بیماری کین باخ (به انگلیسی: Kienböck’s disease) نوعی بیماری نادر و ناتوان کننده است که مچ دست را درگیر کرده و می تواند به درد مزمن و اختلال در عملکرد فرد منجر شود.
این بیماری اغلب در افراد 20 تا 40 ساله رخ می دهد و در مردان بیشتر از زنان دیده می شود. همچنین معمولا در یک مچ دست و به ندرت در هر دو مچ دست اتفاق می افتد.
در ادامه قصد داریم درباره بیماری کین باخ و علل، علائم و روش های درمان آن صحبت کنیم. با سومیتا همراه باشید؛
بیماری کین باخ چیست؟
بیماری کین باخ که به نام نکروز آواسکولار لونیت نیز شناخته شده زمانی اتفاق می افتد که یکی از 8 استخوان کوچک کارپال مچ دست یعنی استخوان لونیت به دلیل عدم خون رسانی آسیب ببیند.
در صورتی که خون رسانی به بافتی از بدن قطع شود، اکسیژن و مواد مغذی نمی توانند به آن بافت برسند و بافت می میرد که به آن نکروز گفته می شود.
علائم بیماری کین باخ
علائم و نشانه های شایع بیماری کین باخ عبارتند از :
- ورم، درد و سفتی در مچ دست
- صدا دادن مچ دست
- کاهش قدرت گرفتن اشیا
- حساسیت روی استخوان لونیت
- مشکل یا درد هنگام چرخش دست به سمت بالا
مراحل بیماری کین باخ
استخوان های مچ دست از 8 استخوان تشکیل شده اند که دست را به ساعد متصل می کند. این استخوان ها باعث می شوند دست حالت انعطاف پذیری خود را حفظ کند.
استخوان لونیت برای حرکت و حمایت مناسب از مفصل بسیار مهم است و آسیب به این استخوان می تواند به سفتی و درد و در نهایت آرتریت مچ دست منجر شود.
فرد مبتلا به کین باخ در مراحل اولیه ممکن است درد و ورم شبیه پیچ خوردگی مچ دست داشته باشد اما بر خلاف پیچ خوردگی، علائم ادامه داشته و بدتر می شود.
پیشرفت بیماری کین باخ در میان بیماران مختلف متفاوت است اما معمولا طی چند سال به آهستگی و به آرامی پیشرفت می کند. با گذشت زمان وضعیت مکانیکی مچ دست تحت تاثیر قرار می گیرد و به فشار و ساییدگی غیر عادی در داخل مچ منجر می شود.
این بیماری دارای 4 مرحله می باشد که عبارتند از :
مرحله 1
در این مرحله استخوان لونیت منبع خون خود را از دست می دهد و اگرچه استخوان در عکس برداری با اشعه ایکس طبیعی به نظر می رسد اما ممکن است در ام آر آی تغییراتی در آن دیده شود.
در این مرحله ممکن است درد، تورم و خطر شکستگی وجود داشته باشد.
مرحله 2
در این مرحله اشعه ایکس نشان می دهد که استخوان به طور غیر عادی متراکم است و استخوان با از دست دادن منبع خون خود سفت می شود.
مرحله 3
استخوان شروع به تکه تکه شدن و فروپاشی می کند.
مرحله 4
در این مرحله استخوان لونیت کاملا از بین رفته است و استخوان های مجاور آن نیز آسیب دیده و دچار آرتریت شده اند. لازم به ذکر است همه بیماران به این مرحله نمی رسند.
علت بیماری کین باخ
هیچ مدرکی مبنی بر ارثی بودن بیماری کین باخ وجود ندارد اما عوامل ژنتیکی ممکن است در بروز آن نقش داشته باشند.
به طور کلی به نظر نمی رسد بیماری کین باخ تنها به یک علت رخ دهد بلکه احتمالا از عوامل متعددی سرچشمه می گیرد که عبارتند از :
- مشکل در تامین خون شریانی، اکثر مردم دارای دو رگ خون رسان به استخوان لونیت هستند اما برخی تنها یک رگ دارند
- خون به درستی از طریق سیاهرگ ها تخلیه نمی شود
- تروما مانند ضربه به مچ دست ممکن است روی جریان خون تاثیر بگذارد
- ممکن است تغییرات اسکلتی همچون شکل غیر طبیعی استخوان لونیت وجود داشته باشد
یک دلیل احتمالی دیگر کوتاه بودن غیر طبیعی استخوان بلند اولنا یا زند زیرین می باشد. اگر طول استخوان های رادیال و اولنا متفاوت باشد، ممکن است در برخی حرکات مچ دست فشار بیشتری به لونیت وارد شود. این فشار اضافی می تواند به بیماری کین باخ منجر شود.
به علاوه بیماری هایی که ممکن است خطر بروز این وضعیت را افزایش دهند شامل لوپوس، فلج مغزی، کم خونی داسی شکل و نقرس می باشند. مطالعه ای نشان داده 9.4 درصد از بیماران مبتلا به فلج مغزی به بیماری کین باخ مبتلا می باشند.
هیچ مدرکی وجود ندارد که ثابت کند مشاغل خاص خطر ابتلا به بیماری کین باخ را افزایش می دهند.
تشخیص بیماری کین باخ
اکثر افرادی که به بیماری کین باخ مبتلا هستند، ماه ها یا سال ها با این بیماری زندگی می کنند تا این که علائم مشکل ساز می شوند و بیماران معمولا با درد مچ دست به پزشک مراجعه می کنند.
پزشک در مورد علائم، سابقه پزشکی، ترومای قبلی و مدت زمانی که فرد علائم را تجربه کرده سوالاتی می پرسد. همچنین دست و مچ دست را معاینه می کند.
تشخیص دقیق بیماری کین باخ در مراحل اولیه ممکن است دشوار باشد، زیرا علائم و نشانه ها شبیه علائم بسیاری از بیماری های دیگر مانند پیچ خوردگی مچ دست و آرتریت ها هستند.
در مرحله 1 عکس برداری با اشعه ایکس ظاهر استخوان لونیت را طبیعی نشان می دهد اما اسکن می تواند به ارزیابی خون رسانی به لونیت کمک کند.
در مراحل بعدی اشعه ایکس آسیب دیدگی را با وضوح بیشتری نشان داده و با کمک سی تی اسکن ممکن است بتوان تعداد و اندازه قطعات استخوان را تعیین کرد.
درمان بیماری کین باخ
درمان معمولا به مرحله تشخیص بیماری بستگی دارد.
برخی گزینه های غیر جراحی می توانند کمک کننده باشند، از جمله :
- استراحت دادن به مچ دست : در مراحل اولیه ممکن است بتوان مچ را برای چند ماه آتل و گچ گیری کرد. استراحت دادن به مچ دست شانس بازگرداندن جریان خون به استخوان لونیت را افزایش می دهد
- داروهای ضد التهاب : ایبوپروفن، آسپرین و سایر مسکن ها ممکن است به کنترل تورم و درد در مراحل اولیه کمک کنند
- تزریق کورتیزون : ممکن است به تسکین علائم کمک کند
اگر اثر داروهای ضد التهابی بدون نسخه کاهش پیدا کند پزشک احتمالا عمل جراحی را توصیه می کند.
فیزیوتراپیست می تواند به بیمار آموزش دهد که چگونه از مچ دست به گونه ای استفاده کند که درد کمتری داشته باشد و پیشرفت بیماری را کاهش دهد.
عمل جراحی
چندین روش جراحی مختلف برای بیماران مبتلا به بیماری کین باخ وجود دارد. گزینه ها به عوامل مختلف از جمله مرحله بیماری، سطح فعالیت فرد و اهداف شخصی او بستگی دارد.
خون رسانی مجدد
این روش شامل بازگرداندن یا افزایش خون رسانی به استخوان لونیت می باشد.
جراح بخشی از استخوان را با تمام رگ های خونی متصل به آن از استخوان دیگری خارج و وارد استخوان لونیت می کند. این تکنیک در مراحل 1 و 2 و قبل از این که استخوان بیش از حد دچار مشکل شود امکان پذیر می باشد.
ممکن است از یک فیکساتور خارجی برای نگه داشتن استخوان ها در جای خود در حین بهبودی استفاده شود. فیکساتور خارجی وسیله ای فلزی است که به قسمت بیرونی مچ دست وصل می شود و با پین هایی داخل استخوان قرار می گیرد.
تراز کردن مفصل
تراز کردن مفصل زمانی استفاده می شود که دو استخوان ساعد، رادیوس و اولنا دارای اندازه متفاوت باشند.
برای این منظور ممکن است از پیوند استخوان برای افزایش طول استخوان یا کوتاه کردن بخشی از استخوان استفاده شود. تراز کردن مفصل با کاهش نیرویی که استخوان لونیت را فشرده می کند از پیشرفت بیماری جلوگیری می کند.
کورپکتومی ردیف پروگزیمال
این تکنیک شامل برداشتن استخوان لونیت و دو استخوان دو طرف آن است. زمانی که استخوان تکه تکه شده یا به شدت فرو ریخته باشد ممکن است از این روش استفاده شود.
فیوژن یا هم جوشی
این تکنیک می تواند به صورت جزئی یا کامل انجام شود. هم جوشی جزئی شامل هم جوشی برخی استخوان های مچ دست به یکدیگر است که باعث شکل گیری یک استخوان کامل می شود. این کار به تسکین درد کمک کرده و تا حدی دامنه حرکت مچ دست را حفظ می کند.
اگر بیمار آرتریت شدید مچ دست داشته باشد، پزشک ممکن است برای کاهش درد و بهبود عملکرد مچ، هم جوشی کلی استخوان ها را توصیه کند. در این حالت بیمار نمی تواند مچ دست را تکان دهد اما قادر به چرخاندن ساعد خود می باشد.
جوش خوردن استخوان ها به هم نتیجه دائمی به دنبال دارد.
آرتروپلاستی ایمپلنت
در این تکنیک استخوان لونیت با یک جایگزین مصنوعی ساخته شده از مواد کربنی مخصوص، با دوام و پیرولیتیک جا به جا می شود در حالی که آناتومی طبیعی سایر استخوان ها حفظ می شود.
این روش نسبتا جدید است بنابراین نتایج بلند مدت آن هنوز مشخص نیست.
لازم به ذکر است برخی بیماران در طول زندگی خود چندین روش مختلف را امتحان می کنند.
در صورت عدم اقدام برای درمان، این بیماری به تدریج وخامت پیدا کرده و فرد دچار کاهش عملکرد در ناحیه مچ دست و افزایش درد خواهد شد.
منبع: medicalnewstoday
