سندرم سوزش دهان (به انگلیسی: Burning mouth syndrome) وضعیتی است که باعث احساس سوزش در دهان شده و می تواند به طور ناگهانی در هر نقطه از دهان ایجاد شود.
علائم این عارضه معمولا روی سقف دهان، زبان و لب ها احساس می شود که می تواند به یک مشکل مزمن و روزمره تبدیل شده یا به صورت دوره ای رخ دهد.
در ادامه قصد داریم درباره سندرم سوزش دهان و علل، علائم و روش های درمان آن صحبت کنیم. با سومیتا همراه باشید؛
سندرم سوزش دهان چیست؟
سندرم سوزش دهان عارضه ای است که طی آن ناحیه دهان به دلایل مختلف یا کاملا بی دلیل دچار سوزش می شود. آمار نشان داده حدود 2 درصد جمعیت دنیا این وضعیت را تجربه می کنند و در زنان بیشتر از مردان دیده می شود.
آشنایی با علل بالقوه و روش های درمانی این عارضه می تواند به مقابله با این بیماری و تسکین علائم آن کمک کند.
علائم سندرم سوزش دهان
علائم سندرم سوزش دهان می تواند خفیف یا شدید باشد و از فردی به فرد دیگر متفاوت است.
برخی افراد احساس سوزش ناشی از این بیماری را با احساس سوزش ناشی از خوردن غذای خیلی داغ مقایسه می کنند. برخی دیگر سوزش شدید تجربه می کنند و بعضی نیز احساس سوزن سوزن شدن یا بی حسی خفیف دارند.
علائم سندرم سوزش دهان می تواند برای مدت طولانی ادامه داشته باشد و احساس درد و سوزش دائمی برای روزها، هفته ها، ماه ها یا سال ها ممکن است خوردن یا نوشیدن را دشوار کند، اگرچه برخی افراد بعد از خوردن و آشامیدن تسکین می یابند.
علت سندرم سوزش دهان
به طور کلی نمی توان گفت تنها یک علت خاص در بروز سندرم سوزش دهان نقش دارد. به علاوه این بیماری با توجه به علت آن به دو نوع تقسیم می شود که عبارتند از :
1. سندرم سوزش دهان اولیه
نوع اولیه هیچ گونه علت مشخصی ندارد و از آن جا که سوزش دهان می تواند نشانه بسیاری از بیماری ها یا اختلالات سلامتی باشد، تشخیص آن بسیار دشوار بوده و گاهی اشتباه تشخیص داده می شود.
پزشک ممکن است برای تشخیص دقیق تر از برخی آزمایش ها برای بررسی نا هنجاری ها استفاده کند، از جمله :
- آزمایش خون
- سواب دهان
- تست آلرژی
- تست جریان بزاق
لازم به ذکر است در صورتی که بیماری زمینه ای خاصی در بروز سندرم سوزش دهان نقش نداشته باشد، این بیماری از نوع اولیه در نظر گرفته می شود.
سندرم سوزش دهان ثانویه
سندرم سوزش دهان ثانویه نوعی است که به دلیل یک مسئله واضح و قابل شناسایی ایجاد می شود که می تواند از فردی به فرد دیگر متفاوت باشد. برخی علل احتمالی عبارتند از :
- تغییرات هورمونی
- آلرژی
- دهان خشک
- مصرف برخی داروها
- کمبود مواد مغذی مانند کمبود آهن، روی یا ویتامین B
- عفونت دهان
- رفلاکس اسید
سندرم سوزش دهان و یائسگی
سندرم سوزش دهان در زنان مسن تر به خصوص زنان یائسه شایع تر است، اگرچه می تواند در دوره پیش از یائسگی نیز رخ دهد. طبق نتایج به دست آمده 18 تا 33 درصد از زنان یائسه به این وضعیت دچار می شوند.
لازم به ذکر است سندرم سوزش دهان ثانویه در درجه اول به دلیل عدم تعادل هورمونی یا به طور خاص کاهش سطح استروژن رخ می دهد. این کاهش هورمونی می تواند تولید بزاق را کاهش دهد، طعم فلزی در دهان ایجاد کند و باعث ایجاد احساس سوزش در دهان شود. برخی زنان یائسه نیز حساسیت بیشتری به درد دارند.
از آن جا که بین سندرم سوزش دهان و کاهش سطح استروژن ارتباط وجود دارد، هورمون درمانی جایگزین ممکن است به کاهش علائم این وضعیت در زنان یائسه کمک کند، اگرچه به مطالعات بیشتری برای تعیین اثر بخشی آن نیاز است.
درمان سندرم سوزش دهان
سندرم سوزش دهان ثانویه
در مواردی که پزشک متوجه شود یک بیماری خاص باعث بروز سندرم سوزش دهان در فرد شده، احتمالا برای درمان مشکل اصلی اقدام خواهد کرد. برخی روش های درمانی عبارتند از :
- رفلاکس اسید : تجویز دارو برای خنثی کردن اسید معده ممکن است به تسکین علائم کمک کند
- خشکی دهان : افرادی که دچار خشکی دهان هستند لازم است با پزشک خود درباره محصولاتی جهت افزایش تولید بزاق مشورت کرده یا برای کمبود ویتامین از آمپول های ویتامین یا مکمل استفاده کنند
- عفونت دهان : پزشک می تواند برای درمان عفونت زمینه ای دهان، دارو یا مسکن تجویز کند
سندرم سوزش دهان اولیه
در صورتی که فرد بدون مشکل سلامتی زمینه ای به سندرم سوزش دهان مبتلا شده باشد معمولا خود به خود برطرف می شود اما برای کاهش علائم آن می توان اقدامات زیر را نیز انجام داد :
- برای کاهش احساس سوزش در طول روز تکه های یخ کوچک بمکید
- برای تسکین درد دهان در طول روز مایعات سرد بنوشید. علائم در برخی افراد بعد از نوشیدن الکل نیز تسکین می یابد
- از غذاهای اسیدی مانند مرکبات اجتناب کنید
- از خوردن غذاها و نوشیدنی هایی که باعث تشدید یا تحریک احساس سوزش می شوند خودداری کنید
- مصرف نوشیدنی های گرم و غذاهای تند را محدود کنید
- علائم خود را بعد از سیگار کشیدن یا مصرف الکل کنترل کنید زیرا هر دو می توانند علائم را بدتر کنند. به خاطر داشته باشید که داروهای حاوی الکل نیز می توانند علائم را تشدید کنند
- در صورتی که سوزش دهان بعد از مسواک زدن بدتر می شود، خمیر دندان خود را عوض کنید و از خمیر دندان مخصوص افراد مبتلا به حساسیت دهان یا جوش شیرین به عنوان خمیر دندان یا دهان شویه استفاده کنید. برای این منظور یک قاشق جوش شیرین را در آب ولرم حل کرده و دهان خود را بشویید تا اسید خنثی شود و احساس سوزش تسکین پیدا کند
- فعال بمانید و برای کاهش استرس خود از تکنیک هایی همچون یوگا، ورزش و مدیتیشن استفاده کنید
منبع: healthline
