دندان درد (Toothache) به دردی گفته می شود که داخل یا اطراف دندان ایجاد شده و در اکثر مواقع نشانه وجود مشکلی در دندان یا لثه ها می باشد.
بسیاری از ما در طول زندگی خود حداقل یک بار از درد دندان به ستوه آمده و مجبور شده ایم به دندان پزشکی مراجعه کنیم زیرا این درد آزار دهنده اگرچه معمولا کشنده نیست اما به دلایل مختلف نباید نادیده گرفته شود.
در ادامه قصد داریم درباره دندان درد و علل، علائم و روش های درمان آن صحبت کنیم. با سومیتا همراه باشید؛
دندان درد چیست؟
دندان درد نوعی درد آشنا و آزار دهنده است که در اغلب موارد به دلیل مشکلات دهان و دندان به خصوص پوسیدگی دندان ایجاد می شود اما گاهی از نوع دردهای ارجاعی است، به این معنا که به دلیل بروز مشکل در نقطه دیگری از بدن رخ می دهد.
به طور کلی هرگز نباید دندان درد را نادیده گرفت زیرا این وضعیت اگرچه معمولا جان فرد را تهدید نمی کند اما اگر به دلیل پوسیدگی دندان ایجاد شده باشد در صورت عدم درمان می تواند بدتر شود. به علاوه گاهی نشانه ای از بیماری های جدی است که نیاز به درمان های پزشکی فوری دارد.
علائم دندان درد
درد دندان به خودی خود علامت یک مشکل در سلامتی می باشد که می تواند خفیف تا شدید و همچنین ثابت یا متناوب باشد. این درد ممکن است با علائم زیر همراه بوده یا توصیف شود :
- ورم یا درد کوبنده داخل یا اطراف دندان یا لثه
- تب
- درد شدید هنگام لمس دندان یا گاز زدن به غذا
- حساسیت و درد در داخل یا اطراف دندان
- حساس شدن و درد دندان هنگام خوردن غذاها و نوشیدنی های سرد یا گرم
- سوزش یا درد شبیه شوک که شایع نیست
علت دندان درد
علل شایع
پوسیدگی دندان شایع ترین دلیل دندان درد است و در صورت عدم درمان می تواند به آبسه منجر شود که نوعی عفونت در نزدیکی دندان یا در پالپ داخل دندان است.
اگر حدس می زنید دچار آبسه دندان شده اید لازم است فورا به دندان پزشک مراجعه کنید زیرا این عفونت در موارد نادر می تواند به مغز سرایت کرده و کشنده باشد.
از دیگر علل شایع دندان درد می توان به وجود یک دندان نهفته اشاره کرد. این وضعیت زمانی اتفاق می‌افتد که یکی از دندان ها (معمولا دندان عقل) در بافت لثه یا استخوان گیر کرده و نتواند رشد کند یا بیرون بیاید.
علل شایع دندان درد ارجاعی
یکی از علل احتمالی دندان درد سینوزیت می باشد که در آن سینوس ها به دلیل عفونت ویروسی، باکتریایی یا قارچی در حفره سینوس ملتهب می شوند.
از آن جا که ریشه دندان های بالایی به سینوس ها نزدیک هستند، این عارضه می تواند باعث درد در دندان های بالایی شود.
علل کمتر شایع دندان درد ارجاعی
بیماری های قلبی و سرطان ریه نیز می توانند از عوامل ایجاد کننده دندان درد باشند. در برخی موارد دندان درد ممکن است علامت هشدار دهنده حمله قلبی باشد.
محل قرارگیری عصب واگ ارتباط بین دندان درد و مشکلات قلبی و ریوی می باشد. این عصب که از مغز به اندام های مختلف بدن از جمله قلب و ریه ها می رود، از فک عبور می کند.
علل نادر دندان درد ارجاعی
نورالژی سه قلو و نورالژی اکسیپیتال (پس سری) از بیماری های عصبی دردناکی هستند که باعث تحریک یا التهاب اعصاب سه قلو و اکسیپیتال می شوند.
این اعصاب به جمجمه، صورت و دندان ها مرتبط هستند و درد ناشی از التهاب آن ها به گونه ای است که دندان ها را نیز درگیر می کند.
درمان دندان درد
دندان درد در اکثر مواقع نیاز به درمان دارد. در برخی موارد با استفاده از درمان های خانگی می توان به صورت موقتی درد را تسکین داد تا زمانی که فرد بتواند به پزشک مراجعه کند.
زمانی که فرد دچار دندان درد می شود اولین فکری که به ذهنش می رسد این است که به دندان پزشک مراجعه کند زیرا اکثر دردهای دندان به دلیل مشکلات دندانی رخ می دهند.
دندان پزشک برای تشخیص پوسیدگی دندان و سایر مشکلات احتمالی، ابتدا معاینه فیزیکی انجام داده و با اشعه ایکس از دندان های بیمار عکس می گیرد.
در صورت وجود عفونت ممکن است لازم باشد از داروهای ضد درد و آنتی بیوتیک استفاده شود.
اگر دندان درد به دلیل پوسیدگی دندان ایجاد شده باشد، دندان پزشک پوسیدگی را با مته از بین برده و فضا را با مواد دندانی پر می کند اما در مواردی که درد به دلیل وجود دندان نهفته رخ داده ممکن است نیاز به جراحی باشد.
اگر دندان پزشک نتواند علت دندان درد را پیدا کند، ممکن است فرد را برای تشخیص و درمان بیشتر به پزشک دیگری ارجاع دهد.
درمان سینوزیت
در صورتی که علت دندان درد سینوزیت باشد معمولا برای درمان آن از آنتی بیوتیک ها یا داروهای ضد احتقان استفاده می شود و در موارد نادر ممکن است برای باز کردن مجرای بینی نیاز به جراحی باشد.
درمان نورالژی سه قلو و نورالژی پس سری
هیچ درمانی برای این بیماری ها وجود ندارد و پزشک معمولا برای تسکین درد از دارو استفاده می کند.
درمان حمله قلبی، بیماری قلبی و سرطان ریه
اگر دندان پزشک به حمله قلبی مشکوک باشد فرد را به بخش اورژانس بیمارستان ارجاع می دهد و در صورتی که حدس بزند فرد به بیماری قلبی یا ریوی مبتلا است او را برای آزمایشات بیشتر به پزشک مناسب معرفی می کند.
درمان خانگی
برخی درمان های خانگی که ممکن است به تسکین موقتی دندان درد کمک کنند عبارتند از :
- داروهای مسکن بدون نسخه مانند آسپرین
- داروهای ضد درد موضعی بدون نسخه مخصوص دندان مانند بنزوکائین
- داروهای ضد احتقان بدون نسخه مانند سودوافدرین، در مواردی که درد به دلیل احتقان سینوس رخ داده است
- مالیدن روغن میخک روی دندان مورد نظر
قبل از استفاده از هر گونه محصول حاوی بنزوکائین حتما با پزشک یا دندان پزشک مشورت کنید. توجه داشته باشید کودکان کمتر از 2 سال نباید از محصولات حاوی بنزوکائین استفاده کنند.
دندان درد در چه مواردی اورژانسی است؟
اگر علائم زیر به همراه دندان درد وجود داشته باشد لازم است فرد به دنبال درمان های اورژانسی باشد :
- ورم فک یا صورت که ممکن است نشانه گسترش عفونت دندان باشد
- درد قفسه سینه، تنگی نفس، سبکی سر یا سایر علائم حمله قلبی
- خس خس سینه، سرفه ای که از بین نمی رود یا سرفه خونی
- مشکل در تنفس و بلع که ممکن است نشانه سرطان ریه باشد
پیشگیری از دندان درد
برای کمک به پیشگیری از دندان درد لازم است حداقل 2 بار در روز دندان های خود را مسواک بزنید، نخ دندان استفاده کنید و 2 بار در سال یا هر چند وقت یک بار که دندان پزشک توصیه می کند برای معاینه به پزشک مراجعه کنید.
ترک سیگار، استفاده از رژیم غذایی کم چرب و سرشار از فیبر، حداقل 30 دقیقه ورزش کردن در روز و 5 بار در هفته نیز به حفظ سلامت قلب و ریه ها کمک می کند.
توصیه می شود قبل از شروع هر گونه برنامه ورزشی با پزشک خود مشورت کنید.
منبع: healthline
