نزدیک بینی (به انگلیسی: Myopia) از شایع ترین بیماری های چشمی است که در آن فرد در تمرکز روی اجسام دور و دیدن واضح آن ها دچار مشکل است اما معمولا اجسام نزدیک را کاملا واضح می بیند.
این اختلال انواع مختلف دارد و خوشبختانه اغلب با استفاده از لنزهای اصلاح کننده مانند عینک یا لنزهای تماسی یا جراحی لیزر درمان می شود.
در ادامه قصد داریم درباره نزدیک بینی و علل، علائم و روش های درمان آن صحبت کنیم. با سومیتا همراه باشید؛
نزدیک بینی چیست؟
نزدیک بینی از اختلالات چشمی شناخته شده است که در آن فرد قادر به تمرکز و دیدن واضح اجسام دور نمی باشد اما اشیای نزدیک را به خوبی می بیند.
این عارضه نوع نقص انکساری است، به این معنی که در آن چشم به درستی قادر به خم کردن یا شکستن نور نیست و نوری را که وارد آن می شود به درستی متمرکز نمی کند، به همین دلیل تصاویر دور مبهم و نا واضح به نظر می رسند.
نزدیک بینی بسیار شایع است و انواع مختلف دارد.
انواع نزدیک بینی
1. نزدیک بینی ساده
در نزدیک بینی ساده چشم از نظر سایر جنبه ها سالم است و استفاده از عینک یا لنزهای تماسی می تواند به طور موثری مشکل بینایی را برطرف کند.
2. نزدیک بینی بالا
نزدیک بینی بالا نوع شدیدتر نزدیک بینی است و زمانی رخ می دهد که فرد در سنین کودکی به نزدیک بینی دچار و با افزایش سن این وضعیت تشدید پیدا کند.
این نزدیک بینی می تواند خطر ابتلا به برخی دیگر از بیماری های چشمی مانند پارگی شبکیه، گلوکوم یا آب مروارید را افزایش دهد.
3. نزدیک بینی پاتولوژیک
افراد مبتلا به نزدیک بینی پاتولوژیک یا دژنراتیو نسبت به سایر انواع نزدیک بینی مشکلات چشمی بیشتری تجربه می کنند. به علاوه چشم دچار مشکلاتی می شود که روی شبکیه چشم تأثیر می گذارد، از جمله :
- دژنراسیون لاتیس که نوعی نازک شدن شبکیه است
- آتروفی شبکیه که در آن بخش هایی از شبکیه از بین رفته و کار نمی کنند
- لکه فورستر – فاکس که نوعی زخم روی شبکیه چشم است و می تواند به نقاط کور منجر شود
نزدیک بینی پاتولوژیک ممکن است با عینک یا لنزهای تماسی نیز رفع نشود و باعث نابینایی فرد شود.
علائم نزدیک بینی
علامت اصلی نزدیک بینی تاری دید هنگام مشاهده اجسام دور می باشد. از دیگر علائم این عارضه می توان به موارد زیر اشاره کرد :
- خستگی چشم ها
- سردرد
- تنگ کردن چشم ها برای تمرکز بیشتر
افراد با مشاهده این علائم باید به چشم پزشک مراجعه کنند تا نزدیک بینی (در صورت وجود) تشخیص داده شود.
علت نزدیک بینی
نزدیک بینی زمانی رخ می دهد که کره چشم بیش از حد بزرگ شده یا قرنیه آن بیش از حد خمیده شود. این مسئله باعث می شود نوری که به چشم می رسد به جای متمرکز شدن روی شبکیه، در ناحیه جلوی آن متوقف می شود.
شبکیه از نور برای ایجاد تصاویر استفاده کرده و سپس آن ها را به مغز می فرستد. هنگامی که نور نتواند به درستی بر روی شبکیه متمرکز شود تصاویر ایجاد شده تار به نظر خواهند رسید.
اگرچه علت دقیق نزدیک بینی هنوز مشخص نشده اما عوامل متعدد از جمله ژنتیک می توانند خطر ابتلا به آن را افزایش دهند.
به عنوان مثال کودکانی که والدین آن ها به نزدیک بینی مبتلا هستند بیشتر از سایرین مستعد ابتلا به این عارضه می باشند، به خصوص اگر هر دو والدین آن ها دچار نزدیک بینی باشند.
به علاوه کودکانی که اوقات کمی را در خارج از خانه سپری می کنند یا زمان طولانی با اجسام نزدیک کار می کنند بیشتر از سایرین به نزدیک بینی دچار می شوند.
همچنین به نظر می رسد بین افزایش هوش و نزدیک بینی ارتباط وجود داشته باشد، اگرچه علت آن هنوز مشخص نیست.
نزدیک بینی اغلب در دوران کودکی رخ می دهد اما بزرگسالانی که فشار زیادی به چشم خود می آورند و بیش از حد از مکانیسم تمرکز چشمی خود استفاده می کنند نیز ممکن است به آن دچار شوند.
این اختلال چشمی گاهی جزو عوارض بیماری هایی همچون دیابت یا آب مروارید محسوب می شود.
تشخیص نزدیک بینی
چشم پزشک برای تشخیص ابتلای فرد به نزدیک بینی می تواند از آزمایش های متعدد بهره ببرد.
یکی از تکنیک های روتین برای این منظور خواندن حروف با اندازه های مختلف از یک نمودار در فاصله مشخص است. افرادی که دچار نزدیک بینی هستند با کوچک تر شدن حروف کمتر قادر به تشخیص آن ها هستند.
همچنین ممکن است از ابزاری به نام فوروپتر استفاده شود. در این تکنیک عدسی های مختلف جلوی چشم فرد قرار داده می شود و نحوه تمرکز چشم روی نور در دستگاه ارزیابی می شود. با این تکنیک می توان عینک مناسب برای اصلاح بینایی فرد را تعیین کرد.
درمان نزدیک بینی
زمانی که چشم پزشک از ابتلای فرد به نزدیک بینی مطمئن شود می تواند از روش های مختلف برای درمان استفاده کند که به صورت زیر می باشند :
1. عینک و لنزهای تماسی
عینک و لنزهای تماسی متداول ترین گزینه های درمانی برای نزدیک بینی هستند. چشم پزشک با توجه به نتایج معاینات خود از لنزهایی استفاده می کند که برای بینایی فرد مناسب تر هستند. این لنزها در عینک قرار گرفته و هر گونه نزدیک بینی را اصلاح می کنند.
لنزهای تماسی نیز دیسک های شفافی هستند که روی سطح چشم قرار می گیرند و مانند عینک می توان آن ها را متناسب با سطح بینایی فرد تنظیم کرد.
افرادی که تمایل به عینک زدن ندارند معمولا لنز تماسی را انتخاب می کنند زیرا بسیار کوچک تر بوده و کمتر قابل تشخیص هستند، با این حال تعویض و تمیز کردن منظم آن ها اهمیت زیادی دارد.
2. ارتوکراتولوژی
در مورد افرادی که دچار سطح خفیف نزدیک بینی هستند ممکن است از یک تکنیک غیر جراحی به نام ارتوکراتولوژی یا درمان انکساری قرنیه استفاده شود.
در این تکنیک با استفاده از لنزهای سفت و سخت قرنیه را تحت فشار قرار داده و شکل آن را تغییر می دهند تا نحوه تمرکز روی نور داخل چشم اصلاح شود. افراد معمولا هنگام خواب از این لنزها استفاده می کنند.
این فرایند به افراد کمک می کند تا به طور موقتی دید واضح داشته باشند هر چند خطر عفونت چشم نیز وجود دارد.
3. عمل جراحی
برای افرادی که علاقه ای به استفاده از عینک ندارند، به دنبال راه حل دائمی تر هستند یا از انواع شدید نزدیک بینی رنج می برند چند گزینه جراحی وجود دارد.
یکی از آن ها لیزیک است که در آن چشم پزشک از پرتوی لیزر قوی برای تغییر شکل قرنیه استفاده می کند. در این روش نحوه تمرکز چشم روی نور تنظیم می شود و تصاویری که قبلا تار دیده می شدند واضح به نظر می رسند.
این عمل برای هر چشم حدود 10 دقیقه طول می کشد و بدون درد است اما هزینه زیادی دارد و بینایی فرد طی یک روز یا کمی بیشتر بعد از عمل جراحی به حالت طبیعی بر می گردد. با این حال گاهی فرد طی هفته ها و ماه های بعد از تاری دید یا خشکی چشم رنج می برد و لازم است به طور منظم با پزشک ملاقات داشته باشد تا مشکلات احتمالی برطرف شوند.
سایر اشکال جراحی شامل قرار دادن یک لنز اصلاحی داخل چشم، در جلوی عدسی یا به عنوان جایگزین آن می باشد. پزشکان معمولا این جراحی را برای انواع شدیدتر توصیه می کنند.
عوارض نزدیک بینی
اگرچه نزدیک بینی معمولا باعث بروز سایر مشکلات چشمی نمی شود اما با افزایش سن ممکن است شدت آن افزایش یابد که به آن نزدیک بینی بالا گفته می شود.
در افراد مبتلا به نزدیک بینی بالا، خطر ابتلا به سایر بیماری های چشمی افزایش می یابد که ممکن است شامل موارد زیر باشد :
- آب مروارید
- گلوکوم
- پارگی شبکیه
در صورت از دست دادن بینایی یا سایر مشکلات چشمی به آن نزدیک بینی پاتولوژیک گفته می شود. در این حالت سطح نزدیک بینی به قدری پیشرفته است که باعث تجزیه شدن پشت چشم می شود.
گفته شده عیوب انکساری از جمله نزدیک بینی عامل بروز 3 درصد از کل موارد نابینایی در سراسر دنیا محسوب می شوند.
یکی از بهترین کارهایی که می توان برای کاهش سرعت پیشرفت نزدیک بینی انجام داد مراجعه منظم به چشم پزشک می باشد. افرادی که دارای عوامل خطر زای نزدیک بینی هستند (مانند دیابت یا سابقه خانوادگی) بیشتر از سایرین به معاینه چشم نیاز دارند.
پیشگیری از نزدیک بینی
از آن جا که نزدیک بینی ممکن است به ژنتیک مرتبط باشد پیشگیری از آن در افرادی که دارای سابقه خانوادگی هستند دشوار می باشد.
سپری کردن زمان بیشتر در خارج از منزل و روشنایی روز می تواند سرعت پیشرفت این عارضه را کاهش دهد. به علاوه افراد نباید زمان زیادی را صرف انجام کارهای نزدیک مانند مطالعه یا کار با کامپیوتر کنند.
چشم انداز نزدیک بینی
نزدیک بینی در اکثر موارد مشکل سلامتی دیگری ایجاد نمی کند و با وجود درمان های متعدد فرد می تواند بدون مشاهده علائم به زندگی عادی خود ادامه دهد.
کسانی که به انواع شدیدتر نزدیک بینی مبتلا هستند لازم است هر گونه تغییر در بینایی خود را به پزشک اطلاع دهند زیرا در این موارد عدم درمان ممکن است فرد را در معرض مشکلات چشمی دیگر یا حتی نابینایی قرار دهد.
منبع: medicalnewstoday
