نقرس نوعی آرتریت – یک بیماری التهابی مفاصل است. تخمین زده می شود که 8.3 میلیون نفر در ایالات متحده به نقرس مبتلا هستند.
افراد مبتلا به نقرس حملات ناگهانی و شدید درد، تورم و التهاب مفاصل را تجربه می کنند.
خوشبختانه نقرس را می توان با داروها، رژیم غذایی مناسب برای نقرس و تغییر سبک زندگی کنترل کرد.
در ادامه این مقاله با بهترین رژیم غذایی و انواع غذاهای مفید و مضر برای افراد مبتلا به بیماری نقرس آشنا خواهید شد. با سومیتا همراه باشید؛
نقرس چیست؟
نقرس نوعی آرتریت است که با درد، تورم و التهاب ناگهانی مفاصل همراه است.
تقریبا نیمی از موارد نقرس انگشتان شست پا را درگیر می کند در حالی که سایر موارد انگشتان دست، مچ دست، زانو و پاشنه پا را تحت تاثیر قرار می دهند.
علائم نقرس زمانی رخ می دهند که اوریک اسید بیش از حد در خون وجود داشته باشد. اوریک اسید یک ماده زائد است که توسط بدن هنگام هضم برخی غذاها ساخته می شود.
هنگامی که سطح اوریک اسید بالا باشد، کریستال های آن می توانند در مفاصل شما جمع شوند. این فرآیند باعث تورم، التهاب و درد شدید می شود.
حملات نقرس معمولا در شب رخ می دهد و 3 تا 10 روز طول می کشد.
اکثر افرادی که به این بیماری مبتلا هستند این علائم را تجربه می کنند زیرا بدن آن ها نمی تواند اوریک اسید اضافی را به طور موثر حذف کند. این به اوریک اسید اجازه می دهد تا در مفاصل جمع، متبلور و انباشته شود.
سایر مبتلایان به نقرس به دلیل ژنتیک یا رژیم غذایی خود اوریک اسید بیش از حد تولید می کنند.
غذا چگونه بر نقرس تاثیر می گذارد؟
اگر مبتلا به نقرس هستید برخی غذاها ممکن است با بالا بردن سطح اوریک اسید بدن شما باعث حمله شوند.
غذاهای محرک معمولا سرشار از پورین هستند – ماده ای که به طور طبیعی در غذاها یافت می شود. هنگامی که شما پورین ها را هضم می کنید، بدن شما اوریک اسید را به عنوان یک محصول زائد تولید می کند.
این برای افراد سالم نگران کننده نیست زیرا آن ها به طور موثر اوریک اسید اضافی را از بدن خارج می کنند.
با این حال افراد مبتلا به نقرس نمی توانند اوریک اسید اضافی را به طور موثر حذف کنند. بنابراین یک رژیم غذایی با پورین بالا ممکن است اجازه دهد اوریک اسید در بدن تجمع پیدا کند و باعث حمله نقرس شود.
خوشبختانه تحقیقات نشان می دهد که محدود کردن غذاهای با پورین بالا و مصرف داروهای مناسب می تواند از حملات نقرس جلوگیری کند.
غذاهایی که معمولا باعث حملات نقرس می شوند عبارتند از : گوشت اندام ها، گوشت قرمز، غذاهای دریایی، الکل و آبجو. آن ها حاوی مقدار متوسط تا زیاد پورین هستند.
با این حال یک استثنا برای این قاعده وجود دارد. تحقیقات نشان می دهد که سبزیجات با پورین بالا باعث حملات نقرس نمی شوند.
و جالب اینکه فروکتوز و نوشیدنی های شیرین شده با قند می توانند خطر حملات نقرس را افزایش دهند حتی اگر غنی از پورین نباشند در عوض ممکن است با تسریع چندین فرآیند سلولی سطح اوریک اسید را افزایش دهند.
به عنوان مثال یک مطالعه بر روی بیش از 125000 شرکت کننده نشان داد افرادی که بیشترین فروکتوز را مصرف می کنند 62 درصد بیشتر در معرض خطر ابتلا به نقرس هستند.
از سوی دیگر تحقیقات نشان می دهد که محصولات لبنی کم چرب، محصولات سویا و مکمل های ویتامین C ممکن است با کاهش سطح اوریک اسید خون به پیشگیری از حملات نقرس کمک کنند.
به نظر نمی رسد محصولات لبنی پرچرب این اثر را بر سطح اوریک اسید داشته باشند.
غذاهایی که باید از مصرف آن ها اجتناب کنید
اگر مستعد حملات ناگهانی نقرس هستید از مقصران اصلی یعنی غذاهای پر پورین اجتناب کنید.
اینها غذاهایی هستند که حاوی بیش از 200 میلی گرم پورین در هر 100 گرم هستند.
همچنین باید از غذاهای با فروکتوز بالا و غذاهای با پورین متوسط که حاوی 150 تا 200 میلی گرم پورین در هر 100 گرم هستند خودداری کنید. اینها ممکن است باعث حمله نقرس شود.
در اینجا چند غذای اصلی با پورین بالا، غذاهای با پورین متوسط بالا و غذاهای با فروکتوز بالا وجود دارد که باید از آن ها اجتناب کنید :
- گوشت اندام های بدن : جگر، کلیه و مغز
- گوشت ها : گوساله و گوزن و قرقاول
- ماهی ها : شاه ماهی، قزل آلا، ماهی خال خالی، ماهی تن، ساردین، آنچوی
- غذاهای دریایی : صدف، خرچنگ، میگو
- نوشیدنی های شیرین : به خصوص آبمیوه ها و نوشابه ها
- شیرین کننده ها : عسل، شهد آگاو و شربت ذرت با فروکتوز بالا
- مخمرها : مخمر تغذیه ای، مخمر آبجو و سایر مکمل های مخمر
علاوه بر این از کربوهیدرات های تصفیه شده مانند نان سفید، کیک و کلوچه باید اجتناب شود. اگرچه آن ها پورین یا فروکتوز زیادی ندارند اما مواد مغذی کمی دارند و ممکن است سطح اوریک اسید شما را افزایش دهند.
غذاهایی که باید بخورید
اگرچه یک رژیم غذایی مناسب نقرس بسیاری از غذاها را حذف می کند اما هنوز هم غذاهای کم پورین زیادی وجود دارد که می توانید از آن ها لذت ببرید.
غذاها زمانی کم پورین در نظر گرفته می شوند که کمتر از 100 میلی گرم پورین در هر 100 گرم داشته باشند.
در اینجا برخی از غذاهای کم پورین وجود دارد که به طور کلی برای افراد مبتلا به نقرس بی خطر هستند :
- میوه ها : همه میوه ها به طور کلی برای نقرس مفید هستند. گیلاس حتی ممکن است با کاهش سطح اوریک اسید و کاهش التهاب از حملات نقرس جلوگیری کند
- سبزیجات : همه سبزیجات خوب هستند از جمله سیب زمینی، نخود فرنگی، قارچ، بادمجان و سبزیجات برگ سبز
- حبوبات : همه حبوبات از جمله عدس، لوبیا، سویا و توفو خوب هستند
- آجیل ها : تمام مغزها و دانه ها
- غلات : جو و برنج قهوه ای
- محصولات لبنی : همه لبنیات بی خطر هستند اما لبنیات کم چرب به نظر می رسد مفیدتر باشند
- تخم مرغ
- نوشیدنی ها : قهوه، چای سیاه و چای سبز
- همه گیاهان و ادویه ها
- روغن ها : از جمله روغن های کانولا، نارگیل، زیتون و کتان
غذاهایی که می توانید در حد اعتدال مصرف کنید
جدا از گوشت اندام ها، گوشت های ذکر شده در بالا و ماهی بیشتر گوشت ها را می توان در حد اعتدال مصرف کرد. شما باید مصرف خود را به 115-170 گرم چند بار در هفته محدود کنید.
آن ها حاوی مقدار متوسطی پورین هستند که 100 تا 200 میلی گرم در 100 گرم در نظر گرفته می شود. بنابراین خوردن بیش از حد آن ها ممکن است باعث حمله نقرس شود.
- گوشت ها : شامل مرغ، گوشت گاو و بره
- ماهی ها : سالمون تازه یا کنسرو شده به طور کلی حاوی سطوح پایین تری پورین نسبت به سایرین ماهی هاست
برنامه ی یک هفته ای رژیم غذایی برای نقرس
دوشنبه
- صبحانه : جو با ماست یونانی و 1/4 فنجان (حدود 31 گرم) انواع توت ها
- ناهار : سالاد کینوا با تخم مرغ آب پز و سبزیجات تازه
- شام : ماکارونی سبوس دار با مرغ سوخاری، اسفناج، فلفل دلمه ای و پنیر فتا کم چرب
سه شنبه
- صبحانه : اسموتی با 1/2 فنجان (74 گرم) بلوبری، 1/2 فنجان (15 گرم) اسفناج، 1/4 فنجان (59 میلی لیتر) ماست یونانی و 1/4 فنجان (59 میلی لیتر) شیر کم چرب
- ناهار : ساندویچ غلات کامل با تخم مرغ و سالاد
- شام : مرغ و سبزیجات سرخ شده با برنج قهوه ای
چهار شنبه
- صبحانه : 1/3 فنجان (27 گرم) جو دو سر، 1/4 فنجان (59 میلی لیتر) ماست یونانی، 1/3 فنجان (79 میلی لیتر) شیر کم چرب، 1 قاشق غذاخوری (14 گرم) دانه چیا، 1/4 فنجان (حدود 31 گرم) توت و 1/4 قاشق چای خوری عصاره وانیل را ترکیب کرده، بگذارید یک شب بمانند و صبح بخورید
- ناهار : ساندویچ نان گندم کامل و نخود و سبزیجات تازه
- شام : ماهی سالمون پخته شده با مارچوبه و گوجه فرنگی گیلاسی
پنج شنبه
- صبحانه : پودینگ دانه چیا – 2 قاشق غذاخوری (28 گرم) دانه چیا، 1 فنجان (240 میلی لیتر) ماست یونانی و 1/2 قاشق چای خوری (2.5 میلی لیتر) عصاره وانیل با میوه های انتخابی تکه تکه را ترکیب کنید، بگذارید یک شب بماند و صبح روز بعد بخورید
- ناهار : باقی مانده سالمون با سالاد
- شام : کینوا، اسفناج، بادمجان و سالاد فتا
جمعه
- صبحانه : نان تست فرانسوی با توت فرنگی
- ناهار : ساندویچ غلات کامل با تخم مرغ آب پز و سالاد
- شام : توفو و سبزیجات سرخ شده با برنج قهوه ای
شنبه
- صبحانه : فریتاتا با قارچ و کدو سبز
- ناهار : باقی مانده توفو سرخ شده و برنج قهوه ای
- شام : برگر مرغ خانگی با سالاد تازه
یکشنبه
- صبحانه : املت با دو تخم مرغ و اسفناج و قارچ
- ناهار : ساندویچ نان گندم کامل و نخود و سبزیجات تازه
- شام : تاکو تخم مرغ همزده – تخم مرغ همزده با اسفناج و فلفل دلمه ای روی تورتیلاهای گندم کامل
تغییرات سبک زندگی برای درمان نقرس
کاهش وزن
اگر مبتلا به نقرس هستید حمل وزن اضافی می تواند خطر حملات نقرس را افزایش دهد.
این به این دلیل است که اضافه وزن می تواند شما را نسبت به انسولین مقاوم کند و منجر به مقاومت به انسولین شود. در این موارد بدن نمی تواند به درستی از انسولین برای حذف قند از خون استفاده کند. مقاومت به انسولین همچنین باعث افزایش سطح اوریک اسید می شود.
تحقیقات نشان می دهد که کاهش وزن می تواند به کاهش مقاومت به انسولین و کاهش سطح اوریک اسید کمک کند.
از رژیم های غیرمجاز اجتناب کنید – یعنی سعی نکنید با کم خوری خیلی سریع وزن کم کنید. تحقیقات نشان می دهد که کاهش وزن سریع می تواند خطر حملات نقرس را افزایش دهد.
ورزش کردن
ورزش منظم راه دیگری برای جلوگیری از حملات نقرس است.
ورزش نه تنها می تواند به شما در حفظ وزن سالم کمک کند بلکه می تواند سطح اوریک اسید را نیز پایین نگه دارد.
یک مطالعه روی 228 مرد نشان داد کسانی که روزانه بیش از 8 کیلومتر می دوند، 50 درصد کمتر در معرض خطر ابتلا به نقرس هستند. این تا حدی هم به دلیل حمل وزن کمتر بود.
هیدراته نگه داشتن بدن
هیدراته ماندن می تواند به کاهش خطر حملات نقرس کمک کند.
این به این دلیل است که مصرف آب کافی به بدن کمک می کند اوریک اسید اضافی را از خون خارج و آن را در ادرار دفع کند.
اگر زیاد ورزش می کنید، هیدراته ماندن از اهمیت بیشتری برخوردار است زیرا ممکن است مقدار زیادی آب از طریق تعریق از دست بدهید.
محدود کردن مصرف الکل
الکل یک محرک رایج برای حملات نقرس است.
این به این دلیل است که بدن ممکن است حذف الکل را به حذف اوریک اسید اولویت دهد و اجازه دهد اوریک اسید تجمع یافته و کریستال ها را تشکیل دهد.
یک مطالعه بر روی 724 نفر نشان داد که نوشیدن شراب، آبجو یا مشروبات الکلی خطر حملات نقرس را افزایش می دهد.
یک تا دو نوشیدنی در روز خطر را 36 درصد افزایش می دهد و دو تا چهار نوشیدنی در روز آن را 51 درصد افزایش می دهد.
مصرف مکمل ویتامین C
تحقیقات نشان می دهد که مکمل های ویتامین C ممکن است با کاهش سطح اوریک اسید به پیشگیری از حملات نقرس کمک کنند.
به نظر می رسد که ویتامین C این کار را با کمک به کلیه ها در حذف اوریک اسید بیشتر در ادرار انجام می دهد.
با این حال یک مطالعه نشان داد که مکمل های ویتامین C هیچ تاثیری بر نقرس ندارند.
تحقیقات در مورد مکمل های ویتامین C برای نقرس جدید است بنابراین قبل از نتیجه‌گیری قوی به مطالعات بیشتری نیاز است.
خلاصه
نقرس نوعی آرتریت است که با درد، تورم و التهاب ناگهانی مفاصل همراه است.
خوشبختانه یک رژیم غذایی مناسب برای نقرس می تواند به تسکین علائم آن کمک کند.
غذاها و نوشیدنی هایی که اغلب باعث حملات نقرس می شوند عبارتند از گوشت ها، برخی از انواع ماهی ها، آبمیوه، نوشابه های شیرین و الکل.
از سوی دیگر میوه ها، سبزیجات، غلات کامل، محصولات سویا و محصولات لبنی کم چرب ممکن است با کاهش سطح اوریک اسید از حملات نقرس جلوگیری کنند.
چند تغییر دیگر در شیوه زندگی که می تواند به پیشگیری از حملات نقرس کمک کند عبارتند از : حفظ وزن سالم، ورزش، هیدراته نگه داشتن بدن، نوشیدن کمتر الکل و احتمالا مصرف مکمل های ویتامین C.
منبع : healthline
