بیماری های مقاربتی یا آمیزشی طیف متنوعی از مشکلات و بیماری های عفونی را تشکیل می دهند که معمولا به دلیل رابطه جنسی پر خطر از فردی به فرد دیگر منتقل شده و با علائم آزار دهنده ای همراه هستند، یکی از این بیماری ها سوزاک (به انگلیسی: Gonorrhea) نام دارد.
سوزاک از بیماری های عفونی باکتریایی است که طی رابطه جنسی پر خطر از فرد مبتلا به فرد سالم منتقل شده و برخی نواحی بدن را درگیر می کند. این بیماری گاهی بدون علامت است و گاهی با علائم گوناگون در زنان و مردان همراه می باشد.
در این مطلب قصد داریم به بررسی بیماری سوزاک و علل، علائم و روش های درمان آن بپردازیم. با سومیتا همراه باشید؛
سوزاک چیست؟
سوزاک یک بیماری عفونی مقاربتی است که توسط باکتری نایسریا گونوره آ یا گونوکوک ایجاد می شود، این باکتری نواحی گرم و مرطوب بدن را برای زندگی ترجیح می دهد، از جمله :
- مجاری ادراری (لوله ای که ادرار را از مثانه تخلیه می کند)
- چشم ها
- گلو
- واژن
- مقعد
- دستگاه تناسلی زنان (لوله های رحمی، دهانه رحم و رحم)
سوزاک از طریق رابطه دهانی، مقعدی یا واژینال پر خطر (بدون استفاده از کاندوم یا سایر روش های پیشگیری) از فردی به فرد دیگر منتقل می شود و بهترین راه پیشگیری از ابتلا و انتقال آن استفاده صحیح از کاندوم یا سایر روش های پیشگیری می باشد.
علائم سوزاک
علائم سوزاک معمولا طی 2 تا 14 روز بعد از آلودگی ایجاد می شود، اگرچه بسیاری از افراد مبتلا هرگز علائم قابل توجهی تجربه نخواهند کرد. این افراد، حامل بدون علامت نامیده می شوند زیرا هنوز می توانند عفونت را به دیگران انتقال دهند.
احتمال انتقال سوزاک به دیگران از طریق افرادی که علائم قابل توجهی ندارند بیشتر است.
علائم سوزاک در مردان
مردان مبتلا به سوزاک ممکن است هرگز علامتی نداشته باشند. در افراد علامت دار، علائم معمولا یک هفته بعد از آلودگی ظاهر می شود و اولین نشانه قابل توجه در آن ها اغلب احساس سوزش یا درد هنگام ادرار کردن می باشد.
به مرور و با پیشرفت بیماری ممکن است علائم دیگری نیز ظاهر شود، از جمله :
- تکرر ادرار یا نیاز شدید به ادرار کردن
- ترشحات (یا قطرات) چرکی به رنگ سفید، زرد، بژ یا سبز از آلت تناسلی مردان
- ورم یا قرمزی در دهانه آلت تناسلی مردان
- ورم یا درد در بیضه ها
- گلو درد دائمی
سوزاک در موارد نادر می تواند به بدن مردان، به خصوص مجاری ادراری و بیضه ها، آسیب برساند. گاهی نیز درد به راست روده سرایت می کند.
ناگفته نماند باکتری عامل سوزاک تا چند هفته بعد از فروکش کردن علائم در بدن باقی می ماند.
علائم سوزاک در زنان
بسیاری از خانم ها علائم واضح از خود نشان نمی دهند و در صورتی که علامتی ظاهر شود معمولا خفیف یا شبیه نشانه های بیماری های دیگر مانند عفونت مخمری واژن یا عفونت باکتریایی می باشد که تشخیص سوزاک را دشوار می کند.
این علائم شامل موارد زیر می باشد :
- ترشحات واژینال (آب دار، کرمی یا سبز ملایم)
- درد یا احساس سوزش هنگام ادرار کردن
- تکرر ادرار
- قاعدگی سنگین یا لکه بینی
- گلو درد
- درد هنگام رابطه جنسی
- درد شدید در ناحیه زیر شکم
- تب
تشخیص سوزاک
روش های مختلفی برای تشخیص سوزاک وجود دارد. پزشک احتمالا با کمک سواب، نمونه ای از مایعات را از ناحیه علائم دار (آلت تناسلی مردان، واژن، راست روده یا گلو) جدا می کند یا اگر به عفونت مفصلی یا عفونت در خون مشکوک باشد ممکن است از خون یا مایعات داخل مفصل علامت دار نمونه بردارد.
سپس یک ماده رنگی به نمونه اضافه کرده و نمونه زیر میکروسکوپ بررسی می شود، اگر سلول ها به رنگ واکنش نشان دهند فرد احتمالا به سوزاک مبتلا است. این روش آسان و سریع است اما قطعیت کامل ندارد.
در روش دیگر، نمونه را چند روز در شرایط رشد ایده آل قرار می دهند. اگر نمونه حاوی باکتری های سوزاک باشد یک کلونی باکتریایی ایجاد می شود.
عوارض سوزاک
خانم ها بیشتر در معرض عوارض طولانی مدت ناشی از سوزاک درمان نشده قرار دارند زیرا باکتری ها ممکن است در دستگاه تناسلی بالا رفته و رحم، لوله های رحمی و تخمدان را درگیر کنند. این وضعیت که به نام بیماری التهابی لگنی نیز شناخته شده باعث درد شدید و مزمن شده و به اندام های تولید مثل آسیب می زند. این عارضه می تواند توسط سایر بیماری های مقاربتی نیز ایجاد شود.
زنان در معرض انسداد یا زخم شدن لوله های رحمی نیز قرار دارند که می تواند از بارداری در آینده جلوگیری کرده یا به حاملگی خارج از رحمی (رشد تخمک بارور شده خارج از رحم) منجر شود. به علاوه سوزاک می تواند در حین زایمان به نوزاد تازه متولد شده منتقل شود.
مردان مبتلا به سوزاک ممکن است در معرض زخم شدن مجاری ادراری قرار داشته باشند. سوزاک می تواند باعث آبسه دردناک در بخش داخلی آلت تناسلی شود که به کاهش احتمال باروری یا عقیم شدن در مردان منجر می شود.
انتقال عفونت به جریان خون، فرد مبتلا را در معرض ابتلا به آرتریت، آسیب دریچه قلب یا التهاب غشای مغز یا نخاع قرار می دهد که اگرچه به ندرت رخ می دهند اما جدی هستند.
درمان سوزاک
آنتی بیوتیک های مدرن می توانند به درمان سوزاک کمک کنند. در مورد داروهای بدون نسخه باید بگوییم هیچ داروی خانگی یا بدون نسخه وجود ندارد که برای درمان سوزاک موثر باشد، افراد مبتلا باید به پزشک مراجعه کنند.
آنتی بیوتیک ها
سوزاک معمولا با تزریق یک نوبت آنتی بیوتیک سفتریاکسون و مصرف یک دوز آزیترومایسین خوراکی درمان می شود. بعد از مصرف آنتی بیوتیک ها طی چند روز باید علائم بهتر شود.
امروزه گسترش سویه های باکتریایی سوزاک مقاوم به آنتی بیوتیک چالش برانگیز شده است، این موارد ممکن است نیاز به درمان گسترده تری داشته باشند که احتمالا شامل یک دوره 7 روزه مصرف آنتی بیوتیک خوراکی یا حتی دو آنتی بیوتیک مختلف در 7 روز می باشد.
آنتی بیوتیک های مورد استفاده برای درمان طولانی مدت معمولا یک یا دو بار در روز تجویز می شوند. برخی از آنتی بیوتیک های رایج مورد استفاده شامل آزیترومایسین و داکسی سایکلین می باشد.
پیشگیری از سوزاک
موثرترین راه جلوگیری از سوزاک یا سایر بیماری های مقاربتی پیشگیری از ابتلا است. برای این منظور لازم است از رابطه های جنسی پر خطر اجتناب کرده و حتما کاندوم استفاده شود.
افرادی که روابط جنسی متعدد دارند یا قبلا به این عارضه یا هر بیماری مقاربتی دیگر مبتلا شده اند بیشتر در معرض ابتلا به سوزاک هستند.
در صورتی که حدس می زنید به این بیماری مبتلا شده اید باید از هر گونه رابطه جنسی پرهیز کرده و بلافاصله با پزشک مشورت کنید. همچنین در این مورد با همسرتان صحبت کنید تا در صورت لزوم او نیز تحت درمان قرار بگیرد.
اگر از آنتی بیوتیک ها برای درمان استفاده می کنید حتما دوره درمان را به پایان برسانید تا مطمئن شوید کاملا درمان شده اید، کوتاه کردن دوره مصرف آنتی بیوتیک ها موجب مقاوم شدن باکتری ها در برابر آنتی بیوتیک ها خواهد شد.
همچنین لازم است 1 تا 2 هفته بعد به پزشک مراجعه کنید تا از درمان کامل خود مطمئن شوید.
منبع: healthline
