تب خراش گربه چیست؟

تب خراش گربه (به انگلیسی: Cat scratch fever) نوعی عفونت باکتریایی است که از گربه های آلوده به باکتری به انسان منتقل می شود.

این عارضه چندان خطرناک نیست و معمولا بدون نیاز به درمان و به صورت خود به خود برطرف می شود اما در برخی افراد ممکن است جدی شده و با علائم شدید همراه باشد.

در ادامه قصد داریم درباره تب خراش گربه و علل، علائم و روش های درمان آن صحبت کنیم. با سومیتا همراه باشید؛

تب خراش گربه چیست؟

تب خراش گربه که بیماری خراش گربه نیز نامیده می شود نوعی عفونت باکتریایی است که از گربه آلوده به باکتری بارتونلا هانسلا و از طریق گاز گرفتن یا چنگ زدن و موارد مشابه به انسان منتقل می شود.

این بیماری در اکثر موارد خود به خود درمان می شود اما گاهی به درمان های پزشکی نیاز دارد.

علت تب خراش گربه

تب خراش گربه در اثر گاز گرفتن یا خراش ناشی از چنگ زدن گربه آلوده به انسان سرایت می کند. به علاوه با وارد شدن بزاق گربه آلوده به زخم باز یا سفیدی چشم ممکن است فرد به این بیماری مبتلا شود. در برخی موارد نیز کک یا کنه حامل این باکتری، عفونت را به انسان منتقل می کند.

لازم به ذکر است این بیماری از انسان به انسان سرایت نمی کند.

عوامل خطر زای تب خراش گربه

به طور کلی همه افرادی که گربه دارند یا با گربه ها رابطه نزدیک برقرار می کنند در معرض خطر ابتلا به عفونت خراش گربه قرار دارند. گفته شده این عارضه در کودکان بین 5 تا 9 سال بیشتر دیده می شود.

به علاوه افراد با سیستم ایمنی ضعیف در صورت ابتلا به این بیماری، بیشتر در معرض ابتلا به علائم شدیدتر هستند، از جمله :

افراد مبتلا به سرطان
دیابتی ها
افراد مبتلا به ایدز یا اچ آی وی
کسانی که پیوند عضو داشته اند

علائم تب خراش گربه

علائم در گربه ها

گربه‌ ها می‌ توانند ناقل باکتری بارتونلا هانسلا باشند اما خودشان معمولا به این بیماری دچار نمی شوند، به همین دلیل نمی توان مطمئن بود گربه ای حامل این بیماری است یا خیر.

گربه ها اغلب باکتری را از طریق کک های آلوده دریافت می کنند. در موارد بسیار نادر ممکن است انسان نیز این باکتری را مستقیم از کک و نه از خراش گربه دریافت کند.

به طور کلی گفته شده حدود 40 درصد از گربه ها در دوره ای از زندگی خود به خصوص دوره کودکی حامل این باکتری می باشند که درمانی برای آن ها توصیه نمی شود.

علائم در انسان

علائم شایع تب خراش گربه در انسان عبارتند از :

برجستگی یا تاول در محل گاز گرفتگی یا خراشیدگی توسط گربه
ورم غدد لنفاوی نزدیک محل گاز گرفتگی یا خراشیدگی
خستگی
سردرد
تب خفیف (بالاتر از 37 درجه سانتی گراد و کمتر از 38 درجه سانتی گراد)
بدن درد

علائم کمتر شایع تب خراش گربه عبارتند از :

از دست دادن اشتها
کاهش وزن
گلو درد

علائم نادر تب خراش گربه که ممکن است در موارد شدیدتر رخ دهد عبارتند از :

درد پشت
لرز
درد شکم
درد مفاصل
کهیر
تب طولانی

لازم به ذکر است حدود 3 تا 10 روز بعد از قرار گرفتن در معرض باکتری ممکن است برجستگی یا تاول در محل عفونت روی پوست ایجاد شود. سایر علائم از جمله غدد لنفاوی متورم ممکن است تا چند روز یا چند هفته رخ ندهند. ورم این غدد اغلب بین 1 تا 3 هفته ایجاد می شود.

بیماری هایی که ممکن است با تب خراش گربه اشتباه گرفته شوند عبارتند از :

لنفادنیت که نوعی بیماری التهابی است و با ورم غدد لنفاوی همراه می باشد
بروسلوز یا تب مالت که نوعی عفونت است که از دام به انسان منتقل می شود و با علائمی شبیه آنفلوآنزا و غدد لنفاوی متورم ظاهر می شود
لنفوگرانولوم ونروم که نوعی عفونت مقاربتی است و باعث ایجاد ضایعه پوستی در محل عفونت می شود. ضایعه ممکن است تبدیل به یک برآمدگی یا تاول شود و تورم غدد لنفاوی را به دنبال داشته باشد
بیماری لایم که نوعی عفونت منتقل شده از طریق کنه است و علائم اولیه آن شامل بثورات چشم گاوی قبل از بروز علائم آنفلوآنزا است

تشخیص تب خراش گربه

اگر پزشک به تب خراش گربه مشکوک باشد ابتدا معاینه فیزیکی انجام خواهد داد اما از آن جا که تشخیص این بیماری تنها از روی علائم دشوار است ممکن است نیاز به انجام آزمایش خون واکنش زنجیره ای پلیمراز یا پی سی آر برای شناسایی دقیق باکتری در بدن باشد.

عوارض تب خراش گربه

برخی عوارض احتمالی اما نادر تب خراش گربه عبارتند از :

1. انسفالوپاتی

انسفالوپاتی نوعی بیماری مغزی است که در اثر انتقال باکتری به مغز رخ می دهد و در برخی موارد می تواند به آسیب دائمی مغز یا مرگ منجر شود.

2. نورورتینیت

نورورتینیت نوعی التهاب عصب بینایی و شبکیه است که باعث تاری دید می شود. این التهاب زمانی رخ می دهد که باکتری عامل تب خراش گربه به چشم برسد. خوشبختانه مشکلات بینایی معمولا بعد از بهبود تب خراش گربه رفع می شوند.

3. استئومیلیت

استئومیلیت نوعی عفونت باکتریایی در استخوان ها است که می تواند به آسیب استخوان ها منجر شود. در برخی موارد آسیب به قدری شدید است که قطع عضو ضروری می باشد.

4. سندرم چشمی پارینود

این سندرم نوعی عفونت چشمی با علائم شبیه به چشم صورتی است که تب خراش گربه یکی از شایع ترین علل بروز آن می باشد و ممکن است به دلیل ورود مستقیم یا غیر مستقیم باکتری عامل آن به چشم فرد رخ دهد.

این سندرم معمولا به درمان آنتی بیوتیکی پاسخ می دهد اما در موارد نادر برای برداشتن بافت عفونی چشم نیاز به عمل جراحی است.

درمان تب خراش گربه

تب خراش گربه اغلب جدی نبوده و نیاز به درمان ندارد. موارد جدی بیماری نیز اغلب با برنامه درمانی آنتی بیوتیک بهبود پیدا می کند.

برای رفع سریع ورم غدد لنفاوی معمولا از آزیترومایسین استفاده می شود که اغلب به مدت 5 روز تجویز می شود. آنتی بیوتیک های دیگر که گاهی برای درمان عفونت تب خراش گربه استفاده می شوند عبارتند از :

سیپروفلوکساسین
ریفامپین
تتراسایکلین
تری متوپریم – سولفامتوکسازول

زمان درمان و دوز آنتی بیوتیک های مصرفی در موارد مختلف متفاوت است اما می تواند از 5 روز تا 14 روز طول بکشد. توصیه می شود در مورد تداخلات دارویی احتمالی با پزشک خود صحبت کنید.

تاول یا برجستگی ها ممکن است بین 1 تا 3 هفته و تورم غدد لنفاوی متورم معمولا 2 تا 4 ماه ادامه دارد، اگرچه می تواند 6 ماه تا یک سال یا حتی بیشتر نیز طول بکشد و به عوارض دیگر نیز منجر شود.

پیشگیری از تب خراش گربه

برای پیشگیری از تب خراش گربه لازم است از تماس با گربه اجتناب شود. بنابراین اگر گربه دارید از بازی های خشن که می تواند به خراشیدگی یا گاز گرفتن توسط گربه منجر شود خودداری کنید.

حتما ناخن های گربه را کوتاه کنید و بعد از بازی با گربه دست های خود را کاملا بشویید. اجازه ندهید گربه چشم ها، دهان یا زخم های باز شما را لیس زده یا بخراشد. علاوه بر این لازم است از نزدیک شدن گربه خانگی و همچنین خودتان به گربه های وحشی جلوگیری کنید.

گربه خود را داخل خانه نگه دارید و برای کاهش خطر ابتلا به این باکتری از داروهای ضد کک استفاده کنید. برای از بین بردن کک ها توصیه می شود هر از گاه با شانه موهای گربه را بررسی و با جارو برقی به صورت مکرر خانه را جارو کنید.

از آن جا که بچه گربه ها بیشتر از گربه های بزرگسال ناقل این بیماری هستند افراد با سیستم ایمنی ضعیف در صورت تمایل به نگهداری گربه بهتر است گربه های با سن بالاتر انتخاب کنند.

چه زمانی به پزشک مراجعه شود؟

تب خراش گربه در اکثر موارد خود به خود برطرف می شود اما گاهی نیاز به درمان های پزشکی دارد. اگر شما یا فرزندتان توسط گربه خراشیده یا گاز گرفته شده اید و علائم زیر را تجربه کرده اید با پزشک تماس بگیرید :