فتق اینگوینال چیست؟

فتق اینگوینال (به انگلیسی: Incisional hernias) یا فتق برشی از انواع فتق است که ممکن است بعد از جراحی شکم در ناحیه کشاله ران ایجاد شود.

این وضعیت معمولا نگران کننده نیست و گاهی تنها اقدام مورد نیاز، زیر نظر گرفتن آن است اما در برخی موارد نیاز به مداخله پزشکی می باشد.

در ادامه قصد داریم درباره فتق اینگوینال و علل، علائم و روش های درمان آن صحبت کنیم. با سومیتا همراه باشید؛

فتق اینگوینال چیست؟

فتق اینگوینال نوعی برآمدگی یا برجستگی در ناحیه کشاله ران است که بعد از حدود 15 تا 20 درصد عمل های جراحی شکمی باز ایجاد می شود. همچنین برخی عوامل ممکن است خطر ابتلا به آن را افزایش یا کاهش دهند.

علائم فتق اینگوینال

بارزترین علامت فتق اینگوینال ایجاد برآمدگی در نزدیکی محل برش است که معمولا زمانی که فرد به عضلات خود فشار می آورد مثلا هنگامی که می ایستد، چیزی از زمین بلند می کند یا سرفه می کند بیشتر قابل مشاهده می باشد.

از دیگر علائم این وضعیت می توان به موارد زیر اشار کرد :

تهوع و استفراغ
تب
سوزش یا درد در نزدیکی محل فتق
درد و ناراحتی شکمی به خصوص در اطراف محل فتق
ضربان قلب سریع تر از حد معمول
یبوست
اسهال
باریک شدن مدفوع

فتق اینگوینال معمولا بین 3 تا 6 ماه بعد از عمل جراحی رخ می دهد اما ممکن است قبل یا بعد از این بازه زمانی نیز ایجاد شود.

انواع فتق اینگوینال

فتق ها اغلب به دو دسته جا انداختی (قابل برگشت) و غیر قابل جا انداختنی (غیر قابل برگشت) دسته بندی می شوند :

فتق جا انداختنی : این فتق ها را می توان به سمت داخل هل داد و زمانی که فرد دراز می کشد کوچک می شوند
فتق‌ غیر قابل جا انداختنی : زمانی اتفاق می‌ افتد که بخشی از روده به فتق فشار آورده و بازگرداندن فتق به داخل دشوار باشد

فتق‌ غیر قابل جا انداختنی ممکن است به انسداد روده منجر شود که به نوبه خود خطر بروز فتق خفه شده که یک مورد اورژانسی است را افزایش می دهد.

در صورتی که برآمدگی فتق قرمز یا بنفش تیره شود یا فرد درد زیادی داشته باشد لازم است فورا با پزشک تماس گرفته شود.

علت فتق اینگوینال

فتق اینگوینال زمانی اتفاق می افتد که ناحیه برش ناشی از عمل جراحی در دیواره شکم بعد از عمل به درستی بسته نشود. این مسئله می تواند به ضعیف شدن عضلات شکم منجر شده و به بافت ها و اندام ها اجازه ایجاد فتق را بدهد.

چندین عامل می تواند از بهبود کامل بریدگی جراحی جلوگیری کند، از جمله :

فشار بیش از حد به شکم
بارداری قبل از بهبود کامل ناحیه برش
شروع زود هنگام فعالیت های بدنی بعد از جراحی

در برخی موارد نیز نمی توان علت خاصی شناسایی کرد.

لازم به ذکر است احتمال بروز فتق بعد از عمل جراحی اورژانسی یا عمل هایی که نیاز به برش بزرگ دارند بیشتر است. به علاوه اگر بعد از جراحی، لبه های زخم به درستی در یک راستا قرار نگیرند ممکن است ناحیه به خوبی بهبود نیافته و خطر ایجاد فتق افزایش پیدا کند.

تکنیک مورد استفاده در دوختن و بخیه زدن برش نیز می تواند در بروز فتق نقش داشته باشد.

عوامل خطر زای فتق اینگوینال

چندین عامل خطر زا می توانند احتمال ایجاد فتق بعد از جراحی را افزایش دهند، از جمله :

عفونت کردن زخم
بیماری های زمینه ای مانند نارسایی کلیوی، دیابت یا بیماری ریوی
چاقی
سیگار کشیدن
مصرف داروهای خاص مانند داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی یا استروئیدها

به طور کلی با رعایت توصیه های پزشک درباره صرف زمان لازم برای بهبودی بعد از جراحی می توان خطر بروز فتق را کاهش داد. در این شرایط حتی اگر فرد احساس بهبودی کامل داشته باشد لازم است تا زمانی که پزشک اجازه دهد از ورزش یا سایر فعالیت های بدنی خودداری کند.

درمان فتق اینگوینال

فتق ها به صورت خود خود از بین نمی روند و تنها با جراحی قابل درمان هستند.

فتق های کوچک یا جا انداختنی

اگر فتق کوچک یا جا انداختنی باشد ممکن است بتوان عمل جراحی را مدتی به تعویق انداخت. در این موارد پزشک با توجه به سابقه پزشکی و سایر عوامل تصمیم می گیرد که آیا با عمل جراحی می توان فتق را ترمیم کرد یا خیر.

در صورتی که فتق ناراحتی چندانی ایجاد نکرده یا با هیچ گونه ناراحتی همراه نباشد ممکن است پزشک تا مدتی قبل از عمل جراحی فتق را زیر نظر داشته باشد.

طبیعی است هر چه فتق بزرگ تر باشد، عمل جراحی ترمیمی آن دشوارتر خواهد بود. به علاوه در مواردی که فرد از انجام عمل جراحی اجتناب کند ممکن است پزشک برای کنترل فشار روی فتق و جلوگیری از بیرون آمدن آن، کمربند مخصوص تجویز کند.

فتق های بزرگ یا غیر قابل جا انداختن

اگر فتق بزرگ شده یا از نوع غیر قابل جا انداختن باشد نیاز به عمل جراحی خواهد بود که نوع آن به علائم، اندازه فتق و سابقه پزشکی فرد بستگی دارد.

عمل جراحی باز

عمل باز فتق شامل ایجاد برش در محل فتق است و طی آن جراح بافت، روده و سایر اندام های تشکیل دهنده فتق را به داخل شکم منتقل کرده و دهانه آن را می بندد.

همچنین ممکن است از پچ های مش برای تقویت ناحیه فتق استفاده شود. این پچ های مشبک به بافت اطراف فتق دوخته شده و در نهایت توسط دیواره شکم جذب می شوند.

عمل لاپاراسکوپی

در تکنیک لاپاراسکوپی از چندین برش کوچک به جای یک برش بزرگ استفاده می شود. در این روش لوله های تو خالی داخل برش ها قرار گرفته و ناحیه باد می شود تا اندام ها واضح تر شوند. سپس جراح ابزارهای مخصوص از جمله یک دوربین کوچک برای انجام جراحی در لوله ها قرار می دهد.

ممکن است از پچ های مش در این تکنیک نیز استفاده شود.

لازم به ذکر است عمل لاپاراسکوپی نسبت به عمل جراحی باز کمتر تهاجمی بوده و فرد معمولا زودتر از بیمارستان مرخص می شود، همچنین خطر بروز عفونت در آن کمتر است اما ممکن است برای فتق های بسیار بزرگ یا شدید موثر نباشد.

عوارض فتق اینگوینال

جدی ترین عارضه احتمالی فتق اینگوینال انسداد روده و فتق خفه شده است. فتق خفه شده می تواند به مرگ بافت روده ای منجر شده و در صورتی که فورا درمان نشود مرگ بیمار را به دنبال داشته باشد.

همچنین در موارد نادر ممکن است فتق پاره شود که این مسئله به ندرت رخ می دهد.

لازم به ذکر است فتق های کوچک در صورت عدم درمان می توانند به مرور زمان بزرگ تر شوند. بزرگ شدن بیش از حد فتق می تواند تورم و درد در شکم به همراه داشته باشد و در نهایت به فتق غیر قابل جا انداختنی تبدیل شود که ناراحتی شدیدی به همراه داشته و فرد به سرعت متوجه آن می شود.

به طور کلی زمانی که فتق (چه کوچک یا بزرگ) درد یا ناراحتی قابل توجهی ایجاد کند یا روی کیفیت زندگی فرد تاثیر منفی بگذارد لازم است فورا به پزشک مراجعه شود. عوارض این وضعیت می تواند به طور بالقوه تهدید کننده زندگی باشد، بنابراین بهتر است هر گونه علائم غیر عادی در اسرع وقت بررسی شود.