میوه کاکتوس یا گلابی خاردار (به انگلیسی : Prickly Pear) نوعی میوه خوراکی، شیرین و خوشمزه است که ممکن است فوایدی برای سلامتی داشته باشد.
میوه کاکتوس مدت هاست که در تهیه غذاهای مکزیکی استفاده می شود. بسیاری از قسمت های گیاه خوراکی هستند و از میوه آن برای تهیه کوکتل، آبمیوه، مربا و سایر غذاها استفاده می شود.
علاوه بر کاربردهای آشپزی، میوه کاکتوس دارای خواص تغذیه ای چشمگیر است و ممکن است به ارتقای سلامتی و محافظت در برابر بیماری های خاص کمک کند.
در ادامه این مقاله با فواید دارویی و درمانی برگ ها و میوه کاکتوس انجیر تیغی هندی برای سلامتی بدن و همچنین عوارض و مضرات و روش های استفاده از آن آشنا می شوید. با سومیتا همراه باشید؛
کاکتوس انجیر تیغی هندی چیست؟
کاکتوس انجیر تیغی هندی (نام علمی Opuntia ficus-indica) یکی از اعضای خانواده کاکتوس هاست.
برگ های کاکتوس انجیر تیغی هندی که با نام نوپال هم شناخته می شوند نسبتا ترد هستند اما بسته به نحوه تهیه می توانند بافت لزج داشته باشند. طعم برگ ها کمی ترش و مرکباتی توصیف شده است.
میوه کوچک و بیضی شکلی که در بالای برگ ها رشد می کند، میوه کاکتوس یا گلابی خاردار است. رنگ آن می تواند سبز، صورتی، قرمز، بنفش یا زرد-نارنجی باشد.
گوشت میوه کاکتوس آبدار و حاوی دانه است و طعم شیرینی شبیه هندوانه دارد. می توانید گوشت میوه کاکتوس را به صورت خام یا پخته مصرف کنید. اغلب به صورت آبمیوه یا برای تهیه کوکتل استفاده می شود یا به صورت مربا پخته می شود. گل میوه کاکتوس نیز خوراکی است.
برگ ها و میوه کاکتوس دارای خارهایی در قسمت بیرونی می باشند. آن ها که به نام گلوکید شناخته می شوند، می توانند به دستان شما بچسبند و بسیار دردناک باشند. قبل از مصرف برگ ها و میوه کاکتوس باید گلوکیدها برداشته شوند.
از آنجایی که کاکتوس انجیر تیغی هندی به طور عمده در محیط های بیابانی رشد می کند میوه ی آن در مکزیک و جنوب غربی آمریکا بسیار رایج است.
در واقع کاکتوس انجیر تیغی هندی گیاه ایالت تگزاس است اما در ایتالیا و سایر مناطق مدیترانه هم رشد می کند.
به دلیل ترکیبات گیاهی و مواد مغذی بسیار مفیدی که در میوه و برگ های کاکتوس وجود دارد در طب سنتی مکزیک برای درمان زخم، بیماری های کبدی و سایر موارد استفاده می شد.
خواص دارویی بالقوه میوه کاکتوس همچنان در حال بررسی است.
فواید و مزایای میوه کاکتوس برای سلامتی بدن
1. سرشار از مواد مغذی است
مواد مغذی موجود در میوه کاکتوس ممکن است بسته به نوع آن کمی متفاوت باشد. این میوه به طور کلی منبع خوبی از فیبر و حاوی بسیاری از ویتامین ها و مواد معدنی می باشد.
یک فنجان (149 گرم) میوه کاکتوس خام حاوی مواد مغذی زیر می باشد :
- کالری : 61
- پروتئین : 1 گرم
- چربی : 1 گرم
- کربوهیدرات : 14 گرم
- فیبر : 5 گرم
- منیزیم : 30 درصد از مقدار مورد نیاز روزانه
- ویتامین C : حدود 23 درصد از مقدار مورد نیاز روزانه
- پتاسیم : 7 درصد از مقدار مورد نیاز روزانه
- کلسیم : 6 درصد از مقدار مورد نیاز روزانه
میوه کاکتوس منبع خوبی از فیبر غذایی است و حدود 19 درصد از مقدار مورد نیاز روزانه را در 1 فنجان (149 گرم) تامین می کند. آن ها حاوی فیبر محلول و نامحلول هستند که هر دو برای هضم سالم مهم هستند.
منیزیم، پتاسیم و کلسیم موجود در میوه کاکتوس مواد مغذی کلیدی برای فشار خون سالم هستند در حالی که ویتامین C نقش مهمی در سلامت سیستم ایمنی ایفا می کند.
میوه کاکتوس همچنین حاوی بسیاری از ترکیبات گیاهی مفید از جمله فنولیک اسید، فلاونوئیدها و رنگدانه هاست که به عنوان آنتی اکسیدان عمل می کنند.
آنتی اکسیدان ها به جلوگیری از آسیب اکسیداتیو ناشی از مولکول های واکنشی به نام رادیکال های آزاد کمک می کنند که می توانند منجر به بیماری شوند.
بسیاری از مزایای ادعا شده میوه کاکتوس از فیبر و محتوای آنتی اکسیدانی آن ناشی می شود. در حالی که تعداد کمی از مطالعات انسانی توانایی آن را برای ارتقای سلامت مورد تجزیه و تحلیل قرار داده اند تحقیقات اولیه نتایج امیدوارکننده ای را نشان می دهد.
2. باعث لاغری و کاهش وزن می شود
فیبر موجود در کاکتوس انجیر تیغی هندی ممکن است با اتصال به چربی رژیم غذایی، افزایش دفع آن و کاهش جذب انرژی به لاغری و کاهش وزن کمک کند.
یک مطالعه بر روی 20 بزرگسال سالم نشان داد که مصرف 2 قرص هر کدام حاوی 500 میلی گرم فیبر کاکتوس 3 بار در روز (در مجموع 3 گرم فیبر کاکتوس در روز) بعد از غذا منجر به دفع چربی بیشتر از مدفوع در مقایسه با دارونما شد.
نویسندگان مطالعه به این نتیجه رسیدند که این نتایج از این ایده پشتیبانی می کند که فیبر کاکتوس می تواند با کاهش میزان چربی موجود در رژیم غذایی برای جذب در لاغری و کاهش وزن نقش داشته باشد. با این حال آن ها کاهش وزن را در شرکت کنندگان اندازه گیری نکردند.
مطالعات دیگر توانایی قرص های فیبر کاکتوس در افزایش دفع چربی در مدفوع و کاهش وزن را دنبال کرده است. یک مطالعه 12 هفته ای اشاره کرد که مصرف مکمل فیبر کاکتوس در مقایسه با دارونما منجر به کاهش وزن بیشتر شد.
در حالی که نتایج این مطالعات جالب است مهم است توجه داشته باشید که آن ها بر روی قرص های فیبری به دست آمده از کاکتوس انجیر تیغی هندی متمرکز شده اند – نه خود میوه.
یک میوه کاکتوس معمولی حاوی بیش از سه گرم فیبر است و کالری نسبتا کمی دارد بنابراین ممکن است فواید کاهش وزن مشابهی را مشاهده کنید. با این حال تحقیقات بیشتری برای درک اینکه چگونه خوردن میوه کاکتوس ممکن است در مدیریت وزن نقش داشته باشد مورد نیاز است.
3. برای سلامتی پوست و مو مفید است
خوردن میوه کاکتوس اغلب به عنوان راهی برای داشتن پوستی درخشان و موهای براق شناخته می شود. میوه کاکتوس حتی به نرم کننده های مو و محصولات مراقبت از پوست اضافه می شود.
برخی از ترکیبات و مواد مغذی آن مانند ویتامین C و رنگدانه های بتالائین دارای اثرات ضد التهابی و آنتی اکسیدانی هستند. میوه کاکتوس همچنین حاوی اسیدهای چرب غیراشباع چندگانه به ویژه در دانه ها و پوست آن است که در سلامت پوست و مو نقش دارند.
یک مطالعه کوچک بر روی 18 بزرگسال سالم نشان داد که مصرف 250 گرم میوه دو بار در روز به مدت 2 هفته از نظر افزایش سطوح خونی ویتامین های آنتی اکسیدانی C و E و کاهش استرس اکسیداتیو با مکمل ویتامین C قابل مقایسه است.
خواص آنتی اکسیدانی میوه کاکتوس ممکن است با محافظت در برابر آسیب به پوست و مو ناشی از استرس اکسیداتیو مربوط به پیری، التهاب، قرار گرفتن در معرض نور خورشید یا دلایل دیگر سلامت پوست و مو را بهبود بخشد.
با این حال هیچ مطالعه ای به طور خاص بر روی فواید میوه کاکتوس برای پوست یا مو تمرکز نکرده است. به این ترتیب این نظریه که میوه کاکتوس غنی از آنتی اکسیدان از آسیب پوست و مو محافظت می کند آزمایش نشده است.
کاربردهای موضعی میوه کاکتوس برای پوست – اما نه مو – مورد مطالعه قرار گرفته است.
یک مطالعه در لوله های آزمایش و بر روی موش ها نشان داد که روغن دانه های میوه کاکتوس دارای اثرات ضد میکروبی علیه عفونت های پوستی و خواص ترمیم زخم است.
اینکه آیا استفاده موضعی از روغن میوه کاکتوس روی پوست انسان یا خوردن آن فواید مشابهی برای سلامت پوست دارد مشخص نیست. به طور کلی فواید میوه کاکتوس برای پوست و مو هنوز به طور کامل شناخته نشده است.
4. برای دیابت مفید است
یکی دیگر از مزایای احتمالی کاکتوس انجیر تیغی هندی استفاده از آن در کنترل قند خون و عوارض دیابت است.
پکتین فیبر محلول موجود در میوه کاکتوس ممکن است خواص کاهش دهنده قند خون و اثرات مفیدی بر سطح چربی خون داشته باشد.
برخی از مطالعات اولیه بر روی انسان نشان می دهد که مصرف میوه کاکتوس ممکن است سطح قند خون ناشتا و سطح انسولین بعد از غذا را هم در بزرگسالان سالم و هم در افراد مبتلا به دیابت نوع 2 کاهش دهد.
با این حال یافته ها مخلوط شده اند و به نظر می رسد اثرات کاکتوس تا حد زیادی به شکل مصرف و بخشی از گیاه مورد استفاده بستگی دارد.
یک بررسی از 20 مطالعه انسانی نشان داد که مصرف برگ های کاکتوس منجر به کاهش قابل توجهی در سطح قند خون و انسولین می شود. میوه کاکتوس تاثیر قابل توجهی بر قند خون نداشت.
با این حال میوه کاکتوس ممکن است در مورد سلامت قلب مفیدتر از برگ ها باشد. بسیاری از افراد مبتلا به دیابت نوع 2 دارای تری گلیسیرید بالا و کلسترول کل و LDL هستند که ممکن است خطر ابتلا به بیماری قلبی را افزایش دهد.
طبق بررسی سیستماتیک دیگری از 11 مطالعه بر روی بزرگسالان سالم و افراد مبتلا به دیابت نوع 2 و سایر شرایط متابولیک خوردن میوه کاکتوس ممکن است به کاهش قابل توجه کلسترول کل و LDL منجر شود.
از سوی دیگر مصرف برگ های کاکتوس یا پودرهای ساخته شده از این قسمت از کاکتوس به نظر نمی رسد که اثرات مفیدی بر سطح چربی خون داشته باشند.
تحقیقات بیشتری مورد نیاز است تا بفهمیم چه مقدار و چه شکلی از میوه کاکتوس برای مدیریت سطح قند خون و بهبود سطح چربی خون مفیدتر است.
5. به سلامت کبد کمک می کند
کاکتوس انجیر تیغی هندی از لحاظ تاریخی برای درمان مشکلات کبدی مورد استفاده قرار گرفته و برخی از مطالعات مدرن این ایده را تایید می کنند.
تصور می شود که ترکیبات آنتی اکسیدانی موجود در میوه کاکتوس به محافظت در برابر التهاب و استرس اکسیداتیو که می تواند به کبد آسیب برساند کمک می کند.
یک مطالعه روی موش های مبتلا به چاقی نشان داد که خوردن میوه کاکتوس ممکن است با کاهش استرس اکسیداتیو از بیماری کبد چرب غیرالکلی جلوگیری کند.
مطالعه دیگری بر روی موش ها نشان داد که آب میوه کاکتوس با افزایش وضعیت آنتی اکسیدانی و جلوگیری از آسیب اکسیداتیو ناشی از الکل از آسیب کبدی ناشی از مصرف مزمن الکل جلوگیری می کند.
مطالعه ای بر روی 55 بزرگسال سالم نشان داد که مصرف عصاره گیاه کاکتوس قبل از نوشیدن الکل به کاهش علائم خماری و نشانگرهای خونی التهاب بیشتر از دارونما کمک می کند.
با این حال برای درک بهتر اثرات میوه کاکتوس بر سلامت کبد تحقیقات بیشتری در انسان مورد نیاز است. همچنین مشخص نیست که آیا مصرف میوه مزایایی مشابه با مصرف سایر قسمت های گیاه دارد یا خیر.
عوارض و مضرات میوه کاکتوس
مصرف میوه کاکتوس زمانی که به درستی تهیه شده باشد بی خطر است اما ممکن است دارای برخی مضرات باشد.
اگر بیش از حد میوه کاکتوس بخورید ممکن است عوارض جانبی مربوط به مصرف بیش از حد فیبر را تجربه کنید. اینها شامل اسهال، سوء هاضمه، نفخ یا حالت تهوع است.
علاوه بر این دانه های میوه کاکتوس با موارد نادر انسداد روده مرتبط است. هنگامی که بیش از حد مصرف شوند می توانند یک انسداد غیر قابل هضم ایجاد کنند که باعث نهفتگی مدفوع می شود.
خوردن میوه کاکتوس در مقادیری که معمولا در دستور العمل ها استفاده می شود به طور کلی بی خطر در نظر گرفته می شود.
با این حال تحقیقات زیادی در مورد مکمل ها و عصاره های آن وجود ندارد. افراد باردار و شیرده باید با پزشک خود صحبت کنند و احتمالا به دلیل عدم آگاهی در مورد عوارض جانبی از این محصولات اجتناب کنند.
خارها در قسمت بیرونی میوه کاکتوس باید در حین آماده سازی با دقت برداشته شوند تا بلعیده نشوند.
روش پخت میوه کاکتوس
هنگام تهیه نوپال ها و میوه کاکتوس ابتدا باید خارها را جدا کنید. هنگام دست زدن به نوپال ها و میوه کاکتوس دستکش بپوشید یا از انبر استفاده کنید.
بسته به جایی که میوه کاکتوس را خریداری کرده اید ممکن است خارها قبلا برداشته شده باشند.
اگر خارها هنوز روی نوپال هستند از یک چاقوی صاف استفاده کنید تا آن ها را بتراشید و سپس از یک پوست کن سبزیجات استفاده کنید تا پوست آن جدا شود.
حالا می توانید آن را به صورت نواری برش دهید یا آن ها را مکعبی کرده و در دستور العمل ها استفاده کنید.
برای از بین بردن خارهای میوه کاکتوس می توانید آن را روی اجاق گاز یا آتش بسوزانید. اگر از این روش استفاده می کنید از انبر برای نگه داشتن میوه استفاده کنید.
سپس چند شکاف روی پوست ایجاد کنید و آن را جدا کنید. میوه کاکتوس را از وسط نصف کنید و دانه های آن را قبل از برش به شکل دلخواه خود جدا کنید.
روش های استفاده از میوه کاکتوس در رژیم غذایی
میوه های کاکتوس را به سوپ، سیب زمینی سرخ شده، تخم مرغ و سالاد اضافه کنید. آن ها به خصوص وقتی کبابی می شوند یا با تخم مرغ سرو می شوند خوشمزه هستند.
هنگام پختن برگ های کاکتوس ممکن است متوجه شوید که از آن ها ژلی شبیه به آنچه در بامیه می بینید بیرونی می آید.
از طرف دیگر میوه کاکتوس معمولا در آبمیوه، کوکتل، مربا و غیره استفاده می شود. همچنین یک میان وعده خوشمزه را درست می کند که به تنهایی یا با میوه های دیگر سرو می شود.
سعی کنید آب میوه ی کاکتوس خانگی، مارگاریتای میوه کاکتوس یا اسموتی میوه کاکتوس را درست کنید.
خلاصه
میوه کاکتوس بر روی کاکتوس انجیر تیغی هندی رشد می کند.
سرشار از فیبر و ترکیبات آنتی اکسیدانی زیادی است. در نتیجه تصور می شود که به کاهش وزن، مدیریت قند خون، سلامت کبد و موارد دیگر کمک می کند با این حال تحقیقات بیشتری در مورد انسان مورد نیاز است.
می‌توانید از میوه کاکتوس در انواع دستور العمل ها به ویژه غذاهای مکزیکی لذت ببرید.
منبع : healthline
