گرده زنبور عسل (به انگلیسی : Bee Pollen) مخلوطی از گرده گل، شهد، آنزیم ها، عسل، موم و ترشحات زنبور عسل است.
زنبورهای عسل گرده گیاهان را جمع آوری کرده و به کندو منتقل می کنند تا در آنجا ذخیره شوند و به عنوان غذا برای کلنی استفاده شوند.
گرده گل زنبور عسل را نباید با سایر محصولات زنبور عسل مانند عسل، ژل رویال یا لانه زنبوری اشتباه گرفت. این محصولات ممکن است حاوی گرده نباشند یا حاوی مواد دیگری باشند.
اخیرا گرده زنبور عسل مورد توجه قرار گرفته است زیرا سرشار از مواد مغذی، آمینو اسیدها، ویتامین ها، لیپیدها و بیش از 250 ماده فعال است.
در واقع وزارت بهداشت در آلمان گرده زنبور عسل را به عنوان یک دارو به رسمیت می شناسد. بسیاری از مطالعات اثرات گرده زنبور عسل بر سلامتی را مورد بررسی قرار داده اند و نتایج امیدوار کننده ای یافته اند.
در دامه این مقاله با خواص دارویی و درمانی گرده زنبور عسل برای سلامتی بدن و همچنین روش های استفاده از آن آشنا می شوید. با سومیتا همراه باشید؛
فواید و مزایای گرده زنبور عسل برای سلامتی بدن
1. سرشار از مواد مغذی است
گرده زنبور عسل دارای مشخصات تغذیه ای چشمگیر است.
حاوی بیش از 250 ماده فعال بیولوژیکی از جمله پروتئین ها، کربوهیدرات ها، لیپیدها، اسیدهای چرب، ویتامین ها، مواد معدنی، آنزیم ها و آنتی اکسیدان هاست.
دانه های گرده زنبور عسل تقریبا از مواد زیر تشکیل شده اند :
- کربوهیدرات : 40 درصد
- پروتئین : 35 درصد
- آب : 4 تا 10 درصد
- چربی : 5 درصد
- سایر مواد : 5 تا 15 درصد
دسته دوم شامل ویتامین ها، مواد معدنی، آنتی بیوتیک ها و آنتی اکسیدان ها می شود.
با این حال محتوای غذایی گرده زنبور عسل به منبع گیاهی و فصل جمع آوری آن بستگی دارد.
به عنوان مثال مطالعات نشان داده اند که گرده زنبور عسل جمع آوری شده از گیاهان کاج تقریبا 7 درصد پروتئین دارد، در حالی که گرده جمع آوری شده از نخل خرما نزدیک به 35 درصد پروتئین دارد.
علاوه بر این گرده زنبور عسل برداشت شده در فصل بهار دارای ترکیب آمینو اسیدی متفاوتی نسبت به گرده جمع آوری شده در تابستان است.
2. محتوای آنتی اکسیدانی بالا دارد
گرده زنبور عسل مملو از طیف گسترده ای از آنتی اکسیدان ها، از جمله فلاونوئیدها، کاروتنوئیدها، کوئرستین، کائمفرول و گلوتاتیون است.
آنتی اکسیدان ها از بدن شما در برابر مولکول های بالقوه مضر به نام رادیکال های آزاد محافظت می کنند. آسیب ناشی از رادیکال های آزاد با بیماری های مزمن مانند سرطان و دیابت نوع 2 مرتبط است.
مطالعات لوله آزمایش، حیوانات و برخی مطالعات انسانی نشان داده اند که آنتی اکسیدان های گرده زنبور عسل می توانند التهاب مزمن را کاهش دهند، باکتری های مضر را از بین ببرند، با عفونت ها مبارزه کنند و با رشد و گسترش تومورها مبارزه کنند.
با این حال محتوای آنتی اکسیدانی گرده زنبور عسل به منبع گیاهی آن نیز بستگی دارد.
مگر اینکه منبع گیاهی به طور خاص روی برچسب ذکر شده باشد تعیین اینکه گرده زنبور شما از کجا آمده است دشوار است.
3. ممکن است عوامل خطر بیماری قلبی را کاهش دهد
بیماری قلبی علت اصلی مرگ و میر در سراسر جهان است.
هم چربی خون بالا و هم کلسترول خون بالا با افزایش خطر بیماری قلبی مرتبط هستند. جالب توجه است که گرده زنبور عسل ممکن است این عوامل خطر را کاهش دهد.
به عنوان مثال مطالعات حیوانی نشان داده است که عصاره گرده زنبور عسل می تواند سطح کلسترول خون به خصوص کلسترول LDL را کاهش دهد.
در افراد مبتلا به نزدیک بینی ناشی از گرفتگی رگ ها، مکمل های گرده زنبور عسل سطح کلسترول خون را کاهش می دهند که میدان دید آن ها را افزایش می دهد.
علاوه بر این، آنتی اکسیدان های موجود در گرده زنبور عسل ممکن است از لیپیدها در برابر اکسید شدن محافظت کنند. هنگامی که لیپیدها اکسید می شوند، می توانند در کنار هم جمع شوند، رگ های خونی را محدود کرده و خطر بیماری قلبی شما را افزایش دهند.
4. ممکن است عملکرد کبد را تقویت کند
کبد شما یک اندام حیاتی است که سموم را از خون شما دفع می کند. مطالعات حیوانی نشان داده است که گرده زنبور عسل ممکن است توانایی سم زدایی کبد را افزایش دهد.
در حیوانات مسن تر، گرده زنبور عسل دفاع آنتی اکسیدانی کبد را تقویت کرد و مواد زائد بیشتری مانند مالون دی آلدئید و اوره را از خون حذف کرد.
سایر مطالعات حیوانی نشان می دهد که آنتی اکسیدان های گرده زنبور عسل از کبد در برابر آسیب ناشی از چندین ماده سمی از جمله مصرف بیش از حد دارو محافظت می کنند. گرده زنبور عسل به بهبود عملکرد کبد نیز کمک می کند.
با این حال مطالعات انسانی کمی اثرات گرده زنبور عسل را بر عملکرد کبد ارزیابی کرده اند. مطالعات انسانی بیشتری برای ایجاد توصیه های بهداشتی مورد نیاز است.
5. خواص ضد التهابی دارد
گرده گل به طور سنتی برای کاهش التهاب و تورم استفاده می شود.
یک مطالعه حیوانی نشان داد که عصاره گرده زنبور عسل تورم پنجه موش ها را تا 75 درصد کاهش می دهد.
در واقع اثرات ضد التهابی آن با چندین داروی ضد التهابی غیر استروئیدی مانند فنیل بوتازون، ایندومتاسین، آنالژین و ناپروکسن مقایسه شده است.
گرده زنبور عسل حاوی چندین ترکیب است که می تواند التهاب و تورم را کاهش دهد از جمله آنتی اکسیدان کوئرستین که تولید اسیدهای چرب امگا 6 التهابی مانند آراشیدونیک اسید را کاهش می دهد.
علاوه بر این ترکیبات گیاهی موجود در گرده زنبور عسل ممکن است فرآیندهای بیولوژیکی را که تولید هورمون های التهابی مانند فاکتور نکروز تومور (TNF) را تحریک می‌کنند سرکوب کند.
6. ممکن است با تقویت سیستم ایمنی به جلوگیری از بیماری کمک کند
گرده زنبور عسل ممکن است سیستم ایمنی بدن شما را تقویت کند و به شما در جلوگیری از بیماری ها و واکنش های ناخواسته کمک کند.
برای نمونه تحقیقات نشان داده است که ممکن است شدت و شروع آلرژی را کاهش دهد.
در یک مطالعه گرده زنبور عسل به طور قابل توجهی فعال شدن ماست سل ها را کاهش می دهد. ماست سل ها هنگامی که فعال می شوند، مواد شیمیایی آزاد می کنند که باعث واکنش آلرژیک می شود.
همچنین چندین مطالعه در لوله آزمایش تایید کرده اند که گرده زنبور عسل دارای خواص ضد میکروبی قوی است.
عصاره گرده زنبور عسل باکتری های بالقوه مضر مانند اشریشیا کولی، سالمونلا، سودوموناس آئروژینوزا و همچنین باکتری هایی را که باعث عفونت استاف می شوند را از بین می برد.
7. ممکن است به بهبود زخم و جلوگیری از عفونت کمک کند
گرده زنبور عسل دارای خواص ضد التهابی و آنتی اکسیدانی است که ممکن است به بدن شما در بهبود زخم کمک کند.
به عنوان مثال تحقیقات حیوانی نشان داد که عصاره گرده زنبور عسل به طور مشابهی مانند سولفادیازین نقره – یک داروی موثر در درمان سوختگی – در درمان زخم های سوختگی موثر بوده و عوارض جانبی بسیار کمتری ایجاد می کند.
مطالعه حیوانی دیگری نشان داد که استفاده از مومیایی حاوی گرده زنبور عسل بر روی سوختگی به میزان قابل توجهی بهبود را نسبت به داروهای استاندارد تسریع می کند.
خواص ضد میکروبی گرده زنبور عسل ممکن است از عفونت ها نیز جلوگیری کند، یک عامل خطر اصلی که می تواند روند بهبود خراش ها، بریدگی ها، ساییدگی ها و سوختگی ها را به خطر بیندازد.
8. ممکن است خواص ضد سرطانی داشته باشد
گرده زنبور عسل ممکن است برای درمان و پیشگیری از سرطان ها کاربرد داشته باشد. سرطان ها زمانی رخ می دهند که سلول ها به طور غیر طبیعی تکثیر می شوند.
مطالعات لوله آزمایش نشان داده اند که عصاره گرده زنبور عسل مانع رشد تومور و تحریک آپوپتوز – مرگ برنامه ریزی شده سلول ها – در سرطان های پروستات، روده بزرگ و لوسمی می شود.
گرده زنبور عسل از سیستوس و بید سفید ممکن است دارای خواص ضد استروژن باشد که می تواند خطر ابتلا به سرطان سینه، پروستات و رحم را کاهش دهد.
با این حال، تحقیقات بیشتر مبتنی بر انسان مورد نیاز است.
9. ممکن است علائم یائسگی را کاهش دهد
یائسگی، که نشانه توقف قاعدگی در زنان است اغلب با علائم ناراحت کننده مانند گرگرفتگی، تعریق شبانه، تغییرات خلق و خو و اختلالات خواب همراه است.
مطالعات نشان می دهد که گرده گل می تواند علائم یائسگی را کاهش دهد.
در یک مطالعه 71 درصد از زنان احساس کردند که علائم یائسگی در هنگام مصرف گرده زنبور عسل بهبود یافته است.
در مطالعه ای دیگر 65 درصد از زنانی که مکمل گرده مصرف می کردند، گرگرفتگی کمتری را تجربه کردند. این زنان بهبودهای دیگر سلامتی را نیز نشان دادند مانند خواب بهتر، کاهش تحریک پذیری، درد کمتر مفاصل و بهبود خلق و خو و انرژی.
علاوه بر این یک مطالعه سه ماهه نشان داد زنانی که مکمل های گرده زنبور عسل مصرف می کنند، علائم یائسگی را به میزان قابل توجهی کاهش می دهند. علاوه بر این این مکمل ها به کاهش کلسترول LDL و افزایش کلسترول HDL کمک کردند.
10. ممکن است استفاده از مواد مغذی، متابولیسم و طول عمر را بهبود بخشد
برخی شواهد حاکی از آن است که گرده گل ممکن است استفاده بدن شما از مواد مغذی را بهبود بخشد.
به عنوان مثال موش های مبتلا به کمبود آهن با اضافه شدن گرده زنبور عسل به رژیم غذایی خود 66 درصد آهن بیشتری جذب کردند. این افزایش احتمالا به دلیل این است که گرده زنبور عسل حاوی ویتامین C و بیوفلاونوئیدهاست که جذب آهن را افزایش می دهند.
علاوه بر این موش های سالمی که از گرده تغذیه می شدند، کلسیم و فسفر بیشتری را از رژیم غذایی خود جذب کردند. گرده حاوی پروتئین های باکیفیت و آمینو اسیدهاست که ممکن است به چنین جذبی کمک کند.
سایر مطالعات حیوانی نشان داده اند که گرده زنبور عسل ممکن است رشد ماهیچه ها را بهبود بخشد، متابولیسم را تسریع کند و طول عمر را افزایش دهد.
اگرچه مطالعات حیوانی امیدوارکننده است اما مشخص نیست که آیا انسان ها از مزایای مشابهی برخوردار هستند یا خیر.
روش های استفاده از گرده زنبور عسل در رژیم غذایی
گرده زنبور عسل به شکل گرانول یا مکمل یافت شده و برای اکثر افراد بی خطر است.
می توانید آن را در فروشگاه های بهداشتی یا از زنبورداران محلی خود خریداری کنید.
گرانول ها را می توان به غذاهای مورد علاقه خود مانند صبحانه یا اسموتی ها اضافه کرد.
با این حال افراد مبتلا به آلرژی به گرده زنبور عسل یا نیش زنبور باید از محصولات گرده اجتناب کنند زیرا ممکن است علائمی مانند خارش، تورم، تنگی نفس یا آنافیلاکسی ایجاد کنند.
این محصولات همچنین ممکن است با رقیق کننده های خون مانند وارفارین تداخل منفی داشته باشند.
زنان باردار یا شیرده باید از محصولات گرده زنبور عسل اجتناب کنند، زیرا شواهدی وجود ندارد که نشان دهد این محصولات برای نوزادان کاملا ایمن هستند.
خلاصه
گرده زنبور عسل حاوی ویتامین ها، مواد معدنی و آنتی اکسیدان های زیادی است که آن را فوق العاده سالم می کند.
مطالعات گرده زنبور عسل و ترکیبات آن را با مزایای سلامتی مانند کاهش التهاب و همچنین بهبود ایمنی، علائم یائسگی و بهبود زخم مرتبط دانسته اند.
با این حال بیشتر شواهد پیرامون گرده زنبور عسل و اجزای آن از مطالعات لوله آزمایش و حیوانات ناشی می شود. تحقیقات انسانی بیشتری برای روشن شدن مزایای سلامتی آن مورد نیاز است.
در همه موارد گرده زنبور عسل یک مکمل عالی برای رژیم غذایی شماست و می توان آن را به راحتی از فروشگاه های بهداشتی خریداری کرد.
منبع : healthline
