سرطان پانکراس از سرطان های شایع است که با علائمی همچون زردی، درد در قسمت فوقانی شکم که به پشت سرایت می کند، شعله وری غیر منتظره علائم دیابت، یک توده سفت در بالای شکم و همچنین علائم غیر اختصاصی مانند حالت تهوع، کاهش وزن، کاهش وزن، کاهش اشتها و افسردگی همراه می باشد.
متاسفانه علائم اولیه این بیماری معمولا مبهم و غیر اختصاصی می باشد و علائم واضح معمولا تا زمانی که بیماری به مراحل پیشرفته نرسد ظاهر نمی شود.
در ادامه قصد داریم درباره علائم و نشانه های سرطان پانکراس صحبت کنیم. با سومیتا همراه باشید؛
علائم سرطان پانکراس چیست؟
علائم شایع سرطان پانکراس
سرطان پانکراس با برخی علائم ارتباط نزدیکی دارد، اگرچه بسیاری از آن ها اغلب به دلیل مشکلات و بیماری های کمتر جدی ایجاد می شوند.
به علاوه این علائم هشدار دهنده بسته به این که سرطان در قسمت ابتدا، بدنه یا انتهای پانکراس رخ داده باشد می تواند متفاوت باشد.
برخی از این علائم عبارتند از :
1. زردی بدون درد به همراه تغییرات ادرار و مدفوع و خارش
زردی یا زرد شدن پوست و سفیدی چشم وضعیتی است که در اثر تجمع بیلی روبین در پوست ایجاد می شود و حدود 30 درصد از افراد مبتلا به سرطان پانکراس هنگام تشخیص بیماری به این وضعیت دچار هستند.
زمانی که تومور سرطان پانکراس تا حدی یا به طور کامل مجرای صفراوی مشترک (مجرایی که صفرا را از کبد به روده کوچک می برد) را مسدود می‌کند ممکن است موجب تجمع بیلی روبین شود که در سرطان های ناحیه ابتدای پانکراس شایع تر است.
زردی در سرطان پانکراس معمولا بدون درد است، در حالی که زردی ناشی از بسیاری از بیماری های دیگر مانند هپاتیت یا سنگ کیسه صفرا دردناک می باشد.
تجمع بیلی روبین می تواند باعث کم رنگ شدن مدفوع (شبیه خاک رس) و همچنین تیره شدن ادرار (به رنگ نوشابه کولا) شود. همچنین ممکن است مدفوع بوی قوی و عجیبی داشته باشد.
علاوه بر این به دلیل تجمع نمک های صفراوی در پوست، خارش اغلب شدیدی ایجاد می شود که معمولا با بیماری های پوستی اشتباه گرفته می شود.
زردی می تواند یکی از علائم اولیه سرطان ابتدای پانکراس به دلیل انسداد مجرای صفراوی باشد اما ممکن است در سرطان های بزرگ تر در ناحیه انتها یا بدنه پانکراس یا مواقعی که این سرطان ها به کبد سرایت می کنند نیز رخ دهد.
2. درد شکم و کمر
درد در قسمت میانی تا بالای شکم که به پشت سرایت می کند یکی از علائم شایع سرطان پانکراس است که در میان حدود 70 درصد افراد در زمان تشخیص بیماری دیده می شود.
این درد معمولا 3 تا 4 ساعت بعد از مصرف غذا یا هنگام دراز کشیدن بدتر می شود و در اغلب موارد زمانی که فرد نشسته یا به سمت جلو خم می شود تسکین پیدا می کند.
3. اسهال
اسهال ممکن است به دلیل کاهش قدرت جذب مواد مغذی در روده رخ دهد که از کمبود آنزیم های پانکراس کمک کننده هضم نشات گرفته و گاهی از علائم اولیه سرطان پانکراس محسوب می شود.
در این حالت مدفوع نیز ممکن است بوی بدی داشته باشد، کف آلود یا چرب به نظر برسد و شناور بماند، به طوری که گاهی حتی شستن آن برای فرد دشوار می شود.
4. تهوع و استفراغ
تهوع و استفراغ در افراد مبتلا به سرطان پانکراس چندان دور از انتظار نیست، اگرچه معمولا در مراحل اولیه بیماری در مورد علت آن اشتباه می شود.
استفراغ شدید ممکن است نشانه انسداد قسمت پایین معده (خروجی معده) یا قسمت بالای روده کوچک (اثنی عشر) به دلیل فشار ناشی از تومور باشد.
5. کاهش وزن نا خواسته
کاهش وزن ناگهانی و ظاهرا بی دلیل اغلب نشانه این است که مشکلی در سلامتی فرد وجود دارد. این مسئله همراه با کاهش اشتها می تواند یکی از اولین علائم سرطان پانکراس باشد.
در این وضعیت برخی بیماران حتی در یک وعده غذایی بسیار کوچک خیلی زود احساس سیری می کنند و دست از غذا خوردن می کشند.
6. تشخیص غیر منتظره دیابت
شروع غیر منتظره دیابت نوع 2 در افراد بالای 45 سال می تواند نشانه سرطان پانکراس باشد. این مسئله زمانی اتفاق می افتد که پانکراس به دلیل وجود تومور قادر به تولید انسولین کافی نباشد.
7. لخته شدن خون
گاهی همراه با سرطان لخته های خون ایجاد می شود و در برخی موارد جزو اولین علائم این بیماری به شمار می رود.
در سرطان پانکراس لخته شدن خون ممکن است به مرور زمان در برخی بخش های بدن ایجاد شود. به طور کلی لخته‌های خون مکرر و بدون علت واضح نیاز به بررسی پزشکی دارند.
8. توده شکمی
برخی افراد ممکن است متوجه یک توده سفت در بالای شکم شوند که در واقع کیسه صفرای آن ها است. این علامت از نشانه های قوی ابتلا به سرطان پانکراس می باشد.
9. افسردگی
طبیعی است که افراد بعد از اطلاع از ابتلای خود به سرطان پانکراس دچار افسردگی شوند اما گاهی نیز افسردگی اولین علامت یک سرطان زمینه ای می باشد.
از آن جا که افسردگی معمولا قبل از تشخیص سرطان پانکراس ایجاد می شود به نظر می رسد در درجه اول تغییرات بیو شیمیایی در بروز آن نقش داشته باشند نه شدت ناراحتی از ابتلا به سرطان.
علائم غیر شایع
برخی علائم در سرطان پانکراس چندان شایع نیستند اما ممکن است در مراحل پیشرفته بیماری دیده شوند، از جمله :
1. بزرگ شدن غدد لنفاوی در بالای استخوان ترقوه
ممکن است یک غده لنفاوی بزرگ (متورم) درست بالای استخوان ترقوه در سمت چپ (گره فوق ترقوه) احساس شود که از نظر پزشکی به آن نودل ویرچو می گویند.
2. توده در ناف
ظاهر شدن توده یا برآمدگی در ناف چندان دور از انتظار نیست و به آن ندول خواهر مری جوزف می گویند.
3. سندرم های پارانئوپلاستیک
سندرم های پارانئوپلاستیک مجموعه ای از علائم مربوط به هورمون ها یا مواد دیگر در بدن هستند که توسط سلول های سرطانی ترشح می شوند.
یکی از این سندرم ها که ممکن است با سرطان پانکراس رابطه داشته باشد شامل ترکیبی از ندول های حساس پوستی (به دلیل التهاب بافت چربی زیر پوست)، مفاصل ملتهب (آرتریت) و افزایش تعداد یک نوع گلبول سفید به نام ائوزینوفیل می باشد.
تومورهای نادر پانکراس
سرطان های پانکراس معمولا در سلول های برون ریز که تولید کننده آنزیم های کمک هضم پانکراس می باشند رخ می دهند.
در برخی موارد نیز سرطان پانکراس سلول های غدد درون ریز (سلول هایی که هورمون ها را می سازند) را درگیر می کند که اغلب و نه همیشه هورمون هایی ترشح می کنند که باعث افزایش علائم می شوند. اکثر این تومورهای نورواندوکرین می توانند به کاهش وزن منجر شوند.
برخی از این تومورها عبارتند از :
1. تومور انسولینوما
این نوع تومور انسولین ترشح می کند که باعث افت قند خون شده و علائمی همچون سبکی سر، تعریق، اضطراب و ضربان قلب سریع را به دنبال دارد.
2. تومور گلوکاگونوم
این تومور هورمون گلوکاگون ترشح می کند که باعث افزایش قند خون و به دنبال آن دیابت می شود که با علائم افزایش تشنگی، تکرر ادرار و کاهش وزن همراه می باشد. همچنین ممکن است اسهال و کمبودهای تغذیه ای و درد دهان و زبان را به دنبال داشته باشد.
3. تومور گاسترینوما
این تومور ترشح گاسترین را افزایش می دهد، هورمونی که می تواند به خونریزی زخم معده، رفلاکس اسید و درد شکم منجر شود.
4. تومور سوماتوستاتینوما
این تومور هورمون سوماتوستاتین ترشح می کند که به نوبه خود می تواند ترشح هورمون های دیگر را افزایش دهد. علائم ممکن است شامل اسهال، درد شکم، مدفوع بد بو، علائم دیابت و زردی باشد.
5. تومور ویپوما
این تومور اغلب پپتید روده فعال عروقی ترشح می کند که به اسهال (اغلب بسیار آبکی و شدید)، تهوع، استفراغ، درد و گرفتگی شکم و بر افروختگی صورت و گردن منجر می شود.
چه زمانی به پزشک مراجعه شود؟
در صورت مشاهده هر یک از علائم بالا لازم است فورا به پزشک مراجعه شود. بسیاری از علائم اولیه ممکن است به دلایل احتمالی دیگر رخ داده باشند که برخی از آن ها نیز بسیار جدی هستند.
منبع: verywellhealth
