سکسومنیا (به انگلیسی: Sexsomnia) یا رابطه جنسی در خواب به وضعیتی گفته می شود که در آن فرد در حالی که خواب است رفتارهای جنسی از خود بروز داده و دست به اعمال جنسی می زند.
سکسومنیا معمولا در دوره خواب حرکت غیر سریع چشم یا غیر REM و عمیق ترین مرحله چرخه خواب رخ می دهد و از آن جا که با رفتارهای جنسی همراه است می تواند مشکلاتی برای فرد و اطرافیان او ایجاد کند.
در ادامه قصد داریم درباره سکسومنیا و علل، علائم و روش های درمان آن صحبت کنیم. با سومیتا همراه باشید؛
سکسومنیا چیست؟
افرادی که به سکسومنیا دچار هستند در طول خواب و بدون این که خودشان آگاه باشند فعالیت های جنسی انجام می دهند.
این وضعیت از انواع پاراسومنیا است که به فعالیت ها، رفتارها یا تجارت غیر طبیعی در طول خواب عمیق گفته می شود. متاسفانه تا به حال اطلاعات دقیق درباره علت، علائم و سایر موارد مربوط به سکسومنیا درک و ارائه نشده است.
در واقع رابطه جنسی در خواب یک عارضه نسبتا جدید است که اولین مورد رسمی آن در سال 1986 گزارش شده و طبق یک مطالعه در سال 2015 تنها 94 مورد رابطه جنسی در خواب در سراسر جهان ثبت شده است.
توجه داشته باشید رویاهای جنسی سکسومنیا در نظر گرفته نمی شوند زیرا شامل اعمال یا رفتارهای فیزیکی به غیر از تحریک شدن و انزال نمی باشند.
علائم سکسومنیا
سکسومنیا اغلب باعث می شود فرد در حالی که خواب است بدن خودش را لمس کرده، حرکات جنسی از خود نشان دهد یا به صورت نا خودآگاه به دنبال صمیمیت جنسی با دیگران باشد. این وضعیت ممکن است همراه با سایر فعالیت های پاراسومنیا مانند راه رفتن در خواب یا حرف زدن در خواب رخ دهد.
گاهی اوقات شریک زندگی، هم اتاقی یا والدین فرد برای اولین بار متوجه علائم این عارضه در فرد می شوند. به عنوان مثال شریک جنسی یا همسر فرد ممکن است متوجه شود که فرد به طور غیر عادی دچار افزایش سطح پرخاش گری جنسی شده است.
برخی علائم شایع دوره های سکسومنیا عبارتند از :
- نوازش کردن یا مالیدن
- ناله کردن
- تنفس سنگین و ضربان قلب بالا
- تعریق
- خود ارضایی
- شروع معاشقه با شخص دیگر
- رابطه جنسی
- ارگاسم بی اختیار
- به یاد نیاوردن رخدادهای جنسی در طول خواب
- نگاه خالی یا بی احساس در طول رخدادهای جنسی
- عدم واکنش به اتفاقات محیط بیرون در طول رخدادهای جنسی
- ناتوانی یا به سختی بیدار شدن از خواب در طول رخدادهای جنسی
- انکار این کارها در طول روز زمانی که فرد کاملا هوشیار است
- راه رفتن یا حرف زدن در خواب
علاوه بر علائم فیزیکی که در طول دوره رخ می دهد، سکسومنیا می تواند پیامدهای عاطفی، روانی، اجتماعی و حتی جنایی خطرناک داشته باشد.
علت سکسومنیا
کم خوابی، استرس و شیفت های کاری شبانه ممکن است باعث بروز سکسومنیا شوند.
به نظر می رسد این وضعیت نیز مانند سایر انواع پاراسومنیا از جمله راه رفتن در خواب، به دلیل اختلال در مغز هنگام عبور از سیکل های خواب عمیق رخ می دهد.
اگرچه علت دقیق سکسومنیا نا شناخته است اما تحقیقات نشان داده که این وضعیت دارای عوامل خطر زای واضحی است که از جمله آن ها می توان به بیماری ها، عادات سبک زندگی، مشاغل خاص و داروهایی که با الگوهای خواب تداخل دارند اشاره کرد.
برخی محرک های احتمالی افزایش دهنده احتمال بروز رابطه جنسی در خواب عبارتند از :
- کمبود خواب
- خستگی شدید
- مصرف بیش از حد الکل
- استفاده از مواد مخدر
- اضطراب
- استرس
- شرایط خواب نا مناسب (خواب سبک، محیط پر سر و صدا یا گرم)
- عدم رعایت بهداشت خواب یا برنامه خواب منظم
- مشاغل شیفتی به خصوص مشاغل پر استرس مانند کارهای نظامی یا بیمارستانی
- مسافرت رفتن
- تخت مشترک صرف نظر از رابطه او با آن شخص
همچنین به نظر می رسد آپنه انسدادی خواب با بسیاری از موارد سکسومنیا مرتبط بوده است، شاید به این دلیل که باعث ایجاد اختلال در خواب عمیق می شود.
به علاوه گفته شده برخی از افرادی که در سنین بزرگسالی دچار سکسومنیا می شوند در دوران کودکی دچار سایر رفتارهای پاراسومنیا از جمله راه رفتن در خواب بوده یا هستند.
بیماری هایی که ممکن است خطر بروز رابطه جنسی در خواب را افزایش دهند عبارتند از :
- آپنه انسدادی خواب
- سندرم پای بی قرار
- بیماری رفلاکس معده به مری
- سندرم روده تحریک پذیر
- سابقه سایر فعالیت های پاراسومنیا مانند راه رفتن یا حرف زدن در خواب
- بیماری کرون
- کولیت
- زخم های گوارشی
- سردردهای میگرنی
- انواع صرع و سایر اختلالات تشنجی
- ضربه به سر
- داروهای اضطراب و افسردگی به خصوص سیتالوپرام
- اختلال تجزیه ای مرتبط با خواب، وضعیتی که معمولا با آسیب های جنسی دوران کودکی ارتباط دارد
- بیماری پارکینسون
ارتباط با مواد مخدر، داروها و الکل
در صورتی که سکسومنیا به استفاده از الکل یا مواد مخدر مربوط باشد، برای درمان آن لازم است مصرف این موارد فورا قطع شده یا تا سطح ایمن کاهش یابد.
در مواردی که سکسومنیا جزو عوارض مصرف یکی از داروهای تجویزی باشد نیز ممکن است نیاز به قطع فوری یا تغییر دوز دارو زیر نظر پزشک باشد.
با همه این ها در بسیاری از موارد فواید دارو از عوارض جانبی آن بیشتر است، بنابراین درمان ممکن است روی کاهش تأثیر علائم سکسومنیا تمرکز داشته باشد.
تشخیص سکسومنیا
از زمانی که سکسومنیا مورد توجه جامعه پزشکی قرار گرفته مدت زیادی نگذشته و در حال حاضر هیچ فرایند تشخیصی استانداردی برای آن وجود ندارد.
یک روانپزشک با تجریه در زمینه اختلالات خواب ممکن است با مرور تاریخچه پزشکی فرد و پرسیدن سوالاتی در مورد علائم بتواند اختلالات سکسومنیا را تشخیص دهد. با این حال پذیرفته شده ترین روش تشخیصی برای این عارضه مطالعه خواب ویدئویی پلی سومنوگرافی می باشد.
در این روش فرد به دستگاه های فیزیولوژیکی مانند ضربان قلب، تنفس و مانیتورهای حرکتی متصل می شود و حرکات و وضعیتش در طول خواب زیر نظر گرفته می شود.
لازم به ذکر است در حال حاضر در راهنمای DSM-5 سکسومنیا به عنوان یک نوع پاراسومنیا طبقه بندی شده است. به علاوه طبقه بندی بین المللی اختلالات خواب، ویرایش سوم نیز این عارضه را به عنوان نوعی از پاراسومنیا غیر REM دسته بندی کرده است.
درمان سکسومنیا
به نظر می رسد بهترین روش درمان سکسومنیا داشتن یک برنامه خواب و بیداری منظم و سالم است. در بیشتر موارد علائم این وضعیت، زمانی که افراد خواب با کیفیت تری داشته باشند کاهش می یابد.
در ادامه به برخی روش های درمانی موجود اشاره خواهیم کرد، اگرچه هنوز تاثیر واقعی درمان های موجود روی سکسومنیا مشخص نیست زیرا ردیابی طولانی مدت علائم دشوار می باشد.
دارو درمانی
برخی داروهایی که ممکن است برای درمان سکسومنیا توصیه شوند شامل آرام بخش های خفیف و داروهای ضد افسردگی می باشند. در برخی موارد پزشکان از داروهایی که در اصل برای درمان سایر بیماری ها هستند برای این منظور استفاده می کنند.
درمان بیماری های زمینه ای ایجاد کننده اختلالات خواب مانند آپنه خواب نیز ممکن است علائم این وضعیت را کاهش داده یا برطرف کند.
برخی گزینه های درمانی پزشکی برای سکسومنیا عبارتند از :
- داروهای ضد اضطراب و ضد افسردگی مانند دولوکستین و کلونازپام
- استفاده از دستگاه سی پپ (CPAP)
- آنتی اسیدها و مهار کننده های پمپ پروتون
- داروهای آرام بخش خفیف
- استفاده از محافظ های دهان یا نایت گاردها
تغییر سبک زندگی
در درمان های مربوط به سکسومنیا حداقل بخشی از فرایند درمان شامل تغییراتی در سبک زندگی می باشد و از آن جا که بسیاری از علائم تاثیر منفی روی دیگران دارد بهترین راه این است که فرد شب ها تنها بخوابد.
برخی افراد مبتلا به سکسومنیا با قفل کردن درب اتاق خود یا قرار دادن سیستم هشدار روی درب اتاق خواب، علائم مشکل ساز این بیماری را کاهش می دهند.
مدیریت روان شناختی
مراجعه به روانپزشک یا روانشناس نیز ممکن است باعث کاهش احساس خجالت و شرم ناشی از سکسومنیا شود و جلسات مشاوره گروهی با فردی که تحت تاثیر علائم منفی این عارضه قرار گرفته می تواند علائم عاطفی و روانی اجتماعی آن را تا حد زیادی کاهش دهد.
لازم به ذکر است در بیشتر موارد، علائم این عارضه باعث نگرانی یا خشم همسر یا شریک جنسی فرد می شود.
عوارض سکسومنیا
از آن جا که سکسومنیا در وضعیت ناخودآگاه فرد رخ می دهد و خودش از کارهایی که انجام می دهد اطلاع ندارد و آن ها را در بیداری به یاد نمی آورد، برخی افراد بعد از بیدار شدن از خواب و اطلاع یافتن از کارهایی که در خواب انجام داده اند (به خصوص رفتارهای جنسی) بسیار خجالت زده می شوند.
از سوی دیگر چون فرد شروع کننده یا درگیر در این مسئله، آگاهانه این کار را انجام نمی دهد و کنترلی روی آن در خواب ندارد، پاسخ به این سوال که آیا خود فرد خواهان این کار بوده یا خیر دشوار است و به همین دلیل پرونده های قضایی درباره اتهامات سوء استفاده جنسی در خواب با چالش هایی همراه هستند.
منبع: medicalnewstoday
