تستوسترون هورمونی است که توسط بیضه ها تولید می شود. تستوسترون بر ظاهر و رشد جنسی مردان تاثیر می گذارد، تولید اسپرم و میل جنسی را تحریک می کند و به ساخت عضلات و توده استخوانی کمک می کند.
تولید تستوسترون به طور معمول با افزایش سن کاهش می یابد. طبق گزارش انجمن اورولوژی آمریکا حدود 40 درصد از مردان 45 ساله و بالاتر تستوسترون پایینی دارند.
اگر تولید تستوسترون شما به شدت کاهش یابد، ممکن است طیف وسیعی از علائم را تجربه کنید.
در ادامه این مقاله با علائم کاهش تستوسترون در مردان و همچنین روش های درمان آن آشنا می شوید. با سومیتا همراه باشید؛
علائم پایین بودن تستوسترون در مردان
1. میل جنسی کم
تستوسترون نقش کلیدی در میل جنسی دارد. برخی از افراد ممکن است با افزایش سن کاهش میل جنسی را تجربه کنند، اما آن هایی که تستوسترون پایینی دارند احتمالا کاهش شدیدتری را تجربه خواهند کرد.
2. مشکل در نعوظ و حفظ نعوظ
تستوسترون به نعوظ و حفظ نعوظ کمک می کند. تستوسترون به گیرنده های مغز می گوید نیتریک اکسید را تولید کنند – مولکولی که به تحریک یک سری واکنش های شیمیایی لازم برای ایجاد نعوظ کمک می کند.
وقتی سطح تستوسترون خیلی پایین است ممکن است در نعوظ قبل از رابطه جنسی یا داشتن نعوظ خود به خود، مانند آنچه هنگام خواب رخ می دهد مشکل داشته باشید.
با این حال تحقیقات در مورد اینکه آیا درمان جایگزینی تستوسترون می تواند با موفقیت اختلال نعوظ را درمان کند، قطعی نیست. در یک بررسی در سال 2016 از مطالعاتی که به بررسی مزایای تستوسترون در مردان مبتلا به مشکلات نعوظ پرداختند، تقریبا نیمی از تحقیقات هیچ بهبودی با درمان تستوسترون نشان ندادند.
سایر بیماری هایی که می توانند باعث مشکلات نعوظ شود که عبارتند از :
- دیابت
- اختلالات تیروئید
- فشار خون بالا
- کلسترول خون بالا
- افسردگی
- استرس
- اضطراب
استعمال دخانیات و الکل نیز می تواند در این امر موثر باشند.
3. گرگرفتگی
تجربه گرگرفتگی می تواند نشانه کاهش تستوسترون باشد. گرگرفتگی می تواند مانند یک احساس ناگهانی گرما باشد. همچنین ممکن است تعریق شدید، قرمزی پوست و تعریق شبانه را تجربه کنید.
4. ریزش مو
تستوسترون در چندین عملکرد بدن از جمله تولید مو نقش دارد. طاسی بخشی طبیعی از افزایش سن برای بسیاری از مردان است و اگرچه ممکن است ارثی باشد، افرادی که تستوسترون پایینی دارند ممکن است موهای بدن و صورت را نیز از دست بدهند.
5. خستگی
مردان با تستوسترون پایین ممکن است خستگی شدید و کاهش انرژی را گزارش کنند. اگر علیرغم داشتن خواب زیاد به طور مداوم خسته هستید یا اگر انگیزه ورزش کردن برایتان سخت تر است ممکن است سطح تستوسترون پایین داشته باشید.
6. کاهش توده عضلانی
مردان با تستوسترون پایین ممکن است متوجه کاهش توده عضلانی شوند، زیرا تستوسترون به عضله سازی کمک می کند. یک بررسی در سال 2016 نشان داد که تستوسترون بر توده عضلانی تاثیر می گذارد اما لزوما بر قدرت یا عملکرد آن تاثیر نمی گذارد.
7. افزایش چربی بدن
مردان با تستوسترون پایین ممکن است افزایش چربی بدن یا ژنیکوماستی را تجربه کنند که در آن بافت سینه بزرگ می شود. ژنیکوماستی زمانی رخ می دهد که عدم تعادل تستوسترون و استروژن در بدن وجود داشته باشد.
8. کاهش توده استخوانی
پوکی استخوان عارضه ای است که بسیاری از افراد آن را یک بیماری زنانه می دانند، اما مردانی که تستوسترون پایینی دارند نیز می توانند از دست دادن استخوان را تجربه کنند.
تستوسترون به تولید و تقویت استخوان کمک می کند، بنابراین مردان با تستوسترون پایین به ویژه مردان مسن ممکن است حجم استخوان کمتری داشته باشند و بیشتر مستعد شکستگی استخوان باشند.
9. تغییر خلق و خو
مردان با تستوسترون پایین می توانند تغییرات خلقی را تجربه کنند. از آنجایی که تستوسترون بر بسیاری از فرآیندهای فیزیکی بدن تاثیر می گذارد، می تواند بر خلق و خو و ظرفیت ذهنی نیز تاثیر بگذارد.
10. کاهش حافظه
هم سطح تستوسترون و هم عملکردهای شناختی به ویژه حافظه با افزایش سن کاهش می یابند. در نتیجه پزشکان این نظریه را مطرح کرده اند که سطوح پایین تر تستوسترون می تواند به حافظه آسیب برساند.
بر اساس یک بررسی مطالعاتی در سال 2019 مکمل تستوسترون با بهبود حافظه در مردان مسن با تستوسترون پایین مرتبط است، اگرچه ممکن است تاثیر آن اندک باشد.
با این حال، یک مطالعه در سال 2017 در مورد مکمل های تستوسترون بهبود حافظه را در 493 مرد با سطح تستوسترون پایین که تستوسترون یا دارونما مصرف کرده بودند، پیدا نکرد.
11. کوچک شدن اندازه بیضه و آلت تناسلی
بدن برای رشد آلت تناسلی و بیضه ها به تستوسترون نیاز دارد، بنابراین سطوح پایین تستوسترون می تواند به کوچکتر شدن آلت تناسلی یا بیضه ها منجر شود. شرایط دیگری نیز وجود دارد که می تواند باعث کوچک تر شدن آلت تناسلی و بیضه ها شود که عبارتند از :
- هیپوگنادیسم
- واریکوسل
- بیضه های نزول نکرده
- جراحی پروستات
- بیماری پیرونی
- سالخورده
- چاقی
12. کم خونی
طبق یک مطالعه در سال 2017، پزشکان تستوسترون پایین را با افزایش خطر کم خونی مرتبط دانسته اند. زمانی که محققان ژل تستوسترون را برای مردان کم خون با تستوسترون پایین تجویز کردند شاهد بهبود سلول های خونی در مقایسه با مردانی بودند که از دارونما استفاده می کردند.
برخی از علائم کم خونی عبارتند از :
- مشکل در تمرکز
- سرگیجه
- گرفتگی پا
- مشکل در خوابیدن
- ضربان قلب سریع
علل پایین بودن تستوسترون در مردان
سطح تستوسترون به طور طبیعی با افزایش سن مردان کاهش می یابد اما شرایط دیگر نیز ممکن است باعث کاهش تستوسترون شوند که عبارتند از :
- آسیب های بیضه
- درمان های سرطان مانند شیمی درمانی و پرتودرمانی
- استرس
- ایدز
- اختلال مصرف الکل
- بیماری کلیوی
- سیروز کبدی
- بیماری های غده هیپوفیز
- بیماری خودایمنی
- عفونت
- چاقی
- سندرم متابولیک
- استفاده از داروهای خاص
عوارض و مضرات پایین بودن تستوسترون در مردان
داشتن تستوسترون پایین ممکن است خطر ابتلا به بیماری های دیگر را افزایش دهد.
این شرایط عبارتند از :
- پوکی استخوان
- دیابت
- بیماری قلبی
تشخیص پایین بودن تستوسترون در مردان
سطح تستوسترون معمولا 300 تا 1000 نانو گرم در دسی لیتر (ng/dL) است. کمبود تستوسترون زمانی است که سطح تستوسترون به زیر 300 نانو گرم در دسی لیتر برسد. یک آزمایش خون به نام تست تستوسترون سرم می تواند سطح تستوسترون شما را تعیین کند.
ممکن است آزمایش های دیگری برای تعیین علت کاهش تستوسترون انجام شود. آزمایشات برای تشخیص کاهش سطح تستوسترون و علل آن عبارتند از :
- تستوسترون سرم
- هورمون لوتئینی
- سطح پرولاکتین خون
درمان پایین بودن تستوسترون در مردان
درمان جایگزینی تستوسترون
اگر علائم کمبود تستوسترون دارید که شما را آزار می دهد، می توانید با پزشک صحبت کنید تا تعیین کنید آیا درمان جایگزینی تستوسترون برای شما مناسب است یا خیر.
درمان جایگزینی تستوسترون به اشکال مختلف انجام می شود، از جمله :
- داروهای خوراکی
- ژل های پوستی
- داروهای تزریقی
- قرص زیر پوستی
- پچ پوستی
درمان جایگزینی تستوسترون یک درمان مادام العمر است. اگر درمان را متوقف کنید، سطح تستوسترون شما نیز کاهش می یابد.
عوارض جانبی درمان جایگزینی تستوسترون می تواند شامل موارد زیر باشد :
- آکنه
- پروستات بزرگ شده
- کوچک شدن بیضه ها
- کاهش تعداد اسپرم
- تعداد گلبول های قرمز خون بالا
- احتباس مایعات
- ورم پا یا مچ پا
درمان جایگزینی تستوسترون ممکن است برای شما مناسب نباشد اگر :
- یک بیماری قلبی درمان نشده دارند
- سرطان سینه یا پروستات دارند
- آپنه خواب دارند
- تعداد گلبول های قرمز افزایش یافته است
- در حال برنامه ریزی برای بچه دار شدن هستند
خلاصه
مردان با افزایش سن، کاهش تدریجی تستوسترون را تجربه می کنند. هر چه سن شما بالاتر باشد احتمال اینکه تستوسترون پایینی داشته باشید بیشتر است.
عوامل مختلفی می توانند باعث کاهش تستوسترون شوند. مردان با سطح تستوسترون زیر 300 نانوگرم در دسی لیتر ممکن است برخی علائم را تجربه کنند. پزشک می تواند سطح تستوسترون شما را با یک آزمایش خون ساده بررسی کند.
اگر تستوسترون پایینی دارید و علائم آن شما را آزار می دهد، درمان جایگزین تستوسترون یک درمان رایج است.
منبع : healthline
