پلی میالژیا روماتیکا (به انگلیسی: Polymyalgia rheumatica) از بیماری های التهابی و دردناک است که با علائمی همچون درد و سفتی عضلات در نقاط مختلف بدن همراه می باشد.
این بیماری رابطه نزدیکی با آرتریت تمپورال دارد و معمولا افرادی بالای 65 سال را درگیر می کند. همچنین اگرچه درمان قطعی ندارد اما با مصرف داروهای کورتیکواستروئید می توان علائم آن را تسکین داد.
در ادامه قصد داریم درباره پلی میالژیا روماتیکا و علل، علائم و روش های درمان آن صحبت کنیم. با سومیتا همراه باشید؛
پلی میالژیا روماتیکا چیست؟
پلی میالژیا روماتیکا یک اختلال التهابی است که باعث بروز درد و سفتی عضلات در بخش های مختلف بدن می شود و اغلب نواحی زیر را تحت تاثیر قرار می دهد :
- شانه ها
- گردن
- بازوها
- باسن
علائم اغلب به طور ناگهانی ظاهر شده و صبح ها تشدید پیدا می کند.
این بیماری معمولا در افراد بالای 65 سال رخ می دهد و به ندرت در افراد کمتر از 50 سال دیده می شود. همچنین احتمال بروز آن در زنان بیشتر از مردان است. گفته شده مردم اروپای شمالی و اسکاندیناوی بیشتر در معرض این بیماری قرار دارند.
برخی افراد مبتلا به پلی میالژیا روماتیکا با یک اختلال مرتبط به نام آرتریت تمپورال که به آن آرتریت سلول غول پیکر نیز گفته می شود درگیر می باشند که باعث التهاب رگ های خونی در پوست سر، گردن و بازوها می شود.
آرتریت تمپورال در صورت عدم درمان می تواند به موارد زیر منجر شود :
- سردرد
- درد فک
- مشکلات بینایی از جمله نابینایی
علائم پلی میالژیا روماتیکا
درد و سفتی گردن و شانه ها شایع ترین علائم این بیماری می باشد که به تدریج به نواحی دیگر مانند شانه ها، باسن و ران ها سرایت می کند و معمولا هر دو طرف بدن را تحت تاثیر قرار می دهد.
سایر علائم شایع پلی میالژیا روماتیکا عبارتند از :
- خستگی
- بی حالی
- از دست دادن اشتها
- کاهش وزن ناگهانی و ناخواسته
- کم خونی
- افسردگی
- تب خفیف
- محدود شدن دامنه حرکتی
علائم به سرعت و معمولا طی چند روز ایجاد می شود، حتی در برخی موارد ممکن است طی یک شب بروز کند. این علائم هنگام صبح تشدید یافته و به تدریج در طول روز بهبود پیدا می کند.
گاهی فرد مبتلا متوجه می شود عدم فعالیت یا ماندن در یک وضعیت برای مدت طولانی می تواند علائم را تشدید کند.
درد و سفتی در نهایت ممکن است به قدری شدید شود که بیمار در انجام فعالیت های روزمره مانند بلند شدن از روی صندلی، لباس پوشیدن یا سوار ماشین شدن دچار مشکل شود و حتی خوابیدن برایش دشوار باشد.
علت پلی میالژیا روماتیکا
علت پلی میالژیا روماتیکا مشخص نیست، با این حال اعتقاد بر این است که برخی ژن ها و تغییرات ژنی ممکن است خطر ابتلا به این بیماری را افزایش دهند.
عوامل محیطی نیز ممکن است در بروز آن نقش داشته باشند. همچنین در موارد جدید، این عارضه اغلب به صورت دوره ای و فصلی رخ می دهد.
این مسئله نشان می دهد ممکن است یک محرک محیطی مانند عفونت ویروسی در بروز آن دخالت داشته باشد، شروع سریع علائم نیز تایید می کند که پلی میالژیا روماتیکا ممکن است توسط عفونت ایجاد شود، با این حال چنین ارتباطی اثبات نشده است.
تشخیص پلی میالژیا روماتیکا
علائم پلی میالژیا روماتیکا ممکن است شبیه علائم سایر بیماری های التهابی از جمله لوپوس و روماتیسم مفصلی باشد.
پزشک برای تشخیص دقیق ابتدا معاینه فیزیکی انجام می دهد و آزمایش هایی را برای بررسی التهاب و ناهنجاری های خونی تجویز می کند. به عنوان مثال ممکن است به آرامی گردن، بازوها و پاها را حرکت دهد تا دامنه حرکتی بیمار را ارزیابی کند و در صورتی که به پلی میالژیا روماتیکا مشکوک شود آزمایش خون تجویز کند تا سطح التهاب در بدن بررسی شود.
این آزمایش ها میزان رسوب گلبول قرمز و سطح پروتئین واکنش گر C (CRP) را اندازه گیری می کنند. در صورت وجود عفونت فعال در بدن، سطح فاکتور ESR و CRP بالا نشانه التهاب در بدن خواهد بود.
پزشک ممکن است برای بررسی التهاب در مفاصل و بافت‌ها سونوگرافی نیز تجویز کند. در این تکنیک از امواج صوتی با فرکانس بالا برای ایجاد تصاویر دقیق از بافت نرم در قسمت های مختلف بدن استفاده می شود.
سونوگرافی در تشخیص پلی میالژیا روماتیکا از سایر بیماری های با علائم مشابه بسیار مفید می باشد.
از آن جا که بین پلی میالژیا روماتیکا و آرتریت تمپورال ارتباط وجود دارد گاهی نیاز به نمونه برداری می باشد که یک تکنیک کم خطر است و طی آن نمونه کوچکی از بافت شریانی در شقیقه بیمار برداشته می شود. نمونه برداری تنها در صورتی ضروری است که پزشک به التهاب در عروق خونی مشکوک باشد.
علائم آرتریت تمپورال عبارتند از :
- سردردهای مداوم
- تاری دید یا دوبینی
- از دست دادن بینایی
- حساسیت در پوست سر
- درد فک
درمان پلی میالژیا روماتیکا
هیچ درمان قطعی برای پلی میالژیا روماتیکا وجود ندارد اما با اقدامات مناسب می توان در عرض 24 تا 48 ساعت علائم را بهبود بخشید. برای این منظور پزشک معمولا برای کاهش التهاب یک کورتیکواستروئید با دوز کم مانند پردنیزون تجویز می کند.
دوز معمول این دارو در این بیماری 10 تا 30 میلی گرم در روز می باشد. لازم به ذکر است داروهای مسکن بدون نسخه مانند ایبوپروفن و ناپروکسن معمولا در درمان علائم این عارضه موثر نیستند.
همچنین اگرچه کورتیکواستروئیدها در این مورد اثر خوبی دارند اما با عوارض جانبی همراه بوده و استفاده طولانی مدت از آن ها خطر ابتلا به موارد زیر را افزایش می دهد :
- فشار خون بالا
- کلسترول بالا
- افسردگی
- افزایش وزن
- دیابت
- پوکی استخوان
- آب مروارید
برای کاهش خطر ابتلا به عوارض جانبی در طول درمان، پزشک ممکن است مصرف روزانه مکمل های کلسیم و ویتامین D را توصیه کند. اگر بیش از 3 ماه از کورتیکواستروئیدها استفاده شود اغلب مصرف مکمل ها توصیه می شود.
همچنین ممکن است برای کمک به بهبود قدرت و افزایش دامنه حرکتی فیزیوتراپی پیشنهاد شود.
داشتن سبک زندگی سالم نیز می تواند به کاهش عوارض جانبی کورتیکواستروئیدها کمک کند. داشتن یک رژیم غذایی متعادل و محدود کردن مصرف نمک برای جلوگیری از فشار خون بالا مفید است و ورزش منظم می تواند به تقویت استخوان ها و ماهیچه ها و جلوگیری از افزایش وزن کمک کند.
پزشک در طول درمان سلامت فرد را به دقت بررسی خواهد کرد و احتمالا موارد زیر توصیه می شود :
- آزمایش خون برای بررسی سطح کلسترول و قند خون
- معاینه چشم سالانه
- آزمایش دوره ای تراکم استخوان برای بررسی علائم پوکی استخوان
در صورتی که علائم بیماری از جمله علائم التهاب در حال بهبود باشد پزشک ممکن است پس از 3 یا 4 هفته دوز مصرفی را کاهش دهد.
در مواردی که علائم با دارو بهبود پیدا نمی کند، احتمالا پزشک به این نتیجه می رسد که ممکن است علت درد و سفتی عضلانی بیماری دیگری باشد. در این صورت آزمایش های بیشتر برای بررسی سایر اختلالات روماتیسمی مانند موارد زیر تجویز می کند :
- آرتروز
- روماتیسم مفصلی
- تب روماتیسمی
عوارض پلی میالژیا روماتیکا
علائم پلی میالژیا روماتیکا (به خصوص اگر درمان نشود) می تواند در فعالیت های روزمره فرد اختلال ایجاد کند.
به عنوان مثال بدون درمان مناسب، درد و سفتی می تواند تحرک فرد را به شدت کاهش داده و در نهایت فرد نتواند کارهای ساده ای مانند حمام کردن، لباس پوشیدن و شانه کردن موهای خود را به تنهایی انجام دهد.
برخی از افراد نیز از دست دادن موقت عملکرد مفاصل را تجربه می کنند. این مسئله خطر ابتلا به مشکلات مفصلی طولانی مدت مانند شانه یخ زده را افزایش می دهد.
افراد مبتلا بیشتر در معرض ابتلا به بیماری شریان محیطی هستند که گردش خون را مختل کرده و اغلب باعث درد پا و زخم می شود.
چشم انداز پلی میالژیا روماتیکا
همان طور که قبلا اشاره کردیم هیچ درمانی برای پلی میالژیا روماتیکا وجود ندارد اما این وضعیت اغلب با شروع درمان مناسب بهبود می یابد و بیماری معمولا پس از ۲ تا ۶ سال درمان (گاهی زودتر) از بین می‌رود.
منبع: healthline
