شنبلیله (به انگلیسی : Fenugreek ) گیاهی از خانواده سویاست. مردم از دانه ها، برگ ها، شاخه ها و ریشه های تازه و خشک آن به عنوان ادویه، طعم دهنده و مکمل استفاده می کنند.
در حالی که تحقیقات بیشتری لازم است برخی از مطالعات نشان می دهد که شنبلیله ممکن است فواید سلامتی متفاوتی داشته باشد.
شنبلیله ممکن است بتواند به کاهش خطر ابتلا به موارد زیر کمک کند :
- سرطان
- دیابت
- چاقی
- کلسترول خون بالا
- فشار خون بالا
- شرایط قلبی
- عفونت های باکتریایی، قارچی و ویروسی
- التهاب
در ادامه این مقاله با فواید شنبلیله برای سلامتی بدن و همچنین عوارض و مضرات و روش های استفاده از آن بیشتر آشنا خواهید شد. با سومیتا همراه باشید؛
فواید و مزایای شنبلیله برای سلامتی بدن
1. سرشار از مواد مغذی است
شنبلیله حاوی بسیاری از مواد مغذی ضروری است که این مواد به یک آنتی اکسیدان قوی تبدیل می شود.
برخی از این مواد مغذی عبارتند از :
- کولین
- اینوزیتول
- بیوتین
- ویتامین A
- ویتامین های گروه B
- ویتامین D
- فیبر محلول و نامحلول
- آهن
2. خطر ابتلا به دیابت را کاهش می دهد
تعداد کمی از مطالعات روی حیوانات نشان داده است که حداقل چهار ترکیب موجود در شنبلیله دارای خواص ضد دیابتی هستند.
این ترکیبات به کاهش جذب گلوکز در روده، تاخیر در تخلیه معده، بهبود حساسیت و عملکرد انسولین و کاهش غلظت پروتئین متصل شونده به لیپید کمک می کنند.
در مطالعه ای در سال 2017 موش هایی که به مدت 16 هفته از یک رژیم غذایی پرچرب با 2 درصد مکمل دانه شنبلیله تغذیه شدند نسبت به آن هایی که مکمل دریافت نکردند تحمل گلوکز بهتری داشتند.
با این حال شنبلیله تحمل گلوکز را در موش هایی که رژیم غذایی کم‌چرب داشتند، بهبود نداد. همچنین محققان به این نتیجه رسیدند که 4 روز ورزش داوطلبانه روی یک چرخ در نهایت در بهبود تحمل گلوکز در تمام موش ها نسبت به شنبلیله موثرتر بود.
به طور کلی محققان فواید کمتری را از شنبلیله نسبت به آنچه انتظار داشتند دریافتند.
3. باعث افزایش جریان شیر مادر می شود
شنبلیله ممکن است به تحریک تولید شیر مادر و تسهیل جریان آن کمک کند. پزشکان طب سنتی آسیایی از دیرباز شنبلیله را برای این منظور توصیه کرده اند.
در یک مطالعه در سال 2014 25 زن که به تازگی زایمان کرده بودند به مدت 2 هفته روزانه سه فنجان دمنوش شنبلیله می نوشیدند و در هفته های اول شاهد افزایش حجم شیر بودند.
4. باعث لاغری و کاهش وزن می شود
شنبلیله ممکن است اشتها را سرکوب کرده و احساس سیری را افزایش دهد که می تواند به کاهش پرخوری و کاهش وزن کمک کند.
در یک مطالعه در سال 2015، 9 شرکت کننده زن کره ای دارای اضافه وزن قبل از ناهار یک دمنوش رازیانه، شنبلیله یا دارونما نوشیدند. کسانی که دمنوش شنبلیله می نوشیدند کمتر احساس گرسنگی و سیری بیشتری داشتند.
به دلیل محتوای فیبر پودرهای عصاره فیبر شنبلیله نیز ممکن است منجر به احساس سیری شود.
5. به افزایش تستوسترون و افزایش تعداد اسپرم کمک می کند
شنبلیله ممکن است به افزایش سطح تستوسترون و اسپرم کمک کند.
در مطالعه ای در سال 2017، 50 داوطلب مرد عصاره دانه شنبلیله را به مدت 12 هفته مصرف کردند. حدود 85 درصد از شرکت کنندگان دارای افزایش تعداد اسپرم شدند.
نتایج همچنین نشان می دهد که عصاره به طور مداوم هوشیاری ذهنی، خلق و خو و میل جنسی را بهبود می بخشد.
6. باعث کاهش التهاب می شود
سطوح قابل توجهی از آنتی اکسیدان ها در شنبلیله پتانسیل بالایی به عنوان یک عامل ضد التهابی به آن می دهند.
نتایج یک مطالعه در سال 2012 بر روی موش ها نشان می دهد که محتوای آنتی اکسیدانی موجود در دانه های شنبلیله می تواند التهاب را کاهش دهد.
7. خطر ابتلا به بیماری های قلبی را کاهش می دهد
شنبلیله ممکن است سطح کلسترول را تنظیم کند و فشار خون را بهبود بخشد که همین می تواند خطر ابتلا به بیماری های قلبی را کاهش داده و سلامت قلب را بهبود بخشد.
این ممکن است به این دلیل باشد که دانه های شنبلیله حاوی تقریبا 48 درصد فیبر هستند. فیبر غذایی بسیار سخت هضم می شود و ژل چسبناکی در روده ایجاد می کند که هضم قندها و چربی ها را سخت تر می کند.
8. مسکن طبیعی درد است
شنبلیله از دیرباز برای تسکین درد در طب سنتی استفاده شده است.
محققان فکر می کنند که ترکیباتی به نام آلکالوئیدها در این گیاه دارویی به مسدود کردن گیرنده های حسی کمک می کند که به مغز اجازه می دهد درد را درک کند.
در مطالعه‌ای در سال 2014، 51 زن با پریودهای دردناک سه بار در روز کپسول پودر دانه شنبلیله را به مدت 2 ماه متوالی در 3 روز اول پریود مصرف کردند. آن ها مدت کوتاه تری از درد و علائم کمتری را بین ماه ها تجربه کردند.
9. سایر مزایای سلامتی شنبلیله
- درمان مشکلات گوارشی از جمله یبوست، از دست دادن اشتها و ورم معده
- تولید و افزایش جریان شیر مادر
- درمان دیابت
- افزایش تستوسترون یا میل جنسی کم
- درمان قاعدگی دردناک
- بهبود علائم یائسگی
- بهبود آرتروز
- درمان فشار خون بالا
- لاغری و کاهش وزن
- درمان مشکلات تنفسی
- بهبود عملکرد ورزشی
- درمان زخم ها
- کاهش درد عضلانی
- درمان میگرن و سردرد
- کاهش دردهای زایمان
از تمام فواید سلامتی گزارش شده شنبلیله تنها تعداد کمی از آنها به طور قابل توجهی توسط شواهد علمی تایید شده است.
عوارض و مضرات شنبلیله
عوارض جانبی شنبلیله می تواند شامل ناراحتی معده و سرگیجه باشد.
برخی از عوارض ناخواسته رایج شنبلیله عبارتند از :
- اسهال
- ناراحتی معده
- ادرار، عرق یا شیر مادر بویی شبیه افرا به خود می گیرد
- سرگیجه
- سردرد
برخی از افراد واکنش های آلرژیک به شنبلیله داشته اند، اگرچه این امر نادر است.
زنان باردار باید از مصرف شنبلیله اجتناب کنند زیرا حاوی ترکیباتی است که می تواند انقباضات رحم را تحریک کند و ممکن است باعث ناهنجاری های هنگام تولد شود.
شنبلیله همچنین می تواند مانند استروژن در بدن عمل کند بنابراین ممکن است بر افراد مبتلا به سرطان های حساس به هورمون تاثیر منفی بگذارد.
به طور کلی فردی با هر گونه مشکل سلامتی باید از شنبلیله اجتناب کند یا با احتیاط از آن استفاده کند. قبل از امتحان با پزشک صحبت کنید.
شنبلیله با بسیاری از داروها تداخل منفی ندارد اما برخی از ترکیبات این گیاه ممکن است عملکردی مشابه داروها داشته باشند بنابراین مصرف هر دو ممکن است بی‌خطر نباشد.
درک خطرات مصرف بیش از حد شنبلیله به تحقیقات بیشتری نیاز دارد. مانند هر غذا یا مکمل دیگری بهتر است شنبلیله را با سرعت آهسته و ثابت به رژیم غذایی اضافه کنید.
روش های استفاده از شنبلیله
شنبلیله در صابون ها، لوازم آرایشی، چای و گرم ماسالا وجود دارد.
شنبلیله یکی از قدیمی ترین گیاهان دارویی است که ریشه در سیستم های طب سنتی هند و چین دارد.
عصاره شنبلیله مواد تشکیل دهنده بسیاری از محصولات رایج است از جمله :
- صابون ها
- لوازم آرایشی
- چای ها
- گرم ماسالا
- چاشنی ها
خلاصه
مردم صدها سال است که از شنبلیله برای درمان بیماری هایی از قند خون گرفته تا تستوسترون پایین استفاده می کنند.
افراد به‌ویژه آن هایی که بیماری های مزمن دارند و زنان شیرده باید قبل از شروع مکمل های شنبلیله یا افزایش قابل توجه رژیم غذایی خود با پزشک مشورت کنند.
منبع : medicalnewstoday
