وز وز گوش (به انگلیسی: Tinnitus) یا زنگ زدن گوش وضعیتی است که در آن فرد در یک یا هر دو گوش خود صداهایی شبیه زنگ زدن می شنود.
این وضعیت ممکن است موقتی یا مزمن و ادامه دار باشد. همچنین معمولا افراد مسن را درگیر می کند، اگرچه ممکن است در هر سن و سالی رخ دهد.
در ادامه قصد داریم درباره وز وز گوش و علل، علائم و روش های درمان آن صحبت کنیم. با سومیتا همراه باشید؛
وز وز گوش چیست؟
فردی که دچار وز وز گوش شده صدای زنگ زدن یا صداهای دیگری همچون خش خش، غرش یا سوت کشیدن در یک یا هر دو گوش خود می شنود که ممکن است بلند یا آهسته باشند.
وز وز گوش در اکثر موارد با کاهش شنوایی مرتبط است و متاسفانه در حال حاضر درمانی برای آن وجود ندارد اما با کمک برخی روش ها می توان آن را کنترل کرد.
علائم وز وز گوش
وز وز گوش در اکثر موارد ذهنی است، به این معنی که تنها خود فرد می تواند صدا را بشنود و هیچ راهی برای اندازه گیری شدت آن وجود ندارد. در کمتر از 1 درصد موارد افراد دیگر نیز می توانند این صدا را بشنوند.
افرادی که به وز وز گوش دچار هستند معمولا این صدا را به صورت های زیر توصیف می کنند :
- زنگ زدن
- خش خش
- وز وز
- غرش
- سوت زدن
این صدا ممکن است ویژگی های زیر را دارا باشد :
- یک یا هر دو گوش را تحت تاثیر قرار دهد
- متناوب یا مداوم باشد
- بلند یا آهسته باشد
بلندی این صدا می تواند در شرایط مختلف تغییر کند. به عنوان مثال معمولا هنگام شب یا زمانی که سر و صدایی در محیط نیست بیشتر قابل توجه می باشد. همچنین ممکن است فرد اندکی کاهش شنوایی نیز تجربه کند.
برخی افراد که از وز وز گوش رنج می برند صدای نبض مانند ضربان قلب می شنوند که به آن وز وز ضربان دار گفته می شود و زمانی رخ می دهد که فرد دچار مشکل قلبی عروقی باشد.
علت وز وز گوش
پزشکان هنوز علت دقیق وز وز گوش را نمی دانند اما به نظر می رسد تغییر در برخی قسمت های مغز و سیستم عصبی می تواند باعث بروز آن شود.
برخی علل احتمالی عبارتند از :
- فشار در گوش داخلی
- مسائل شناختی و عاطفی
- واکنش به از دست دادن سلول های موی حسی
- تغییر در تعامل بین مدارهای عصبی در گوش و سایر قسمت های مغز
عواملی که خطر وز وز گوش را افزایش می دهند شامل سن بالا و قرار گرفتن در معرض برخی صداها می باشد. انواع نویزها و صداهایی که می توانند باعث ایجاد این وضعیت شوند عبارتند از :
- سر و صدا در محل کار به عنوان مثال در ساختمان ها یا کارخانه ها
- صدای شلیک گلوله و انفجار از جمله در صحنه فیلم
- شنیدن موسیقی با صدای بلند یا کار در اطراف بلندگوهای قوی
افراد مبتلا به وز وز گوش ممکن است دچار کم شنوایی نیز بوده و از عارضه حساسیت شدید به صداها رنج ببرند که در این صورت گاهی شنیدن برخی صداهای معمولی مانند صدای بسته شدن درب یا افتادن کتاب باعث ناراحتی آن ها می شود.
برخی بیماری ها و اختلالات سلامتی نیز می توانند به وز وز گوش منجر شوند، از جمله :
- بیماری منیر
- بیماری های قلبی عروقی
- تغییرات هورمونی
- مشکلات تیروئید
- جرم گوش
- تومور مغزی
- عفونت گوش یا سینوس
- فشار خون بالا
- دیابت
- ضربه به سر
- اسکلروز چند گانه
- اضطراب یا افسردگی
- وجود جسم خارجی در گوش
- میوکلونوس پالاتال که نوعی بیماری نادر شامل انقباضات ریتمیک ماهیچه های سقف دهان می باشد
علاوه بر موارد ذکر شده، شروع یا قطع مصرف بیش از 200 داروی مختلف نیز ممکن است با عارضه وز وز گوش همراه باشند، از جمله :
- داروهای شیمی درمانی
- داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی
- آسپرین
- آنتی بیوتیک ها
توجه داشته باشید وز وز گوشی که شبیه صدای ضربان قلب به نظر می رسد می تواند به دلیل تومور یا مشکل قلبی عروقی رخ دهد.
چه زمانی به پزشک مراجعه شود؟
در موارد زیر لازم است فرد به پزشک مراجعه کند :
- اگر وز وز گوش به صورت ناگهانی رخ داده یا با علائم دیگر همراه است
- گاهی وز وز به دلیل جرم گوش یا وجود جسم خارجی در گوش است که در این صورت پزشک آن را خارج می کند
- زمانی که این مسئله روی خواب فرد، روابطش با دیگران یا سایر جنبه های زندگی روزمره تاثیر منفی بگذارد
- در صورتی که این مسئله باعث اضطراب یا افسردگی شود
- اگر وز وز شبیه ضربان قلب باشد که می تواند نشان دهنده مشکل قلبی عروقی باشد
- در مواردی که دیگران می توانند صدای وز وز را بشنوند که در این صورت ممکن است نشانه یک بیماری جدی باشد
در صورتی که فرد بعد از ضربه به سر دچار وز وز گوش شود یا این مسئله با علائم زیر همراه باشد لازم است به اورژانس مراجعه شود :
- سر گیجه
- ضعف در عضلات صورت
- کاهش ناگهانی شنوایی
تشخیص وز وز گوش
اگر فرد برای رفع وز وز گوش به پزشک مراجعه کند، پزشک احتمالا از موارد زیر برای تشخیص استفاده می کند :
- در مورد علائم سوالاتی می پرسد
- آزمایشی برای بررسی کم شنوایی انجام می دهد
- احتمال ابتلای فرد به بیماری هایی که ممکن است باعث وز وز گوش شوند را بررسی می کند
- در صورت نیاز برای بررسی های بیشتر فرد را به متخصص ارجاع می دهد
پزشک ممکن است حین معاینه سوالات زیر را بپرسد :
- وز وز گوش برای اولین بار از چه زمانی و چگونه شروع شد؟
- آیا صداها ثابت، متناوب یا ضربانی هستند؟
- آیا کاهش شنوایی یا سر گیجه نیز همراه وز وز وجود دارد؟
- آیا از گوش درد نیز رنج می برد؟
- آیا اخیرا به بیماری خاصی مبتلا بوده یا آسیبی دیده است؟
- آیا در معرض صدای بلند بوده است؟
درمان وز وز گوش
درمان وز وز گوش بسته به علت آن ممکن است به صورت زیر باشد :
- مراقبت فوری به منظور درمان عفونت گوش
- قطع هر گونه دارویی که ممکن است باعث بروز آن شود
- رفع جرم گوش
- درمان بیماری های زمینه ای تاثیر گذار
- اقدامات لازم برای کاهش صدای وز وز
- دریافت مشاوره برای مشکلات مربوط به اضطراب یا افسردگی
- درمان کم شنوایی در صورت وجود
در صورتی که وز وز گوش بهبود پیدا نکند، راهکارهای زیر ممکن است کمک کننده باشد :
1. محو کردن صدای وز وز
در صدا درمانی از صداهای پس زمینه خارجی برای کاهش درک وز وز در افراد استفاده می شود که این صداها می تواند شامل موارد زیر باشد :
- پخش موسیقی پس زمینه سطح پایین
- پخش صدای ضبط شده ای از نویز سفید
- استفاده از مولدهای صدا که در گوش قرار می گیرند و صدای پس زمینه یا موسیقی تولید می کنند
- استفاده از سمعک برای تقویت صداهای محیطی
- استفاده از یک مولد صدای رومیزی که صداهای آرامش بخش مانند امواج یا باران را پخش می کند
هدف این استراتژی ها گرفتن توجه فرد از وزوز گوش و متوجه کردن آن به صداهای دیگر است. اکثر افراد صدای کمی بلندتر از صدای وزوز گوش را ترجیح می دهند.
2. مشاوره
فردی که دچار وز وز گوش شده با شرکت در جلسات مشاوره می تواند وضعیت خود را بهتر درک کرده و راحت تر با آن زندگی کند. مشاوره به کاهش اضطراب، افسردگی و سایر مسائل مرتبط با آن نیز کمک می کند.
متخصص شنوایی ممکن است به فرد راهکارهایی ارائه دهد تا با وز وز گوش راحت تر زندگی کند.
3. کاشت حلزون و سمعک
توجه به کم شنوایی زمینه ای ممکن است به کاهش علائم وز وز گوش کمک کند. برای این منظور با روش های مختلف از دستگاه های تقویت کننده گرفته تا ایمپلنت های جراحی می توان کم شنوایی را برطرف کرد.
لازم به ذکر است سمعک ها اغلب دارای برنامه هایی هستند که به پوشاندن وز وز گوش کمک می کنند.
4. سبک زندگی
تکنیک های زیر نیز می تواند برای رفع وز وز گوش مفید باشد :
- تمرین تکنیک های آرامش بخش مانند مدیتیشن یا تنفس عمیق
- اجتناب از استرس یا صداهای بلند پس زمینه، این عوامل می توانند وز وز را تشدید کنند
- ایجاد یک برنامه خواب مناسب، به عنوان مثال حمام کردن و اجتناب از مصرف کافئین قبل از خواب
- اجتناب از سکوت کامل که می تواند علائم را بدتر کند
- استفاده از ابزار یا سرگرمی هایی برای حواس پرتی و دور کردن توجه از وز وز گوش
پیشگیری از وز وز گوش
وز وز گوش در همه موارد قابل پیشگیری نیست اما می توان اقداماتی برای کاهش خطر بروز آن انجام داد، از جمله :
- استفاده از محافظ شنوایی مانند صدا خفه کن و گوش گیر در محیط های پر سر و صدا
- استفاده از دستگاه های شنیداری با صدای متوسط
- استفاده از گوش گیرهای مخصوص که هنگام پخش موسیقی یا حضور در کنسرت ها صدا را مخدوش یا تغییر نمی دهند
- صحبت کردن با پزشک درباره عوارض جانبی هر دارو قبل از استفاده
عوارض وز وز گوش
وز وز گوش می تواند روی سلامت کلی فرد اثر منفی بگذارد و به موارد زیر منجر شود :
- پریشانی و اضطراب
- افسردگی
- تغییرات خلق و خوی
- مشکلات خواب
- عدم تمرکز
- درد
این مسئله ممکن است از یک بیماری زمینه ای مانند بیماری منیر یا مشکل قلبی عروقی نیز نشات بگیرد. افرادی که در کنار وز وز گوش علائم دیگری تجربه می کنند باید به پزشک مراجعه کنند تا احتمال ابتلای آن ها به یک بیماری زمینه ای بررسی شود.
وزوز عینی به وضعیتی گفته می شود که دیگران نیز بتوانند صدای وز وز را بشنوند. این مسئله ممکن است از حرکات قلبی عروقی یا اسکلتی عضلانی مانند آنوریسم یا بیماری مفصل گیجگاهی فکی نشات بگیرد.
منبع: medicalnewstoday
