وقتی کلمه دیابت را می شنوید، احتمالا اولین فکر شما در مورد قند خون بالا است.
قند خون یکی از اجزای سلامتی است که اغلب دست کم گرفته می شود. هنگامی که کنترل قند خون به مدت طولانی از تعادل خارج شود می تواند به دیابت منجر شود.
دیابت بر توانایی بدن شما برای تولید یا استفاده از انسولین تاثیر می گذارد، هورمونی که به بدن شما اجازه می دهد گلوکز (قند) را به انرژی تبدیل کند.
زمانی که دیابت به موقع تشخیص داده شود می توان آن را به طور موثر مدیریت کرد. با این حال هنگامی که درمان نشود می تواند منجر به عوارض بالقوه ای شود که عبارتند از :
- بیماری قلبی
- سکته
- آسیب کلیه
- آسیب عصبی
به طور معمول پس از خوردن یا نوشیدن بدن شما قندهای موجود در غذا را تجزیه کرده و از آن ها برای تولید انرژی در سلول ها استفاده می کند.
برای انجام این کار، پانکراس (لوزالمعده) شما نیاز به تولید هورمونی به نام انسولین دارد. انسولین چیزی است که فرآیند بیرون کشیدن قند از خون و قرار دادن آن در سلول ها برای استفاده از انرژی را تسهیل می کند.
اگر دیابت دارید، لوزالمعده شما یا خیلی کم انسولین تولید می کند یا اصلا انسولین تولید نمی کند و در نتیجه انسولین نمی تواند به طور موثر استفاده شود.
این باعث می شود تا سطح گلوکز خون افزایش یابد در حالی که بقیه سلول های شما از انرژی مورد نیاز خود محروم می شوند. همین امر می تواند منجر به طیف گسترده ای از مشکلات شود که تقریبا بر هر سیستم اصلی بدن تاثیر می گذارد.
در ادامه این مقاله با اثرات انواع دیابت ها بر روی اعضای مختلف بدن آشنا می شوید. با سومیتا همراه باشید؛
انواع دیابت
اثرات دیابت بر بدن شما به نوع دیابت بستگی دارد. دو نوع اصلی دیابت وجود دارد : دیابت نوع 1 و دیابت نوع 2.
دیابت نوع 1 که دیابت نوجوانان یا دیابت وابسته به انسولین نیز نامیده می شود، یک اختلال سیستم ایمنی است. سیستم ایمنی بدن شما به سلول های تولید کننده انسولین در لوزالمعده حمله می کند و توانایی بدن شما برای ساخت انسولین را از بین می برد.
در دیابت نوع 1 برای زنده ماندن باید انسولین مصرف کنید. اکثر افراد تشخیص دیابت نوع 1 را در کودکی یا بزرگسالی دریافت می کنند.
دیابت نوع 2 مربوط به مقاومت به انسولین است. قبلا در جمعیت های مسن تر دیده می شد اما اکنون جمعیت های جوان تر هم به دیابت نوع 2 مبتلا می شوند. این نتیجه سبک زندگی، رژیم غذایی و ورزش است.
در دیابت نوع 2 لوزالمعده شما به طور موثری از انسولین استفاده نمی کند. در نهایت این می تواند منجر به نیاز به داروی انسولین شود.
شما می توانید به طور موثر مراحل اولیه مانند پیش دیابت را با یک رژیم غذایی متعادل، ورزش و نظارت دقیق بر قند خون مدیریت کنید. این همچنین می تواند از ابتلا به دیابت نوع 2 جلوگیری کند.
دیابت قابل کنترل است. در برخی موارد در صورت ایجاد تغییرات مورد نیاز در شیوه زندگی حتی می تواند بهبود یابد.
دیابت بارداری قند خون بالایی است که در دوران بارداری ایجاد می شود. در بیشتر مواقع می توانید دیابت بارداری را از طریق رژیم غذایی و ورزش مدیریت کنید. همچنین معمولا پس از زایمان برطرف می شود.
دیابت بارداری می تواند خطر عوارض دوران بارداری را افزایش دهد. همچنین می تواند خطر ابتلا به دیابت نوع 2 را برای والدین و کودک در مراحل بعدی زندگی افزایش دهد.
سیستم های غدد درون ریز، دستگاه دفعی و سیستم گوارشی
اگر لوزالمعده شما انسولین کمی تولید می کند یا اصلا انسولین تولید نمی کند – یا اگر بدن شما نمی تواند از آن استفاده کند – از هورمون های دیگر برای تبدیل چربی به انرژی استفاده می شود. این می تواند سطوح بالایی از مواد شیمیایی سمی از جمله اسیدها و اجسام کتون ایجاد کند که ممکن است منجر به یک بیماری به نام کتواسیدوز دیابتی شود.
کتواسیدوز دیابتی یکی از عوارض جدی دیابت است و علائم آن عبارتند از :
- تشنگی شدید
- ادرار بیش از حد
- خستگی
بوی دهان شما ممکن است بوی شیرینی داشته باشد که ناشی از افزایش سطح کتون در خون است. سطوح بالای قند خون و کتون های اضافی در ادرار می تواند کتواسیدوز دیابتی را تایید کند. در صورت عدم درمان این وضعیت می تواند منجر به از دست دادن هوشیاری یا حتی مرگ شود.
سندرم هایپراسمولار هیپرگلیسمیک دیابتی (HHS) در دیابت نوع 2 رخ می دهد. وضعیتی که شامل سطوح بسیار بالای گلوکز خون اما بدون کتون است.
ممکن است با این وضعیت دچار کم آبی شوید. حتی ممکن است هوشیاری خود را از دست بدهید.
سندرم هایپراسمولار هیپرگلیسمیک دیابتی در افرادی که دیابت آن ها تشخیص داده نشده است یا نتوانسته اند دیابت خود را به خوبی مدیریت کنند شایع است. همچنین می تواند ناشی از حمله قلبی، سکته مغزی یا عفونت باشد.
سطوح بالای گلوکز خون ممکن است باعث گاستروپارزی شود. این بیماری زمانی رخ می دهد که تخلیه کامل معده برای شما سخت است. این تاخیر می تواند باعث افزایش سطح گلوکز خون شود در نتیجه شما ممکن است موارد زیر را تجربه کنید :
- حالت تهوع
- استفراغ
- نفخ
- سوزش سردل
آسیب کلیه
دیابت همچنین می تواند به کلیه های شما آسیب برساند و بر توانایی آن ها در فیلتر کردن مواد زائد از خون تاثیر بگذارد.
اگر پزشک میکروآلبومینوری یا مقادیر بالای پروتئین در ادرار شما را تشخیص دهد، می تواند نشانه ای از عدم عملکرد صحیح کلیه ها باشد.
بیماری کلیوی ناشی از دیابت، نفروپاتی دیابتی نامیده می شود. این وضعیت تا مراحل بعدی علائمی را نشان نمی دهد.
اگر دیابت دارید، پزشک شما را از نظر نفروپاتی ارزیابی می کند تا از آسیب غیرقابل برگشت کلیه یا نارسایی کلیه جلوگیری کند.
سیستم گردش خون
دیابت خطر ابتلا به فشار خون بالا را افزایش می دهد که فشار بیشتری بر قلب شما وارد می کند.
هنگامی که سطح گلوکز خون شما بالاست، می تواند به تشکیل رسوبات چربی در دیواره رگ های خونی منجر شود.
با گذشت زمان می تواند جریان خون را محدود کرده و خطر تصلب شرایین یا سخت شدن رگ های خونی را افزایش دهد.
به گفته ی موسسه ملی دیابت و بیماری های کلیوی و گوارشی (NIDDK)، دیابت خطر ابتلا به بیماری قلبی و سکته را دو برابر می کند. علاوه بر نظارت و کنترل قند خون، عادات غذایی سالم و ورزش منظم می تواند به کاهش خطر فشار خون بالا و سطح کلسترول بالا کمک کند.
اگر سیگار می کشید، اگر در معرض خطر دیابت هستید آن را ترک کنید. سیگار خطر ابتلا به مشکلات قلبی عروقی و محدود شدن جریان خون را افزایش می دهد. پزشک می تواند به شما در ایجاد یک برنامه ترک کمک کند.
کمبود جریان خون در نهایت می تواند دست ها و پاهای شما را تحت تاثیر قرار دهد و در حین راه رفتن باعث درد شود. به این حالت بیماری سرخرگ محیطی می گویند.
رگ های خونی باریک در پاهای شما نیز ممکن است در آن نواحی مشکلاتی ایجاد کند. به عنوان مثال ممکن است پاهای شما احساس سرما کنند یا ممکن است به دلیل بی حسی نتوانید گرما را احساس کنید.
این وضعیت به عنوان نوروپاتی محیطی شناخته می شود که نوعی نوروپاتی دیابتی است که باعث کاهش حس در اندام ها می شود. این به ویژه خطرناک است زیرا ممکن است شما را از مشاهده آسیب یا عفونت جلوگیری کند.
دیابت همچنین خطر ابتلا به عفونت یا زخم پا را افزایش می دهد. جریان خون ضعیف و آسیب عصبی احتمال قطع پا یا ساق پا را افزایش می دهد.
اگر دیابت دارید بسیار مهم است که از پاهای خود به خوبی مراقبت کنید و مرتبا آن ها را بررسی کنید.
دستگاه پوششی
دیابت همچنین می تواند پوست شما، بزرگترین عضو بدن شما را نیز تحت تاثیر قرار دهد. همراه با کم آبی بدن، کمبود رطوبت بدن به دلیل قند خون بالا می تواند باعث خشک شدن و ترک خوردن پوست پای شما شود.
خشک کردن کامل پاها پس از حمام کردن یا شنا بسیار مهم است. می توانید از وازلین یا کرم های ملایم استفاده کنید، اما از مرطوب شدن بیش از حد این نواحی خودداری کنید.
چین های مرطوب و گرم در پوست مستعد عفونت های قارچی، باکتریایی یا مخمری هستند. اینها در زمینه های زیر توسعه می یابند :
- بین انگشتان دست و پا
- کشاله ران
- زیر بغل
- گوشه های دهان
علائم شامل قرمزی، تاول و خارش است.
لکه های پرفشار زیر پای شما می تواند منجر به پینه شود. اینها می توانند عفونی شوند یا زخم ایجاد کنند. در صورت ابتلا به زخم فورا به پزشک مراجعه کنید تا خطر از دست دادن پای خود را کاهش دهد.
همچنین ممکن است بیشتر مستعد ابتلا به موارد زیر باشید :
دیابت کنترل نشده همچنین می تواند منجر به سه بیماری پوستی شود که عبارتند از :
- زانتوماتوز فوران کننده باعث ایجاد برجستگی های زرد سخت با حلقه قرمز می شود
- اسکلروز سیستمیک باعث ضخیم شدن پوست، اغلب در دست ها یا پاها می شود
- درموپاتی دیابتی می تواند باعث ایجاد لکه های قهوه ای روی پوست شود. هیچ دلیلی برای نگرانی وجود ندارد و هیچ درمانی لازم نیست
این بیماری های پوستی معمولا زمانی از بین می روند که قند خون تحت کنترل باشد.
سیستم عصبی مرکزی
دیابت باعث نوروپاتی دیابتی یا آسیب به اعصاب می شود. این می تواند بر درک شما از گرما، سرما و درد تاثیر بگذارد. همچنین می تواند شما را مستعد آسیب دیدگی کند.
احتمال اینکه متوجه این آسیب ها نشوید و آن ها به عفونت ها یا شرایط جدی تبدیل شوند نیز افزایش می یابد.
دیابت همچنین می تواند منجر به تورم و نشت رگ های خونی در چشم شود که به آن رتینوپاتی دیابتی می گویند. این می تواند به بینایی شما آسیب برساند. حتی ممکن است منجر به نابینایی شود.
علائم مشکل چشم در ابتدا می تواند خفیف باشد، بنابراین مهم است که به طور منظم به چشم پزشک خود مراجعه کنید.
سیستم تناسلی
تغییرات هورمونی در دوران بارداری می تواند باعث دیابت بارداری شود و به نوبه خود خطر ابتلا به فشار خون بالا را افزایش دهد. دو نوع بیماری فشار خون بالا وجود دارد که باید در دوران بارداری مراقب آن باشید : پره اکلامپسی و اکلامپسی.
در بیشتر موارد دیابت بارداری به راحتی کنترل می شود و سطح گلوکز خون پس از تولد نوزاد به حالت عادی باز می گردد. علائم مشابه سایر انواع دیابت است اما ممکن است شامل عفونت های مکرر باشد که بر واژن و مثانه تاثیر می گذارد.
اگر به دیابت بارداری مبتلا شوید ممکن است نوزاد شما وزن بیشتری در هنگام تولد داشته باشند. شما همچنین چندین سال پس از زایمان در معرض خطر ابتلا به دیابت نوع 2 هستید.
منبع : healthline
