دیابت نوع 2 در کودکان (به انگلیسی: Type 2 diabetes in children) از بیماری های مزمن و جدی است که روی نحوه سوخت و ساز قند یا گلوکز در بدن کودک تاثیر منفی می گذارد.
این بیماری به مرور زمان پیشرفت کرده و علائم آن گاهی نا محسوس هستند، به علاوه معمولا بزرگسالان را درگیر می کند. به همین دلیل ممکن است تشخیص آن در کودکان با چالش هایی همراه باشد.
در ادامه قصد داریم درباره دیابت نوع 2 در کودکان و علل، علائم و روش های درمان آن صحبت کنیم. با سومیتا همراه باشید؛
دیابت نوع 2 در کودکان چیست؟
دیابت نوع 2 تا ده ها سال به عنوان یک بیماری مزمن که تنها بزرگسالان را درگیر می کند شناخته می شد و حتی در دوره ای از زمان، دیابت بزرگسالان نامیده می شود اما امروزه این بیماری در کودکان نیز شیوع پیدا کرده است.
این نوع دیابت از بیماری های مزمن است که در آن بدن قادر نیست از انسولین تولید شده توسط لوز المعده برای انتقال قند خون به سلول ها استفاده کند که به نوبه خود علائم و عوارضی را به دنبال خواهد داشت.
علائم دیابت نوع 2 در کودکان
تشخیص علائم دیابت نوع 2 همیشه آسان نیست. این بیماری در اکثر موارد به تدریج ایجاد می شود و همین مسئله تشخیص علائم آن را دشوارتر می کند. به علاوه بسیاری از افراد مبتلا از جمله کودکان ممکن است هیچ علامتی را تجربه نکنند.
در صورتی که والدین به ابتلای کودک خود به دیابت نوع 2 مشکوک هستند لازم است به 6 علامت زیر در او توجه داشته باشند :
1. خستگی مفرط
اگر کودک بسیار خسته یا خواب آلوده به نظر می رسد ممکن است به این دلیل باشد که تغییرات قند خون روی سطح انرژی او تاثیر گذاشته است.
2. تکرر ادرار
سطح بالای قند در جریان خون باعث می شود قند بیشتری وارد ادرار شده و کودک برای دفع آن دچار تکرر ادرار شود، در نتیجه نسبت به حالت معمول بیشتر دستشویی می رود.
3. تشنگی مفرط
کودکانی که دچار تشنگی بیش از حد هستند ممکن است سطح قند خون بالایی داشته باشند.
4. افزایش گرسنگی
بدن کودکان مبتلا به دیابت دارای انسولین کافی برای تامین سوخت سلول ها نمی باشد. در این حالت غذا به بهترین منبع انرژی جایگزین برای بدن تبدیل و این کودکان سریع تر گرسنه می شوند. به این وضعیت پلی فاژی یا هیپرفاژی نیز گفته می شود.
5. زخم هایی که دیر التیام می یابند
زخم ها یا عفونت هایی که نسبت به بهبود مقاوم هستند یا دیر درمان می شوند ممکن است نشانه ابتلای فرد به دیابت نوع 2 باشند.
6. تیره شدن پوست
مقاومت به انسولین می تواند باعث تیره شدن پوست شود که بیشتر در ناحیه زیر بغل و گردن رخ می دهد.
اگر کودک شما به دیابت نوع 2 مبتلا باشد ممکن است متوجه تیره شدن پوست او در برخی نواحی بدن شوید که به آن آکانتوز نیگریکانس نیز گفته می شود.
علت دیابت نوع 2 در کودکان
دیابت نوع 2 با اضافه وزن ارتباط بسیار نزدیکی دارد و کودکان دارای اضافه وزن بیشتر احتمال دارد به مقاومت انسولین دچار شوند. از آن جا که در این حالت بدن برای تنظیم انسولین تلاش زیادی می کند، قند خون بالا می تواند به برخی مشکلات سلامتی بالقوه جدی منجر شود.
علاوه بر این ژنتیک نیز ممکن است در بروز دیابت نوع 2 نقش داشته باشد. به عنوان مثال اگر یکی از والدین یا هر دو والد به این بیماری مبتلا باشند، خطر ابتلا به دیابت نوع 2 در فرزند آن ها افزایش می یابد.
تشخیص دیابت نوع 2 در کودکان
برای تشخیص دیابت نوع 2 در کودکان نیاز به آزمایش می باشد. به طول کلی اگر پزشک به این بیماری مشکوک باشد احتمالا آزمایش قند ادرار، آزمایش قند خون ناشتا، آزمایش تحمل گلوکز یا آزمایش A1C تجویز خواهد کرد.
عوامل خطر زای دیابت نوع 2 در کودکان
دیابت در کودکان بیشتر در سنین 10 تا 19 سال دیده می شود و کودکان در شرایط زیر بیشتر در معرض ابتلا به دیابت نوع 2 قرار دارند :
- داشتن یک خواهر یا برادر یا یکی از بستگان نزدیک مبتلا به دیابت نوع 2
- تجربه علائم مقاومت به انسولین از جمله لکه های تیره پوست که معمولا در اطراف گردن یا زیر بغل ایجاد می شوند
- اضافه وزن یا چاقی
مطالعه ای نشان داده کودکانی که شاخص توده بدنی بالاتر از صدک 85 دارند، حدود 4 برابر بیشتر از سایر کودکان در معرض ابتلا به دیابت نوع 2 بوده اند.
طبق توصیه های فعلی مراکز درمانی، همه کودکانی که دچار اضافه وزن یا چاقی هستند و حداقل یکی از عوامل خطر زای ذکر شده دیابت را دارا می باشند لازم است آزمایش دیابت انجام دهند.
درمان دیابت نوع 2 در کودکان
درمان دیابت نوع 2 در کودکان مشابه درمان در بزرگسالان است و برنامه درمانی با توجه به نیازهای رشد و نگرانی های خاص مربوط به هر کودک متفاوت است. این کودکان هنگام مصرف داروها باید همواره تحت نظر باشند.
علاوه بر این معمولا پزشک بعد از تشخیص بیماری و قبل از شروع دوره دارو درمانی از تغییرات رژیم غذایی و سبک زندگی برای کنترل سطح قند خون کودک استفاده می کند.
در مواردی که رژیم غذایی و ورزش موثر نباشد احتمالا دارو درمانی آغاز می شود که لازم است این کار زیر نظر متخصص غدد انجام شود.
بسته به علائم و نیازهای دارویی کودک ممکن است لازم باشد معلم و سایر افرادی که در طول روز با کودک سر و کار دارند در مورد داروهای مصرفی کودک اطلاعات لازم را داشته باشند.
کنترل سطح قند خون
تست و کنترل روزانه قند خون کودک در منزل برای پیگیری تاثیر درمان های فعلی بسیار مهم است. بنابراین لازم است همه بیماران مبتلا به دیابت در منزل دستگاه تست قند خون داشته باشند.
رژیم غذایی و ورزش
پزشک ممکن است درباره رژیم غذایی و ورزش کودک نیز توصیه هایی داشته باشد.
به عنوان مثال معمولا نیاز است والدین کودک به میزان کربوهیدراتی که فرزند آن ها در طول روز دریافت می کند توجه دقیق داشته باشند.
انجام روزانه ورزش های تایید شده توسط پزشک زیر نظر والدین نیز به کودک کمک می کند تا وزن خود را در سطح مناسب حفظ کرده و احتمال بروز عوارض دیابت نوع 2 را کاهش دهد.
عوارض دیابت نوع 2 در کودکان
کودکان مبتلا به دیابت نوع 2 با افزایش سن بیشتر در معرض خطر مشکلات جدی سلامتی قرار می گیرند و مشکلات عروقی مانند بیماری قلبی از عوارض شایع در کودکان مبتلا به این بیماری است.
به علاوه سایر عوارض مانند مشکلات چشمی و آسیب عصبی ممکن است در کودکان مبتلا به دیابت نوع 2 سریع تر از افراد مبتلا به دیابت نوع 1 رخ داده و پیشرفت کند.
مشکلات کنترل وزن، فشار خون بالا و هیپوگلیسمی نیز در کودکان مبتلا به این بیماری دیده می شود. همچنین مشخص شده این کودکان در طول زندگی خود ممکن است دچار کاهش بینایی و عملکرد ضعیف کلیه شوند.
پیشگیری از دیابت نوع 2
شما به عنوان والدین کودک می توانید با تشویق فرزندتان به موارد زیر، به پیشگیری از ابتلای او کمک کنید :
- عادات غذایی سالم : کودکانی که وعده های غذایی متعادل مصرف کرده و مصرف قند و کربوهیدرات های تصفیه شده را محدود می کنند کمتر در معرض اضافه وزن و دیابت قرار دارند
- تحرک کافی : ورزش منظم برای پیشگیری از دیابت مهم است. ورزش های گروهی و بازی با هم سن و سالان روشی عالی برای تحرک بیشتر بچه ها است. کودکان را تشویق کنید به جای مدام در خانه بودن در خارج از منزل بازی کنند
- حفظ وزن سالم : رژیم غذایی سالم و عادات ورزشی می تواند به حفظ وزن سالم در کودکان کمک کند
منبع: healthline
