گل مژه (به انگلیسی: Stye) نوعی التهاب در پلک است که اگرچه با علائم آزار دهنده و ناخوشایندی همراه می باشد اما معمولا عارضه نگران کننده ای محسوب نمی شود.
این وضعیت در دو نوع خارجی (خارج پلک) و داخلی (داخل پلک) رخ می دهد و اغلب به صورت یک توده قرمز و دردناک ظاهر می شود که شبیه جوش به نظر می رسد.
در ادامه قصد داریم درباره گل مژه و علل، علائم و روش های درمان آن صحبت کنیم. با سومیتا همراه باشید؛
گل مژه چیست؟
گل مژه یک توده برجسته و قرمز رنگ پر از چرک و سلول های ملتهب است که معمولا در لبه بیرونی پلک و گاهی داخل پلک ایجاد می شود و علت آن اغلب عفونی شدن غدد یا فولیکول ها توسط باکتری استافیلوکوک می باشد.
گل مژه های خارجی ممکن است زرد شده و ترشحات چرکی داشته باشند اما گل مژه های داخلی یا داخل پلک بیشتر دردناک هستند.
این عارضه بسیار شایع است و حتی افرادی که مراقب سلامت چشم های خود هستند نیز ممکن است به آن دچار شوند. با این حال در اکثر موارد بدون دخالت پزشک و در عرض یک هفته بهبود پیدا می کند و استفاده از کمپرس گرم ملایم روی ناحیه تاثیر خوبی در ترشح سریع تر چرک و تسکین درد و ورم دارد، اگرچه گاهی ممکن است دوباره عود کند.
در صورت ادامه دار شدن گل مژه بیش از یک هفته یا تاثیر منفی آن روی بینایی لازم است به پزشک مراجعه شود.
علائم گل مژه
گل مژه ظاهری شبیه جوش دارد که باعث می شود روی پلک قرمز رنگ و متورم شود. حتی ممکن است آب ریزش و قرمزی چشم را به دنبال داشته باشد.
گل مژه به ندرت روی هر دو چشم تاثیر می گذارد و معمولا به صورت یک گل مژه در یک چشم ظاهر می شود، با این حال گاهی بیش از یک گل مژه در یک یا هر دو چشم رخ می دهد.
علائم گل مژه عبارتند از :
- ظاهر شدن توده روی پلک
- ورم پلک
- درد
- قرمزی
- حساس شدن
- پوسته پوسته شدن حاشیه پلک
- احساس سوزش
- افتادگی پلک
- خارش چشم
- تاری دید
- ترشح مخاط از چشم
- حساسیت به نور
- سرازیر شدن اشک
- ناراحتی هنگام پلک زدن
- احساس این که چیزی داخل چشم است
در صورت ادامه دار شدن گل مژه بیش از یک هفته، مشکلات بینایی، دردناک شدن ناحیه متورم، خونریزی، سرایت آن به سایر قسمت های صورت یا قرمز شدن پلک یا چشم لازم است به پزشک مراجعه شود.
همان طور که گفتیم به طور کلی دو نوع گل مژه وجود دارد که عبارتند از:
گل مژه خارجی
این نوع گل مژه در امتداد لبه بیرونی پلک ظاهر می شود، معمولا به رنگ زرد و پر از چرک است و با لمس آن احساس درد ایجاد می شود.
عفونت در نواحی زیر می تواند به گل مژه خارجی منجر شود :
- فولیکول مژه : حفره های کوچک روی پوست که مژه ها از داخل آن ها رشد می کنند
- غده چربی پوست : این غده به فولیکول مژه متصل شده و سبوم تولید می کند. با وجود سبوم، مژه ها چرب شده و از خشک شدن آن ها جلوگیری می شود
- غده آپروکین : از غدد تعریق است که داخل فولیکول مژه تخلیه شده و از خشک شدن آن جلوگیری می کند
گل مژه داخلی
در گل مژه داخلی بخش داخل پلک متورم می شود. این وضعیت در حالت کلی دردناک تر از گل مژه خارجی می باشد و اغلب به دلیل عفونت در غدد میبومین ایجاد می شود.
فرد مبتلا ممکن است مواردی همچون سوزش چشم، پوسته شدن حاشیه پلک، افتادگی پلک، خارش در کره چشم، حساسیت به نور، اشک ریختن، احساس چسبیدن چیزی به چشم و احساس ناراحتی هنگام پلک زدن تجربه کند.
عوامل خطر زای گل مژه
عوامل زیر می تواند خطر بروز گل مژه را افزایش دهد :
- استفاده از لوازم آرایش تاریخ مصرف گذشته
- پاک نکردن آرایش چشم قبل از خواب
- ضد عفونی نکردن لنزهای تماسی قبل از استفاده
- عوض کردن لنزهای تماسی بدون شستن کامل دست ها
- سنین نوجوانی
- تغذیه نامناسب
- کم خوابی
این عارضه می تواند بین اعضای خانواده رخ دهد، برای جلوگیری از این مسئله در صورتی که یکی از اعضای خانواده دچار گل مژه می شود لازم است سایر افراد خانواده از حوله او استفاده نکنند.
گاهی اوقات گل مژه به صورت یکی از عوارض بلفاریت (التهاب پلک) ظاهر می شود. این عارضه اغلب در اثر عفونت باکتریایی ایجاد می شود اما گاهی از عوارض روزاسه می باشد که نوعی بیماری التهابی پوستی است و معمولا پوست صورت را درگیر می کند.
درمان گل مژه
اکثر گل مژه ها بدون نیاز به هر گونه درمان و به صورت خود به خود از بین می روند و علائم آن ها به محض ترکیدن به سرعت بهبود می یابد. با این حال نباید خودتان آن را دست کاری کرده یا بترکانید.
قرار دادن کمپرس گرم روی چشم می تواند به تسکین علائم کمک کند، توجه داشته باشید آب نباید داغ باشد و هنگام استفاده از آن برای افراد دیگر مانند کودکان احتیاط شود.
کمپرس باید 3 تا 4 بار در روز به مدت 5 تا 10 دقیقه روی چشم قرار داده شود. این تکنیک نه تنها ناراحتی را تسکین می دهد بلکه می تواند تخلیه چرک را سرعت ببخشد. با تخلیه چرک علائم معمولا سریع تر بهبود پیدا می کنند.
در صورتی که گل مژه درد داشته باشد استفاده از داروهای مسکن می تواند مفید باشد.
در مورد گل مژه های خارجی بسیار دردناک، پزشک ممکن است مژه نزدیک گل مژه را برداشته و با استفاده از یک سوزن نازک چرک را از بین ببرد. این روش تنها توسط یک متخصص قابل انجام می باشد.
اگر شرایط بهبود نیابد ممکن است بیمار به چشم پزشک ارجاع داده شود.
در صورت ادامه دار شدن گل مژه احتمالا پماد یا قطره چشم آنتی بیوتیک تجویز خواهد شد. اگر عفونت به خارج از پلک گسترش پیدا کند ممکن است آنتی بیوتیک خوراکی نیاز باشد.
همچنین توصیه می شود تا زمانی که گل مژه به طور کامل از بین نرفته از آرایش چشم، لوسیون ها یا لنز استفاده نشود.
عوارض گل مژه
گل مژه به ندرت ممکن است عوارضی به دنبال داشته باشد، از جمله :
1. کیست میبومین
این کیست از غدد کوچکی در پلک تشکیل شده که روان کننده ای به نام سبوم در لبه پلک تخلیه می کنند. گفته شده گل مژه ادامه دار در داخل پلک می تواند در نهایت به کیست میبومین یا شالازیون تبدیل شود، به خصوص اگر غده مسدود شده باشد.
خوشبختانه این کیست به راحتی قابل درمان است.
2. سلولیت دور چشم
در صورتی که عفونت به بافت اطراف چشم گسترش پیدا کند ممکن است به این عارضه منجر شود. در این حالت لایه های پوستی اطراف چشم و پلک ها قرمز، ملتهب و متورم می شوند.
این عارضه با آنتی بیوتیک ها قابل درمان می باشد.
منبع: medicalnewstoday
