عارضه اختلال نعوظ (به انگلیسی: Erectile dysfunction) از مشکلات مردانه شایع است که افراد مبتلا به آن به طور مکرر در رسیدن به حالت نعوظ یا نگه داشتن آن برای برقراری رابطه جنسی یا سایر فعالیت های جنسی دچار مشکل می شوند.
این عارضه در گذشته قابل درمان به نظر نمی رسید اما از زمانی که مشخص شد داروی سلیدنافیل یا ویاگرا می تواند نعوظ آلت تناسلی مردان را تحت تاثیر قرار دهد، در میان بسیاری از مردم به عنوان یک مشکل قابل درمان شناخته شد.
در ادامه قصد داریم درباره اختلال نعوظ و علل، علائم و شیوه های درمان آن صحبت کنیم. با سومیتا همراه باشید؛
اختلال نعوظ چیست؟
اختلال نعوظ یا ED به ناتوانی مردان در رسیدن به حالت نعوظ یا حفظ آن تا اندازه ای که برای رابطه جنسی مناسب باشد گفته می شود که قبلا به نام ناتوانی جنسی نیز شهرت داشته است.
اختلال نعوظ گاه به گاه چندان غیر طبیعی نیست و بسیاری از مردان به خصوص در شرایط استرس زا آن را تجربه می کنند اما اختلال نعوظ پی در پی و مکرر می تواند نشانه یک مشکل سلامتی باشد که نیاز به درمان دارد یا ممکن است نشانه مشکلات عاطفی یا رابطه ای باشد که به هر حال نباید بی توجه از کنار آن ها گذشت.
نحوه ایجاد نعوظ
حالت نعوظ به دلیل افزایش جریان خون در آلت تناسلی مردان ایجاد می شود که اغلب نتیجه افکار جنسی یا تماس مستقیم با آلت تناسلی می باشد و اختلال نعوظ می تواند به دلیل بروز مشکل در هر مرحله از فرایند نعوظ رخ دهد.
زمانی که یک مرد از نظر جنسی تحریک می شود عضلات آلت تناسلی اش شل شده و این امکان را فراهم می کند تا جریان خون در سرخرگ های آلت تناسلی افزایش یافته و دو محفظه داخل این اندام پر شود که به دنبال آن آلت تناسلی نیز سفت و محکم می شود.
نعوظ زمانی پایان می یابد که عضلات این ناحیه، منقبض شده و خون انباشته شده از عروق خونی موجود در آلت تناسلی خارج شود.
علت اختلال نعوظ
اختلال نعوظ علل احتمالی متعددی دارد که از جمله آن ها می توان به مشکلات عاطفی و جسمی اشاره کرد. برخی از این علل شایع عبارتند از :
- بیماری قلبی عروقی
- دیابت
- فشار خون بالا
- کلسترول بالا
- چاقی
- سطح پایین تستوسترون یا عدم تعادل هورمون های دیگر
- بیماری کلیوی
- افزایش سن
- استرس
- اضطراب
- افسردگی
- مشکلات در رابطه زناشویی
- داروهای تجویزی خاص مانند داروهای مورد استفاده برای درمان فشار خون بالا یا افسردگی
- اختلالات خواب
- استفاده از مواد مخدر
- مصرف بیش از حد الکل
- استعمال دخانیات
- بیماری های خاص مانند پارکینسون و ام اس
- آسیب لگنی به دلیل آسیب یا جراحی
- بیماری پیرونی که باعث ایجاد بافت اسکار در آلت تناسلی می شود
اختلال نعوظ ممکن است به دلیل یک یا چند فاکتور ذکر شده ایجاد شود و در صورت بروز آن لازم است با پزشک مشورت کنید تا بیماری های زمینه ای (در صورت وجود) تشخیص داده و درمان شوند.
علائم اختلال نعوظ
افرادی که به طور مرتب علائم زیر را تجربه می کنند احتمالا دچار اختلال نعوظ هستند :
- مشکل در رسیدن به حالت نعوظ
- مشکل در حفظ نعوظ حین رابطه جنسی
- کاهش علاقه به رابطه جنسی
سایر اختلالات جنسی مرتبط با اختلال نعوظ عبارتند از :
- انزال زودرس
- تاخیر در انزال
- آنورگاسمی یا عدم توانایی در رسیدن به ارگاسم با وجود تحریک جنسی کافی
در صورتی که از هر یک از این علائم رنج می برید – به خصوص اگر علائم ذکر شده به مدت 3 ماه یا بیشتر ادامه داشته باشد – لازم است به پزشک مراجعه کنید.
تشخیص اختلال نعوظ
بررسی و تشخیص اختلال نعوظ می تواند مراحل مختلف داشته باشد که از جمله آن ها می توان به معاینه فیزیکی و بررسی سابقه سلامتی و جنسی فرد اشاره کرد. همچنین ممکن است آزمایش های دیگری برای کشف بیماری زمینه ای احتمالی انجام شود.
معاینه فیزیکی
پزشک در حین معاینه فیزیکی به صدای قلب و ریه گوش می دهد، فشار خون را بررسی کرده و بیضه ها و آلت تناسلی فرد را معاینه می کند. همچنین ممکن است برای بررسی وضعیت پروستات نیاز به انجام تست مقعدی باشد.
بررسی سابقه روانی – اجتماعی
پزشک از فرد سوالاتی درباره علائم، سابقه سلامتی و سابقه جنسی می پرسد تا شدت اختلال نعوظ را تخمین بزند.
برخی سوالات احتمالی عبارتند از :
- چه مدت است دچار اختلال نعوظ شده اید؟ علائم به طور ناگهانی ایجاد شده یا به تدریج؟
- آیا در میزان میل جنسی، انزال یا رسیدن به ارگاسم مشکل وجود دارد؟
- تعداد دفعات رابطه جنسی (در یک مدت خاص) چقدر است؟ آیا این تعداد اخیرا کاهش پیدا کرده است؟
- نعوظ آلت تناسلی تا چه حد است؟ آیا در موقعیت ها یا تحریک های جنسی مختلف میزان سفتی آن تغییر می کند؟
- آیا صبح یا نیمه شب با حالت نعوظ از خواب بیدار می شوید؟
- رابطه فعلی شما چگونه است؟ شما و همسرتان چه انتظاراتی از هم دارید؟ آیا تغییری در روابط زناشویی شما ایجاد شده؟
- آیا اخیرا استرس زیادی تجربه کرده اید؟
- در حال حاضر چه داروهایی مصرف می کنید؟ آیا دخانیات، الکل یا داروهای بدون نسخه مصرف می کنید؟
- آیا بیماری زمینه ای دارید یا از ناحیه لگن عمل جراحی یا آسیب دیدگی داشته اید؟
آزمایش های تکمیلی
پزشک ممکن است از سایر آزمایش ها نیز برای تشخیص بهتر این عارضه و علل آن استفاده کند، از جمله :
- سونوگرافی : در این تکنیک رگ های خونی آلت تناسلی بررسی می شود تا مشخص شود آیا در جریان خون آلت تناسلی مشکلی وجود دارد یا خیر
- تست نعوظ شبانه آلت تناسلی : در این تکنیک برای ارزیابی کیفیت نعوظ شبانه فرد از یک دستگاه قابل حمل روی ناحیه ران استفاده می شود که داده های مورد نیاز را ذخیره کرده و پزشک بعدا آن ها را بررسی می کند
- تست تزریقی : در این آزمایش برای تحریک نعوظ داروی خاصی به آلت تناسلی فرد تزریق می شود که به پزشک امکان می دهد تا میزان سفتی نعوظ و مدت زمان آن را بررسی کند
- آزمایش ادرار : از این آزمایش برای بررسی ابتلای فرد به دیابت یا سایر بیماری های زمینه ای استفاده می شود
- آزمایش خون : طی آزمایش خون مواردی همچون ابتلا به دیابت، بیماری های قلبی، مشکلات تیروئید و پایین بودن سطح تستوسترون بررسی می شود
آزمایش های ذکر شده به پزشک در تشخیص علت عارضه کمک می کنند.
درمان اختلال نعوظ
درمان اختلال نعوظ به علت اصلی آن بستگی دارد و ممکن است نیاز باشد فرد از ترکیبی از روش های درمانی از جمله دارو یا گفتگو درمانی استفاده کند.
دارو درمانی
پزشک ممکن است برای کمک به مدیریت علائم اختلال نعوظ دارو تجویز کند و گاهی برای انتخاب بهترین دارو لازم است چندین داروی مختلف امتحان شود.
برخی از رایج ترین داروهای خوراکی که باعث تحریک جریان خون به سمت آلت تناسلی شده و به درمان اختلال نعوظ کمک می کنند عبارتند از :
- آوانافیل
- سیلدنافیل (ویاگرا)
- تادالافیل
- واردنافیل (استاکسین)
آلپروستادیل داروی دیگری است که ممکن است برای درمان اختلال نعوظ به دو شکل شیاف یا خود تزریقی تجویز شود.
اگر فرد دچار کمبود تستوسترون باشد احتمالا تستوسترون درمانی نیز توصیه خواهد شد.
لازم به ذکر است داروهایی که برای درمان سایر بیماری ها استفاده می شوند ممکن است در بروز اختلال نعوظ نقش داشته باشند. توصیه می شود هنگام مراجعه به پزشک حتما داروهای خود را به همراه داشته باشید و هرگز خودسرانه مصرف داروها را قطع نکنید.
توجه داشته باشید مصرف داروهای اختلال نعوظ ممکن است باعث بروز برخی عوارض جانبی شوند که در صورت مشاهده باید با پزشک مشورت شود.
گفتگو درمانی
برخی عوامل روانشناختی ممکن است در بروز اختلال نعوظ نقش داشته باشند، از جمله :
- استرس
- اضطراب
- اختلال استرس بعد از سانحه
- افسردگی
اگر اختلال نعوظ به یکی از دلایل ذکر شده رخ دهد ممکن است نیاز به گفتگو درمانی در این زمینه باشد. در جلسات مشاوره احتمالا درباره مسائل زیر صحبت خواهد شد :
- عوامل اصلی استرس و اضطراب
- احساسات فرد درباره رابطه جنسی
- مشکلات ذهنی و ناخودآگاه که می تواند روی سلامت جنسی اثر بگذارد
اگر اختلال نعوظ روی رابطه فرد با همسرش تاثیر منفی گذاشته باشد لازم است با یک روانشناس با تجربه در این زمینه مشورت شود. مشاوره می تواند به بهبود روابط عاطفی میان زوجین و درمان اختلال نعوظ کمک کند.
دستگاه واکیوم (پمپ خلا)
در این تکنیک با استفاده از دستگاه واکیوم، خون به سمت دستگاه تناسلی جذب شده و باعث بروز نعوظ می شود. این دستگاه از چند قسمت تشکیل شده که عبارتند از :
- یک لوله پلاستیکی که روی آلت تناسلی قرار می گیرد
- یک پمپ که با بیرون کشیدن هوا از داخل لوله، خلا ایجاد می کند
- یک حلقه ارتجاعی که با برداشتن لوله پلاستیکی به پایه آلت تناسلی حرکت داده می شود
این حلقه به حفظ نعوظ کمک می کند، به این صورت که خون را در آلت تناسلی نگه داشته و از خارج شدن آن جلوگیری می کند. مدت زمان استفاده از این حلقه 30 دقیقه می باشد.
تمرینات اختلال نعوظ
برخی تمرینات می تواند به درمان اختلال نعوظ کمک کند، از جمله :
1. تمرینات کگل
تمرینات کگل حرکات ساده ای هستند که می توان از آن ها برای تقویت عضلات کف لگن استفاده کرد :
- عضلات کف لگن خود را پیدا کنید، برای این منظور سعی کنید در حال ادرار کردن، جریان ادرار را متوقف کنید. ماهیچه هایی که در این حالت منقبض می شوند عضلات کف لگن هستند
- بعد از پیدا کردن این عضلات، آن ها را به مدت 3 ثانیه منقبض کرده و سپس شل کنید
- این تمرین را 10 تا 20 بار پشت سر هم و 3 بار در روز تکرار کنید
در ابتدا ممکن است در حالت خوابیده حرکات را راحت تر انجام دهید اما به مرور می توانید در حالت نشسته و ایستاده نیز آن را امتحان کنید.
به نظر می رسد انجام منظم تمرینات عضلات کف لگن یا کگل تاثیر خوبی در عملکرد آلت تناسلی مردان دارد و به درمان اختلال نعوظ و انزال زودرس کمک می کند.
2. ورزش های هوازی
انجام ورزش متوسط تا شدید نه تنها برای سلامت عمومی بدن مفید است بلکه می تواند جریان خون را افزایش داده و برای درمان اختلال نعوظ مفید باشد. ورزش هایی همچون دویدن و شنا در این مورد توصیه شده اند.
به نظر می رسد 160 دقیقه ورزش در هفته به مدت 6 ماه به کاهش مشکلات نعوظ کمک می کند.
همچنین مشخص شده سطح بالای چربی های بدن و شکمی می توانند سطح تستوسترون را کاهش دهند در حالی که ورزش و آمادگی جسمانی با چربی سوزی و جلوگیری از این مسئله در پیشگیری از اختلال نعوظ مفید خواهد بود.
قبل از شروع برنامه ورزشی جدید حتما با پزشک خود مشورت کنید، به خصوص اگر به بیماری قلبی یا بیماری زمینه ای دیگر مبتلا هستید که علائم آن ها می تواند با ورزش های شدید تشدید شود.
3. یوگا
یوگا از ورزش های مفید برای آرام سازی ذهن و بدن است و از آن جا که استرس و اضطراب در بروز عارضه اختلال نعوظ نقش دارند یا باعث تشدید آن می شوند، تمرینات یوگا روشی موثر برای کاهش علائم این عارضه محسوب می شود.
تغذیه مناسب
اختلال نعوظ در اغلب موارد از مشکلات جریان خون ناشی می شود، بنابراین حفظ سلامت عروق خونی می تواند به پیشگیری و درمان آن کمک کند. گفته شده انتخاب سبک زندگی سالم از جمله تغذیه متعادل و مناسب می تواند در این مورد مفید باشد.
برای کاهش خطر ابتلا به اختلال نعوظ توصیه می شود به موارد زیر توجه داشته باشید :
- مصرف غلات کامل، سبزیجات و میوه ها را افزایش دهید
- مصرف گوشت قرمز، لبنیات پر چرب و قندهای فراوری شده را محدود کنید
- از مصرف بیش از حد مشروبات الکلی اجتناب کنید
به علاوه برخی خوراکی های خاص از کاکائو گرفته تا هندوانه ممکن است به درمان اختلال نعوظ کمک کنند.
درمان های طبیعی
در برخی موارد استفاده از درمان های طبیعی به کاهش علائم اختلال نعوظ کمک کرده است، از جمله :
1. گیاهان دارویی و مکمل ها
برخی گیاهان و مکمل ها در کاهش اختلال نعوظ (در درجات مختلف) اثر بخش هستند، از جمله:
- شاتاواری (نوعی مارچوبه)
- دهیدرواپی اندروسترون (پراستون)
- جینسینگ مانند جینسینگ قرمز کره ای
- ال آرژینین
- ال کارنیتین
- یوهمبین
به علاوه گیاه علف بز شاخ دار (اپیدیوم) و روی نیز احتمالا کمک کننده خواهد بود.
توصیه می شود قبل از مصرف این مواد طبیعی و مکمل ها احتیاط کرده و حتما با پزشک خود مشورت کنید. بسیاری از این مکمل ها تنظیم نشده اند و ممکن است حاوی مواد اضافی باشند که در برچسب آن ها ذکر نشده است.
به علاوه برخی از این مکمل ها مانند یوهمبین ممکن است عوارض جانبی بالقوه خطرناک به همراه داشته باشند.
2. طب سوزنی
طب سوزنی نوعی تکنیک سنتی چینی است که در آن سوزن ها به نقاط خاصی از بدن وارد می شوند. به نظر می رسد طب سوزنی باعث تحریک عصبی و آزاد شدن انتقال دهنده های عصبی می شود.
در حال حاضر مطالعات چندانی درباره طب سوزنی و تاثیر آن روی اختلال نعوظ انجام نشده و در صورت تمایل به استفاده لازم است حتما به افراد حرفه ای مراجعه شود.
3. ماساژ
ماساژ پروستات نوعی ماساژ درمانی است که معمولا همراه سایر روش های درمانی برای درمان اختلال نعوظ استفاده می شود.
در این تکنیک، برای تقویت جریان خون در آلت تناسلی بافت های داخل کشاله ران و اطراف آن ماساژ داده می شود. همچنین ممکن است نیاز به چندین جلسه درمانی باشد و طول دوره به علائم بستگی دارد.
درباره اثر بخشی این تکنیک اطلاعات چندانی در دسترس نیست.
توجه : روش های ذکر شده را می توان به تنهایی یا به صورت ترکیبی با سایر روش ها استفاده کرد. به عنوان مثال طب سوزنی و ماساژ درمانی ممکن است با دارو درمانی و مصرف داروهای گیاهی ترکیب شود.
عمل جراحی
در مواردی که دارو درمانی و سایر تکنیک ها موثر نباشد ممکن است از عمل جراحی استفاده شود که به دو صورت زیر می باشد :
1. ایمپلنت یا کاشت
ایمپلنت که به آن پروتز آلت تناسلی نیز گفته می شود ابزاری است که برای درمان اختلال نعوظ داخل آلت تناسلی قرار می گیرد و دو نوع مختلف دارد.
ایمپلنت بادی که در آن از پمپ برای بزرگ تر شدن آلت تناسلی استفاده می شود در حالی که ایمپلنت غیر بادی به فرد امکان می دهد تا موقعیت آلت تناسلی را به صورت دستی تنظیم کند.
2. جراحی عروقی
در این روش سرخرگ های مسدود شده ترمیم و جریان خون کافی به سمت آلت تناسلی بازگردانده می شود. تاثیر این تکنیک در مردان جوان بیشتر است.
توجه : عمل جراحی مزایا و معایبی دارد که لازم است قبل از عمل درباره آن ها با پزشک مشورت شود.
اختلال نعوظ و دیابت
اختلال نعوظ و دیابت ممکن است با هم رخ دهند. گفته شده خطر ابتلا به اختلال نعوظ در مردان مبتلا به دیابت حدود 50 درصد می باشد.
دیابت از بیماری های زمینه ای است که روی نحوه پردازش گلوکز در بدن اثر می گذارد و باعث افزایش سطح قند در جریان خون می شود که می تواند به رگ های خونی و اعصاب از جمله در ناحیه آلت تناسلی اثر منفی بگذارد و به مشکلات نعوظ منجر شود.
افراد مبتلا به دیابت باید قند خون خود را کنترل کرده تا از آسیب های ناشی از افزایش قند خون در نعوظ پیشگیری شود.
عوامل خطر زای اختلال نعوظ
عوامل خطر زای متعددی وجود دارد که ممکن است خطر ابتلا به اختلال نعوظ را افزایش دهد. این عوامل اغلب با جریان خون مرتبط هستند و گاهی به دلیل آسیب ها و جراحات ایجاد می شوند.
یکی از عوامل خطر زای مهم در ابتلا به اختلال نعوظ افزایش سن است. با افزایش سن ممکن است رسیدن به حالت نعوظ و حفظ آن دشوارتر شود، همچنین احتمالا برای تحریک نعوظ به تماس مستقیم بیشتری نیاز خواهد بود.
برخی عوامل خطر زای دیگر عبارتند از :
- ابتلا به برخی بیماری ها مانند بیماری های قلبی عروقی یا دیابت
- ابتلا به برخی مشکلات روانی مانند اضطراب یا افسردگی
- اضافه وزن به خصوص چاقی
- آسیب دیدگی یا جراحی در ناحیه لگن
- مصرف برخی داروها مانند داروهای ضد افسردگی یا فشار خون
- قرار گرفتن تحت تکنیک های خاص پزشکی مانند پرتو درمانی برای درمان سرطان
- مصرف دخانیات، مواد مخدر یا الکل
چشم انداز اختلال نعوظ
همان طور که قبلا اشاره کردیم احتمال بروز اختلال نعوظ با افزایش سن بیشتر می شود. تخمین زده شده اختلال نعوظ خفیف یا متوسط در هر دهه زندگی مردان 10 درصد افزایش می یابد (به عنوان مثال 60 درصد در مردانی که در دهه 60 زندگی خود به سر می برند)، با این حال این اختلال ممکن است در افراد جوان نیز رخ دهد.
مطالعه ای مشخص کرده از هر 4 مرد مبتلا به این عارضه، یک نفر در سنین کمتر از 40 سال برای اولین بار تحت درمان اختلال نعوظ قرار گرفته است. در این افراد معمولا عوامل سبک زندگی همچون سیگار کشیدن و مصرف مواد مخدر در ابتلا نقش دارند.
اگرچه این عارضه با افزایش سن بیشتر می شود اما نمی توان گفت غیر قابل پیشگیری است، به طور کلی هر چه سلامت فرد در وضعیت بهتری قرار داشته باشد عملکرد جنسی او نیز بهتر خواهد بود.
پیشگیری از اختلال نعوظ
برای پیشگیری از اختلال نعوظ اقدامات متعددی می توان انجام داد. بسیاری از این اقدامات شامل تغییراتی در سبک زندگی هستند که نه تنها برای پیشگیری از این اختلال بلکه برای سلامت کلی بدن مفید می باشند.
برای این منظور توصیه می شود به موارد زیر توجه داشته باشید :
- بیماری هایی همچون بیماری های قلبی و دیابت را کنترل کنید
- به طور منظم ورزش کنید
- وزن سالم داشته باشید
- روی یک رژیم غذایی سالم تمرکز کنید
- راه هایی برای کاهش یا مدیریت استرس پیدا کنید
- اگر دچار اضطراب یا افسردگی هستید از مشاور کمک بگیرید
- سیگار را ترک کنید
- از نوشیدن بیش از حد الکل اجتناب کنید
- از مصرف خودسرانه داروها اجتناب کنیدهمچنین بهتر است به طور منظم به پزشک مراجعه کرده و فشار خون و سطح کلسترول خود را کنترل کنید. این مسئله می تواند به شناسایی و درمان به موقع شرایطی که به صورت بالقوه می توانند باعث اختلال نعوظ شوند کمک کند.
منبع: healthline
