کم کاری تیروئید از بیماری های شایع تیروئید است که طی آن متابولیسم بدن کند شده و توانایی اندام ها برای داشتن عملکرد طبیعی کاهش می یابد.
این عارضه ممکن است به علائم مختلف از جمله افزایش وزن، خستگی، افسردگی و موارد دیگر منجر شده و در صورت عدم درمان عوارض متعدد به همراه داشته باشد.
در ادامه قصد داریم درباره علائم و نشانه های کم کاری تیروئید صحبت کنیم. با سومیتا همراه باشید؛
علائم کم کاری تیروئید چیست؟
کم کاری تیروئید از بیماری های شایع است که می تواند با علائم مختلف همچون افسردگی، خستگی، خشکی پوست، اضافه وزن، مه مغزی، عدم تحمل سرما، گرفتگی عضلات و یبوست همراه باشد.
علائم این بیماری اغلب غیر خاص هستند، به راحتی فراموش می شوند یا به استرس، افزایش سن یا علل دیگر نسبت داده می شوند. به همین دلیل تنها با مشاهده کل علائم است که پزشک به تیروئید کم کار مشکوک می شود.
درمان کم کاری تیروئید از اهمیت زیادی برخوردار است و در صورت عدم درمان می تواند به مواردی همچون گواتر (بزرگ شدن غده تیروئید) و همچنین عوارض دیگری مانند کلسترول بالا، دردهای عصبی، کم خونی و نا باروری منجر شود.
علائم شایع کم کاری تیروئید
کم کاری تیروئید زمانی که به تدریج پیشرفت می کند ممکن است علائم خفیف یا حتی غیر قابل تشخیص داشته باشد اما علائم آن زمانی که به سرعت پیشرفت می کند می تواند شدیدتر باشد.
به علاوه علائم از فردی به فرد دیگر بسیار متفاوت است و با صرفا یک علامت نمی توان این بیماری را به صورت قطعی تشخیص داد.
همچنین همان طور که قبلا اشاره کردیم علائم می تواند غیر اختصاصی باشد یا به عوامل دیگری مانند استرس و افزایش سن نسبت داده شود. به همین دلیل بیماری معمولا به سرعت تشخیص داده نمی شود.
به عنوان مثال اگرچه افزایش وزن در افراد مبتلا به کم کاری تیروئید شایع است اما بسیاری از افراد مبتلا به تیروئید کم کار دارای وزن طبیعی بوده یا حتی لاغر هستند.
1. کند شدن فرآیندهای متابولیک
برخی علائم و نشانه های اصلی که ممکن است به دلیل کاهش متابولیسم در کم کاری تیروئید ظاهر شود عبارتند از :
- خستگی و خواب آلودگی
- حرکت و گفتار کند و آهسته
- عدم تحمل سرما
- افزایش وزن
- ضربان قلب آهسته
- واکنش های کند بدن
- یبوست
- تنگی نفس هنگام ورزش کردن
- گرفتگی و سفتی عضلانی علاوه بر ضعف
2. تغییرات پوست، مو، ناخن
به دلیل کاهش جریان خون، احتباس آب و کند شدن فرآیندهای بدن از جمله رشد مجدد موها، معمولا تغییراتی در پوست، مو و ناخن مبتلایان کم کاری تیروئید دیده می شود، از جمله :
- پوست رنگ پریده، سرد و ضخیم
- موهای خشک، شکننده و ریزش مو به خصوص در نزدیکی لبه بیرونی ابروها
- ناخن های شکننده، کدر و نازک
- کاهش تعریق
- ورم دست ها، صورت و پلک ها (ادم)
3. مه مغزی
یکی دیگر از علائمی که معمولا در کم کاری تیروئید ایجاد می شود مه مغزی است. این اصطلاح برای مجموعه ای از علائم استفاده می شود و ممکن است شامل موارد زیر باشد :
- مشکل در تمرکز
- مشکلات حافظه کوتاه مدت و بلند مدت
- فراموشی
- عدم تمرکز
- احساس بی خبری از اطراف
- گیجی
- عدم وضوح تفکر
علت بروز مه مغزی در کم کاری تیروئید این است که مغز برای عملکرد درست به سطح کافی از هورمون تیروئید نیاز دارد.
4. مشکلات روانی
کم کاری تیروئید ممکن است علائم افسردگی نیز به دنبال داشته باشد. به عنوان مثال خستگی، خواب آلودگی، کند شدن سرعت گفتار به همراه عدم علاقه به روابط شخصی و بی علاقگی کلی در فرد از نشانه های افسردگی و کم کاری تیروئید است.
افراد مبتلا به کم کاری تیروئید ممکن است بی دلیل احساس اضطراب یا تحریک پذیری داشته باشند.
5. مشکلات جنسی و باروری
برای برخی زنان مبتلا به کم کاری تیروئید اولین و شاید بزرگ ترین نشانه، سابقه مشکلات پریود و باروری از جمله پریود نشدن یا پریود مکرر، خونریزی شدید، سقط مکرر، مشکل در بارداری یا نا موفق بودن درمان های کمکی باروری می باشد.
بیش از نیمی از مردان مبتلا به این بیماری نیز کاهش میل جنسی، اختلال نعوظ و تاخیر در انزال را تجربه می کنند.
علائم نادر کم کاری تیروئید
فرد مبتلا به کم کاری تیروئید شدید ممکن است به عارضه ای به نام میگزدم دچار شود. این بیماری پوستی شامل رسوب اجزای بافت همبند (اغلب اسید هیالورونیک) در لایه زیرین پوست است که باعث علائم و نشانه های زیر می شود :
- مو و پوست زبر
- پف کردن صورت یا کل بدن
- بزرگ شدن زبان
- گرفتگی صدا
کمای میگزدم
افراد به ندرت ممکن است در اثر تروما، عفونت، قرار گرفتن در معرض سرما یا برخی داروها دچار یک وضعیت تهدید کننده زندگی به نام کمای میگزدم شوند که در آن علاوه بر از دست دادن هوشیاری، دمای بدن و فشار خون نیز کاهش می یابد.
کم کاری تیروئید در کودکان
کم کاری تیروئید در کودکان می تواند مادرزادی باشد و از والدین به ارث رسیده باشد یا اکتسابی باشد که به دلیل سایر بیماری ها مانند بیماری هاشیموتو، کمبود ید یا پرتو درمانی رخ می دهد.
1. کم کاری تیروئید مادرزادی
شایع ترین علت کم کاری تیروئید مادرزادی دیس ژنزی تیروئید است که در آن غده تیروئید از بین رفته، تغییر شکل یافته یا به طور کامل رشد نکرده است.
اکثر نوزادان مبتلا به کم کاری تیروئید مادرزادی هیچ علامتی از این بیماری تجربه نمی کنند اما برخی ممکن است بی حالی، تغذیه نامناسب، یبوست و گریه های با صدای گرفته داشته باشند.
یکی دیگر از نشانه های آشکار این عارضه در نوزادان، زردی طولانی مدت است. این وضعیت که طی آن رنگ پوست نوزاد زرد می شود در حدود نیمی از نوزادان کامل دیده می شود و بیش از دو هفته ادامه دارد.
2. کم کاری تیروئید اکتسابی
بیماری هاشیموتو که به نام تیروئیدیت هاشیموتو نیز شناخته شده، معمولا شایع ترین علت کم کاری تیروئید در کودکان است. این عارضه یک اختلال خود ایمنی است که در آن سیستم ایمنی بدن دچار اختلال شده و به بافت سالم تیروئید حمله می کند.
گفته شده کم کاری تیروئید اکتسابی در دختران چهار برابر بیشتر از پسران رخ می دهد و یکی از علائم مشخصه آن ورم گردن ناشی از بزرگ شدن غده تیروئید (گواتر) است.
سایر علائم کم کاری تیروئید در کودکان عبارتند از :
- کوتاهی قد یا تاخیر در رشد
- پوست زبر و خشک
- یبوست
- عدم تحمل سرما
- سردرد
- خستگی
- خواب زیاد
- مشکلات بینایی
- کبودی آسان
- ترشحات شیری نوک پستان
- بلوغ زودرس (بیشتر در کودکان مبتلا به بیماری شدید و طولانی مدت دیده می شود)
- تاخیر در بلوغ (اغلب اولین علامت آشکار در سال های نوجوانی)
- بی نظمی در پریود
چه زمانی به پزشک مراجعه شود؟
اگر احساس می کنید خودتان یا یکی از عزیزان شما یک یا چند علامت کم کاری تیروئید را دارا می باشید حتما به پزشک مراجعه کنید.
پزشک معمولا علاوه بر بررسی تاریخچه پزشکی و معاینه فیزیکی، آزمایش خون TSH تجویز می کند که می تواند وجود مشکل در تیروئید را رد یا تایید کند.
در صورت مشاهده علائم کمای میگزدم مانند خستگی شدید و یا عدم تحمل سرمای شدید فورا به پزشک مراجعه کنید.
همچنین اگر قصد باردار شدن دارید یا در حال حاضر باردار هستید و از داروهای جایگزین هورمون تیروئید استفاده می‌کنید حتما با پزشک خود مشورت کنید تا مطمئن شوید که سطح هورمون تیروئید برای سلامتی شما و کودک تان مضر نباشد.
منبع: verywellhealth
