درد پستان (به انگلیسی: Breast pain) که به نام ماستالژی نیز شناخته شده نوعی درد یا ناراحتی در ناحیه پستان خانم ها است که معمولا به دلیل تغییرات هورمونی یا آسیب دیدگی رخ می دهد.
این درد از مشکلات شایع در میان خانم ها است که اغلب به دو نوع دوره ای و غیر دوره ای دسته بندی می شود.
در ادامه قصد داریم درباره درد پستان و علل، علائم و روش های درمان آن صحبت کنیم. با سومیتا همراه باشید؛
درد پستان چیست؟
خانم ها در حالت طبیعی در سینه های خود دردی احساس نمی کنند اما سینه ها به دلیل افزایش استروژن در دوران بلوغ رشد می کنند و در طول چرخه قاعدگی، هورمون های مختلف باعث ایجاد تغییراتی در بافت سینه می شوند که می تواند به درد یا ناراحتی پستان در برخی زنان منجر شود.
این درد به دو نوع دوره ای و غیر دوره ای تقسیم می شود. درد دوره ای در پستان دردی است که با پریود و سیکل قاعدگی ارتباط دارد و اغلب در طول یا بعد از قاعدگی کاهش می یابد.
درد غیر دوره ای پستان می تواند به دلایل مختلف از جمله آسیب دیدگی سینه رخ دهد. گاهی اوقات نیز نه از خود سینه ها بلکه از ماهیچه یا بافت های اطراف آن ها سرچشمه می گیرد.
به طور کلی درد غیر دوره ای بسیار کمتر از درد دوره ای رخ می دهد و تشخیص علت آن دشوارتر است.
شدت ماستالژی از درد شدید تا سوزن سوزن شدن خفیف متغیر می باشد. برخی خانم ها ممکن است حساسیت در پستان را نیز تجربه کنند یا سینه های آن ها پرتر از حد معمول به نظر برسد.
علت درد پستان
درد پستان می تواند به دلایل مختلف رخ دهد که دو مورد از شایع ترین آن ها شامل نوسانات هورمونی و سینه های فیبرو کیستیک (برآمدگی) می باشد.
1. نوسانات هورمونی
دوره پریود خانم ها باعث نوسانات هورمونی در استروژن و پروژسترون می شود که ممکن است ورم، توده ای شدن و گاهی درد در پستان ها را به دنبال داشته باشد.
برخی خانم ها گزارش کرده اند که درد پستان ناشی از نوسانات هورمونی با افزایش سن تشدید می شود که علت آن افزایش حساسیت به هورمون ها با بالا رفتن سن می باشد. با این حال گاهی خانم هایی که در دوره قاعدگی درد پستان را تجربه می کنند بعد از یائسگی درد ندارند.
در صورتی که نوسانات هورمونی علت بروز درد پستان باشد، معمولا 2 تا 3 روز قبل از قاعدگی شروع شده و گاهی در طول سیکل قاعدگی ادامه خواهد داشت.
برای تعیین این که آیا این درد از قاعدگی نشات گرفته یا خیر، توصیه می شود سیکل های قاعدگی و همچنین دفعات درد پستان در طول ماه را یادداشت کنید تا بعد از یک یا دو سیکل قاعدگی الگوی مشخصی برای آن ها بیابید.
دوره های مربوط به رشد در طول زندگی که روی سیکل قاعدگی زنان تاثیر می گذارند و به طور بالقوه می توانند باعث بروز درد پستان شوند عبارتند از :
- بلوغ
- بارداری
- یائسگی
2. کیست پستان
با بالا رفتن سن زنان، سینه ها به دلیل جایگزین شدن بافت سینه با چربی دچار تغییراتی می شوند که به آن انفولشن گفته می شود.
یکی از عوارض جانبی این فرایند ایجاد کیست و افزایش بافت فیبری است که به آن تغییرات فیبرو کیستیک یا بافت سینه فیبرو کیستیک نیز گفته می شود.
اگرچه سینه های فیبرو کیستیک همیشه با درد همراه نیستند اما می توانند به درد نیز منجر شوند که البته اغلب نگران کننده نمی باشد.
خانمی که دچار سینه های فیبرو کیستیک شده ممکن است در ناحیه پستان ها احساس وجود برجستگی و افزایش حساسیت داشته باشد که اغلب در بخش های فوقانی و بیرونی سینه ها اتفاق می افتد. به علاوه ممکن است توده ها و برآمدگی ها در دوره نزدیک قاعدگی بزرگ تر شوند.
شیردهی و درد پستان
تغذیه با شیر مادر روش طبیعی و مغذی برای تغذیه نوزاد محسوب می شود اما خالی از مشکلات نیست و ممکن است مادر به دلایل زیر هنگام شیردهی درد پستان را تجربه کند :
1. ماستیت
ماستیت به عفونت مجاری شیر گفته می شود که باعث درد شدید و قوی و همچنین ترک خوردن، خارش، سوزش یا تاول در نوک سینه ها می شود.
برخی علائم دیگر شامل ظاهر شدن رگه های قرمز روی سینه ها، تب و لرز است که معمولا با آنتی بیوتیک های تجویزی توسط پزشک درمان می شود.
2. احتقان پستان
این مسئله زمانی رخ می دهد که سینه ها بیش از حد پر از شیر شوند. در این صورت سینه بزرگ و پوست آن سفت و دردناک خواهد شد.
برای جلوگیری از این وضعیت در مواردی که مادر مدتی نمی تواند به نوزاد خود شیر دهد توصیه می شود حتما شیر را به صورت دستی یا پمپی از سینه خارج کند.
3. لچ نا مناسب
اگر نوزاد نتواند به خوبی سینه مادر را بگیرد ممکن است مادر درد پستان را تجربه کند. برخی نشانه های این مسئله شامل ترک خوردن نوک سینه و درد در این ناحیه می باشد.
معمولا در بیمارستان و بعد از زایمان برای جلوگیری از بروز این مشکل راهنمایی های لازم به مادر داده خواهد شد.
سایر علل درد پستان
درد پستان می تواند به دلایل دیگر نیز رخ دهد، از جمله :
1. رژیم غذایی
مواد غذایی مصرفی خانم ها ممکن است به درد پستان در آن ها منجر شود. به طور کلی خانم هایی که از رژیم های غذایی نا سالم مانند رژیم های سرشار از چربی و کربوهیدرات های تصفیه شده استفاده می کنند بیشتر در معرض بروز این مسئله قرار دارند.
2. علل نا مرتبط با پستان
گاهی اوقات درد پستان از سینه ها نشات نمی گیرد بلکه به دلیل تحریک عضلات سینه، بازوها یا پشت بدن رخ می دهد.
به عنوان مثال خانم هایی که اخیرا در فعالیت هایی مانند قایق رانی یا اسکی روی آب شرکت داشته اند ممکن است این مسئله را تجربه کنند.
3. اندازه پستان
به طور کلی خانم هایی که سینه های بزرگ تری دارند یا فرم و اندازه سینه آن ها متناسب با فرم بدن آن ها نیست ممکن است در ناحیه گردن و شانه احساس ناراحتی داشته باشند.
4. جراحی پستان
بعد از عمل جراحی پستان، درد ناشی از تشکیل بافت اسکار می تواند بعد از بهبودی برش ها ادامه پیدا کند.
5. داروها
داروهای ضد افسردگی، هورمون درمانی، آنتی بیوتیک ها و داروهای بیماری قلبی همگی می توانند به درد پستان منجر شوند.
توجه داشته باشید حتی با وجود درد پستان نباید مصرف این داروها را قطع کرد اما در صورت نیاز می توان درباره داروهای جایگزین با پزشک مشورت کرد.
6. سیگار کشیدن
سیگار کشیدن باعث افزایش سطح اپی نفرین در بافت پستان می شود که می تواند سینه های یک زن را دردناک کند.
ارتباط درد پستان و سرطان سینه
درد پستان معمولا با سرطان پستان مرتبط نیست و احساس درد در سینه یا سینه های فیبرو کیستیک به این معنی نیست که فرد در معرض خطر ابتلا به سرطان قرار دارد. با این حال بافت توده ای در سینه ها ممکن است شناسایی تومورهای سرطانی در ماموگرافی را دشوارتر کند.
اگر دچار دردی هستید که تنها در یک ناحیه موضعی رخ داده، در طول ماه ثابت است و هیچ نوسانی در سطح درد وجود ندارد توصیه می شود با پزشک خود تماس بگیرید.
برخی تست های تشخیصی شامل موارد زیر می باشد :
- ماموگرافی : پزشکان از این آزمایش تصویر برداری برای شناسایی ناهنجاری ها در بافت پستان استفاده می کنند
- سونوگرافی : نوعی اسکن است که به بافت پستان نفوذ کرده و پزشک از آن برای شناسایی توده های بافت سینه بدون نیاز به قرار گرفتن در معرض تشعشعات استفاده می کند
- ام آر آی : این تکنیک برای ایجاد تصاویر دقیق از بافت پستان و شناسایی ضایعات بالقوه سرطانی استفاده می شود
- بیوپسی : شامل برداشتن اندکی از بافت پستان است تا پزشک بتواند بافت را زیر میکروسکوپ برای تعیین وجود سلول های سرطانی بررسی کند
پزشک می تواند از این آزمایش ها برای تعیین این که آیا درد سینه ممکن است با سرطان مرتبط باشد یا خیر استفاده کند.
چه زمانی به پزشک مراجعه شود؟
اگر درد پستان ناگهانی و همراه با درد قفسه سینه، سوزن سوزن شدن و بی حسی در پایانه های بدن باشد لازم است فورا به پزشک مراجعه کنید. این علائم می تواند نشان دهنده حمله قلبی باشد.
در صورتی که درد خصوصیات زیر را داشته باشد لازم است با پزشک مشورت کنید :
- در فعالیت های روزانه اختلال ایجاد می کند
- بیش از دو هفته طول می کشد
- همراه با یک توده جدید است که به نظر می رسد ضخیم تر می شود
- به نظر می رسد در یک ناحیه خاص از سینه متمرکز شده است
- به نظر می رسد با گذشت زمان بدتر می شود
برخی سوالاتی که پزشک از بیمار می پرسد عبارتند از :
- درد سینه از چه زمانی شروع شده است؟
- چه چیزی درد سینه را بدتر می کند؟ به نظر می رسد چیزی آن را بهتر کند؟
- آیا درد در طول دوره قاعدگی بدتر می شود؟
- درد را چگونه ارزیابی می کنید؟ درد چه حسی دارد؟
پزشک احتمالا ابتدا یک معاینه فیزیکی انجام خواهد داد. همچنین ممکن است آزمایش های تصویر برداری مانند ماموگرافی را برای تجسم بافت سینه و شناسایی هر گونه کیست در سینه توصیه کند.
اگر سینه‌های کیستیک دارید، پزشک احتمالا بیوپسی سوزنی نیز انجام می دهد.
درمان درد پستان
بسته به این که درد پستان دوره ای باشد یا غیر دوره ای، ممکن است از درمان های متفاوتی استفاده شود. پزشک قبل از درمان مواردی همچون سن، سابقه پزشکی و شدت درد را در نظر می گیرد.
درمان درد دوره ای ممکن است شامل موارد زیر باشد :
- پوشیدن سوتین حمایت کننده در 24 ساعت شبانه روز که درد بسیار شدید است
- کاهش مصرف سدیم
- مصرف مکمل های کلسیم
- مصرف داروهای ضد بارداری خوراکی که ممکن است به یکنواخت شدن سطح هورمونی کمک کند
- مصرف مسدود کننده های استروژن مانند تاموکسیفن
- مصرف داروهای ضد درد مانند داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی از جمله ایبو پروفن یا استامینوفن
درمان درد غیر دوره ای به علت آن بستگی دارد و پزشک بعد از شناسایی علت آن درمان های مناسب را تجویز خواهد کرد.
همیشه قبل از شروع مصرف مکمل ها با پزشک خود صحبت کنید تا مطمئن شوید این مکمل ها با داروهای مصرفی یا بیماری های شما تداخل نداشته باشند.
منبع: healthline
