سندرم سروتونین (به انگلیسی : Serotonin Syndrome) یک واکنش دارویی منفی بالقوه جدی است و اعتقاد بر این است که در صورت تجمع بیش از حد سروتونین در بدن شما رخ می دهد.
در ادامه قصد داریم درباره سندرم سروتونین، علل، علائم و روش های درمان آن صحبت کنیم. با سومیتا همراه باشید؛
سندروم سروتونین چیست؟
سلول های عصبی به طور معمول سروتونین تولید می کنند. سروتونین یک انتقال دهنده عصبی است که به تنظیم موارد زیر کمک می کند :
- بهبود هضم غذا
- بهبود جریان خون
- تنظیم دمای بدن
- بهبود تنفس
همچنین نقش مهمی در عملکرد صحیح سلول های عصبی و مغزی دارد و اعتقاد بر این است که بر روحیه تاثیر می گذارد.
اگر داروهای تجویز شده مختلف را با هم مصرف کنید، ممکن است در نهایت مقدار زیادی سروتونین در بدن شما تولید شود.
انواع داروهایی که می توانند منجر به سندرم سروتونین شوند شامل مواردی هستند که برای درمان افسردگی، سردردهای میگرنی و کنترل درد استفاده می شوند.
سروتونین بیش از حد می تواند انواع مختلفی از علائم خفیف تا شدید را ایجاد کند. این علائم می توانند بر روی مغز، عضلات و سایر قسمت های بدن تاثیر بگذارند.
سندرم سروتونین هنگامی اتفاق می افتد که مصرف داروی جدیدی را که با سروتونین تداخل دارد شروع کنید. همچنین اگر دوز دارویی را که قبلا مصرف کرده اید افزایش دهید، بروز می کند.
این بیماری به احتمال زیاد زمانی اتفاق می افتد که دو یا چند دارو با هم مصرف شوند. در صورت عدم درمان سریع، سندرم سروتونین می تواند کشنده باشد.
علائم سندرم سروتونین
ممکن است در طی چند دقیقه یا چند ساعت پس از مصرف داروی جدید یا افزایش دوز داروی موجود علائمی داشته باشید. علائم ممکن است شامل موارد زیر باشد :
- گیجی
- موقعیت ناآگاهی
- تحریک پذیری
- اضطراب
- اسپاسم عضلات
- سفتی عضلات
- لرزش
- اسهال
- ضربان قلب سریع یا تاکی کاردی
- فشار خون بالا
- حالت تهوع
- توهم
- هیپر رفلکسی
- گشاد شدن مردمک چشم
در موارد شدیدتر علائم ممکن است شامل موارد زیر باشد :
- عدم پاسخگویی
- کما
- تشنج
- ضربان قلب نامنظم
علت سندرم سروتونین
به طور معمول این وضعیت زمانی اتفاق می افتد که شما دو یا چند دارو، داروهای غیر مجاز یا مکمل های غذایی را ترکیب کنید که باعث افزایش سطح سروتونین می شوند.
به عنوان مثال ممکن است بعد از مصرف داروی ضد افسردگی برای کمک به درمان میگرن دارو مصرف کنید.
انواع خاصی از داروهای تجویز شده مانند آنتی بیوتیک ها، ضد ویروس ها که برای درمان اچ آی وی و ایدز استفاده می شوند و برخی داروهای تجویز شده برای تهوع و درد نیز ممکن است باعث افزایش سطح سروتونین شوند.
نمونه هایی از داروها و مکمل های مرتبط با سندرم سروتونین عبارتند از :
داروهای ضد افسردگی
داروهای ضد افسردگی مرتبط با سندرم سروتونین عبارتند از :
- بازدارنده بازجذب سروتونین مانند سیتالوپرام و سرترالین
- مهارکننده بازجذب سروتونین–نور اپی‌نفرین مانند ونلافاکسین
- داروهای ضد افسردگی سه حلقه ای مانند نورتریپتیلین و آمی تریپتیلین
- مهارکننده های مونوآمین اکسیداز مانند ناردیل و مارپلان
- داروهای ضد افسردگی خاص دیگر
داروهای ضد میگرن (گروه تریپتان)
داروهای ضد میگرن در یک گروه دارویی به نام تریپتان با سندرم سروتونین ارتباط دارند :
- آلموتریپتان
- ناراتریپتان
- سوماتریپتان
داروهای غیر قانونی
داروهای غیرقانونی خاصی با سندرم سروتونین در ارتباط هستند :
- ال اس دی
- اکستازی
- کوکائین
- آمفتامین ها
مکمل های گیاهی
مکمل های گیاهی خاصی با سندرم سروتونین در ارتباط هستند :
- سنت جان ورت
- جینسینگ
داروهای سرماخوردگی و ضد سرفه
برخی از داروهای بدون نسخه سرماخوردگی و ضد سرفه که حاوی دکسترومتورفان هستند با سندرم سروتونین در ارتباط هستند :
- شربت روبیتوسین
- دلسیم
تشخیص سندرم سروتونین
هیچ آزمایش خاصی برای تشخیص سندرم سروتونین وجود ندارد. پزشک ممکن است با بررسی سابقه پزشکی و علائم شما شروع کند.
اگر در هفته های گذشته از داروهای نام برده استفاده کرده اید، حتما به پزشک خود بگویید. این اطلاعات می تواند به پزشک شما کمک کند تا تشخیص دقیق تری داشته باشد.
پزشک معمولا چندین آزمایش دیگر نیز انجام می دهد. این موارد به پزشک شما کمک می کند تا دریابد که اعضای خاص یا عملکردهای بدن تحت تاثیر قرار گرفته اند یا خیر و کمک کنند تا سایر شرایط را رد کند.
برخی شرایط علائم مشابه سندرم سروتونین دارند. این موارد شامل عفونت، مصرف بیش از حد دارو و مشکلات هورمونی می باشند.
یک بیماری معروف به سندرم نورولپتیک بدخیم نیز علائم مشابه به سندرم سروتونین دارد. این یک واکنش نامطلوب به داروهایی است که برای درمان بیماری های روان پریشی استفاده می شود.
آزمایشاتی که پزشک ممکن است انجام دهد شامل موارد زیر هستند :
- آزمایش کامل خون
- آزمایش کشت خون
- آزمایش های عملکرد تیروئید
- تست دارویی
- آزمایش عملکرد کلیه
- آزمایش عملکرد کبد
درمان سندرم سروتونین
اگر یک مورد بسیار خفیف از سندرم سروتونین دارید ممکن است پزشک فقط به شما توصیه کند که مصرف داروی ایجاد کننده مشکل را فورا متوقف کنید.
اگر علائم شدید دارید، بهتر است تحت نظر پزشک در بیمارستان باشید تا وضعیت شما از نزدیک کنترل شود. ممکن است درمان های زیر را نیز دریافت کنید :
- ترک هر دارویی که باعث بروز این بیماری شود
- مایعات داخل وریدی برای درمان کم آبی و تب
- داروهایی که به رفع سفتی یا تحریک عضلانی کمک می کنند
- داروهایی که سروتونین را مسدود می کنند
عوارض سندرم سروتونین
اسپاسم عضلانی شدید می تواند منجر به تجزیه بافت عضلانی شود. تجزیه این بافت می تواند منجر به آسیب شدید کلیه شود.
ممکن است در بیمارستان برای جلوگیری از آسیب بیشتر نیاز به استفاده از داروهایی داشته باشد که به طور موقت عضلات شما را فلج می کنند. لوله تنفس و دستگاه تنفس به شما کمک می کند تا بهتر نفس بکشید.
چشم انداز سندرم سروتونین
چشم انداز سندرم سروتونین در درمان بسیار خوب است. به محض اینکه سطح سروتونین به حالت عادی بازگشت دیگر هیچ مشکلی وجود ندارد. اگرچه سندرم سروتونین در صورت عدم درمان می تواند کشنده باشد.
جلوگیری از سندرم سروتونین
همیشه نمی توانید از سندرم سروتونین جلوگیری کنید. اطمینان حاصل کنید که پزشک شما می داند چه داروهایی را مصرف می کنید.
در صورت استفاده از ترکیبی از داروهایی که باعث افزایش سطح سروتونین می شوند پزشک باید از نزدیک شما را تحت نظر داشته باشد.
این امر بخصوص بعد از شروع مصرف داروی جدید یا بلافاصله بعد از افزایش دوز مصرفی از اهمیت ویژه ای برخوردار است.
منبع : healthline
