مسمومیت با نور خورشید (به انگلیسی: Sun poisoning) نوعی آفتاب سوختگی شدید است که بعد از قرار گرفتن طولانی مدت در معرض اشعه ماورای بنفش خورشید رخ می دهد.
این وضعیت به دلیل عوارض احتمالی که ایجاد می کند ممکن است خطرناک بوده و حتی به بستری شدن فرد در بیمارستان منجر شود، به همین دلیل اقدام به موقع برای درمان آن از اهمیت به سزایی برخوردار می باشد.
در ادامه قصد داریم درباره مسمومیت با نور خورشید و علل، علائم و روش های درمان آن صحبت کنیم. با سومیتا همراه باشید؛
مسمومیت با نور خورشید چیست؟
مسمومیت با نور خورشید که به نام ضایعات پلی مورف نوری نیز شناخته شده از بیماری های ناشی از قرار گرفتن در معرض نور خورشید می باشد که می تواند با علائم شدید و تهدید کننده زندگی همراه باشد.
این عارضه با توجه به حساسیت فرد به نور خورشید ممکن است به اشکال مختلف رخ دهد و بر خلاف آفتاب سوختگی های خفیف معمولا نیاز به درمان پزشکی برای جلوگیری از بروز عوارض دارد.
علائم مسمومیت با نور خورشید
مسمومیت با نور خورشید ممکن است در ابتدا با علائم آفتاب سوختگی معمولی ظاهر شود که این علائم معمولا طی 6 تا 12 ساعت بعد از قرار گرفتن در معرض اشعه ماورای بنفش به وجود می آیند.
تشخیص علائم بثورات نوری با آفتاب سوختگی و مسمومیت با نور خورشید و تفاوت میان آن ها بسیار مهم است.
بثورات نوری یا بثورات خورشیدی
بثورات خورشیدی (حساسیت به نور خورشید) ممکن است به دلایل مختلف از جمله قرار گرفتن در معرض نور خورشید، مسمومیت با نور خورشید یا قرار گرفتن در معرض گیاهان فضای باز مانند شقاقل ایجاد شود.
این وضعیت گاهی ارثی است و علائم ناشی از آن شبیه بثورات قرمز گسترده و به شدت خارش دار می باشد که می تواند برجستگی های کوچکی شبیه کهیر ایجاد کند. زمانی که علت آن قرار گرفتن منظم در معرض نور خورشید باشد ممکن است نیاز به درمان منظم توسط متخصص پوست داشته باشد و اگر از مسمومیت با نور خورشید نشات گرفته باشد یک وضعیت کاملا متفاوت است و نیاز به مراقبت های پزشکی دارد.
آفتاب سوختگی خفیف
آفتاب سوختگی خفیف ممکن است با علائمی همچون قرمزی، درد و تورم همراه باشد و اغلب خود به خود بهبود می یابد اگرچه استفاده از ژل آلوئه ورا می تواند به تسکین علائم آن کمک کند.
گاهی اوقات نیز حمام آب سرد یا استفاده از مسکن های بدون نسخه می توانند ناراحتی ناشی از این وضعیت را تسکین دهند.
مسمومیت با نور خورشید
مسمومیت با نور خورشید علائم بسیار شدیدتری نسبت به آفتاب سوختگی خفیف دارد و علاوه بر علائم معمول آفتاب سوختگی، ممکن است موارد زیر را به همراه داشته باشد :
- تاول زدن یا پوسته شدن پوست
- قرمزی و درد شدید
- تب و گاهی اوقات لرز
- کم آبی بدن
- گیجی
- حالت تهوع یا استفراغ
- سردرد
- سر گیجه
- غش کردن
علت مسمومیت با نور خورشید
اصطلاح مسمومیت با نور خورشید ممکن است کمی گمراه کننده به نظر برسد زیرا این تصور را در افراد ایجاد می کند که به دلیل قرار گرفتن در معرض نور خورشید به نوعی مسمومیت دچار شده اند.
در حالی که این وضعیت در واقع به نوعی سوختگی شدید ناشی از قرار گرفتن در معرض اشعه ماورای بنفش اشاره دارد که می تواند در اثر قرار گرفتن طولانی مدت در معرض نور خورشید، استفاده نکردن از کرم ضد آفتاب یا فراموش کردن اقدامات احتیاطی بیشتر در شرایط افزایش خطر آفتاب سوختگی رخ دهد.
به علاوه افراد زیر ممکن است بیشتر در معرض خطر مسمومیت با نور خورشید قرار داشته باشند :
- افراد با پوست روشن
- افرادی که در بستگان خود سابقه سرطان پوست داشته اند
- کسانی که آنتی بیوتیک مصرف می کنند
- کسانی که داروهای ضد بارداری خوراکی مصرف می کنند
- افرادی که از مکمل های گیاهی خاص مانند مخمر سنت جان استفاده می کنند
- افرادی که قبل از قرار گرفتن در معرض آفتاب، روغن مرکبات روی پوست خود می مالند
- افرادی که در مناطق نزدیک خط استوا زندگی می کنند
- کسانی که در ارتفاعات بالا مانند مناطق کوهستانی زندگی می کنند
- افرادی که زیاد به ساحل دریا می روند زیرا نور خورشید از ماسه و آب بیشتر منعکس می شود
- کسانی که در طول زمستان دائما در ورزش های برفی شرکت می کنند زیرا نور خورشید از برف نیز منعکس می شود
- کسانی که از آلفا هیدروکسی اسیدها مانند لایه بردارهای شیمیایی استفاده می کنند
تشخیص مسمومیت با نور خورشید
افرادی که حدس می زنند دچار مسمومیت با نور خورشید شده اند لازم است فورا به پزشک مراجعه کنند تا با اقدامات پزشکی از بروز عوارض این وضعیت مانند آسیب پوست و کم آبی شدید جلوگیری شود.
گاهی ممکن است نیاز به مراجعه به اورژانس باشد، به خصوص اگر بدن فرد بسیار کم آب شده یا علائم شبیه به آنفلوآنزا مانند تب یا دردهای عضلانی تجربه شود. در این موارد پزشک اورژانس وضعیت حیاتی فرد و همچنین شدت آفتاب سوختگی را بررسی می کند.
درمان مسمومیت با نور خورشید
پزشک ممکن است مسمومیت با نور خورشید را با آب خنک یا کمپرس سرد درمان کند. استفاده از لوسیون روی پوست مرطوب نیز به پوست پوسته پوسته کمک می کند تا بیشترین مقدار رطوبت را در خودش حفظ کند. به علاوه نوشیدن مایعات می تواند به جبران رطوبت از دست رفته پوست بسیار خشک کمک کند.
این عارضه ممکن است به روش های درمانی زیر نیز نیاز داشته باشد :
- مایعات داخل وریدی برای رفع کم آبی بدن
- کرم های استروئیدی برای آفتاب سوختگی های دردناک
- استروئیدهای خوراکی برای رفع درد و تورم
- داروهای مسکن تجویزی اگر داروهای بدون نسخه موثر نباشند
- آنتی بیوتیک های موضعی برای جلوگیری از عفونت
در صورتی که مسمومیت با نور خورشید به موقع درمان شود معمولا به مرور زمان بهبود پیدا می کند اما در شدیدترین موارد، فرد مبتلا ممکن است به بخش سوختگی بیمارستان منتقل شود.
عوارض مسمومیت با نور خورشید
مسمومیت با نور خورشید در صورت عدم درمان می تواند به عوارض بالقوه تهدید کننده زندگی منجر شود.
یکی از این عوارض کم آبی بدن است که به سرعت رخ می دهد، به همین دلیل نوشیدن آب یا الکترولیت ها بعد از قرار گرفتن در معرض نور خورشید از اهمیت زیادی برخوردار می باشد.
از دیگر عوارض احتمالی می توان به عفونت اشاره کرد که در مواردی که پوست بر اثر خراشیدن محل سوختگی یا ترکیدن تاول ها باز شده است رخ می دهد.
برای جلوگیری از عفونت بهتر است پوست خود را دست کاری نکنید و در صورت مشاهده رگه های قرمز یا تراوش های پوستی فورا به پزشک مراجعه کنید. این علائم می تواند نشان دهنده عفونت شدیدتر باشد که احتمالا به جریان خون سرایت کرده و نیاز به مصرف آنتی بیوتیک خوراکی دارد.
سایر عوارض مسمومیت با نور خورشید ممکن است تا مدت ها بعد از بر طرف شدن سوزش، تاول ها و درد ظاهر نشوند. به عنوان مثال افرادی که آفتاب سوختگی های شدید را تجربه می کنند بیشتر از سایرین در معرض چین و چروک های زودرس و لکه های پوستی در آینده هستند. خطر ابتلا به سرطان پوست نیز ممکن است در این افراد افزایش یابد.
چشم انداز مسمومیت با نور خورشید
مسمومیت با نور خورشید یکی از عوارض شدید آفتاب سوختگی است و اگر فورا برای درمان آن اقدام نشود می تواند تشدید یابد.
آفتاب سوختگی خفیف معمولی اغلب طی یک هفته بهبود می یابد اما درمان مسمومیت با نور خورشید می تواند چندین هفته طول بکشد. این مدت زمان به میزان آسیب دیدگی پوست بستگی دارد.
بهترین راه برای جلوگیری از این وضعیت به حداقل رساندن قرار گرفتن در معرض اشعه ماورای بنفش است. همچنین لازم است هر روز چه در روزهای گرم، آفتابی یا حتی روزهای ابری و سرد از ضد آفتاب استفاده شود.
به طور کلی استفاده از کرم ضد آفتاب با حداقل SPF 30 توصیه شده و باید از محصولی استفاده شود که برای محافظت بیشتر در برابر اشعه UVA و UVB تولید شده است.
از سوی دیگر در مواردی که فرد عرق کرده یا شنا می کند لازم است ضد آفتاب ترجیحا هر دو ساعت یک بار از ضد آفتاب استفاده شود.
از دیگر نکات پیشگیری می توان به استفاده از کلاه و پوشیدن لباس های نخی خنک اشاره کرد. همچنین بهتر است در ساعاتی از روز که تابش نور خورشید در حداکثر سطح ممکن است (از ساعت 10 صبح تا 4 بعد از ظهر) در صورت امکان در خانه بمانید.
منبع: healthline
