زخم قرنیه چیست؟

زخم قرنیه (به انگلیسی: Corneal ulcer) نوعی بیماری چشمی است که معمولا در اثر آسیب دیدگی های ناشی از عفونت ایجاد می شود.

این عارضه قابل درمان است و بسیاری از افراد مبتلا بعد از درمان تا حد زیادی بهبود می یابند اما ممکن است تا حدی کاهش بینایی را تجربه کنند.

در ادامه قصد داریم درباره زخم قرنیه و علل، علائم و روش های درمان آن صحبت کنیم. با سومیتا همراه باشید؛

زخم قرنیه چیست؟

در ناحیه جلوی چشم یک لایه شفاف از بافت به نام قرنیه وجود دارد که مانند پنجره ای نور را وارد چشم می کند و اشک از این ناحیه در برابر باکتری ها، ویروس ها و قارچ ها محافظت می کند.

زخم قرنیه یک زخم باز است که معمولا به دلیل عفونت در قرنیه ایجاد می شود. لازم به ذکر است حتی آسیب های کوچک به چشم یا فرسایش ناشی از استفاده طولانی مدت از لنزهای تماسی نیز می تواند منجر به این عفونت شود.

علت زخم قرنیه

علت اصلی زخم قرنیه عفونت است. برخی عفونت هایی که می توانند به زخم قرنیه منجر شوند عبارتند از :

1. آکانتامبا کراتیتیس

این عفونت اغلب در افرادی که از لنز تماسی استفاده می کنند رخ می دهد که نوعی عفونت آمیبی است و اگرچه نادر است اما می تواند به نا بینایی فرد منجر شود.

2. هرپس سیمپلکس کراتیتیس

هرپس سیمپلکس کراتیتیس نوعی عفونت ویروسی است که باعث شعله وری مکرر ضایعات یا زخم در چشم می شود.

برخی عوامل که در تشدید شعله وری نقش دارند شامل قرار گرفتن طولانی مدت در معرض نور خورشید یا هر چیزی که سیستم ایمنی را تضعیف می کند می باشند.

3. کراتیتیس قارچی

این عفونت قارچی در اثر آسیب قرنیه با یک گیاه یا ماده گیاهی ایجاد می شود. کراتیتیس قارچی می تواند در افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند نیز رخ دهد.

4. سایر علل

سایر علل زخم قرنیه عبارتند از :

خشکی چشم
آسیب چشم
اختلالات التهابی
استفاده از لنزهای تماسی استریل نشده
کمبود ویتامین A

لازم به ذکر است افرادی که از لنزهای تماسی نرم تاریخ مصرف گذشته یا لنزهای تماسی یک بار مصرف برای مدت طولانی (از جمله در طول شب) استفاده می کنند بیشتر در معرض خطر ابتلا به زخم قرنیه هستند.

علائم زخم قرنیه

ممکن است فرد مبتلا قبل از آگاهی از مشکل خود متوجه علائم عفونت شود. علائم عفونت عبارتند از :

خارش چشم
چشم آبکی
ترشحات چرک مانند از چشم
احساس سوزش یا سوزن سوزن شدن در چشم
چشم قرمز یا صورتی
حساسیت به نور

علائم و نشانه های زخم قرنیه نیز عبارتند از :

التهاب چشم
چشم زخم
اشک بیش از حد
تاری دید
نقطه سفید روی قرنیه
پلک های متورم
ترشحات چرک یا ترشحات چشمی
حساسیت به نور
احساس این که چیزی در چشم وجود دارد

علائم زخم قرنیه شدید است و برای جلوگیری از نا بینایی باید فورا درمان شود. به علاوه خود زخم مانند یک ناحیه یا لکه خاکستری یا سفید روی قرنیه معمولا شفاف به نظر می رسد.

لازم به ذکر است برخی زخم های قرنیه به حدی کوچک هستند که بدون ابزار مخصوص قابل مشاهده نیستند، اما فرد علائم را احساس خواهد کرد.

تشخیص زخم قرنیه

چشم پزشک می تواند زخم قرنیه را در طول معاینه چشم تشخیص دهد.

یکی از آزمایش هایی که برای تشخیص زخم قرنیه استفاده می شود لکه چشم فلورسین است. در این آزمایش چشم پزشک یک قطره رنگ نارنجی روی یک تکه نازک کاغذ مخصوص می‌ ریزد و با تماس ملایم کاغذ روی سطح چشم، رنگ را به چشم منتقل می کند.

سپس از میکروسکوپی به نام لامپ شکاف استفاده می کند تا نور بنفش خاصی را به چشم بتاباند و نقاط آسیب دیده قرنیه را بررسی کند. آسیب قرنیه زمانی که نور بنفش به آن بتابد سبز دیده می شود.

اگر پزشک زخم قرنیه را تشخیص دهد آن را بررسی می کند تا علت را بیابد. برای انجام این کار ممکن است چشم را با قطره های چشمی بی حس کند، سپس برای نمونه برداری به آرامی زخم را بتراشد. این آزمایش نشان می دهد که آیا زخم حاوی باکتری، قارچ یا ویروس می باشد یا خیر.

درمان زخم قرنیه

زمانی که چشم پزشک علت زخم قرنیه را کشف کند می تواند یک داروی ضد باکتری، ضد قارچ یا ضد ویروس چشم برای درمان مشکل زمینه ای تجویز کند. اگر عفونت شدید باشد ممکن است قطره‌ های ضد باکتریایی چشمی تجویز کند و در همین حین خراش‌ های زخم را آزمایش کرده تا علت عفونت را پیدا کند.

علاوه بر این اگر چشم ملتهب و متورم باشد ممکن است از قطره چشمی کورتیکو استروئید استفاده شود.

در طول دوره درمان پزشک احتمالا از بیمار می خواهد از موارد زیر اجتناب کند :

استفاده از لنزهای تماسی
لوازم آرایشی
مصرف داروهای دیگر
لمس بی مورد چشم

پیوند قرنیه

در موارد شدید، درمان زخم قرنیه ممکن است نیاز به پیوند قرنیه داشته باشد که شامل برداشتن بافت قرنیه با جراحی و جایگزینی آن با بافت اهدا کننده است.

پیوند قرنیه یک روش نسبتا ایمن است اما مانند هر عمل جراحی دیگر می تواند خطراتی نیز به دنبال داشته باشد. این جراحی ممکن است باعث عوارض سلامتی در آینده شود، از جمله :