کتانجک یا اشنه دریایی (به انگلیسی : Kelp) نوعی جلبک دریایی مملو از مواد مغذی سالمی است که می تواند برای سلامتی شما مفید باشد و حتی از بیماری جلوگیری کند.
این نوع جلبک دریایی در حال حاضر جزء اصلی بسیاری از غذاهای آسیایی است. کتانجک سرشار از ویتامین ها، مواد معدنی و آنتی اکسیدان هاست.
در ادامه این مقاله با خواص دارویی و درمانی کتانجک دریایی برای سلامتی بدن و همچنین عوارض و مضرات و نحوه خوردن آن آشنا می شوید. با سومیتا همراه باشید؛
کتانجک دریایی چیست؟
کتانجک نوعی جلبک دریایی قهوه ای رنگ بزرگ است که در آب های شور کم عمق و غنی از مواد مغذی در نزدیکی ساحل های سراسر جهان رشد می کند اما از نظر رنگ، طعم و مواد مغذی با نوعی که ممکن است در رول های سوشی مشاهده کنید کمی متفاوت است.
کتانجک ترکیبی به نام آلژینات سدیم تولید می کند. تولید کنندگان مواد غذایی از آلژینات سدیم به عنوان غلیظ کننده در بسیاری از غذاها از جمله بستنی و سس سالاد استفاده می کنند.
شما می توانید کتانجک طبیعی را به اشکال مختلف بخورید از جمله :
- خام
- پخته شده
- پودر شده
- مکمل
فواید و مزایای کتانجک دریایی برای سلامتی بدن
1. سرشار از مواد مغذی است
از آنجایی که کتانجک مواد مغذی را از محیط دریایی اطراف خود جذب می کند سرشار از مواد زیر است :
- ویتامین ها
- مواد معدنی
- عناصر کمیاب
منبع معتبر موسسه ملی بهداشت (NIH) می گوید که جلبک های دریایی مانند کتانجک یکی از بهترین منابع غذایی طبیعی ید است که یک جزء ضروری در تولید هورمون تیروئید است.
سطوح پایین ید می تواند منجر به موارد زیر شود :
- اختلال متابولیسم
- بزرگ شدن غده تیروئید
- عوارض مختلف
همچنین می تواند باعث موارد زیر شود :
- افزایش سطح انرژی
- تقویت عملکرد مغز
با این حال طبق تحقیقات ید بیش از حد نیز می تواند منجر به مشکلات تیروئید شود. این ممکن است در صورت استفاده از مکمل ها یا مصرف بیش از حد کتانجک اتفاق بیفتد.
کتانجک همچنین حاوی ویتامین ها و مواد معدنی زیر است :
- ویتامین K1 : حدود 55 درصد مقدار مورد نیاز روزانه
- فولات : 45 درصد مقدار مورد نیاز روزانه
- منیزیم : 29 درصد مقدار مورد نیاز روزانه
- آهن : 16 درصد مقدار مورد نیاز روزانه
- ویتامین A : حدود 13 درصد مقدار مورد نیاز روزانه
- پانتوتنیک اسید : 13 درصد مقدار مورد نیاز روزانه
- کلسیم : 13 درصد مقدار مورد نیاز روزانه
این ویتامین ها و مواد مغذی فواید زیادی برای سلامتی بدن دارند. به عنوان مثال ویتامین K و کلسیم نقش کلیدی در سلامت استخوان دارند و فولات برای تقسیم سلولی ضروری است.
2. توانایی مبارزه با بیماری دارد
التهاب و استرس از عوامل خطر بسیاری از بیماری های مزمن محسوب می شوند. گنجاندن مواد غذایی غنی از آنتی اکسیدان در رژیم غذایی ممکن است به پیشگیری از آن ها کمک کند. کتانجک سرشار از آنتی اکسیدان ها از جمله کاروتنوئیدها و فلاونوئیدهاست که به مبارزه با رادیکال های آزاد عامل بیماری کمک می کند.
مواد معدنی آنتی اکسیدانی مانند منگنز و روی به مبارزه با استرس اکسیداتیو کمک می کند و ممکن است به محافظت از سلامت قلب و عروق و پیشگیری از سرطان کمک کند.
مطالعات اخیر نقش سبزیجات دریایی را در سرطان های مرتبط با استروژن و روده بزرگ، آرتروز و سایر بیماری ها بررسی کرده اند. نتایج نشان می دهد که کلپ ممکن است به کاهش سرعت گسترش سرطان روده بزرگ و سینه کمک کند.
مطالعات روی سلول های جدا شده نشان می دهد که ترکیبی به نام فوکوئیدان که در کتانجک یافت می شود ممکن است به جلوگیری از گسترش سرطان ریه و سرطان پروستات کمک کند.
با این حال شواهد محکمی مبنی بر اینکه کتانجک می تواند به کاهش خطر سرطان در افراد کمک کند وجود ندارد.
3. باعث لاغری و کاهش وزن می شود
کتانجک کم چرب و کم کالری است. همچنین حاوی فیبر طبیعی به نام آلژینات است. مطالعات نشان می دهد که آلژینات ممکن است به جلوگیری از جذب چربی توسط روده کمک کند.
مطالعه ای نشان داد که آلژینات می تواند به مسدود کردن لیپاز – آنزیمی که چربی ها را هضم می کند – تا 72 درصد کمک کند.
تولید کنندگان مواد غذایی از آلژینات ها به عنوان عوامل غلیظ کننده در محصولات کاهش وزن، نوشیدنی ها و بستنی استفاده می کنند.
کتانجک همچنین ممکن است دارای پتانسیل دیابت و چاقی باشد اگرچه تحقیقات هنوز مقدماتی است.
یک مطالعه منتشر شده نشان داد که یک ترکیب کاروتنوئیدی در کلروپلاست جلبک دریایی قهوه ای به نام فوکوگزانتین ممکن است در ترکیب با روغن انار باعث کاهش وزن در افراد چاق شود.
مطالعات همچنین نشان می دهد که جلبک دریایی قهوه ای ممکن است بر مدیریت گلیسمی تاثیر بگذارد و سطح گلوکز خون را کاهش دهد. این می تواند برای افراد مبتلا به دیابت نوع 2 مفید باشد.
نحوه خوردن کتانجک
کتانجک به اشکال مختلف موجود است و افراد می توانند آن را به عنوان غذا یا مکمل مصرف کنند.
بهتر است در صورت امکان، مواد مغذی را از منابع غذایی دریافت کنید. کتانجک می تواند افزودنی سالم به یک رژیم غذایی گسترده تر و مغذی در کنار انواع سبزیجات تازه و سایر غذاهای فرآوری نشده و غنی از مواد مغذی باشد.
ایده هایی برای گنجاندن کتانجک در رژیم غذایی عبارتند از :
- اضافه کردن کتانجک ارگانیک و خشک به سوپ و خورش
- استفاده از نودل خام کتانجک در سالاد و غذاهای اصلی
- پاشیدن تکه های کتانجک خشک به عنوان چاشنی روی غذاها
- آن را سرد با روغن و کنجد سرو کنید
- مخلوط کردن آن با آب سبزیجات
می توانید کتانجک را در رستوران ها یا خواربار فروشی های ژاپنی یا کره ای پیدا کنید.
عوارض و مضرات کتانجک دریایی
مصرف مقادیر غلیظ کتانجک می تواند ید زیادی را وارد بدن کند. همین می تواند خطراتی برای سلامتی داشته باشد. به عنوان مثال ید بیش از حد می تواند تیروئید را بیش از حد تحریک کند و مهم است که آن را در حد اعتدال مصرف کنید. مقادیر بالای ید برای کسانی که پرکاری تیروئید دارند مناسب نیست.
کتانجک و سایر سبزیجات دریایی مواد معدنی را از آب های موجود در اطراف خود جذب می کنند و مطالعات نشان می دهد که می توانند فلزات سنگین مانند آرسنیک، کادمیوم و سرب را نیز جذب کنند. این فلزات ممکن است برای سلامتی خطرناک باشند.
برای کاهش این خطر به دنبال نسخه های ارگانیک تایید شده سبزیجات دریایی و بسته هایی باشید که ذکر می کنند محصول برای آرسنیک آزمایش شده است.
همیشه قبل از شروع هر مکملی با یک متخصص مشورت کنید.
منبع : healthline
