عملکرد هورمون انسولین و گلوکاگون چیست؟

انسولین و گلوکاگون هورمون هایی هستند که به تنظیم سطح گلوکز خون (معروف به قند) در بدن شما کمک می کنند.

گلوکز از غذایی که می خورید به دست می آید و در جریان خون حرکت می کند تا به سوخت بدن کمک کند. انسولین کنترل می کند که آیا قند به عنوان انرژی استفاده می شود یا به عنوان گلیکوژن ذخیره می شود. گلوکاگون به سلول ها سیگنال می دهد تا گلیکوژن را دوباره به قند تبدیل کنند.

انسولین و گلوکاگون با هم کار می کنند تا سطح قند خون شما را متعادل کنند و آن ها را در محدوده مورد نیاز بدن نگه دارند.

در ادامه ی این مقاله با عملکرد هورمون های انسولین و گلوکاگون و همچنین بیماری های گلوکز آشنا می شوید. با سومیتا همراه باشید؛

کار انسولین و گلوکاگون چیست؟

انسولین و گلوکاگون در چیزی که حلقه بازخورد منفی نامیده می شود کار می کنند. در طول این فرآیند یک رویداد دیگر را تحریک می کند که باعث ایجاد رویداد دیگری می شود و به همین ترتیب سطح قند خون شما را متعادل نگه می دارد.

نحوه عملکرد انسولین

در طی هضم غذاهای حاوی کربوهیدرات به گلوکز تبدیل می شوند. بیشتر این گلوکز به جریان خون شما فرستاده می شود و باعث افزایش سطح گلوکز خون می شود که به پانکراس شما سیگنال می دهد که انسولین تولید کند.

انسولین به سلول‌ های سراسر بدن می‌ گوید که گلوکز را از جریان خون دریافت کنند. همانطور که گلوکز به داخل سلول های شما حرکت می کند، سطح گلوکز خون شما کاهش می یابد.

برخی از سلول ها از گلوکز به عنوان انرژی استفاده می کنند. سلول های دیگر مانند کبد و ماهیچه ها گلوکز اضافی را به عنوان ماده ای به نام گلیکوژن ذخیره می کنند که برای سوخت بین وعده های غذایی استفاده می شود.

نحوه عملکرد گلوکاگون

گلوکاگون برای متعادل کردن عملکرد انسولین عمل می کند.

حدود 4 تا 6 ساعت پس از خوردن غذا، سطح گلوکز در خون کاهش می یابد. این کار پانکراس شما را تحریک می کند تا گلوکاگون تولید کند.

این هورمون به سلول های کبد و ماهیچه شما سیگنال می دهد تا گلیکوژن ذخیره شده را دوباره به گلوکز تبدیل کنند. سپس این سلول ها گلوکز را در جریان خون شما آزاد می کنند تا سلول های دیگر شما بتوانند از آن برای انرژی استفاده کنند.

کل این حلقه بازخورد با انسولین و گلوکاگون دائما در حال حرکت است. از پایین آمدن بیش از حد قند خون شما جلوگیری می کند و تضمین می کند که بدن شما منبع انرژی ثابتی دارد.

تعاریف

اصطلاح	تعریف
گلوکز	قندی که در خون شما حرکت می کند تا نیاز سلول های شما را تامین کند
انسولین	هورمونی که به سلول‌ های شما می‌ گوید یا گلوکز را از خون تان برای انرژی بگیرند یا برای استفاده بعدی ذخیره کنند
گلیکوژن	ماده ای ساخته شده از گلوکز که در سلول های کبد و ماهیچه ذخیره می شود تا بعدا برای انرژی استفاده شود
گلوکاگون	هورمونی که به سلول‌های کبد و ماهیچه‌ های شما می‌ گوید گلیکوژن را به گلوکز تبدیل کرده و آن را در خون آزاد کنند تا سلول‌ های شما بتوانند از آن برای انرژی استفاده کنند
پانکراس	عضوی در بدن شما که انسولین و گلوکاگون را می سازد و آزاد می کند

بیماری های گلوکز

تنظیم گلوکز خون توسط بدن شما یک شاهکار متابولیک شگفت انگیز است.

اما برای برخی افراد این فرآیند به درستی کار نمی کند. دیابت می تواند باعث ایجاد مشکلاتی در تعادل قند خون شود.

دیابت به گروهی از بیماری ها اطلاق می شود. اگر دیابت یا پیش دیابت دارید، استفاده یا تولید انسولین و گلوکاگون توسط بدن شما قطع شده است. هنگامی که این سیستم از تعادل خارج می شود، می تواند منجر به سطوح خطرناک گلوکز در خون شما شود.

دیابت نوع 1

از بین دو نوع اصلی دیابت، دیابت نوع 1 فرم کمتر رایج است.

تصور می‌ شود که این بیماری یک اختلال خود ایمنی است که در آن سیستم ایمنی بدن شما سلول‌ های سازنده انسولین را در پانکراس از بین می‌ برد.

اگر دیابت نوع 1 دارید پانکراس شما انسولین تولید نمی کند یا انسولین کافی تولید نمی کند. در نتیجه شما باید هر روز انسولین مصرف کنید تا سطح قند خون را کنترل کنید و از عوارض طولانی مدت از جمله مشکلات بینایی، آسیب عصبی و بیماری لثه جلوگیری کنید.

دیابت نوع 2

در دیابت نوع 2 بدن شما انسولین می سازد اما سلول های شما آنطور که باید به آن پاسخ نمی دهند. این به عنوان مقاومت به انسولین شناخته می شود.

سلول های شما مانند گذشته قادر به دریافت گلوکز از جریان خون شما نیستند که منجر به افزایش سطح قند خون می شود.

با گذشت زمان دیابت نوع 2 می تواند باعث شود بدن شما انسولین کمتری تولید کند که می تواند سطح قند خون شما را بیشتر افزایش دهد.

برخی افراد می توانند دیابت نوع 2 را با رژیم غذایی و ورزش کنترل کنند. برخی دیگر ممکن است نیاز به مصرف دارو یا انسولین برای مدیریت سطح قند خون خود داشته باشند.

دیابت بارداری

برخی از افراد در حدود هفته 24 تا 28 بارداری به دیابت بارداری مبتلا می شوند.

در دیابت بارداری هورمون های مرتبط با بارداری ممکن است در نحوه عملکرد انسولین اختلال ایجاد کنند. این وضعیت اغلب پس از پایان بارداری ناپدید می شود.

با این حال اگر دیابت بارداری داشته اید ممکن است در آینده در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به دیابت نوع 2 باشید.

پیش دیابت

اگر پیش دیابت دارید بدن شما انسولین می سازد اما به درستی از آن استفاده نمی کند در نتیجه سطح قند خون شما ممکن است افزایش یابد البته نه به اندازه ای که اگر دیابت نوع 2 داشته باشید، افزایش می یابد.

داشتن پیش دیابت می تواند شانس ابتلا به دیابت نوع 2 و سایر مشکلات سلامتی را افزایش دهد. با این حال ایجاد تغییرات در رژیم غذایی و سبک زندگی می تواند به پیشگیری یا به تاخیر انداختن دیابت نوع 2 کمک کند.

چه زمانی با دکتر صحبت کنیم؟

اگر سوالات بیشتری در مورد انسولین یا گلوکاگون دارید با یک متخصص صحبت کنید.

پزشک یا متخصص تغذیه علاوه بر کمک به درک اینکه چگونه این هورمون‌ ها بر کنترل قند خون تاثیر می‌ گذارند، می‌ توانند رژیم غذایی و تغییر سبک زندگی را برای کمک به تعادل سطح قند خون پیشنهاد کنند.

سوالاتی که ممکن است داشته باشید عبارتند از :