دژنراسیون ماکولا از بیماری های چشمی شایع و پیش رونده است که فرد مبتلا به مرور زمان علائم شدیدتری را تجربه می کند اگرچه همه افراد علائم یکسانی ندارند، بلکه علائم در برخی در مقایسه با دیگران خفیف تر بوده و کاهش بینایی در آن ها آهسته تر رخ می دهد.
لازم به ذکر است گاهی فرد مبتلا به دژنراسیون ماکولا سال ها دید تقریبا طبیعی دارد اما در کل علائم به مرور تشدید پیدا می کند و از آن جا که خطر مشکلات چشمی، از جمله این بیماری بعد از 40 سالگی افزایش می یابد لازم است افراد هر سال معاینه چشم پزشکی داشته باشند.
در ادامه قصد داریم درباره علائم و نشانه های دژنراسیون ماکولا صحبت کنیم، با سومیتا همراه باشید.
علائم دژنراسیون ماکولا چیست؟
علائم تدریجی
کاهش بینایی در مراحل اولیه دژنراسیون ماکولا به قدری تدریجی است که بیشتر افراد حتی متوجه آن نمی شوند اما با پیشرفت بیماری ممکن است دید مرکزی از دست رفته یا خاکستری شود در حالی که دید محیطی بدون تغییر باقی می ماند.
پزشک ممکن است ابتلا به دژنراسیون ماکولا را قبل از بروز علائم قابل توجه بیماری و از طریق رسوبات مواد زائد یا دروسن تشخیص دهد. گاهی اوقات ماکولا تغییر رنگ می دهد.
علائم اولیه
در مراحل اولیه دژنراسیون ماکولا، تصاویری که معمولا واضح و شفاف بودند تار به نظر می رسند و به مرور که بیماری پیشرفت می کند تصاویر ممکن است مخدوش، کدر، تیره یا خال دار شوند.
فرد ممکن است علائم زیر را تجربه کند :
- اعوجاج بصری (خطوط مستقیم خمیده به نظر می رسند)
- کاهش دید مرکزی در یک یا هر دو چشم
- نیاز به نور روشن تر هنگام مطالعه یا انجام کار از نزدیک
- مشکل در سازگار شدن چشم با سطوح نور کم، مانند زمانی که فرد وارد اتاقی با نور کم می شود
- تاری کلمات چاپ شده
- کاهش شدت یا روشنایی رنگ ها
- مشکل در تشخیص چهره دیگران
علائم پیشرفته
با پیشرفت علائم، بینایی ممکن است وضعیت بدتری پیدا کند و احتمالا در توانایی فرد برای انجام اموری مانند خواندن، رانندگی و تشخیص چهره تاثیر منفی بگذارد.
ممکن است یک نقطه تار در مرکز بینایی فرد ظاهر شود که به مرور بزرگ تر و تیره تر شده و کارهای ساده ای همچون خواندن و نوشتن را دشوارتر می کند.
در دژنراسیون ماکولای پیشرفته بینایی به تدریج کاهش یافته و حتی ممکن است فرد به طور دائمی نابینا شود.
علائم انواع دژنراسیون ماکولا
دژنراسیون ماکولای مرتبط با سن به دو نوع خشک و مرطوب تقسیم می شود که 90 درصد موارد آن را نوع خشک تشکیل می دهد.
علائم نوع خشک
در این نوع که به نام دژنراسیون ماکولای غیر اگزوداتیو نیز شناخته شده، بخش هایی از ماکولا با افزایش سن نازک تر می شود و توده های کوچک پروتئینی ساخته شده از لیپیدهایی به نام دروسن رشد می کنند.
بینایی مرکزی در فرد مبتلا به این نوع دژنراسیون ماکولا به تدریج از بین می رود.
علائم نوع مرطوب
در این نوع که به نام دژنراسیون ماکولای اگزوداتیو نیز شناخته شده، عروق خونی جدید و غیر طبیعی در زیر شبکیه رشد می کنند که ممکن است خون یا مایعات دیگر از آن ها نشت کرده و باعث ایجاد زخم در ماکولا شوند.
در نوع مرطوب از دست دادن بینایی بسیار تهاجمی تر است.
چه زمانی به پزشک مراجعه شود؟
در صورتی که سابقه خانوادگی دژنراسیون ماکولا دارید، به خصوص اگر دچار کاهش بینایی شدید شده اید، توصیه اکید می شود برای معاینه به پزشک مراجعه کنید.
توجه داشته باشید در این موارد نیاز به یک معاینه جامع طی گشاد شدن مردمک چشم و نه صرفا یک بینایی سنجی ساده و روتین می باشد. این معاینه می تواند توسط اپتومتریست یا چشم پزشک انجام شود.
علاوه بر این، مواردی همچون سیگار کشیدن و ابتلا به بیماری های قلبی عروقی خطر ابتلا به دژنراسیون ماکولا را افزایش می دهد. در صورت دارا بودن این عوامل خطر زا لازم است حتما به صورت سالانه به چشم پزشک مراجعه کنید.
از آن جا که دژنراسیون ماکولا در برخی موارد به سرعت پیشرفت می کند، در صورت مشاهده هر یک از تغییرات زیر فورا با پزشک خود تماس بگیرید :
- کاهش ناگهانی و سریع بینایی
- ظاهر شدن یک نقطه خالی یا تاریک جدید در مرکز بینایی
- منحنی یا موج دار شدن خطوط مستقیم یا تغییر شکل یا اندازه اجسام
- تجربه مواردی همچون خطوطی که تغییر می کنند یا موج دار و منحنی به نظر می رسند یا یک نقطه خالی که قبلا در شبکه نبوده است
انواع خاصی از دژنراسیون ماکولا می تواند خیلی سریع پیشرفت کند اما با تشخیص به موقع می توان اقدامات درمانی موثری در مورد آن انجام داد.
در صورت مشاهده هر یک از موارد زیر به پزشک مراجعه کنید :
- تغییر در دید مرکزی
- کاهش توانایی در دیدن رنگ ها و جزئیات ظریف
این تغییرات ممکن است اولین نشانه های دژنراسیون ماکولا باشد، به خصوص اگر فرد سن بالای 50 سال داشته باشد.
منبع: verywellhealth
