بیماری دوپویترن چیست؟

بیماری دوپویترن یا انقباض دوپویترن (به انگلیسی: Dupuytren’s contracture) وضعیتی است که در آن با رشد بافت فیبری در کف دست و چسبیدن آن به غلاف تاندون، انگشتان دست به سمت وسط دست کشیده می شوند.

این عارضه معمولا دردناک نیست اما استفاده از انگشت ها را دشوار کرده و علائم آن ممکن است از خفیف تا شدید متغیر باشد.

در ادامه قصد داریم درباره دوپویترن و علل، علائم و روش های درمان آن صحبت کنیم. با سومیتا همراه باشید؛

بیماری دوپویترن چیست؟

در بخش زیرین پوست انگشتان و کف دست لایه فیبری به نام فاسیا وجود دارد که در صورت ضخیم و سفت شدن آن، انگشت ها به سمت کف دست خم شده و باز کردن کامل آن ها غیر ممکن خواهد بود.

فاسیا لایه نازک و محکمی از بافت فیبری است که بین پوست کف دست و تاندون های زیرین آن قرار گرفته و امکان خم شدن انگشت ها را فراهم می کند.

در عارضه دوپویترن یا فیبروماتوز کف دست این بافت فیبری باعث ایجاد طناب های ضخیم در کف دست می شود که معمولا انگشتان چهارم و پنجم (انگشت حلقه و انگشت کوچک) را تحت تاثیر قرار می دهد اما می تواند سایر انگشتان از جمله شست را نیز درگیر کند.

این عارضه باعث ایجاد گره یا ندول در بخش زیرین پوست انگشتان و کف دست و گیر کردن انگشت ها در جای خود شود. درمان بسته به شدت ندول ها متفاوت است.

علائم بیماری دوپویترن

منظور از انقباض دوپویترن نوعی کوتاه شدن غیر طبیعی بافت فاسیای کف دست است که روی دامنه حرکتی این ناحیه اثر می گذارد.

علائم این بیماری به تدریج و طی چند سال ایجاد می شود و اولین علامت آن معمولا ظاهر شدن یک توده حساس در کف دست می باشد که ممکن است در ابتدا مقداری درد داشته باشد که اغلب برطرف می شود.

همچنین ممکن است نوارهای بافتی در این ناحیه سفت تر شده و دراز کردن دست برای فرد دشوارتر می شود. این نوارها ممکن است شبیه تاندون به نظر برسند اما این وضعیت تاندون ها را درگیر نمی کند.

علاوه بر این ممکن است تو رفتگی ها یا توده‌ های غیر طبیعی در کف دست ظاهر و پوست روی آن‌ ها چروکیده شود.

انقباض معمولا یک یا چند انگشت را به سمت کف دست می کشد و باعث می شود فرد نتواند آن ها را به حالت اول برگرداند.

این عارضه می تواند یک یا هر دو دست را تحت تاثیر قرار دهد و در موارد کمتر شایع انگشتان پا یا آلت تناسلی درگیر می شوند.

علت بیماری دوپویترن

پزشکان هنوز نمی دانند چه عاملی باعث انقباض دوپویترن می شود اما به نظر می رسد عوامل ژنتیکی در بروز آن نقش داشته باشند. مطالعات نشان داده این عارضه معمولا مردم شمال اروپا را تحت تاثیر قرار می دهد.

سایر عوامل خطر زای احتمالی عبارتند از :

مصرف الکل
افزایش سن
ژن های خاص

لازم به ذکر است افراد مبتلا به دیابت و کسانی که برای درمان صرع دارو مصرف می کنند نیز بیشتر در معرض ابتلا به این عارضه قرار دارند.

تشخیص بیماری دوپویترن

پزشک برای تشخیص انقباض دوپویترن ابتدا وجود فرو رفتگی، حفره های پوستی، ضخیم شدن پوست، خمیده شدن انگشت ها و وجود توده‌ ها یا ندول‌ ها را بررسی می‌ کند.

همچنین ممکن است از فرد بخواهد دست خود را صاف و در حالی که کف دستش به سمت پایین است روی سطح میز قرار دهد. در صورتی که نتواند این کار را انجام دهد به احتمال زیاد به این عارضه دچار شده است.

درمان بیماری دوپویترن

هیچ درمان دائمی برای انقباض دوپویترن وجود ندارد اما در مواردی که علائم خفیف بوده و در انجام کارهای روزمره مشکلی ایجاد نکند درمان آن غیر ضروری می باشد.

در موارد شدیدتر می توان از تکنیک های درمانی زیر استفاده کرد :

1. تزریق استروئید

تزریق کورتیکو استروئیدها به ندول ممکن است درد و التهاب را تسکین داده و به کند شدن پیشرفت بیماری کمک کند.

2. تزریق کلاژناز

تزریق کلاژناز کلستریدیوم هیستولیتیکوم یک درمان نسبتا جدید است که استفاده از آن از سال 2010 توسط سازمان غذا و داروی آمریکا با نام تجاری Xiaflex تایید شده است.

در این تکنیک پزشک آنزیم کلاژناز را به طناب بافتی ضخیم شده تزریق می کند تا ضعیف شود. سپس طناب ها را کشیده و پاره می کند تا انگشت ها صاف شده و فرد بتواند دوباره از آن ها استفاده کند.

هنوز مشخص نیست این روش درمانی در طولانی مدت تا چه اندازه اثر بخش می باشد اما گفته شده میزان عود در آزمایش های بالینی کم بوده و کمتر از 5 درصد از افراد طی 4 سال بعد دوباره علائم را نشان داده اند.

3. عمل جراحی

پزشک ممکن است در موارد زیر برای برداشتن یا شل کردن طناب‌های بافتی از عمل جراحی استفاده کند :

در صورتی که انقباض استفاده از دست را محدود کرده باشد
بافت پیچیده شده در اطراف سرخرگ ها و اعصاب خطر آسیب آن ها را افزایش دهد

برای عمل جراحی از بی حسی موضعی و گاهی بیهوشی ناحیه ای یا عمومی استفاده می شود. در هر حال این تکنیک یک عمل سرپایی بوده و نیازی نیست فرد در بیمارستان بستری شود.

دو روش رایج برای عمل جراحی انقباض دوپویترن عبارتند از :

فاسیوتومی : در این تکنیک جراح برای کاهش تنش در ناحیه، بافت همبند را برش می دهد اما بافت ضخیم شده زیر پوست را بر نمی دارد و زخم را باز می گذارد. ممکن است فرد در دوره بهبودی به آتل نیاز داشته باشد
فاسیوتومی ساب توتال کف دست : در این تکنیک جراح بافت همبند را به طور کامل بر می دارد و ممکن است نیاز به ایجاد چندین برش باشد که اغلب به صورت زیگزاگ انجام می شود. گاهی برای بهبود زخم نیاز به پیوند پوست نیز می باشد