هر کس بوی بدن منحصر به فردی دارد که می تواند خوشایند یا ملایم باشد اما وقتی به بوی بدن فکر می کنیم معمولا بوی نامطبوع به ذهنمان می رسد.
تغییر در بوی بدن ممکن است به دلیل بلوغ، تعریق بیش از حد (هایپرهیدروزیس) یا عدم رعایت بهداشت باشد. تغییرات ناگهانی معمولا ناشی از محیط، داروها یا غذاهایی است که می خورید.
با این حال تغییر بوی بدن به ویژه تغییرات ناگهانی و مداوم در بوی طبیعی بدن شما، گاهی اوقات می تواند نشانه ای از یک بیماری زمینه ای باشد.
در ادامه این مقاله با علل اصلی و علائم تغییر ناگهانی بوی بدن و روش های درمان آن ها آشنا می شوید. با سومیتا همراه باشید؛
علائم تغییر ناگهانی بوی بدن
تغییر ناگهانی بوی بدن معمولا در نواحی خاصی از بدن رخ می دهد که عبارتند از :
- اندام تناسلی
- زیر بغل
- پاها
- دهان و گلو
- ناف
همچنین ممکن است متوجه تغییر بوی ناگهانی مدفوع، ادرار، جرم گوش یا ترشحات تناسلی خود شوید. بو می تواند شبیه بوی کثیفی، بوی تند، بوی ماهی، بوی ترشی، تلخی یا حتی شیرینی به نظر برسد.
سایر علائمی که تجربه می کنید به علت آن بستگی دارد. اگر تغییر بو به دلیل عفونت باشد، بو نیز ممکن است با موارد زیر همراه باشد :
- سرخی
- راش
- خارش
- ترشح یا تغییر رنگ
علل تغییر ناگهانی بوی بدن
محیط شما، چیزهایی که می خورید، داروهایی که مصرف می کنید، تغییرات در سطوح هورمونی یا اختلالات زمینه ای ممکن است در تغییر ناگهانی بوی بدن نقش داشته باشند.
تغییر در بوی بدن می تواند بخشی طبیعی از رشد باشد مانند زمانی که یک نوجوان در حال گذراندن دوران بلوغ است. در دوران بلوغ غدد عرق و هورمون ها فعال تر می شوند که می تواند باعث بوی بدن شود.
اگر ورزش می کنید ممکن است عرق بیش از حد مقصر باشد. اگر از ضد تعریق استفاده نمی کنید یا عادات بهداشتی سالم را رعایت نمی کنید عرق می تواند با باکتری ها ترکیب شود و باعث ایجاد بوی نامطبوع شود.
1. رژیم غذایی
غذاهایی که می خورید گاهی اوقات می توانند باعث تغییر ناگهانی و موقتی در بوی بدن شوند. به عنوان مثال بسیاری از افراد پس از خوردن مارچوبه، بوی ناگهانی و قوی از ادرار خود احساس می کنند. بو زمانی که غذا متابولیزه شود از بین می رود، مگر اینکه روزانه خورده شود.
برخی غذاها همچنین می توانند باعث تولید گاز بیشتر در شما شوند که ممکن است منجر به آروغ زدن یا نفخ شود. بسته به غذاهایی که می خورید و میزان گازی که تولید می کنید، این می تواند بوی بدی ایجاد کند.
برخی از غذاهایی که ممکن است باعث ایجاد گاز بدبو شوند عبارتند از :
- کلم بروکلی
- گل کلم
- کلم
- بوک چوی
- مارچوبه
اگر حساسیت یا عدم تحمل غذایی دارید، غذاهایی که به آن ها حساس هستید نیز می توانند باعث ایجاد گاز اضافی شوند.
رژیم غذایی کلی شما نیز می تواند بر بوی بدن تاثیر بگذارد. برخی تحقیقات نشان داده است که مردانی که رژیم غذایی سالم و سرشار از میوه ها و سبزیجات داشتند، بدون توجه به میزان عرق کردن، عرق با بوی بهتری داشتند.
از سوی دیگر گزارش های شخصی نشان داد که مصرف زیاد کربوهیدرات با بوی کمتر عرق مرتبط است.
تحقیقات دیگر نشان می دهد که مصرف زیاد گوشت در مقایسه با رژیم غذایی گیاهی ممکن است تاثیر منفی بر بوی بدن داشته باشد.
بوی بد دهان می تواند به راحتی به دلیل مصرف برخی غذاها به ویژه طعم های قوی مانند ادویه ها، سیر، پیاز یا تربچه ایجاد شود. سیگار کشیدن نیز می تواند باعث بوی بد دهان شود.
2. فشار و استرس
استرس و اضطراب گهگاه باعث تعریق بیشتر شما می شود که منجر به بوی شدیدتر بدن می شود.
اگر به اختلال هایپرهیدروزیس مبتلا هستید، گاهی اوقات بدون دلیل مشخص بیش از حد و غیرقابل کنترل عرق می کنید. برخی از افراد به دلیل ژنتیک یک بیماری زمینه ای یا در هنگام مصرف برخی داروها به این اختلال مبتلا می شوند.
طبق تحقیقات سال 2016 هایپرهیدروزیس و استرس به هم مرتبط هستند. بسیاری از افرادی که به این بیماری مبتلا می شوند، استرس را تجربه می کنند به خصوص اگر تعریق بیش از حد بر عزت نفس یا اعتماد به نفس آن ها تاثیر بگذارد.
هایپرهیدروزیس اغلب در افراد مبتلا به بیماری های روانی، مانند اضطراب اجتماعی که ممکن است بر شروع آن تاثیر بگذارد تشخیص داده می شود.
3. دیابت (کتواسیدوز دیابتی)
دیابت بیماری است که بدن یا انسولین کافی تولید نمی کند یا نمی تواند به طور موثر از آنچه می سازد استفاده کند و در نتیجه منجر به افزایش قند خون می شود.
اگر سطح قند خون بسیار بالا برود، عارضه ای به نام کتواسیدوز دیابتی ممکن است رخ دهد. کتون ها در بدن به سطوح خطرناکی می رسند و در خون و ادرار ترشح می شوند.
علاوه بر این کتواسیدوز دیابتی باعث می شود نفس شما بوی میوه ای داشته باشد.
4. یائسگی، قاعدگی و بارداری
تحقیقات نشان داده است که زنان با باروری بالا در چرخه قاعدگی خود در واقع بوی متفاوت و جذاب تری را برای مردان نسبت به زنان دارای باروری پایین در سیکل قاعدگی خود پخش می کنند.
در موارد دیگر نوسانات هورمونی ممکن است باعث تغییر در بوی بدن یا بوی واژن شود. این ممکن است لزوما ناخوشایند نباشد – فقط متفاوت است. بوی ملایم دلیلی برای تجمیع نیست و در عوض ممکن است به دلیل بارداری، یائسگی یا قاعدگی باشد.
5. عفونت های واژن
چندین عفونت واژن مانند عفونت انگلی واژن یا واژینوز باکتریایی ممکن است باعث تغییر ناگهانی بوی واژن شوند. سایر انواع عفونت هایی که در خارج از واژن رخ می دهند نیز ممکن است باعث تغییر بوی بدن در ناحیه آسیب دیده شوند.
عفونت های قارچی واژن معمولا باعث ایجاد بوی واژن نمی شوند. با این حال آن ها معمولا با خارش، قرمزی یا سوزش همراه هستند.
واژینوز باکتریایی شایع ترین عفونت واژن در زنان در سنین باروری است و اغلب بوی ماهی می دهد. علائم دیگر آن مشابه علائم عفونت قارچی است.
تریکومونیازیس، یک نوع عفونت مقاربتی انگلی، اغلب علائمی ندارد اما ممکن است بوی واژن را تغییر دهد. ترشحات می توانند بوی بدی داشته باشند، تغییر رنگ دهند یا کف کنند.
6. عفونت های پوستی
اگر پوست شما دچار عفونت شود، چه جدید چه به دلیل یک بیماری قبلی ممکن است بوی ناگهانی را در محل عفونت تجربه کنید.
برخی از انواع عفونت های پوستی یا بیماری هایی که ممکن است باعث ایجاد بو شوند عبارتند از :
- بیماری ترایکومایکوسیس آگزیلاری : عفونت باکتریایی فولیکول های موی زیر بغل
- اریتراسما : یک عفونت باکتریایی سطحی پوست
- عرق گز شدن : بثورات پوستی که می تواند در حضور یک عفونت ثانویه مانند کاندیدیازیس (عفونت مخمری) بدبو شود
7. عفونت پای ورزشکار
اگر ناگهان پاهای شما شروع به بوی بد و خارش کرد ممکن است دچار یک عفونت قارچی رایج به نام پای ورزشکار شده باشید.
قارچ در محیط گرم و مرطوب کفش و جوراب شما رشد می کند. اگر عادات بهداشتی سالم پا را رعایت نکنید ممکن است به احتمال زیاد آن را ایجاد کنید.
8. سرطان
آیا سرطان بو می دهد؟ برخی از افراد مبتلا به سرطان پیشرفته بوی نامطبوع بدن را گزارش کرده اند اما این بو معمولا به دلیل زخم های عفونی مرتبط با سرطان است. این زخم ها در حدود 5 درصد از افراد مبتلا به سرطان رخ می دهد.
برخی از افراد مبتلا به تومورهای زنانه از ترشحات واژن با بوی نامطبوع شکایت دارند. این ناشی از اسیدهای خاصی است که می توانند با استفاده از آنتی بیوتیک مترونیدازول کاهش پیدا کنند.
9. ویتامین ها یا مکمل ها
کمبود ویتامین و مواد معدنی (زمانی که ویتامین ها یا مواد معدنی کافی در رژیم غذایی دریافت نمی کنید) یا سوء جذب (زمانی که بدن شما نمی تواند مواد مغذی موجود در آنچه می خورید را جذب کند) گاهی اوقات می تواند باعث ایجاد بوی بدن یا ایجاد بو در مدفوع یا ادرار شود.
به عنوان مثال اسکوربوت – کمبود ویتامین C – می تواند باعث بوی گندیدگی عرق شود.
10. علل دیگر
- عفونت دستگاه ادراری (UTI) : عفونت دستگاه ادراری باکتریایی زمانی رخ می دهد که باکتری ها وارد دستگاه ادراری شما شده و تکثیر می شوند. این نوع عفونت می‌تواند باعث ایجاد بوی قوی در ادرار شما شود و بر ظاهر ادرار شما تاثیر بگذارد
- پنومونی : این بیماری نوعی عفونت ریه است که گاهی باعث بوی بد دهان و خلط می شود
- سل : این یک عفونت باکتریایی است که در ریه‌ها، گلو و گردن ایجاد می شود و باعث می شود دهان بوی بدی پیدا کند. تورم در غدد لنفاوی زخمی نیز ممکن است بوی آبجو کهنه ایجاد کند
- مسمومیت با سموم : اگر سموم خاصی را مصرف کنید، ممکن است بوی بدن شما تحت تاثیر قرار گیرد. به عنوان مثال مصرف سیانید می تواند باعث ایجاد بوی بادام تلخ شود. آرسنیک و حشره کش های خاص می توانند بوی شدیدی شبیه سیر ایجاد کنند. مسمومیت با تربانتین باعث می شود ادرار بوی بنفشه بدهد
- اورمی : اورمی نشانه نارسایی کلیه است. می تواند باعث بوی آمونیاک یا ادرار در دهان شود
- انسدادهای روده : اگر روده ها انسداد پیدا کنند، برخی از افراد ممکن است محتویات معده خود را استفراغ کنند و باعث تنفس بوی مدفوع شوند
- عفونت ناف : اگرچه عدم رعایت بهداشت معمولا دلیل بوی بد ناف است اما اگر ناف شما شروع به بوی بدی کند، ممکن است عفونی شده باشد. در صورت عفونت علائم دیگر ممکن است شامل ترشح، قرمزی، خارش، تورم و حتی خونریزی باشد
- عفونت گوش : در حالی که جرم گوش طبیعی و سالم است، جرم گوش بدبو ممکن است نشان دهنده مشکل یا عفونت باشد. علائم دیگر می تواند شامل قرمزی، خارش، درد، مشکلات تعادل، مشکلات شنوایی و چرک باشد
درمان تغییر ناگهانی بوی بدن
هایپرهیدروزیس
اگر هایپرهیدروزیس شما ناشی از یک بیماری زمینه ای است، درمان آن وضعیت باید به بهبود علائم شما کمک کند.
اگر علت ناشناخته ای وجود داشته باشد، چندین روش درمانی وجود دارد که ممکن است کمک کند :
- کرم های تجویزی یا ضد تعریق
- داروها
- مراجعه به یک متخصص سلامت روان و تمرین تکنیک های آرامش بخش
- عمل جراحی
- تزریق بوتاکس
همچنین می تواند به ایجاد تغییراتی در سبک زندگی در جایی که روزانه حمام می کنید، انتخاب لباس بر اساس مواد قابل تنفس و طبیعی و تعویض جوراب ها به پاهایتان کمک کند.
عفونت ها
اگرچه بسیاری از انواع عفونت ها جدی نیستند، اما باید به سرعت با آن ها برخورد کرد تا از عوارض جدی جلوگیری شود.
درمان عفونت ها بسته به علت و شدت آن متفاوت خواهد بود. درمان معمولا با آنتی بیوتیک یا عامل ضد قارچ انجام می شود. اینها معمولا موضعی هستند اما ممکن است خوراکی یا داخل وریدی نیز باشند.
نحوه درمان هر یک از این عفونت ها را در نظر بگیرید :
- عفونت های قارچی
- واژینوز باکتریایی
- تریکومونیازیس
- عفونت گوش
- عفونت های پوستی
مدیریت دیابت
اگر علائم کتواسیدوز دیابتی را دارید که در آن دهان بوی میوه را تجربه می کنید، باید به دنبال درمان فوری پزشکی باشید.
مدیریت دیابت به معنای مدیریت کافی سطح گلوکز خون شماست. بهترین راه‌های مدیریت دیابت را با داروها، درمان های جایگزین یا درمان های طبیعی بررسی کنید.
تغییر رژیم غذایی، مکمل ها یا داروها
اگر تغییرات بوی بدن شما به دلیل مواد غذایی است ممکن است بخواهید از آن ها اجتناب کنید و تنوع در رژیم غذایی خود را افزایش دهید.
اگر کمبود ویتامین دارید پزشک می تواند با یک آزمایش خون ساده متوجه شود. شما می توانید با افزودن برخی مواد غذایی به رژیم غذایی خود یا با مصرف مکمل ها، مقدار بیشتری از این ویتامین ها را دریافت کنید.
اگر عارضه جانبی دارویی که مصرف می کنید باعث تغییر بوی بدن شما شد، با پزشک صحبت کنید. او می تواند به شما کمک کنند تا در مورد گزینه های خود صحبت کنید، یا دوز خود را تنظیم کنید یا داروی دیگری استفاده کنید.
تا زمانی که با پزشک صحبت نکرده اید، مصرف هیچ دارویی را قطع نکنید.
پای ورزشکار
پای ورزشکار معمولا به درمان های خانگی بسیار پاسخ می دهد از جمله :
- پودرها، اسپری ها، پمادها و لوسیون های ضد قارچ بدون نسخه
- پراکسید هیدروژن یا الکل
- روغن هایی مانند درخت چای یا چریش
- پودر تالک
- حمام نمک دریا
سرطان
خود سرطان معمولا بو نمی دهد اما داشتن زخم عفونی مرتبط با آن می تواند باعث بوی بد بدن شود.
اگر تغییر ناگهانی در بوی بدن را تجربه کردید و به سرطان مبتلا شده اید، با پزشک خود صحبت کنید. پزشک می تواند زخم عفونی را درمان کند.
عادت های سالم برای رفع تغییر ناگهانی بوی بدن
- از ضد تعریق ها یا دئودورانت ها استفاده کنید : می توانید از دئودورانت های خریداری شده در فروشگاه استفاده کنید یا دئودورانت های طبیعی را خودتان درست کنید. هر چه که انتخاب کنید، این محصولات می توانند به مدیریت تعریق و کنترل بوی بدن شما کمک کنند
- مراقب سلامت پاهای خود باشید : اطمینان حاصل کنید که پاهای شما برای مدت طولانی در یک محیط مرطوب نمی مانند. اگر جوراب شما مرطوب شد، آن را عوض کنید. برای داشتن پاهای سالم باید کفش مناسب داشته باشید و از سنگ پا برای کاهش پینه پا استفاده کنید
- بهداشت دهان و دندان را به خوبی رعایت کنید : دندان ها و زبان خود را مسواک بزنید. دندانپزشکان معمولا مسواک زدن را دو بار در روز و هر بار به مدت دو دقیقه توصیه می کنند
- نواحی حساس را به آرامی تمیز کنید : نواحی حساس ممکن است شامل ناحیه تناسلی، مقعد و گوش باشد. دوش نگیرید اما از پاک کننده های ملایم استفاده کنید تا اندام تناسلی خود را سالم نگه دارید. گوش های خود را به آرامی با آب گرم و نه داغ بشویید تا به شل شدن جرم گوش و تمیز کردن مجرای گوش کمک کنید
- هر روز دوش بگیرید : این بستگی به ترجیح شخصی شما دارد که چند بار دوش بگیرید اما اگر بوی بد بدن را تجربه می کنید، ممکن است بخواهید تعداد دفعات حمام کردن را افزایش دهید. دوش گرفتن سلول های مرده پوست، آلودگی ها، باکتری ها و چربی ها را از بین می برد
اگر نوجوانی در حال گذراندن دوران بلوغ باشد، تغییر بوی بدن کاملا طبیعی است. تشویق عادات سالم فوق می تواند کمک کننده باشد.
اگر تغییر در بوی بدن ظریف باشد و با علائم نگران کننده همراه نباشد ممکن است به دلیل تغییرات هورمونی ایجاد شده باشد. شما نیازی به درمان این تغییر ندارید مگر اینکه شما را آزار دهد.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
- اگر هر گونه تغییر در بو همراه با علائم عفونت دارید
- بو ممکن است مربوط به مسمومیت با سم باشد
- شما به سرطان مبتلا شده اید
- دیابت شما به خوبی مدیریت نمی شود یا فکر می کنید ممکن است کتواسیدوز دیابتی را تجربه کنید
- بوی بد با درد، خونریزی یا سایر علائم جدی همراه است
- بو از بین نمی رود
خلاصه
تغییرات ناگهانی در بوی بدن اغلب نشانه چیز جدی نیست. ساده ترین راه برای دانستن اینکه آیا باید نگران باشید این است که بوی آن چقدر طول می کشد، آیا این بوی به طور خاص مربوط به چیزی است یا با علائم دیگری همراه است.
اگر تغییر ناگهانی بوی بدن شما را نگران کرده است و ادامه پیدا می کند به پزشک مراجعه کنید.
منبع : healthline
