تبخال تناسلی (به انگلیسی: Genital herpes) نوعی بیماری عفونی ویروسی و از انواع تبخال است که طی رابطه جنسی از فردی به فرد دیگر منتقل می شود.
این بیماری در حال حاضر درمان قطعی ندارد و داروهای موجود برای کاهش و تسکین علائم آن مورد استفاده قرار می گیرند، بنابراین بهتر است با پرهیز از روابط جنسی خطرناک از ابتلای به آن جلوگیری شود.
در ادامه قصد داریم درباره تبخال تناسلی و علل، علائم و روش های درمان آن صحبت کنیم. با سومیتا همراه باشید؛
تبخال تناسلی چیست؟
تبخال تناسلی نوعی عفونت مقاربتی است که توسط ویروس HSV ایجاد شده و با زخم های تبخالی به شکل تاول های دردناک همراه می باشد که ممکن است ترکیده و ترشحاتی از آن ها خارج شود.
علت تبخال تناسلی
دو نوع ویروس هرپس سیمپلکس ممکن است باعث بروز تبخال تناسلی شوند :
- نوع HSV1 : این نوع ویروس در اکثر موارد عامل ایجاد کننده تبخال معمولی می باشد اما می تواند در بروز تبخال تناسلی نیز نقش داشته باشد
- نوع HSV2 : این نوع معمولا باعث تبخال تناسلی می شود اما می تواند در بروز تبخال معمولی نیز نقش داشته باشد
سازمان بهداشت جهانی اعلام کرد که در سال 2016 حدود 3.7 میلیارد نفر از افراد کمتر از 50 سال دچار ویروس HSV1 شده و حدود 491 میلیون نفر از افراد 15 تا 49 ساله از HSV2 رنج می بردند.
لازم به ذکر است ویروس عامل تبخال تناسلی از طریق خراشیدگی پوست یا غشاهای مخاطی وارد بدن می شود. غشاهای مخاطی لایه های نازکی از بافت هستند که دهانه های ورودی بدن را می پوشانند و در بینی، دهان و اندام تناسلی یافت می شوند.
زمانی که ویروس وارد بدن می شود خود را در میان سلول های بدن جا داده، به راحتی تکثیر شده یا با محیط خود سازگار می شود که این مسئله درمان آن را دشوار می کند.
HSV-1 یا HSV-2 را می توان در مایعات بدن از جمله بزاق دهان، مایع منی و ترشحات واژن شناسایی کرد.
علائم تبخال تناسلی
طبق گفته مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری ها، علائم تبخال تناسلی به طور میانگین اولین بار 4 روز بعد از وارد شدن ویروس به بدن بروز می کند. اگرچه این زمان ممکن است کمتر از 2 روز یا تا 12 روز یا بیشتر باشد.
علائم عمومی تبخال تناسلی در مردان شامل تاول در اندام های زیر می باشد :
- آلت تناسلی
- کیسه بیضه
- باسن (نزدیک یا اطراف مقعد)
علائم عمومی برای خانم ها شامل تاول هایی در اطراف نواحی زیر می باشد :
- واژن
- مقعد
- باسن
علائم عمومی برای عموم افراد به صورت زیر است :
- تاول هایی که ممکن است در دهان و روی لب ها، صورت و هر بخش دیگری که با نواحی عفونت تماس داشته ظاهر شود
- ناحیه ای که تحت تاثیر این بیماری قرار گرفته اغلب قبل از ظاهر شدن تاول ها شروع به خارش یا گزگز می کند
- تاول ها ممکن است زخم باز ایجاد کرده و ترشحات مایع داشته باشند
- ممکن است در عرض یک هفته پس از ظاهر شدن علائم پوسته ای روی زخم ها ظاهر شود
- غدد لنفاوی فرد ممکن است متورم شوند. لازم به ذکر است غدد لنفاوی با عفونت و التهاب در بدن مبارزه می کنند
- ممکن است فرد سردرد، بدن درد و تب داشته باشد
علائم عمومی در نوزادی که با تبخال متولد می شود (ویروس هنگام زایمان از بدن مادر به نوزاد منتقل می شود) می تواند شامل زخم در صورت، بدن و اندام تناسلی باشد.
نوزادانی که با تبخال تناسلی متولد می شوند ممکن است عوارض بسیار شدیدی داشته باشند و موارد زیر را تجربه کنند :
- نا بینایی
- ضربه مغزی
- مرگ
به همین دلیل بسیار مهم است خانم های باردار مبتلا به تبخال تناسلی در این مورد با پزشک خود مشورت کنند.
پزشک در این موارد اقدامات احتیاطی برای جلوگیری از انتقال ویروس به نوزاد در حین زایمان را انجام خواهد داد. اگر تاول های تبخال در امتداد کانال زایمان باشد ممکن است به جای زایمان طبیعی واژینال از عمل سرازین استفاده شود.
عوامل خطر زای تبخال تناسلی
خطر ابتلا به تبخال تناسلی در موارد زیر افزایش می یابد :
- رابطه جنسی واژینال، دهانی یا مقعدی با فرد مبتلا به تبخال تناسلی
- عدم استفاده از کاندوم یا سایر روش های ایمنی حین رابطه جنسی
- سیستم ایمنی ضعیف یا ابتلا به سایر بیماری های مقاربتی یا بیماری های خاصی که توانایی بدن در مقابله با عفونت را کاهش می دهند
چه زمانی به پزشک مراجعه شود؟
به طور کلی در مواردی که علائمی وجود ندارد نیازی به آزمایش تبخال تناسلی نیست اما کسانی که دچار علائم هستند باید حتما به پزشک مراجعه کرده و تحت درمان قرار بگیرند.
علاوه بر این اگر حدس می زنید ممکن است در معرض تبخال تناسلی قرار داشته باشید یا به هر دلیل ترجیح می دهید آزمایش های لازم برای این منظور را انجام دهید می توانید با پزشک صحبت کنید.
تشخیص تبخال تناسلی
پزشک معمولا با معاینه چشمی قادر به تشخیص زخم های تبخال می باشد اما گاهی تشخیص خود را با آزمایش تایید می کند.
با کمک آزمایش خون می توان ویروس هرپس سیمپلکس را قبل از ظاهر شدن علائم تشخیص داد اما افرادی که در معرض ویروس قرار نگرفته و علائم خاص ندارند نیازی به انجام آزمایش غربال گری ندارند.
درمان تبخال تناسلی
اقدامات درمانی قبل از ظاهر شدن علائم می تواند خطر بروز بیماری را کاهش دهد اما نمی تواند ویروس های هرپس سیمپلکس را درمان کند.
دارو درمانی
داروهای ضد ویروسی ممکن است به تسریع زمان بهبود زخم ها و کاهش درد در تبخال تناسلی کمک کنند. برای کمک به کاهش علائم معمولا زمانی که اولین علائم بیماری یعنی سوزن سوزن شدن، خارش و سایر علائم ظاهر می شود دارو درمانی نیز شروع خواهد شد.
همچنین در افرادی که دچار این بیماری شده اند ممکن است برای جلوگیری از احتمال عود بیماری در آینده از دارو استفاده شود.
مراقبت در منزل
افراد مبتلا به تبخال تناسلی لازم است هنگام حمام کردن یا دوش گرفتن در آب گرم از پاک کننده های ملایم استفاده کنند. محل آسیب دیده را تمیز و خشک نگه دارند و لباس های نخی گشاد بپوشند تا نواحی آسیب دیده تحت فشار قرار نگیرد.
پیشگیری از تبخال تناسلی
افرادی که از نظر جنسی فعال هستند لازم است برای کاهش خطر ابتلا به تبخال تناسلی به نکات زیر توجه داشته باشند :
- استفاده از روش های ایمن کننده مانند کاندوم در هر رابطه جنسی
- خودداری از رابطه جنسی با فردی که علائم تبخال دارد. لازم به ذکر است تبخال تناسلی حتی اگر علائم ایجاد نکند می تواند از فردی به فرد دیگر سرایت کند
تبخال تناسلی و بارداری
طبیعی است خانم های بارداری که به هر نوع بیماری مقاربتی مبتلا هستند نگران سلامت نوزاد خود باشند زیرا این بیماری ها ممکن است هنگام زایمان به نوزاد منتقل شوند.
تبخال تناسلی نیز مانند بسیاری از بیماری های مقاربتی حین زایمان واژینال می تواند به نوزاد منتقل شود. بنابراین بسیار مهم است خانم ها به محض اطلاع از بارداری درباره بیماری خود با پزشک مشورت کنند.
پزشک در مورد اقدامات و نکات لازم قبل، حین و بعد از زایمان به خانم های باردار توضیحاتی داده و درباره روش های ایمن بارداری برای اطمینان از زایمان سالم با آن ها صحبت می کند. همچنین ممکن است تصمیم بگیرد که زایمان به صورت سزارین انجام شود.
چشم انداز تبخال تناسلی
در حال حاضر هیچ درمانی برای تبخال تناسلی وجود ندارد اما محققان در حال تحقیق روی درمان قطعی یا واکنسی برای آینده هستند.
داروهای درمانی موجود برای کنترل علائم تبخال تناسلی موثر هستند اما بهترین راه برای این منظور این است که فرد با رابطه جنسی ایمن از ابتلا به این بیماری جلوگیری کند.
در صورتی که فرد به ویروس تبخال تناسلی آلوده شود، بیماری در بدنش به صورت خفته می ماند تا زمانی که عاملی باعث تحریک آن شود. به طور کلی علائم زمانی ظاهر می شود که فرد دچار استرس، بیماری یا خستگی بیش از حد شود.
برای درمان این بیماری باید به پزشک مراجعه شود تا با یک برنامه درمانی مناسب، بیماری مدیریت شود.
منبع: healthline
