خشکی پوست چیست؟

خشکی پوست یا پوست خشک (به انگلیسی: Dry skin) یک وضعیت ناراحت کننده است که با علائمی همچون پوسته پوسته شدن، خارش و ترک خوردن پوست شناخته شده و می تواند به علل مختلف رخ دهد.

خشکی پوست هر بخش از بدن را ممکن است تحت تاثیر قرار دهد اما معمولا دست‌ ها، بازوها و پاها را درگیر می‌ کند و در اکثر موارد با درمان های خانگی بر طرف می شود.

در ادامه قصد داریم درباره خشکی پوست و علل، علائم و روش های درمان آن صحبت کنیم. با سومیتا همراه باشید؛

خشکی پوست چیست؟

همان طور که می دانید نوع پوست برخی افراد به طور طبیعی خشک است. با این حال گاهی کسانی که دارای پوست چرب هستند نیز ممکن است دچار خشکی پوست شده و از علائم آن رنج ببرند.

خشکی پوست وضعیتی است که خوشبختانه در بسیاری از موارد با تغییراتی در سبک زندگی و استفاده از مرطوب‌ کننده‌ های بدون نسخه بر طرف شده و نیازی به مراجعه به پزشک ندارد اما در شرایطی که این درمان ها موثر نباشند لازم است با پزشک مشورت شود.

پوست به دلایل مختلف ممکن است دچار خشکی شود. به عنوان مثال برخی عوامل از جمله شستن مکرر دست ها و استفاده از ضد عفونی کننده دست می توانند در خشک شدن پوست دست ها نقش داشته باشند، در این موارد استفاده از مرطوب کننده بعد از هر بار شستن دست ها می تواند مفید باشد.

انواع پوست خشک

به طور کلی قرار گرفتن در معرض آب و هوای خشک، آب داغ و برخی مواد شیمیایی می تواند باعث خشک شدن پوست شود. همچنین گاهی خشکی پوست نشانه ابتلا به یک بیماری زمینه ای خاص می باشد.

پزشکان معمولا از واژه درماتیت برای پوست بسیار خشک استفاده می کنند که انواع مختلف دارد:

1. درماتیت تماسی

درماتیت تماسی زمانی رخ می دهد که پوست به چیزی که با آن تماس داشته واکنش نشان داده و دچار التهاب موضعی شود.

درماتیت تماسی خود دارای زیر گروه های مختلف می باشد. به عنوان مثال نوع محرک، زمانی رخ می دهد که پوست در معرض یک عامل شیمیایی تحریک کننده مانند سفید کننده قرار بگیرد و نوع آلرژیک، زمانی ایجاد می شود که پوست با ماده ای مانند نیکل که فرد به آن حساسیت دارد تماس داشته باشد.

2. درماتیت سبوره ای

درماتیت سبوره ای زمانی رخ می دهد که پوست، چربی بیش از حد نیاز تولید کند. این نوع درماتیت با بثورات قرمز و پوسته پوسته همراه است که معمولا روی پوست سر ظاهر شده و به خصوص در نوزادان شایع تر است.

3. درماتیت آتوپیک

درماتیت آتوپیک (اگزما) نیز شناخته شده نوعی بیماری پوستی مزمن است که باعث ایجاد لکه های پوسته پوسته خشک روی پوست می شود. این وضعیت به خصوص در میان کودکان خردسال شایع است.

علاوه بر موارد ذکر شده، سایر بیماری ها مانند پسوریازیس و دیابت نوع 2 نیز می توانند باعث خشک شدن پوست شوند.

آیا خشکی پوست می تواند طبیعی باشد؟

در پاسخ این سوال باید بگوییم : بله!

با افزایش سن، پوست به مرور زمان به سمت خشک شدن رفته و این کاملا طبیعی است، به طوری که در سن 60 سالگی تقریبا همه افراد با خشکی پوست دست و پنجه نرم می کنند.

علت خشکی پوست

خشکی پوست زمانی ایجاد می شود که پوست بسیار سریع آب خود را از دست داده و دچار کم آبی شود. چندین عامل مختلف وجود دارد که می تواند خطر از دست دادن آب در پوست را افزایش دهد.

عوامل خطر زای خشکی پوست

همه افراد ممکن است دچار خشکی پوست شوند اما برخی عوامل خطر زا احتمال بروز این وضعیت را افزایش می دهند، از جمله :

سن : افراد مسن بیشتر در معرض ابتلا به خشکی پوست قرار دارند زیرا با افزایش سن، منافذ پوست به طور طبیعی چربی کمتری تولید کرده و خطر خشکی پوست را افزایش می دهند
سابقه پزشکی : به طور کلی افرادی که در میان اعضای خانواده آن ها سابقه اگزما، درماتیت تماسی آلرژیک یا سایر بیماری های آلرژیک وجود دارد بیشتر در معرض خشکی پوست، اگزما یا درماتیت تماسی آلرژیک قرار دارند
فصول سال : خشکی پوست در فصول پاییز و زمستان که سطح رطوبت هوا نسبتا پایین است بیشتر رخ می دهد، در حالی که در تابستان، سطوح بالاتر رطوبت به جلوگیری از خشک شدن پوست کمک می کند
عادات حمام کردن : حمام مکرر یا شستن بدن با آب بسیار داغ خطر خشکی پوست را افزایش می دهد

خشکی پوست شدید و مزمن

اگرچه بسیاری از افراد هر از گاه ممکن است خشکی پوست را تجربه کنند و این وضعیت به راحتی بر طرف می شود اما در برخی موارد ممکن است شدت پیدا کند. در این صورت پوست بیش از حد معمول پوسته پوسته، تحریک یا ملتهب شده و درمان موثر آن دشوارتر خواهد بود.

علت خشکی پوست مزمن

خشکی پوست شدید یا مزمن می تواند چند علت و عوامل خطر زای مرتبط داشته باشد، از جمله :

مصرف برخی داروها
سن بالا
کمبود ویتامین
دیابت، بیماری تیروئید یا بیماری کلیوی
شیمی درمانی
بی اشتهایی
اختلال در عملکرد سد دفاعی پوستی

علائم خشکی پوست

خشکی پوست معمولا با علائمی ظاهر می شود که نشان دهنده نیاز به درمان یا تغییر در سبک زندگی فرد می باشد. این علائم می تواند شامل موارد زیر باشد :

بافت فلس مانند یا زبر پوست
خارش بیش از حد
عفونت پوستی
احساس سوختن یا نیش زدن پوست
پوسته پوسته شدن

آیا پوست خشک می تواند باعث بروز آکنه شود؟

بسیاری افراد گمان می کنند تنها کسانی که پوست چرب دارند دچار آکنه می شوند در حالی که این تصور اشتباه است و افراد با پوست خشک نیز ممکن است با آکنه دست و پنجه نرم کنند.

برای مقابله با خشکی پوست و آکنه لازم است از پوست خود به طور معمول مراقبت کرده و علاوه بر آن 2 بار در روز از مرطوب کننده مخصوص پوست مستعد آکنه استفاده کنید.

همچنین توصیه می شود از هر گونه مواد شیمیایی مانند الکل مالشی روی پوست اجتناب کنید زیرا باعث تشدید خشکی پوست می شوند.

درمان خشکی پوست

در برخی موارد ممکن است لازم باشد فرد به متخصص پوست ارجاع داده شود.

پزشک با توجه به علت خشکی پوست، درمان مناسب را تجویز می کند. گاهی علاوه بر تغییراتی در سبک زندگی نیاز به استفاده از پمادها، کرم ها یا لوسیون های بدون نسخه یا تجویزی برای درمان علائم می باشد.