میگرن (به انگلیسی: Migraine) نوعی عارضه عصبی شایع در سراسر دنیا است که با علائم بسیار آزار دهنده ای همراه بوده و به دلیل سردردهای متوسط و شدید شناخته شده است.
این عارضه انواع گوناگون دارد و می تواند در همه سنین و همه افراد رخ دهد اما معمولا به صورت خانوادگی ظاهر می شود و تشخیص آن با توجه به سابقه بالینی فرد، علائم و رد سایر علت هایی که ممکن است در بروز علائم نقش داشته باشند صورت می گیرد.
در ادامه قصد داریم درباره میگرن و علل، علائم، انواع و روش های درمان آن صحبت کنیم. با سومیتا همراه باشید؛
میگرن چیست؟
میگرن یک بیماری عصبی است که می تواند علائم گوناگونی به همراه داشته باشد اما اغلب با سردردهای شدید و ناتوان کننده شناسایی شده و ممکن است با مواردی همچون حالت تهوع، استفراغ، مشکل در صحبت کردن، بی حسی یا گز گز و حساسیت به نور و صدا همراه باشد.
متداول ترین انواع سردرد میگرنی شامل سردردهای بدون اورا (قبلا با نام میگرن معمولی شناخته می شد) و سردردهای همراه با اورا (قبلا با نام میگرن کلاسیک شناخته می شد) می باشد.
میگرن می تواند از کودکی شروع شده یا تا اوایل دوران بزرگسالی علائم آن ظاهر نشود. به طور کلی زنان بیشتر از مردان به این عارضه دچار می شوند و سابقه خانوادگی یکی از شایع ترین عوامل خطر زای ابتلا به آن می باشد.
نکته : منظور از اورا نوعی اختلال حواس در مراحل اولیه یک دوره میگرنی است که می توان آن را به عنوان هشداری برای نزدیک شدن سردردهای میگرنی در نظر گرفت.
علائم میگرن
علائم میگرن ممکن است 1 تا 2 روز قبل از سردرد اصلی ظاهر شود. این مرحله پرودورم یا مرحله مقدماتی نامیده می شود و علائم آن عبارتند از :
- هوس های غذایی
- افسردگی
- خستگی یا کاهش انرژی
- خمیازه مکرر
- بیش فعالی
- تحریک پذیری
- سفتی گردن
در میگرن همراه با اورا، علائم اورا بعد از مرحله مقدماتی رخ می دهد که طی آن ممکن است فرد در بینایی، حواس، حرکات و گفتار خود دچار مشکل شود. برخی مشکلات شایع در این مرحله عبارتند از :
- مشکل در واضح صحبت کردن
- احساس گز گز در صورت، دست ها یا پاها
- دیدن اشکال، نورهای چشمک زن یا نقاط روشن
- از دست دادن موقت بینایی
مرحله بعدی فاز حمله است که در واقع شدیدترین قسمت هر دوره میگرن محسوب می شود و طی آن درد واقعی شروع می شود. در برخی افراد این مرحله با اورا هم پوشانی دارد.
علائم فاز حمله میگرنی ممکن است چند ساعت تا چند روز ادامه داشته و در افراد مختلف، متفاوت باشند. برخی از این علائم عبارتند از :
- افزایش حساسیت به نور و صدا
- حالت تهوع
- سرگیجه یا احساس شبیه غش کردن
- درد در یک سمت سر؛ سمت چپ، سمت راست، جلو یا عقب سر یا در شقیقه ها
- سردرد تپنده یا نبض دار
- استفراغ
بعد از این مرحله، فرد اغلب مرحله پس اثر یا ریکاوری را تجربه می کند که طی آن معمولا تغییراتی در خلق و خو و احساسات او ایجاد می شود. این موارد شامل سرخوشی و شادی بیش از حد تا احساس خستگی و بی تفاوت بودن می باشد و ممکن است سردرد خفیفی نیز وجود داشته باشد.
طول و شدت فازهای میگرن در افراد مختلف متفاوت است، گاهی یک فاز حذف می شود و یا ممکن است مرحله حمله بدون سردرد رخ دهد.
درد میگرن
افرادی که از میگرن رنج می برند معمولا درد آن را تپنده، نبض دار، کوبنده و ناتوان کننده توصیف می کنند. این درد ممکن است به صورت یک درد شدید اما قابل تحمل و ادامه دار باشد که ابتدا خفیف بوده و در صورت عدم درمان شدت آن متوسط یا شدید شود.
درد میگرن معمولا روی ناحیه پیشانی تاثیر می گذارد و در یک طرف سر است اما گاهی هر دو سمت سر را درگیر کرده یا مکانش تغییر می کند.
میگرن ها در اغلب موارد حدود 4 ساعت ادامه دارند اما در صورت عدم درمان یا اثر بخش نبودن روش های درمانی ممکن است تا 72 ساعت یا یک هفته نیز ادامه داشته باشند. در میگرن های همراه با اورا، گاهی سردرد با فاز اورا همپوشانی داشته یا ممکن است هرگز رخ ندهد.
حالت تهوع میگرن
بیش از نیمی از افرادی که به میگرن مبتلا می شوند از حالت تهوع رنج می برند و اکثر آن ها استفراغ می کنند. این علامت ممکن است همزمان با سردرد شروع شود اما معمولا حدود 1 ساعت بعد از شروع سردرد رخ می دهد.
حالت تهوع و استفراغ می تواند به اندازه سردرد آزارهنده باشد. افرادی که فقط حالت تهوع دارند قادر به مصرف داروهای معمول خود هستند اما استفراغ اثر داروها را از بین برده و اجازه نمی دهد توسط بدن جذب شوند. بی شک تاخیر در مصرف دارو باعث تشدید علائم میگرن خواهد شد.
پزشک ممکن است در موارد مربوط به حالت تهوع بدون استفراغ، داروی ضد تهوع یا ضد استفراغ توصیه کند. طب فشاری نیز احتمالا در این شرایط مفید خواهد بود. با این حال معمولا سعی می شود به جای درمان جداگانه این علائم، عارضه میگرن درمان شود.
اگر میگرن با حالت تهوع و استفراغ شدید همراه باشد نیاز است با پزشک درباره مصرف داروهای پیشگیرانه صحبت شود.
تشخیص میگرن
پزشک با توجه به علائم، شرح حال پزشکی، سابقه خانوادگی و معاینه فیزیکی فرد میگرن را تشخیص داده و سایر علل احتمالی را رد می کند.
تصویر برداری هایی همچون سی تی اسکن و ام آر آی نیز می توانند به رد سایر علل از جمله موارد زیر کمک کنند :
- وجود تومور
- ساختارهای غیر طبیعی مغز
- سکته مغزی
درمان میگرن
میگرن قابل درمان نیست اما پزشک می تواند با کمک برخی راهکارها به کاهش و کنترل علائم، کاهش شدت و کم کردن تعداد دفعات عود آن کمک کند.
برنامه درمانی تعیین شده به موارد زیر بستگی دارد :
- سن
- تعداد دفعات میگرن
- نوع میگرن
- شدت میگرن با توجه به مدت زمان آن، دردی که تجربه می شود و تعداد دفعاتی که علائم در کارهای روزمره مانند تحصیل یا زندگی حرفه ای اختلال ایجاد کرده است
- داشتن حالت تهوع یا استفراغ و سایر نشانه ها
- سایر بیماری ها و داروهای مصرفی
برنامه درمانی ممکن است ترکیبی از موارد زیر را شامل شود :
- درمان های خانگی
- تغییر در سبک زندگی، از جمله کنترل استرس و جلوگیری از بروز عوامل محرک
- مصرف داروهای بدون نسخه ضد درد یا میگرن مانند داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی یا استامینوفن
- داروهای تجویزی میگرن که به صورت روزانه و برای پیشگیری از بروز میگرن و کاهش دفعات سردرد مصرف می شود
- داروهای تجویزی میگرن که به محض شروع سردرد و برای جلوگیری از افزایش شدت و همچنین کاهش علائم آن مصرف می شود
- داروهای تجویزی برای کمک به رفع حالت تهوع یا استفراغ
- هورمون درمانی؛ در صورت تاثیر میگرن روی سیکل قاعدگی
- مشاوره
- تکنیک های مراقبتی سنتی مانند بیو فیدبک، مدیتیشن، طب فشاری یا طب سوزنی
تکنیک های خانگی درمان میگرن
برخی روش های خانگی برای بهبود علائم میگرن در منزل عبارتند از :
- در اتاق آرام و تاریک دراز بکشید
- پوست سر یا شقیقه های خود را ماساژ دهید
- یک پارچه سرد روی پیشانی یا پشت گردن خود قرار دهید
بسیاری از افراد برای تسکین میگرن از داروهای گیاهی استفاده می کنند.
دارو درمانی
برخی داروها برای جلوگیری از میگرن یا درمان علائم آن بعد از ظاهر شدن موثر هستند. در صورت اثر بخش نبودن داروهای بدون نسخه ممکن است از داروهای تجویزی برای این منظور استفاده شود.
تجویز دارو بر اساس شدت میگرن و سایر بیماری ها می باشد و پیشگیری و درمان حملات را مورد هدف قرار می دهد.
سردرد ناشی از مصرف بیش از حد دارو
استفاده مکرر از هر نوع داروی سردرد می تواند به وضعیتی به نام سردرد ناشی از دارو (سردرد بازگشتی) منجر شود و افراد مبتلا به میگرن بیشتر از دیگران در معرض ابتلا به این عارضه قرار دارند.
توصیه می شود هنگام تعیین شیوه درمانی مقابله با سردردهای میگرنی، با پزشک خود درباره دفعات مصرف دارو و گزینه های جایگزین دارویی صحبت کنید.
عمل جراحی
تعدادی تکنیک جراحی برای درمان میگرن وجود دارد که البته توسط سازمان غذا و داروی ایالات متحده تایید نشده اند. این روش ها عبارتند از:
1. جراحی تحریک عصبی
در این روش پزشک جراح الکترودهایی زیر پوست قرار می دهد که تحریک الکتریکی را به اعصاب خاص می رسانند. در حال حاضر چند نوع محرک برای این منظور استفاده می شود که عبارتند از :
- محرک های عصبی پس سری
- محرک های عمیق مغزی
- محرک های عصب واگ
- محرک های گانگلیون اسفنوپالاتین
2. تکنیک MTSDS
در این تکنیک جراح (معمولا جراح پلاستیک) با تزریق بوتاکس، اعصاب اطراف سر و گردن را که احتمالا به عنوان مکان های محرک در میگرن مزمن نقش دارند آزاد می کند. جراح با استفاده از آرام بخش اعصاب مورد نظر را غیر فعال کرده یا فشار روی آن ها را کاهش می دهد.
لازم به ذکر است انجمن سر درد آمریکا استفاده از این روش برای درمان میگرن را تایید نکرده است و توصیه کرده افراد قبل از اقدام حتما با متخصص مغز و اعصاب مشورت کنند و با خطرات آن آشنا شوند.
این دو عمل جراحی تا زمانی که تحقیقات کافی درباره ایمنی و موثر بودن آن ها در طولانی مدت انجام نشده آزمایشی محسوب می شوند. با این حال ممکن است برای برخی افراد مبتلا به میگرن مزمن که درمان های دیگر روی آن ها موثر نبوده مفید باشند.
علت میگرن
علت دقیق میگرن هنوز مشخص نشده اما برخی عوامل می توانند باعث تحریک این بیماری شوند که از جمله آن ها می توان به تغییر در مواد شیمیایی مغز مانند کاهش سطح سروتونین مغز اشاره کرد.
عوامل دیگری که می توانند میگرن را تحریک کنند عبارتند از :
- لامپ روشن
- گرمای شدید یا سایر وضعیت های شدید آب و هوایی
- کم آبی بدن
- تغییرات در سطح فشار هوا
- تغییرات هورمونی در زنان مانند نوسانات سطح استروژن و پروژسترون در دوران عادت ماهیانه، بارداری یا یائسگی
- استرس بیش از حد
- سر و صدا
- فعالیت بدنی شدید
- حذف برخی وعده های غذایی
- تغییر در الگوی خواب
- استفاده از برخی داروها مانند داروهای ضد بارداری خوراکی یا نیتروگلیسیرین
- بوهای غیر معمول
- غذاهای خاص
- سیگار کشیدن
- نوشیدن الکل
- مسافرت
پزشک ممکن است از بیمار بخواهد یک دفترچه تهیه کرده و جزئیات مربوط به هر دوره میگرن را در آن یادداشت کند که شامل موارد مختلف می باشد، از جمله این که فرد قبل از شروع میگرن چه کاری انجام می داده، چه غذایی میل کرده، چه داروهایی مصرف کرده و غیره. این کار به شناسایی هر چه بهتر عوامل محرک کمک می کند.
مواد غذایی تحریک کننده میگرن
برخی مواد غذایی یا خوراکی های خاص ممکن است بیش از سایر موارد باعث تحریک میگرن شوند، از جمله :
- نوشیدنی های الکلی یا کافئین دار
- افزودنی های غذایی مانند نیترات (ماده نگهدارنده در گوشت های پخته)، آسپارتام (نوعی قند مصنوعی) یا گلوتامات مونو سدیم
- تیرامین که به طور طبیعی در برخی غذاها وجود دارد
ناگفته نماند سطح تیرامین در مواد غذایی با تخمیر یا کهنه شدن آن ها افزایش می یابد. به عنوان مثال سطح آن در خوراکی هایی همچون برخی پنیرهای کهنه، کلم ترش و سس سویا بسیار بالا است. هر چند تحقیقات دانشمندان در مورد نقش تیرامین روی میگرن ادامه دارد اما در برخی افراد، مصرف این ماده باعث پیشگیری از سردرد می شود تا تحریک آن.
انواع میگرن
میگرن انواع مختلفی دارد که متداول ترین آن ها میگرن بدون اورا و میگرن همراه با اورا می باشد. بعضی از افراد از هر دو نوع رنج می برند.
در ادامه به شایع ترین انواع میگرن اشاره خواهیم کرد :
1. میگرن بدون اورا
میگرن بدون اورا یا میگرن معمولی نوعی میگرن است که بیشتر افراد مبتلا از آن رنج می برند. این نوع میگرن در افرادی تشخیص داده می شود که حداقل 5 حمله میگرنی با خصوصیات زیر داشته باشند :
1. حمله سردرد معمولا 4 تا 72 ساعت طول بکشد، خواه درمان نشده یا درمان موثر نباشد
2. سردرد حداقل دو مورد از خصوصیات زیر را داشته باشد :
- تنها در یک سمت سر رخ می دهد (یک طرفه)
- درد تپنده یا نبض دار باشد
- سطح درد متوسط یا شدید باشد
- درد با حرکت مثلا راه رفتن یا بالا رفتن از پله تشدید شود
3. سردرد حداقل یکی از موارد زیر را به همراه داشته باشد :
- باعث حساسیت به نور شود
- باعث حساسیت به صداها شود
- حالت تهوع با یا بدون استفراغ یا اسهال باشد
3. به دلیل بیماری یا علت دیگر ایجاد نشده باشد
2. میگرن همراه با اورا
میگرن همراه با اورا یا میگرن کلاسیک که به نام های میگرن پیچیده و میگرن همی پلژی نیز شناخته شده 25 درصد موارد ابتلا به میگرن را در بر می گیرد. این نوع میگرن در افرادی تشخیص داده می شود که حداقل 2 نوع حمله با ویژگی های زیر داشته باشند :
1. اورایی که از بین می رود، کاملا برگشت پذیر است و حداقل یکی از علائم زیر را دارا می باشد :
- مشکلات بینایی (شایع ترین علامت اورا)
- مشکلات حسی بدن، صورت، یا زبان مانند بی حسی، گز گز یا سرگیجه
- مشکلات گفتاری یا زبانی
- مشکلات حرکتی یا ضعف که ممکن است تا 72 ساعت ادامه داشته باشد
- علائم مربوط به ساقه مغز که شامل موارد زیر است:
– مشکل در صحبت کردن یا گفتار نا مشخص
– سرگیجه
– وزوز گوش یا زنگ زدن
– مشکلات شنوایی
– دو بینی
– عدم توانایی در کنترل حرکات بدن
– کاهش هوشیاری
- مشکلات چشمی تنها در یک چشم از جمله نورهای چشمک زن، نقاط کور، کوری موقت (در صورت بروز این علائم به آن میگرن شبکیه می گویند)
2. اورایی که حداقل 2 خصوصیت از موارد زیر را داشته باشد:
- حداقل یک علامت به تدریج و در عرض 5 دقیقه یا بیشتر ایجاد شود
- هر علامت اورا بین 5 دقیقه تا یک ساعت طول بکشد (اگر سه علامت داشته باشید ممکن است سه ساعت طول بکشد)
- حداقل یک علامت اورا تنها در یک طرف سر باشد، از جمله مشکلات بینایی، گفتاری یا زبانی
- اورا همزمان با سردرد یا یک ساعت قبل از شروع سردرد رخ دهد
3. سردرد به دلیل بیماری دیگر ایجاد نشده و علت آن حمله ایسکمیک گذرا نباشد
اورا معمولا قبل از شروع سردرد رخ می دهد اما گاهی همراه با سردرد شروع شده و به همراه سردرد ادامه پیدا می کند.
3. میگرن مزمن
میگرن مزمن نوعی میگرن مختلط یا ترکیبی است که گفته شده مشخصه های میگرن و سردردهای تنشی را همزمان دارا می باشد. این نوع که به نام میگرن شدید شهرت پیدا کرده ممکن است به دلیل مصرف بیش از حد دارو نیز رخ دهد.
افرادی که دچار میگرن مزمن هستند بیش از 15 روز در ماه و به مدت 3 ماه یا بیشتر دچار سردرد میگرنی یا تنشی شدید می شوند. این افراد نسبت به کسانی که دچار میگرن حاد هستند بیشتر در معرض علائم زیر قرار دارند :
- سردردهای شدید
- ناتوانی بیشتر در داخل و خارج از منزل
- افسردگی
- نوع دیگری از دردهای مزمن مانند آرتریت
- سایر بیماری ها مانند پر فشاری خون
- آسیب های قبلی سر یا گردن
4. میگرن حاد
میگرن حاد یا اپیزودیک یک اصطلاح عمومی برای توصیف میگرن هایی است که در گروه میگرن مزمن قرار نمی گیرند. افرادی که دچار این نوع میگرن هستند حداکثر 14 روز در ماه دچار سردرد هستند که این مدت زمان نسبت به میگرن مزمن کمتر می باشد.
5. میگرن وستیبولار
این نوع میگرن به نام سرگیجه میگرنی نیز شناخته شده و حدود 40 درصد افراد مبتلا به میگرن از آن رنج می برند. علائم این میگرن روی تعادل تاثیر گذاشته یا باعث بروز سرگیجه (یا هر دو) می شود. افراد در هر سن حتی دوران کودکی ممکن است به سرگیجه میگرنی مبتلا شوند.
داروهای این نوع میگرن شبیه داروهای مورد استفاده در سایر انواع میگرن است و ممکن است مواد غذایی که سایر میگرن ها را تحریک می کند باعث تحریک علائم آن شود. بنابراین می توان با ایجاد تغییراتی در رژیم غذایی از بروز سرگیجه یا سایر علائم پیشگیری و آن ها را تسکین داد.
6. میگرن نوری
میگرن نوری که به نام های مختلف از جمله میگرن چشمی و میگرن شبکیه نیز شهرت پیدا کرده از انواع نادر میگرن همراه با اورا است که بر خلاف سایر اوراهای بصری تنها روی یک چشم تاثیر می گذارد.
گفته شده حملات این نوع میگرن از نوع مشکلات بینایی کاملا برگشت پذیر و موقتی در یک چشم است که می تواند شامل موارد زیر باشد :
- نورهای چشمک زن
- یک نقطه کور یا از دست دادن جزئی بینایی
- از دست دادن بینایی در یک چشم
این مشکلات بینایی معمولا طی 1 ساعت بعد از شروع سردرد رخ می دهند. سردرد ناشی از این نوع میگرن به دلیل مشکلات چشمی از جمله آب سیاه ایجاد نمی شود و گاهی ممکن است اصلا سردرد ظاهر نشود.
لازم به ذکر است اکثر افرادی که دچار میگرن چشمی می شوند قبلا نوع دیگری از میگرن را تجربه کرده اند. توجه داشته باشید تمرینات ورزشی ممکن است باعث تحریک علائم آن شوند.
7. میگرن پیچیده
میگرن پیچیده یک میگرن خاص نیست بلکه معمولا برای توصیف گروهی از میگرن ها به کار می رود. برخی افراد از این اصطلاح برای میگرن با اورا که علائمی شبیه سکته مغزی دارد استفاده می کنند که از جمله آن علائم می توان به موارد زیر اشاره کرد :
- ضعف
- مشکل در صحبت کردن
- از دست دادن بینایی
8. میگرن قاعدگی
میگرن قاعدگی حدود 60 درصد زنانی را که از نوع دیگر میگرن رنج می برند درگیر می کند. این میگرن می تواند با اورا یا بدون اورا باشد، همچنین ممکن است قبل، بعد یا در طول قاعدگی و طی تخمک گذاری رخ دهد.
به نظر می رسد این نوع میگرن نسبت به میگرن هایی که ارتباطی با قاعدگی ندارند طولانی تر و شدیدتر بوده و حالت تهوع بیشتری به همراه دارد.
زنان مبتلا علاوه بر درمان های معمول میگرن، ممکن است از داروهای تاثیر گذار روی سطح سروتونین و درمان های هورمونی نیز بهره ببرند.
9. میگرن بدون سردرد
این نوع میگرن که به نام های دیگری همچون اورای بدون سردرد، میگرن خاموش یا میگرن بینایی بدون سردرد نیز شناخته شده زمانی رخ می دهد که فرد در طول میگرن سردرد نداشته باشد و در افرادی که بعد از سن 40 سالگی دچار میگرن می شوند چندان غیر معمول نیست.
علائم میگرن بدون سردرد بیشتر شبیه علائم اورای بینایی است. در این نوع میگرن اورا ممکن است به تدریج و طی چند دقیقه ایجاد شود و از یک علامت به علامت دیگر تغییر می کند. بعد از علائم بینایی، احتمالا بی حسی و مشکلات گفتاری ایجاد شده، سپس فرد دچار ضعف شده و قادر به حرکت دادن بخشی از بدن خود نخواهد بود.
10. میگرن هورمونی
میگرن هورمونی که به نام میگرن قاعدگی نیز شناخته شده با هورمون های زنانه (معمولا استروژن) در ارتباط است. این نوع میگرن طی دوره های زیر رخ می دهد :
- پریود
- تخمک گذاری
- بارداری
- یائسگی
- چند روز اول بعد از شروع یا قطع مصرف داروهای حاوی استروژن مانند قرص های جلوگیری از بارداری یا هورمون درمانی
خانم هایی که از هورمون درمانی استفاده کرده و دچار افزایش سردرد شده اند لازم است درباره موارد زیر با پزشک خود مشورت کنند :
- تنظیم دوز مصرفی
- تغییر نوع هورمون ها
- متوقف کردن هورمون درمانی
11. میگرن استرس
میگرن استرس در واقع نوعی سردرد استرسی یا تنشی است. لازم به ذکر است استرس خود از عوامل محرک میگرن می باشد. اگر از جمله افرادی هستید که احساس می کنید استرس در تحریک بیماری شما نقش دارد بهتر است از روش های آرام سازی همچون یوگا برای کنترل استرس خود استفاده کنید.
12. میگرن خوشه ای
میگرن خوشه ای نیز در واقع نوعی سردرد می باشد که باعث ایجاد درد شدید در اطراف و پشت چشم شده و اغلب با علائم زیر همراه است :
- آب ریزش یک چشم
- گرفتگی بینی
- گر گرفتگی
این موارد ممکن است در اثر نوشیدن بیش از حد الکل یا سیگار رخ دهد. برخی افراد همزمان به سردردهای خوشه ای و میگرن مبتلا هستند.
13. میگرن عروقی
میگرن عروقی یکی دیگر از انواع سردرد است که برخی افراد برای توصیف سردرد تپنده و نبض دار ناشی از میگرن از آن استفاده کنند.
میگرن در کودکان
کودکان نیز ممکن است به انواع میگرن در بزرگسالان مبتلا شوند. میگرن در کودکان و نوجوانان مانند بزرگسالان می تواند با مواردی همچون افسردگی و اختلالات اضطرابی همراه باشد.
کودکان مبتلا به میگرن تا زمانی که به دوران پایان نوجوانی خود برسند ممکن است علائمی در دو طرف سر (به ندرت پشت سر) داشته باشند و میگرن آن ها بین 2 تا 72 ساعت طول می کشد.
برخی انواع شایع میگرن در کودکان عبارتند از :
1. میگرن شکمی
کودکان مبتلا به میگرن شکمی معمولا به جای سر درد از معده درد رنج می برند. این درد معمولا در وسط معده و اطراف ناف است اگرچه گاهی مکان خاصی ندارد، همچنین ممکن است متوسط تا شدید باشد و کودک احساس شبیه به زخم در معده و سردرد را تجربه کند.
سایر علائم عبارتند از :
- بی اشتهایی
- حالت تهوع با یا بدون استفراغ
- حساسیت به نور یا صدا
2. سرگیجه پاروکسیسمال خوش خیم
این نوع میگرن ممکن است در کودکان نوپا یا خردسال رخ دهد که طی آن کودک ناگهان دچار بی ثباتی در تعادل شده و از راه رفتن امتناع می کند یا پای او در حین راه رفتن به قدری باز می شود که دچار لرزش شده و تعادلش به هم می خورد.
کودک مبتلا به این میگرن ممکن است دچار استفراغ، سردرد و حرکات سریع چشم شود. این حمله چند دقیقه تا چند ساعت طول می کشد و معمولا علائم با خوابیدن برطرف می شود.
3. استفراغ دوره ای
میگرن استفراغ دوره ای اغلب در دانش آموزان رخ می دهد و طی آن کودک 4 یا 5 بار در ساعت و برای حداقل 1 ساعت استفراغ اجباری دارد.
این نوع میگرن ممکن است با علائم زیر نیز همراه باشد :
- دل درد
- سردرد
- حساسیت به نور یا صدا
علائم ممکن است به مدت 1 ساعت تا 10 روز ادامه داشته و بین حملات یک هفته یا بیشتر فاصله زمانی باشد. این نوع میگرن گاهی الگوی خاص و قابل پیش بینی دارد.
علائم استفراغ دوره ای نسبت به علائم سایر انواع میگرن در کودکان و نوجوانان بیشتر است.
میگرن و بارداری
به نظر می رسد میگرن در بسیاری از زنان مبتلا طی دوران بارداری بهبود پیدا می کند. با این حال تغییرات ناگهانی هورمونی ممکن است باعث تشدید میگرن پس از زایمان شود. لازم به ذکر است سردردهای دوران بارداری اهمیت زیادی داشته و لازم است حتما برای شناسایی منشا آن ها اقدام شود.
یک مطالعه کوچک نشان داده احتمال بروز مشکلات زیر در زنان باردار مبتلا به میگرن بیشتر از سایرین می باشد :
- زایمان زودرس یا نارس
- پره اکلامپسی
- وزن کم نوزاد هنگام تولد
لازم به ذکر است مصرف برخی داروهای میگرن از جمله آسپرین در دوران بارداری خطرناک است. بنابراین در صورت ابتلا به میگرن در بارداری حتما با پزشک خود درباره شیوه های درمانی بی خطر برای جنین و مادر مشورت کنید.
مقایسه میگرن و سردرد تنشی
میگرن و سردرد تنشی که متداول ترین نوع سردرد است دارای برخی علائم مشابه هستند، با این حال برخی علائم میگرن ممکن است در سردردهای تنشی دیده نشود. به علاوه این دو عارضه نسبت به برخی درمان های مشابه واکنش یکسان نشان نمی دهند.
برخی ویژگی های مشترک احتمالی بین سردردهای تنشی و میگرنی عبارتند از :
- درد خفیف تا متوسط
- درد ثابت و پیوسته
- درد در دو طرف سر
علائم زیر تنها به میگرن اختصاص دارد و در سردردهای تنشی دیده نمی شود :
- درد متوسط تا شدید
- درد کوبنده یا نبض دار
- ناتوانی از انجام کارهای روزمره و معمول
- درد در یک طرف سر
- حالت تهوع با یا بدون استفراغ
- اورا
- حساسیت به نور، صدا یا هر دو
پیشگیری از میگرن
اقدامات زیر ممکن است برای پیشگیری از بروز علائم میگرن مفید باشند :
- با عوامل محرک میگرن آشنا شده و از آن ها اجتناب کنید
- آب کافی بنوشید، مردان در طول روز باید حدود 13 لیوان و زنان 9 لیوان مایعات بنوشند
- از حذف وعده های غذایی خود اجتناب کنید
- خواب کافی داشته باشید
- سیگار را ترک کنید
- شرایط استرس زا را کاهش دهید و با تکنیک های آرام سازی آشنا شوید
- ورزش منظم داشته باشید. لازم به ذکر است ورزش علاوه بر کاهش استرس به کاهش وزن نیز کمک می کند و به نظر می رسد چاقی با میگرن رابطه دارد. برای این منظور توصیه می شود از حرکات ملایم آغاز کنید زیرا شروع شدید و سریع حرکات ورزشی از عوامل محرک میگرن محسوب می شود
گاهی علائم سردرد میگرن با علائم سکته مغزی اشتباه گرفته می شود. در صورتی که شما یا یکی از عزیزان تان دچار سردرد به همراه علائم زیر شده اید لازم است سریع به پزشک مراجعه کنید :
- لکنت زبان یا افتادگی یک طرف صورت
- ضعف دست یا پا
- سردرد شدید و ناگهانی
- تب، سفتی گردن، گیجی، تشنج، دو بینی، ضعف، بی حسی، مشکل در صحبت کردن
- اورایی که علائم آن بیش از 1 ساعت طول بکشد
- آن را بدترین سردرد خودتان بدانید
- با از دست دادن هوشیاری همراه باشد
اگر سردردهای میگرنی روی زندگی روزمره شما تاثیر منفی گذاشته حتما در این مورد با پزشک خود صحبت کنید و مواردی همچون درد در اطراف چشم یا گوش، تعداد دفعات سردرد در ماه و این که هر دوره چند ساعت یا چند روز طول می کشد را با او در میان بگذارید.
منبع: healthline
