پروستاتیت چیست؟

پروستاتیت (به انگلیسی: Prostatitis) از مشکلات شایع پروستات است که با علائم مختلفی همچون درد و مشکل در ادرار کردن همراه می باشد و انواع مختلف دارد.

این بیماری ممکن است توسط عوامل باکتریایی ایجاد شود که معمولا التهاب پروستات را به دنبال داشته و به آن پروستاتیت باکتریایی گفته می شود.

در ادامه قصد داریم درباره پروستاتیت و علل، علائم و روش های درمان آن صحبت کنیم. با سومیتا همراه باشید؛

پروستاتیت چیست؟

پروستات یک غده کوچک گردویی شکل است که بخشی از دستگاه تناسلی مردانه را تشکیل می دهد. این اندام درست زیر مثانه قرار گرفته و یک بخش از مایع منی را تولید می کند. به علاوه مجرای ادرار که مثانه را به آلت تناسلی متصل و ادرار را حمل می کند از پروستات می گذرد.

به التهاب غده پروستات عارضه پروستاتیت گفته می شود که علل و انواع مختلف دارد و در اغلب موارد به دلیل عفونت های باکتریایی رخ می دهد.

انواع پروستاتیت

پروستاتیت که به علت عفونت ایجاد شده باشد دارای دو نوع است که عبارتند از :

1. پروستاتیت باکتریایی حاد

در صورتی که فرد به عفونت حاد یا کوتاه مدت پروستات مبتلا شده باشد علائم شدید بوده و به طور ناگهانی ایجاد می شوند.

به طور کلی پروستاتیت حاد کمتر شایع است و علت آن همواره عفونت می باشد که باید فورا درمان شود زیرا می تواند عوارض جدی به دنبال داشته باشد.

2. پروستاتیت باکتریایی مزمن

علائم در پروستاتیت باکتریایی مزمن یا طولانی مدت طی چند ماه ظاهر شده و از بین می رود.

اگر عفونت عامل این مسئله باشد به آن پروستاتیت باکتریایی مزمن می گویند اما اگر علت آن عفونت نباشد به آن پروستاتیت مزمن یا سندرم درد مزمن لگن می گویند که 10 تا 15 درصد مردان ممکن است به آن دچار شوند.

علت پروستاتیت

پروستاتیت حاد به دلیل عفونت باکتریایی رخ می دهد. در اکثر موارد باکتری های ادرار از مجرای ادرار به سمت عقب برگشته و با درگیر کردن غده پروستات به عفونت آن منجر می شوند.

اگر مصرف آنتی بیوتیک ها باعث از بین رفتن باکتری ها نشود احتمالا پروستاتیت عود کرده و به نوع مزمن تبدیل می شود.

اگرچه علل دیگر چندان شایع نیستند اما گاهی فرد بدون عفونت باکتریایی و به دلیل آسیب عصبی در دستگاه ادراری تحتانی ناشی از جراحی یا ضربه یا به دلیل پاسخ سیستم ایمنی به عفونت قبلی دستگاه ادراری به این عارضه دچار می شود.

عوامل خطر زای پروستاتیت

برخی افراد بیشتر در معرض ابتلا به پروستاتیت قرار دارند. برخی عوامل خطر زا عبارتند از :

استفاده از کاتتر
ناهنجاری در دستگاه ادراری
عفونت فعلی مثانه
سابقه قبلی پروستاتیت
آسیب دیدگی لگن در اثر انجام تکنیک های مربوط به مجرای ادرار یا پروستات

علائم پروستاتیت

علائم و نشانه های پروستاتیت باکتریایی به حاد یا مزمن بودن آن بستگی دارد :

پروستاتیت حاد باکتریایی

در این نوع پروستاتیت، علائم به طور ناگهانی ظاهر شده و شدید می باشند، از جمله :

ادرار با بوی نامطبوع
خون در ادرار یا منی
بدن درد
درد سوزنده هنگام ادرار کردن
مشکل در ادرار کردن
تب یا لرز
تکرر ادرار
حالت تهوع
شب ادراری (2 تا 3 بار ادرار کردن در شب)
درد در قسمت پایین شکم یا کمر
استفراغ

پروستاتیت حاد باکتریایی نیاز به مراقبت های فوری پزشکی دارد.

پروستاتیت باکتریایی مزمن

علائم این نوع پروستاتیت خفیف تا متوسط بوده و به تدریج و طی چند ماه ظاهر می شود و از بین می رود.

پروستاتیت باکتریایی زمانی مزمن در نظر گرفته می شود که علائم حداقل به مدت 3 ماه وجود داشته و شامل موارد زیر باشد :

نیاز فوری به دفع ادرار
درد مثانه
درد سوزنده هنگام ادرار
مشکل در دفع ادرار
تکرر ادرار
درد در زیر شکم، پشت یا کشاله ران
درد در بیضه یا آلت تناسلی
انزال دردناک
عفونت ادراری

تشخیص پروستاتیت

پزشک برای تشخیص پروستاتیت معمولا مراحل زیر را طی می کند :

بررسی سابقه پزشکی
ارزیابی علائم
معاینه فیزیکی مانند معاینه رکتوم دیجیتال
آزمایش ادرار برای بررسی علائم عفونت

همچنین ممکن است یک یا چند مورد زیر تجویز شود :

آزمایش خون برای بررسی علائم عفونت یا مشکلات دیگر
تجزیه و تحلیل مایع منی برای بررسی علائم عفونت
آزمایش های تصویر برداری برای بررسی انسداد یا سایر مشکلات در دستگاه ادراری یا پروستات
مالش پروستات که شامل ماساژ و بررسی ترشحات از نظر وجود ناهنجاری می باشد
نمونه برداری که شامل برداشتن مقداری از بافت پروستات و بررسی آن زیر میکروسکوپ است

با کمک نتایج این آزمایش ها می‌ توان ابتلا به پروستاتیت را تایید و ابتلا به سایر بیماری‌ ها مانند سرطان پروستات را رد کرد. نتایج برای تعیین بهترین روش درمانی نیز مفید هستند.

درمان پروستاتیت

برای درمان پروستاتیت می توان از درمان های پزشکی و طبیعی مختلف استفاده کرد، از جمله :

دارو درمانی

برخی داروهای پروستاتیت عبارتند از :

آنتی بیوتیک ها
مسدود کننده های آلفا
داروهای ضد التهاب

گاهی از داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی مانند ایبوپروفن، ملوکسیکام و ناپروکسن برای تسکین درد و التهاب استفاده می شود که بدون نسخه یا با نسخه در دسترس هستند.

در برخی موارد نیز داروهای مسدود کننده آلفا تجویز می شود که با شل کردن عضلات پروستات، به آسان تر شدن دفع ادرار کمک می کنند.

عمل جراحی

گاهی برای درمان پروستاتیت به عمل جراحی نیاز است اگرچه این روش درمانی چندان متداول نمی باشد.

پزشک طی عمل جراحی انسداد یا بافت اسکار را از مثانه جدا می کند تا جریان ادرار بهبود یافته و علائم پروستاتیت تسکین پیدا کنند.

درمان های طبیعی

درمان‌ های خانگی نیز ممکن است به کاهش برخی علائم کمک کنند اما معمولا نمی‌ توانند باکتری‌ های پروستات را از بین ببرند و برای این منظور معمولا استفاده از درمان های پزشکی ضروری است.

برخی درمان های خانگی شامل موارد زیر می باشد :

نوشیدن آب بیشتر برای کمک به دفع باکتری ها
اجتناب از محرک های مثانه مانند الکل، کافئین و غذاهای تند
استفاده از حمام سیتز گرم
استفاده از پد حرارتی برای کاهش درد
پرهیز از فعالیت‌ هایی که پروستات را تحریک می‌ کنند از جمله دوچرخه‌ سواری، اسب‌ سواری و هر فعالیتی که شامل دوره‌ های طولانی نشستن باشد
تمرینات کگل برای تقویت مثانه

برخی افراد ممکن است از درمان های جایگزین زیر نیز استفاده کنند:

طب سوزنی
روش های بیو فیدبک
مکمل های گیاهی مانند گیاه چچم و گیاه نخل اره ای

پروستاتیت زنانه

زنان دارای اندام پروستات نیستند اما یک سری غدد و مجاری در جلوی واژن وجود دارد که به آن ها غدد اسکین یا شبه پروستات گفته می شود و برخی افراد آن را به نام پروستات زنانه می شناسند.

اگرچه جامعه پزشکی نقش این غدد را به طور کامل درک نکرده اما برخی تحقیقات قدیمی نشان می دهد این غدد ممکن است اثرات مشابه غده پروستات در مردان داشته باشند.

منظور از پروستاتیت زنانه عفونت این غدد می باشد. به عنوان مثال در برخی موارد عفونت های مقاربتی مانند سوزاک به پروستات زنانه سرایت می کنند. همچنین ممکن است سندرم مجرای ادرار رخ داده باشد که با گروهی از علائم ناشی از تحریک مجرای ادراری همراه می باشد.

عوارض پروستاتیت

مردانی که دچار علائم عفونت باکتریایی پروستات هستند لازم است فورا به پزشک مراجعه کنند. این عارضه در صورت عدم درمان ممکن است عوارضی ایجاد کند، از جمله :