تب مالت چیست؟

تب مالت (به انگلیسی: Brucellosis) از بیماری های عفونی باکتریایی مشترک با حیوان با علائم شبه آنفلوآنزا است که می تواند از حیوانات به انسان ها سرایت کند.

این عارضه در اثر تماس با حیوانات آلوده، مصرف گوشت نپخته یا نیمه پخته یا لبنیات غیر پاستوریزه به انسان منتقل می شود و در صورت عدم درمان می تواند به عوارض جدی منجر شود.

در ادامه قصد داریم درباره تب مالت و علل، علائم و روش های درمان این بیماری صحبت کنیم. با سومیتا همراه باشید؛

تب مالت چیست؟

تب مالت به دلیل نوعی عفونت ناشی از یکی از چندین گونه باکتری بروسلا رخ می دهد و از بیماری های مشترک انسان و دام است، به این معنا که می تواند از حیوانات به انسان ها سرایت کند.

این بیماری معمولا با خوردن گوشت نپخته یا نیمه پخته یا لبنیات پاستوریزه نشده منتقل می شود، اگرچه سرایت آن از طریق هوا یا تماس با یک زخم باز نیز می تواند صورت بگیرد.

لازم به ذکر است افرادی که با حیوانات و گوشت خام سر و کار دارند (مانند قصاب ها) بیشتر در معرض این بیماری قرار دارند.

برای درمان تب مالت معمولا از داروهای آنتی بیوتیک استفاده می شود، با این حال برخی افراد طی چندین سال بارها به این بیماری مبتلا می شوند و دارو درمانی لزوما آن را برای همیشه از بین نمی برد.

علت تب مالت

گونه های مختلف جانوری انواع مختلف باکتری های خانواده بروسلا را میزبانی می کنند، اگرچه همه آن ها نمی توانند به انسان منتقل شوند اما برخی باکتری های بروسلا می توانند از طریق چشم، دهان یا جراحات باز روی پوست به انسان سرایت کنند.

موارد زیر شایع ترین شیوه های انتقال این عفونت به انسان محسوب می شود :

مصرف گوشت نپخته : خوردن گوشت نپخته حیوان آلوده به باکتری می تواند باعث انتقال بیماری شود
مصرف لبنیات غیر پاستوریزه : باکتری های بروسلا می توانند در شیر گاو، بز و گوسفند زندگی کنند و شیر خام و فراورده های تولید شده با آن از راه های انتقال آن ها می باشد
تماس با حیوانات آلوده : تنفس در هوای آلوده به باکتری بروسلا یا تماس با مایعات بدن حیوان مبتلا به عفونت می تواند باعث انتقال آن شود

به علاوه به ندرت ممکن است تب مالت از فردی به فرد دیگر و با روش های زیر منتقل شود :

شیر دادن
رابطه جنسی
انتقال خون
پیوند بافت

عوامل خطر زای تب مالت

برخی فعالیت ها و اقدامات، خطر تماس با باکتری ها و ابتلا به تب مالت را افزایش می دهند، از جمله :

مسافرت

تب مالت در نواحی زیر شایع تر است :

مکزیک
آمریکای جنوبی و مرکزی
کارائیب
اروپای شرقی
مدیترانه
خاورمیانه
آسیا
آفریقا

هنگام سفر به این نواحی توصیه می شود از مصرف شیر خام و لبنیات غیر پاستوریزه اجتناب کرده و دست های خود را به طور مرتب با آب و صابون بشویید.

شغل های خاص

افراد زیر ممکن است بیشتر در معرض تماس با باکتری بروسلا باشند :

کارگران کشتارگاه
کارگران بسته بندی گوشت
دام پزشکان
کارمندان آزمایشگاه

در چنین محیط هایی باید اقدامات لازم برای کاهش خطر ابتلا به تب مالت انجام شود، به عنوان مثال از لباس های محافظ از جمله روپوش و دستکش پلاستیکی و پوشش صورت استفاده شود.

شکار

شکارچیان حیوانات وحشی بیشتر در معرض ابتلا به بیماری تب مالت هستند زیرا احتمال تماس آن ها با مایعات بدن حیوانات آلوده به باکتری بیشتر است. برخی از این حیوانات عبارتند از :

خوک وحشی
گوزن
گوزن شمالی

شکارچیان با رعایت موارد زیر می توانند خطر ابتلا به این بیماری را کاهش دهند :

اجتناب از تماس با حیوانات وحشی مرده یا بیمار
استفاده از دستکش لاتکس و محافظ چشم هنگام دست زدن به یک لاشه
عدم تغذیه سگ ها با گوشت خام لاشه ها
شستن دست ها بعد از شکار
تمیز کردن ابزار شکار و قصابی با ضد عفونی کننده

علائم تب مالت

علائم تب مالت ممکن است طی روزها، هفته ها یا ماه ها ایجاد شود. علائم خاص تا حدودی به اندام ها و بافت های آسیب دیده بستگی دارد.

عفونت حاد، تحت حاد و مزمن

حدود 50 درصد افراد مبتلا به عفونت بروسلا به نوع حاد مبتلا می شوند که در این صورت علائم طی 1 تا 2 روز ظاهر می شود.

این در حالیست که علائم در فرد مبتلا به تب مالت تحت حاد معمولا طی چندین هفته شروع می شود و در نوع مزمن علائم بیش از یک سال طول می کشد که طی این مدت تب مکرر به صورت دوره ای بروز می کند.

علائم اولیه تب مالت شبیه علائم آنفلوآنزا است که می تواند شامل موارد زیر باشد :

تب
تعریق بیش از حد
درد مفصل
درد و ضعف عضلانی
سرفه
سردرد
خستگی
یبوست
کاهش اشتها
کاهش وزن

همچنین در موارد کمتر ممکن است علائم زیر دیده شود :

ورم غدد لنفاوی
بزرگ شدن طحال
بزرگ شدن کبد

عفونت گسترده و موضعی

تب مالت ممکن است به یک ناحیه محدود شود که در این صورت به آن تب مالت موضعی گفته می شود. گاهی نیز گسترده است و چندین ناحیه را درگیر می کند.

از جمله بخش های خاصی از بدن که ممکن است تحت تاثیر باکتری بروسلا قرار بگیرند می توان به موارد زیر اشاره کرد :

استخوان ها

تب مالت موضعی اغلب باعث التهاب استخوان ها در ناحیه انتهای ستون فقرات می شود که می تواند کمر درد و کاهش تحرک را به دنبال داشته باشد.

کبد

تب مالت می تواند باعث ایجاد آبسه در کبد و به دنبال آن زردی پوست و سفیدی چشم شود که از علائم زردی می باشد.

دستگاه گوارش

عفونت بروسلا در دستگاه گوارشی می تواند باعث بروز علائم زیر شود :

حالت تهوع
استفراغ
اسهال
یبوست
درد شکم
کاهش وزن

مجاری ادراری

عفونت بروسلا در دستگاه ادراری می تواند به التهاب کلیه منجر شود که ممکن است درد شدید زیر قفسه سینه را به دنبال داشته باشد.

همچنین فرد گاهی دچار التهاب دردناک بیضه و پروستات خواهد شد.

سیستم عصبی مرکزی

تب مالت گاهی می تواند باعث التهاب مغز، غشاهای اطراف آن و نخاع شود که ممکن است به سکته مغزی بیانجامد.

قلب

در موارد نادر تب مالت دیواره داخلی قلب را ملتهب می کند که به آن اندوکاردیت گفته می شود.

علائم ممکن است شامل موارد زیر باشد :

تب یا لرز
تعریق شبانه
خستگی
مشکل تنفسی حین فعالیت بدنی
تنگی نفس در حالت دراز کشیده
سرفه
ورم پا یا شکم

پوست

به ندرت تب مالت باعث ایجاد ضایعات پوستی می شود، از جمله :

برآمدگی های برجسته
زخم
بثورات

تشخیص تب مالت

پزشک برای تشخیص تب مالت سابقه پزشکی و علائم بیمار را بررسی کرده و معاینه فیزیکی انجام می دهد. همچنین ممکن است آزمایش خون به نام آزمایش آگلوتیناسیون سرم تجویز کند.

در این آزمایش سطح آنتی بادی هایی که سیستم ایمنی بدن برای مقابله با باکتری های بروسلا تولید کرده بررسی می شود. بالا بودن سطح این آنتی بادی ها می تواند نشانه عفونت باشد.

در برخی موارد ممکن است نیاز به نمونه گیری از مغز استخوان باشد.

چه زمانی به پزشک مراجعه شود؟

در صورت مشاهده علائم شبه آنفلوآنزا بعد از هر یک از موارد زیر لازم است به پزشک مراجعه شود :

تماس با حیوانات وحشی
سفر به خارج از کشور
نوشیدن شیر غیر پاستوریزه یا مصرف لبنیات غیر پاستوریزه
خوردن گوشت نپخته

هر کس علائم عوارض تب مالت داشته باشد باید از مراقبت های پزشکی برخوردار شود.

درمان تب مالت

پزشک معمولا ترکیبی از آنتی بیوتیک های داکسی سایکلین و ریفامپین را تجویز می کند و دوره درمان اغلب 6 تا 8 هفته ادامه دارد. گاهی به جای این ترکیب از ترکیب های داکسی سایکلین و استرپتومایسین یا تری متوپریم و سولفامتوکسازول استفاده می شود.

به علاوه فرد باید به اندازه کافی استراحت داشته باشد تا هر چه سریع تر دوره نقاهت طی شود.

لازم به ذکر است در کمتر از 10 درصد افرادی که از درمان آنتی بیوتیکی استفاده می کنند علائم تب مالت دوباره بر می گردد.