهای دیابت
- دیورتیک ها
برخی افراد ممکن است به سندرم کیوتی طولانی مدت ارثی مبتلا باشند اما از آن مطلع نشوند تا زمانی که شروع مصرف یک داروی خاص، وضعیت آن ها را تشدید کرده و بیماری در آن ها تشخیص داده شود.
در صورتی که لازم باشد فرد به مدت طولانی هر یک از داروهای ذکر شده را مصرف شود، پزشک ممکن است به طور منظم ریتم قلب او را با کمک نوار قلب کنترل کند تا موارد غیر عادی در اسرع وقت شناسایی شوند.
چندین عامل دیگر نیز ممکن است به سندرم کیوتی طولانی مدت منجر شود، به خصوص مواردی که باعث از بین رفتن پتاسیم یا سدیم در جریان خون می شوند مانند :
- اسهال یا استفراغ شدید
- بی اشتهایی عصبی
- پر خوری عصبی
- سوء تغذیه
- پرکاری تیروئید
عوامل خطر زای سندرم کیوتی طولانی مدت
سابقه خانوادگی سندرم کیوتی طولانی مدت از عوامل خطر زای اصلی این بیماری محسوب می شود اما تشخیص آن ممکن است سخت باشد زیرا گاهی بدون علامت رخ می دهد.
با این حال گاهی زمانی که یکی از اعضای خانواده به طور غیر منتظره جان باخته یا غرق شود (در صورتی که فرد در حین شنا بیهوش شود)، بیماری در خانواده تشخیص داده می شود.
سایر عوامل خطر زای سندرم کیوتی طولانی مدت عبارتند از :
- مصرف داروهایی که باعث طولانی شدن فاصله کیوتی می شوند
- زمانی که فرد با ناشنوایی کامل یا جزئی متولد شده باشد
- اسهال یا استفراغ شدید
- سابقه بیماری هایی همچون بی اشتهایی عصبی، پرخوری عصبی یا برخی اختلالات تیروئید
لازم به ذکر است زنان بیش از مردان ممکن است به سندرم کیوتی طولانی مدت مبتلا شوند.
درمان سندرم کیوتی طولانی مدت
متاسفانه درمانی برای سندرم کیوتی طولانی مدت وجود ندارد اما با کمک برخی تکنیک های درمانی می توان روی کاهش خطر بروز آریتمی های قلبی تمرکز داشت، از جمله :
- مصرف داروهای مسدود کننده های بتا برای کاهش ضربان قلب بیش از حد سریع
- اجتناب از داروهایی که باعث طولانی شدن فاصله کیوتی می شوند
- مصرف داروهای مسدود کننده کانال سدیم در صورت ابتلا به LQTS 3
در مواردی که فرد دچار حالت غش یا سایر علائم ریتم غیر طبیعی قلب شود ممکن است از درمان های تهاجمی تر مانند کاشت ضربان ساز یا الکترو شوک کاردیوورتر قابل کاشت استفاده شود. این دستگاه ها ریتم غیر طبیعی قلب را تشخیص داده و تصحیح می کنند.
گاهی اوقات پزشک برای ترمیم اعصاب الکتریکی که ریتم ها را به اشتباه منتقل می کنند ابلیشن یا جراحی را توصیه می کند.
کاهش خطر ایست قلبی
افرادی که به سندرم کیوتی طولانی مدت مبتلا هستند، برای جلوگیری از ایست قلبی ناگهانی به نکات زیر توجه داشته باشند :
- کاهش استرس و اضطراب تا جایی که امکان دارد. برای این منظور می توان از یوگا یا مدیتیشن استفاده کرد
- اجتناب از فعالیت های شدید و برخی ورزش ها مانند شنا. ورزش شنا به خصوص در آب سرد از عوامل محرک شناخته شده برای عوارض سندرم کیوتی طولانی مدت می باشد
- افزایش مصرف مواد غذایی غنی از پتاسیم
- اجتناب از صداهای بلند مانند زنگ ساعت یا زنگ تلفن که باعث تحریک LQTS 2 می شوند (در صورت ابتلا به این نوع)
- آشنا کردن دوستان نزدیک و خانواده با این بیماری و آگاه کردن آن ها از عوارضی همچون غش کردن یا مشکلات تنفسی که ممکن است رخ دهد
امید به زندگی در سندرم کیوتی طولانی مدت
گفته شده در هر 7 هزار نفر یک نفر ممکن است به سندرم کیوتی طولانی مدت مبتلا شود. البته ممکن است این تعداد بیشتر باشد اما به دلیل عدم وجود علائم تشخیص داده نشود. به همین دلیل تخمین تاثیر این عارضه روی امید به زندگی افراد دشوار می باشد.
به طور کلی می توان گفت افرادی که تا سن 40 سالگی هیچ گونه نشانه ای از غش یا آریتمی قلبی نداشته اند معمولا کمتر در معرض خطر عوارض شدید این بیماری قرار دارند اما هر چه تعداد این حملات بیشتر باشد فرد بیشتر در معرض آریتمی های کشنده قرار می گیرد.
افرادی که سابقه خانوادگی سندرم کیوتی طولانی مدت دارند یا در خانواده آن ها مرگ های ناگهانی غیر قابل توضیح رخ می دهد لازم است با پزشک مشورت کنند تا موارد غیر عادی در ریتم قلب آن ها مشخص شود.
منبع: healthline
