بورسیت چیست؟

بورسیت (به انگلیسی: Bursitis) نوعی عارضه دردناک است که مفاصل را درگیر کرده و زمانی ایجاد می شود که کیسه های پر از مایع به نام بورس در اطراف استخوان ها و مفاصل دچار التهاب شوند.

بورسیت باعث می شود دامنه حرکت مفاصل محدود شده و با حرکت یا فشار روی ناحیه درد شدیدی احساس شود. از جمله عوامل بروز این عارضه می توان به استفاده بیش از حد از مفاصل، آسیب یا التهاب ناشی از نقرس و روماتیسم مفصلی اشاره کرد.

در ادامه قصد داریم درباره بورسیت و علل، علائم و روش های درمان آن صحبت کنیم. با سومیتا همراه باشید؛

بورسیت چیست؟

بورسیت به التهاب کیسه های حاوی مایع به نام بورس گفته می شود که درد و ناراحتی در محل آسیب دیده را به همراه دارد و دامنه حرکت مفاصل را محدود می کند.

کیسه های بورس اطراف مفاصل و نواحی را که تاندون ها، پوست و بافت های عضلانی به استخوان ها می رسند احاطه کرده و با روان سازی از اصطحکاک مفاصل در حین حرکت جلوگیری می کنند.

بیش از 150 بورس در بدن انسان وجود دارد که نقاط بین استخوان ها، تاندون ها و عضلات اطراف مفاصل را روان سازی می کنند و التهاب آن ها باعث بروز بورسیت می شود. به عنوان مثال آرنج تنیس بازان از انواع بورسیت محسوب می شود.

علائم بورسیت

علائم کلی بورسیت عبارتند از :

درد
ورم
قرمزی
ضخیم شدن بورس ها

انواع مختلف بورسیت نیز علائم خاص خود را دارند، به عنوان مثال :

در بورسیت کشکک زانو و بورسیت آرنج خم شدن پا یا دست به ترتیب دشوار می شود
بورسیت تروکانتر و بورسیت پاشنه پا می تواند در راه رفتن مشکل ایجاد کند
بورسیت تروکانتر همچنین باعث می شود دراز کشیدن روی مفصل ران دردناک شود

انواع بورسیت

انواع مختلف بورسیت وجود دارد که می توانند مزمن یا حاد باشند. لازم به ذکر است بورسیت مزمن به صورت منظم رخ می دهد اما بورسیت حاد به صورت ناگهانی ایجاد می شود.

برخی انواع بورسیت عبارتند از :

بورسیت کشکک زانو : نوعی التهاب اطراف کشکک زانو است که می تواند حاد یا مزمن باشد
بورسیت آرنج : نوعی التهاب اطراف آرنج است که در آن بورس های آسیب دیده در نوک آرنج قرار دارند. در برخی موارد می توان وجود گره های کوچک داخل بورس ها را احساس کرد. این عارضه معمولا مزمن است
بورسیت تروکانتر : در بورس لگن ایجاد می شود و معمولا به تدریج رخ می دهد. این عارضه ممکن است با سایر بیماری ها از جمله آرتریت ها همراه باشد
بورسیت پاشنه پا یا تاندون آشیل : نوعی است که می تواند درد و ورم در پاشنه پا ایجاد کرده و حاد یا مزمن باشد
بورسیت عفونی یا سپتیک : این نوع باعث قرمزی، داغی یا ورم بورس می شود. همچنین لرز، تب و سایر علائم عفونت را به همراه دارد

علت بورسیت

شایع ترین علت بورسیت وارد شدن آسیب یا صدمه به بورس است که ممکن است باعث درد، ورم و قرمزی در ناحیه آسیب دیده شود. با این حال هر نوع بورسیت ممکن است علت متفاوتی داشته باشد که به صورت زیر می باشد:

بورسیت کشکک زانو

پارگی یا آسیب به ناحیه زانو یا بورس زانو ممکن است باعث ورم شود. علل دیگر عبارتند از :

فعالیت های ورزشی
خم کردن مکرر زانوها
ایستادن طولانی مدت روی زانو
عفونت
خونریزی در بورس

بورسیت آرنج

قرار دادن مکرر آرنج ها روی سطوح سخت یا ضربه محکم به پشت آرنج می تواند باعث بروز این نوع بورسیت شود. ابتلا به عفونت یا نقرس نیز ممکن است در این بیماری نقش داشته باشد.

نقرس زمانی رخ می دهد که کریستال های اسید اوریک در بدن تجمع پیدا کنند و می تواند توفی یا ندول های کوچکی ایجاد کند که در بورس احساس می شود.

بورسیت تروکانتر

عوامل مختلف می توانند باعث التهاب و درد در ناحیه لگن شوند، از جمله :

دراز کشیدن طولانی مدت روی باسن
جراحات
وضعیت نامناسب هنگام نشستن یا ایستادن
ابتلا به بیماری هایی که روی استخوان ها تاثیر می گذارند مانند آرتریت ها

بورسیت پاشنه پا

دویدن، پریدن یا سایر فعالیت های تکراری می توانند بورس در پاشنه پا را ملتهب کنند. علت دیگر این عارضه انجام ورزش های سنگین بدون گرم کردن بدن قبل از شروع می باشد.

علاوه بر این پوشیدن کفش های خیلی تنگ در ناحیه پشت پاشنه پا می تواند باعث تشدید وضعیت شود.

بورسیت عفونی

بورسیت عفونی یا سپتیک زمانی رخ می دهد که بورس در اثر عفونت باکتریایی ملتهب شود. این مسئله زمانی اتفاق می افتد که باکتری ها از طریق زخم پوست اطراف وارد بورس شوند.

عفونت های پوستی مانند سلولیت ممکن است به بورسیت عفونی منجر شوند، به علاوه گاهی عفونت های خونی یا مفصلی می توانند به بورس سرایت کرده و بورسیت عفونی رخ دهد.

علائم بورسیت عفونی شبیه بورسیت غیر عفونی است و پزشک برای تشخیص آن احتمالا از مایع داخل بورس نمونه گیری می کند.

عوامل خطر زای بورسیت

برخی عوامل خطر زای بورسیت عبارتند از :

سن بالا
ابتلا به بیماری های مزمن
شرکت در ورزش ها یا فعالیت های با حرکات تکرار شونده
استفاده مکرر از یک یا چند مفصل خاص
قرار گرفتن بدن در وضعیت نامناسب
ابتلا به عفونتی که می تواند به بورس، استخوان ها و مفاصل سرایت کند
آسیب به بورس

تشخیص بورسیت

بورسیت اغلب با معاینه فیزیکی قابل تشخیص است. با این حال از برخی آزمایش ها نیز می توان برای تشخیص این بیماری استفاده کرد.

پزشک ممکن است از اشعه ایکس یا سونوگرافی برای تصویر برداری از ناحیه آسیب دیده استفاده کند. آزمایش خون و نمونه گیری از بورس آسیب دیده نیز می تواند برای تشخیص مفید باشد.

در مواردی که بورسیت عفونی به مفصل محدود شده است از آسپیراسیون سوزنی استفاده می شود در حالی که در برخی موارد مانند بورسیت آرنج استفاده از آسپیراسیون سوزنی خطر انتقال عفونت ثانویه از پوست به بورس را افزایش می دهد.

در این موارد آسپیراسیون سوزنی انجام نمی شود و به جای آن قبل از هر گونه تشخیص بالینی ابتدا به فرد مبتلا به بورسیت آنتی بیوتیک داده شود که به آن درمان تجربی گفته می شود.

درمان بورسیت

استراحت، مصرف داروهای ضد درد و استفاده از یخ روی مفصل آسیب دیده می تواند به تسکین علائم بورسیت کمک کند. سایر درمان ها ممکن است شامل موارد زیر باشد :

آنتی بیوتیک ها در مواردی که بورسیت عفونی شده است
استفاده از کورتون برای تسکین درد، التهاب و ورم تا زمانی که اثری از عفونت داخل یا اطراف بورس دیده نشود
تمرینات خانگی ممکن است به تسکین درد و سایر علائم کمک کند، در موارد نادر به فیزیوتراپی نیاز است