میگرن چشمی (به انگلیسی: Ocular migraine) اصطلاحی است که برای تعدادی از زیر گروه های میگرن که باعث بروز اختلالات بینایی می شوند استفاده می شود. این اختلالات می توانند با یا بدون درد شناخته شده در حملات میگرنی کلاسیک رخ دهند.
علت دقیق بروز میگرن چشمی مشخص نیست اما به نظر می رسد برخی عوامل محیطی و ژنتیکی در بروز آن نقش داشته باشند.
در ادامه قصد داریم درباره میگرن چشمی و علل، علائم و روش های درمان آن صحبت کنیم. با سومیتا همراه باشید؛
میگرن چشمی چیست؟
میگرن چشمی نوعی میگرن با علائم بصری (با یا بدون علائم شایع در میگرن معمولی) است که باعث اختلالات بینایی یا هاله در افراد می شود.
این نوع میگرن می تواند دردناک و ناتوان کننده باشد و زمانی که علائم آن شعله ور می شوند ممکن است فرد چراغ های چشمک زن یا درخشنده، خطوط زیگزاگی یا ستاره ببیند. همچنین این وضعیت احتمالا باعث ایجاد نقاط کور در میدان دید او می شود.
شعله ور شدن میگرن چشمی می تواند در توانایی فرد در انجام فعالیت هایی همچون خواندن، نوشتن یا رانندگی اختلال ایجاد کند. با این حال علائم موقتی هستند و میگرن چشمی معمولا یک بیماری جدی در نظر گرفته نمی شود.
علت میگرن چشمی
دلایل دقیق میگرن چشمی ناشناخته است. با این حال طبق یک نظریه باریک شدن شریان ها باعث کاهش موقتی جریان خون در چشم و ایجاد علائم می شود.
1. عوامل ژنتیکی
میگرن با ژنتیک ارتباط دارد تا جایی که گفته شده ژنتیک ممکن است تا 60 درصد از موارد ابتلا به میگرن را در بر بگیرد.
تحقیقات نشان داده سابقه خانوادگی میگرن یا میگرن چشمی خطر ابتلا به این وضعیت را افزایش می دهد. با این حال الگوی ارثی واضحی برای میگرن چشمی ارزیابی نشده است.
2. هورمون ها
ممکن است بین سطح استروژن در بدن و میگرن نیز ارتباط وجود داشته باشد اما ماهیت دقیق این رابطه مشخص نیست. مطالعات نشان داده کاهش غلظت استروژن محتمل ترین علت هورمونی میگرن می باشد.
استروژن هورمونی است که مواد شیمیایی مرتبط با درد در مغز را کنترل می کند و در خانم ها سطح آن به دلیل چرخه قاعدگی، بارداری و یائسگی هورمون ها نوسان پیدا می کند.
داروهای ضد بارداری خوراکی و هورمون درمانی جایگزین نیز می تواند روی سطح استروژن تاثیر بگذارد.
همه این نوسانات ممکن است در بروز علائم میگرن نقش داشته باشند.
3. محرک ها
بسیاری از افراد می توانند محرک های فردی یا ترکیبی از محرک های میگرن را شناسایی کنند. توجه به این موارد به خصوص در پیشگیری از میگرن اهمیت زیادی دارد.
محرک ها از فردی به فرد دیگر متفاوت هستند و ممکن است شامل موارد زیر باشند :
- چراغ های روشن
- صداهای بلند
- بوهای قوی
- استرس، اضطراب، آرامش بعد از یک دوره استرس
- تغییرات آب و هوا
- برخی نوشیدنی های الکلی به خصوص شراب قرمز
- کافئین بیش از حد یا ترک کافئین
- غذاهای حاوی نیترات
- غذاهای حاوی مونوسدیم گلوتامات مانند فست فودها، چاشنی ها، ادویه ها، آب گوشت
- غذاهای حاوی تیرامین مانند پنیر کهنه، ماهی دودی، محصولات سویا، باقلا
- شیرین کننده های مصنوعی
توصیه می شود با یادداشت کردن موارد مربوط به حملات سردرد روزانه سعی کنید محرک های میگرن خود را شناسایی کنید. این یادداشت ها می توانند شامل رژیم غذایی، ورزش، عادات خواب و قاعدگی باشند.
میگرن چشمی و هاله
اصطلاح میگرن چشمی انواع مختلفی از میگرن را در بر می گیرد که از جمله آن ها می توان به میگرن همراه با هاله، میگرن شبکیه، میگرن چشمی و غیره اشاره کرد.
هاله معمولا شامل آسیب های بینایی مانند نقاط کور کوچک یا فلاش ها در میدان دید می باشد.
سایر علائم هاله عبارتند از :
- تغییرات بصری مانند دیدن نقاط کور، نقاط درخشان، نورهای چشمک زن یا خطوط زیگزاگ
- بی حسی یا گز گز در دست یا صورت
- ضعف
- تغییرات گفتاری
برخی افراد قبل از شروع میگرن، هاله را تجربه می کنند و علائم آن می تواند تا یک ساعت ادامه داشته باشد. با این حال همه افرادی که علائم میگرن را تجربه می کنند دچار هاله نمی شوند.
به عنوان مثال میگرن چشمی با اختلالات بینایی همراه است اما در آن سردرد رخ نمی دهد. از سوی دیگر میگرن شبکیه تنها در یک چشم اتفاق می افتد.
مقایسه میگرن و سردرد
برخی افراد به اشتباه از اصطلاحات میگرن و سردرد به جای یکدیگر استفاده می کنند در حالی که تفاوت های قابل توجهی بین سردرد و حملات میگرنی وجود دارد.
به عنوان مثال درد ناشی از سردرد تنشی (شایع ترین شکل سردرد) خفیف تا متوسط می باشد. این نوع سردرد معمولا آزار دهنده است اما باعث ناتوانی فرد نمی شود.
سردردهای خوشه ای که می توانند به صورت دوره ای اتفاق بیفتند ممکن است دردناک تر باشند و مانند میگرن به اختلالات بینایی منجر شوند اما این سردردها نیز معمولا به اندازه علائم میگرن شدید، مداوم یا ناتوان کننده نمی باشند.
سردردهای ثانویه
گاهی اوقات سردرد همراه با هاله نشانه یک بیماری زمینه ای است، از جمله :
- آسیب دیدگی سر
- تومور مغزی
- سکته هموراژیک یا پارگی سرخرگ در مغز
- سکته ایسکمیک یا انسداد شریان در مغز
- آنوریسم، گشاد شدن یا برآمدگی بخشی از شریان به دلیل ضعف در دیواره رگ خونی
- ناهنجاری شریانی وریدی یا گره خوردن غیر طبیعی وریدها و عروق در مغز
- دیکسیون شریانی یا پارگی در سرخرگی که خون را به مغز می رساند
- واسکولیت مغزی یا التهاب سیستم عروق خونی در ورید
- هیدروسفالی یا تجمع بیش از حد مایع مغزی نخاعی در مغز
- التهاب ناشی از مننژیت، آنسفالیت یا سایر عفونت ها
- تشنج
- نورالژی عصب سه قلو
- ناهنجاری های ساختاری سر، گردن یا ستون فقرات
- نشت مایع نخاعی
- قرار گرفتن در معرض مواد سمی
درمان میگرن چشمی
میگرن ممکن است ناتوان کننده باشد و کیفیت زندگی فرد را تحت تاثیر قرار دهد. برای مثال در دوره ای که نقاط کور یا اختلالات بینایی رخ می دهد نباید رانندگی شود.
میگرن چشمی معمولا به مرور زمان از بین می رود. در این مدت فرد باید به چشم های خود استراحت دهد و تا زمانی که اختلالات بینایی برطرف نشده از محرک هایی مانند نورهای روشن اجتناب کند.
برای درمان این نوع میگرن درمان های بدون نسخه و داروهای تجویزی متعدد وجود دارد که می توان برای درمان شعله وری عود کننده میگرن استفاده کرد.
به عنوان مثال داروهای بدون نسخه مانند ایبوپروفن یا اکسدرین میگرن به کاهش علائم کمک می کنند.
سایر داروهایی که ممکن است در مدیریت میگرن چشمی مفید باشند عبارتند از :
- مسدود کننده های بتا
- داروهای ضد صرع
- داروهای ضد افسردگی
در دوره های شعله وری علائم لازم است از برخی داروهای تجویزی به طور منظم (به جای مصرف در مواقع لازم) استفاده شود.
توجه به نکات زیر نیز در مواقع شعله وری مفید خواهد بود :
- دراز کشیدن یا نشستن در یک اتاق تاریک و ساکت
- ماساژ پوست سر با فشار زیاد
- تحت فشار قرار دادن شقیقه ها
- قرار دادن یک حوله مرطوب روی پیشانی
چشم انداز میگرن چشمی
اگرچه میگرن چشمی معمولا نیاز به درمان ندارد اما اگر به طور مکرر رخ دهد لازم است به پزشک مراجعه کنید. همچنین در صورت افزایش تعداد دفعات شعله وری علائم باید با پزشک مشورت شود.
پزشک ابتدا بررسی می کند که هیچ بیماری زمینه ای جدی وجود نداشته باشد، همچنین ممکن است داروهایی برای کاهش دفعات یا شدت علائم تجویز کند.
اگر از دست دادن شدید بینایی، از دست دادن بینایی در یک چشم یا مشکل در فکر کردن رخ دهد لازم است فورا به پزشک مراجعه شود.
منبع: healthline
