سرطان تیروئید (به انگلیسی: Thyroid cancer) از سرطان های کمتر شایع است که سلول های غده تیروئید در ناحیه گردن را درگیر کرده و اگرچه در ابتدا ممکن است هیچ علامتی نداشته باشد اما به مرور و با پیشرفت بیماری، باعث بروز درد و ورم در ناحیه گردن می شود.
سرطان تیروئید انجام مختلف دارد که برخی از آن ها بسیار آهسته و کند رشد می کنند و برخی دیگر تهاجمی هستند. خوشبختانه با کمک تکنیک های درمانی موجود،بیشتر موارد ابتلا به این سرطان بهبود پیدا می کنند.
در ادامه قصد داریم درباره سرطان تیروئید و علل، علائم و روش های درمان آن صحبت کنیم. با سومیتا همراه باشید؛
سرطان تیروئید چیست؟
سرطان تیروئید نوعی سرطان است که سلول های غده تیروئید که بخشی از سیستم غدد درون ریز بدن می باشد را تحت تاثیر قرار می دهد. این غده کوچک و پروانه ای شکل که در قاعده گلو قرار گرفته و دارای دو لوب راست و چپ می باشد هورمون تیروکسین ترشح می کند و نقش مهمی در تنظیم متابولیسم، فشار خون، ضربان قلب، دما و وزن بدن دارد.
سرطان تیروئید متداول ترین نوع سرطان غدد درون ریز محسوب می شود.
انواع سرطان تیروئید
سرطان تیروئید جزو سرطان های غیر معمول محسوب می شود و نسبت به سرطان های دیگر بسیار کمتر شایع است. این سرطان بر اساس ظاهر سلول های سرطانی به چند نوع تقسیم بندی می شود که برخی از آن ها عبارتند از :
1. سرطان تیروئید پاپیلاری
سرطان تیروئید پاپیلاری نوعی سرطان تیروئید متمایز از دیگر انواع و رایج ترین نوع سرطان تیروئید است که معمولا در زنانی که در سنین باروری هستند دیده می شود. این سرطان خطر کمتری نسبت به سایر انواع دارد، پیشرفت آن کندتر صورت می گیرد و تا حد زیادی قابل درمان است.
2. سرطان تیروئید مدولاری
سرطان تیروئید مدولاری یکی دیگر از انواع متمایز سرطان تیروئید است. برخی موارد این نوع سرطان مولفه ژنتیکی دارند که می تواند به عنوان بخشی از سندرم سرطان های غدد درون ریز رخ دهد. به مواردی که مولفه ژنتیکی ندارند تک گیر گفته می شود.
این سرطان در سلول های غیر تیروئیدی موجود در غده تیروئید ایجاد می شود و درمان آن با سایر انواع سرطان تیروئید تفاوت دارد.
3. سرطان تیروئید فولیکولار
سرطان فولیکولار احتمال گسترش و عود بیشتری نسبت به سایر انواع دارد و سرطان هرتل سل زیر مجموعه ای از آن محسوب می شود.
4. سرطان تیروئید آناپلاستیک
این سرطان تهاجمی ترین نوع سرطان تیروئید است که به ندرت و به سختی درمان می شود.
5. لنفوم تیروئید
یک نوع نادر از سرطان تیروئید است که در سلول های ایمنی واقع در غده تیروئید رخ می دهد.
علائم سرطان تیروئید
سرطان تیروئید معمولا علائم اولیه ندارد اما با پیشرفت بیمار ممکن است علائم سرطان تیروئید به شکل زیر مشاهده شود :
- توده در گلو
- سرفه
- گرفتگی صدا
- درد در گلو و گردن
- مشکل در بلع
- ورم غدد لنفاوی گردن
در صورت مشاهده هر یک از این علائم لازم است به پزشک مراجعه شود.
عوامل خطر زای سرطان تیروئید
عوامل خطر زای سرطان تیروئید عبارتند از :
- سابقه خانوادگی سرطان تیروئید
- جنسیت زن
- سابقه ابتلا به سرطان سینه
- سابقه تماس با اشعه
سن نیز از عوامل خطر زا محسوب می شود، گفته شده بیشتر مبتلایان در سنین بالای 40 سال قرار دارند.
تشخیص سرطان تیروئید
سرطان تیروئید معمولا با کمک معاینه فیزیکی و آزمایش قابل تشخیص می باشد. در این سرطان پزشک احتمالا طی معاینه گردن متوجه رشد توده بزرگ یا کوچک در تیروئید می شود، ممکن است گره های لنفاوی نیز بزرگ شوند.
برخی آزمایش ها و و روش های مورد استفاده در تشخیص سرطان تیروئید به صورت زیر می باشد :
- آزمایش عملکرد تیروئید
- آزمایش تیروگلوبولین که برای سرطان پاپیلاری یا فولیکولار استفاده می شود
- سونوگرافی تیروئید
- اسکن تیروئید
- نمونه برداری از تیروئید
- اندازه گیری سطح کلسیم خون
- اندازه گیری سطح فسفر خون
- اندازه گیری سطح کلسی تونین خون
- لارنگوسکوپی
درمان سرطان تیروئید
درمان سرطان تیروئید به نوع آن و این که آیا به سایر اندام ها گسترش یافته است یا خیر بستگی دارد.
در بسیاری از موارد ابتلا به سرطان تیروئید، طی عمل جراحی تمام یا بخشی از غده تیروئید برداشته می شود. این کار توانایی بدن برای تولید هورمون های تیروئید به صورت طبیعی را از بین می برد و لازم است فرد برای تامین آن از مکمل های خوراکی به عنوان جایگزین استفاده کند.
سایر درمان های احتمالی سرطان تیروئید عبارتند از :
- ید رادیو اکتیو
- پرتو درمانی خارجی
- شیمی درمانی
چشم انداز سرطان تیروئید
در مواردی که سرطان تیروئید در مراحل اولیه تشخیص داده شده، معمولا پاسخ به درمان خوب است و بیمار بهبود پیدا می کند.
در برخی انواع سرطان تیروئید احتمال عود بیشتر می باشد، به همین دلیل لازم است فرد حتی بعد از بهبودی و اغلب تا پایان عمر به طور منظم به پزشک مراجعه کند تا علائم احتمالی و وضعیت او بررسی شود. همچنین ممکن است نیاز به تغییر یا تنظیم مجدد دوز هورمون های جایگزین تیروئید توسط پزشک باشد.
پیشگیری از سرطان تیروئید
علت سرطان تیروئید در بیشتر موارد مشخص نشده است، بنابراین اغلب راهی برای جلوگیری از آن وجود ندارد. با این حال در برخی موارد می توان با تغییراتی خطر ابتلا را کاهش داد، از جمله :
- به نظر می رسد سرطان تیروئید مدولاری ارثی است. افرادی که در خانواده خود سابقه ابتلا به این نوع سرطان را داراند لازم است با پزشک مشورت کنند تا در صورت نیاز به یک مشاور ژنتیک ارجاع داده شده و احتمال ابتلای فرد به سرطان تیروئید مشخص شود
- افرادی که در نزدیکی نیروگاه های هسته ای زندگی می کنند نسبت به سایرین بیشتر در معرض ابتلا به سرطان تیروئید قرار دارند. در این موارد احتمالا لازم است با پزشک درباره مصرف قرص های ید پتاسیم مشورت شود
توصیه می شود سالیانه به پزشک مراجعه کرده و در صورت بروز علائم جدید، آن ها را به پزشک اطلاع دهید. با این کار احتمال این که پزشک هر گونه عارضه سلامتی را در مراحل اولیه تشخیص دهد افزایش می یابد.
منبع: healthline
