کلامیدیا (به انگلیسی: Chlamydia) از بیماری های عفونی مقاربتی و قابل انتقال از طریق رابطه جنسی است که در هر دو جنسیت زن و مرد به خصوص در افرادی که روابط جنسی متعدد و پر خطر دارند دیده می شود.
کلامیدیا معمولا با علائم خاصی همراه نیست اما عدم درمان آن می تواند به عوارض جدی همچون مشکلاتی در باروری منجر شود. خوشبختانه این بیماری به راحتی قابل درمان می باشد.
در ادامه قصد داریم درباره کلامیدیا و علل، علائم و روش های درمان آن صحبت کنیم. با سومیتا همراه باشید؛
کلامیدیا چیست؟
کلامیدیا یک عفونت متداول مقاربتی است که توسط باکتری کلامیدیا تراکوماتیس ایجاده شده و اغلب به خصوص در مراحل اولیه علائم ظاهری ندارد، به همین دلیل به آن عفونت خاموش نیز گفته می شود.
گفته شده حدود 90 درصد زنان و 70 درصد مردان مبتلا به این بیماری علائم خاصی ندارند به همین دلیل معمولا برای درمان آن اقدام نمی شود اما عدم درمان می تواند به عوارض جدی و مشکلاتی در سلامتی منجر شود.
علت کلامیدیا
بیماری کلامیدیا توسط باکتری کلامیدیا تراکوماتیس ایجاد می شود که طی رابطه جنسی از فرد آلوده به فرد سالم منتقل می شود. روابط جنسی واژینال بدون کاندوم و همچنین رابطه جنسی دهانی محافظت نشده و رابطه جنسی مقعدی از راه های انتقال این عفونت می باشند.
لازم به ذکر است حتی تماس تناسلی حین رابطه جنسی نیز می تواند این باکتری را به دیگران منتقل کند.
یکی از دیگر از راه های انتقال در حین زایمان می باشد که باکتری از مادر آلوده به نوزاد تازه متولد شده منتقل می شود.
عفونت کلامیدیای چشمی از موارد کمتر رایج کلامیدیا می باشد و ممکن است از طریق تماس دهانی یا تناسلی با چشم ها ایجاد شود.
ناگفته نماند افرادی که قبلا به این عفونت مبتلا و درمان شده اند همچنان در خطر ابتلای مجدد به این عارضه قرار دارند.
علائم کلامیدیا
علائم در مردان
بسیاری از مردان مبتلا به کلامیدیا علائم قابل توجهی مشاهده نمی کنند و هیچ علامتی ندارند. علائم در صورت وجود معمولا 1 تا 3 هفته بعد از انتقال عفونت ظاهر می شوند.
برخی از رایج ترین علائم کلامیدیا در مردان عبارتند از :
- احساس سوزش حین ادرار کردن
- ترشحات زرد یا سبز از آلت تناسلی
- درد زیر شکم
- درد در بیضه ها
در مواردی که عفونت در مقعد باشد ممکن است علائمی همچون ترشحات، درد و خونریزی در این ناحیه مشاهده شود.
رابطه جنسی دهانی با فرد مبتلا به این عفونت خطر ابتلا به کلامیدیا در گلو را افزایش می دهد که علائم آن می تواند شامل گلو درد، سرفه یا تب باشد. به دلیل عدم بروز علائم، گاهی فرد از حضور باکتری در گلوی خود مطلع نمی شود.
علائم در زنان
زنان نیز مانند مردان ممکن است بعد از ابتلا به کلامیدیا هیچ گونه علائمی تجربه نکنند و ظاهر شدن احتمالی علائم ممکن است چندین هفته طول بکشد.
برخی از رایج ترین علائم کلامیدیا در زنان عبارتند از :
- رابطه جنسی دردناک
- ترشحات واژن
- احساس سوزش هنگام ادرار کردن
- درد زیر شکم
- التهاب دهانه رحم
- خونریزی بین قاعدگی
در برخی موارد عفونت ممکن است به لوله های رحمی منتقل و به بیماری التهاب لگنی منجر شود که یک وضعیت اورژانسی است و با علائم زیر همراه می باشد :
- تب
- درد شدید لگن
- حالت تهوع
- خونریزی غیر طبیعی واژن بین دوره های قاعدگی
گاهی باکتری کلامیدیا به راست روده منتقل شده و این اندام را درگیر می کند. خانم هایی که در این ناحیه دچار عفونت شده اند ممکن است علائمی تجربه نکنند اما علائم در صورت بروز شامل درد، ترشح یا خونریزی در این ناحیه می باشد.
عفونت کلامیدیا گلو در زنان که به دلیل رابطه جنسی دهانی با فرد مبتلا به این عفونت رخ می دهد معمولا بدون علامت بوده یا با علائمی همچون سرفه، تب و گلو درد همراه می باشد.
همان طور که مشاهده می کنید علائم بیماری های مقاربتی در مردان و زنان می تواند متفاوت باشد. در صورت مشاهده هر یک از علائم فوق مهم است با پزشک مشورت شود.
عوامل خطر زای کلامیدیا
زنان و مردان هر دو می توانند به این عفونت مبتلا شوند اما تعداد موارد گزارش شده توسط زنان بیشتر بوده است.
به نظر می رسد در بسیاری از نقاط دنیا، زنان جوان از بالاترین درصد ابتلا به این عفونت برخوردار هستند و به خصوص در میان زنان 15 تا 24 ساله که روابط جنسی پر خطر یا کنترل نشده دارند شایع تر می باشد.
به طور کلی کسانی که با بیش از یک نفر رابطه جنسی دارند بیشتر در معرض ابتلا به بیماری های مقاربتی همچون کلامیدیا قرار دارند. از دیگر عوامل خطر زا می توان به ابتلای یکی از بیماری های مقاربتی در گذشته یا داشتن یک عفونت در زمان حال اشاره کرد که می تواند مقاومت بدن به عفونت ها را کاهش دهد.
درمان کلامیدیا
خبر خوب این که کلامیدیا به راحتی قابل درمان است و به دلیل ماهیت باکتریایی، داروهای آنتی بیوتیک در خط مقدم مقابله با این بیماری قرار دارند.
یکی از آنتی بیوتیک های رایج برای درمان کلامیدیا آزیترومایسین است که معمولا تنها در یک دوز بالا تجویز می شود. داکسی سایکلین آنتی بیوتیک دیگری است که معمولا دو بار در روز و به مدت حدود یک هفته مصرف می شود.
پزشک ممکن است از سایر آنتی بیوتیک های نیز برای درمان استفاده کند. نکته مهم این است که طبق دستور پزشک عمل کنید تا عفونت کاملا درمان شود و دقت داشته باشید مدت زمان درمان حتی با داروهای تک دوز ممکن است تا دو هفته طول بکشد.
در طول دوره درمان مهم است رابطه جنسی نداشته باشید. ابتلای مجدد به کلامیدیا حتی اگر عفونت قبلی را به طور کامل درمان کرده باشید امکان پذیر است، به همین دلیل مراقبت و پیشگیری از عود مجدد در این بیماری از اهمیت بالایی برخوردار می باشد.
درمان های خانگی کلامیدیا
کلامیدیا در اثر عفونت باکتریایی ایجاد می شود و تنها داروی درمان واقعی برای آن آنتی بیوتیک ها هستند، اگرچه برخی روش های درمانی خانگی نیز می توانند به کاهش علائم (نه درمان) کمک کنند با این حال دقت داشته باشید کلامیدیا درمان نشده می تواند به عوارض طولانی مدت از جمله مشکلات باروری و التهاب مزمن منجر شود.
برخی درمان های خانگی کلامیدیا که ممکن است برای کاهش علائم عفونت مفید باشند عبارتند از :
- گیاه خوک طلایی : این گیاه دارویی ممکن است با کاهش التهاب تاثیر خوبی در بهبود علائم عفونی داشته باشد
- سرخارگل : این گیاه به طور گسترده برای تقویت ایمنی بدن و به منظور کمک برای غلبه در برابر عفونت های مختلف از سرماخوردگی گرفته تا زخم های پوستی استفاده می شود و ممکن است به کاهش علائم کلامیدیا کمک کند
اگرچه ترکیبات موجود در این گیاهان به طور کلی برای کاهش التهاب و عفونت مفید هستند اما نمی توان گفت روی کلامیدیا نیز همان تاثیر را دارند.
تشخیص کلامیدیا
پزشک معمولا از فرد در مورد علائم عفونت سوال می کند و اگر هیچ علامتی وجود نداشته باشد علت نگرانی را جویا می شود.
در صورت وجود علائم برای بررسی هر نوع ترشح، زخم یا لکه های غیر طبیعی که ممکن است با عفونت احتمالی مرتبط باشند معاینه فیزیکی انجام می شود.
آزمایش تشخیص کلامیدیا معمولا شامل استفاده از سواب در زنان و آزمایش ادرار در مردان می باشد. اگر احتمال عفونت در مقعد یا گلو وجود داشته باشد در این نواحی نیز ممکن است از سواب استفاده شود. نتایج احتمالا چند روز بعد آماده شده و در صورت مثبت بودن نتیجه، لازم است درباره مراحل درمان با پزشک مشورت شود.
عوارض کلامیدیا
اگر فرد به محض مشکوک شدن به کلامیدیا به پزشک مراجعه کند احتمالا عفونت بدون مشکل خاص یا عوارض طولانی مدت درمان خواهد شد اما در صورتی که دیر اقدام شود ممکن است عوارض جانبی به دنبال داشته باشد.
عوارض کلامیدیا درمان نشده در زنان
برخی زنان به بیماری التهاب لگنی مبتلا می شوند که یک بیماری دردناک است و می تواند به رحم، دهانه رحم و تخمدان آسیب برساند. این وضعیت اغلب نیاز به درمان در بیمارستان دارد.
از دیگر عوارض کلامیدیا در زنان می توان به ناباروری اشاره کرد که ممکن است در اثر زخمی شدن لوله های رحمی رخ دهد. به علاوه احتمال دارد زنان باردار هنگام زایمان باکتری را به نوزاد خود منتقل کنند که می تواند به عفونت چشم و ذات الریه در نوزادان منجر شود.
عوارض کلامیدیا درمان نشده در مردان
عدم درمان کلامیدیا در مردان نیز ممکن است با عوارضی همراه باشد که از جمله آن ها می توان به التهاب دردناک اپیدیدیم (اپیدیدیمیت) اشاره کرد. این لوله بیضه ها را در جای خود نگه می دارد.
عفونت در برخی موارد به غده پروستات سرایت کرده و باعث ایجاد تب، رابطه جنسی دردناک و ناراحتی در ناحیه کمر می شود.
اورتریت کلامیدیایی یکی دیگر از عوارض احتمالی کلامیدیا در مردان می باشد.
لازم به ذکر است موارد ذکر شده تنها برخی از رایج ترین عوارض کلامیدیا درمان نشده در زنان و مردان هستند. به همین دلیل درمان به موقع بیماری اهمیت زیادی دارد و اکثر افرادی که به موقع تحت درمان قرار می گیرند مشکل خاصی نخواهد داشت.
کلامیدیا در گلو
کلامیدیا می تواند طی رابطه جنسی دهانی به دیگران منتقل شود. در این موارد تماس با دهان، لب ها یا زبان برای انتقال کلامیدیا کافی است.
کلامیدیای منتقل شده از طریق رابطه دهانی ممکن است علائم نداشته باشد یا باعث بروز علائم زیر شود :
- گلو درد
- خشکی گلو
- تب
- سرفه
سایر بیماری های رابطه جنسی نیز می توانند گلو را درگیر کنند که هر یک ممکن است با علائم و نگرانی های منحصر به فرد خود همراه باشند.
کلامیدیا در چشم
عفونت کلامیدیا بیشتر در ناحیه تناسلی شایع است اما در مواد کمتر شایع و به دلیل ارتباط مستقیم یا غیر مستقیم باکتری ممکن است در سایر نقاط بدن مانند مقعد، گلو و حتی چشم ها ایجاد شود.
به عنوان مثال لمس چشم بدون شستن دست ها بعد از رابطه جنسی می تواند باعث انتقال باکتری از دستگاه تناسلی به چشم ها شود که به نام کلامیدیای چشم یا ملتحمه کلامیدیا شهرت پیدا کرده است.
برخی علائم احتمالی این عفونت شامل موارد زیر می باشد :
- قرمزی
- ورم
- خارش
- تحریک
- مخاط یا ترشحات
- حساسیت به نور
عدم درمان کلامیدیای چشم می تواند به نابینایی منجر شود اما خوشبختانه این عارضه به راحتی قابل درمان است و درمان به موقع به پیشگیری از عوارض آن کمک شایانی می کند.
ناگفته نماند کلامیدیای چشم بسیاری از اوقات با عفونت های شایع چشمی اشتباه گرفته می شود.
مقایسه کلامیدیا و سوزاک
کلامیدیا و سوزاک هر دو از بیماری های مقاربتی هستند که توسط باکتری ها ایجاد و حین رابطه جنسی واژینال، دهانی یا مقعدی منتقل می شوند.
هر دو بیماری معمولا بدون علامت خاصی رخ می دهند اما اولین علائم (در صورت بروز) در کلامیدیا معمولا طی چند هفته بعد از انتقال ظاهر می شوند در حالی که ظاهر شدن علائم سوزاک در صورت بروز، مدت زمان بیشتری طول می کشد.
هر دو عفونت علائم مشابهی دارند، از جمله :
- درد یا سوزش هنگام ادرار کردن
- ترشحات غیر طبیعی از آلت تناسلی مردان، واژن یا مقعد
- ورم بیضه ها یا کیسه بیضه
- درد مقعدی
- خونریزی از راست روده
هر دو عفونت در صورت عدم درمان می توانند به بیماری های التهاب لگن و مشکلات باروری منتهی شوند.
سوزاک درمان نشده ممکن است با خارش، درد و سوزش در راست روده همراه باشد و زنان مبتلا به این عارضه در صورت عدم درمان احتمالا دوره های طولانی و سنگین قاعدگی و درد در طول نزدیکی خواهند داشت.
هر دو عارضه قابل درمان هستند و به خوبی با آنتی بیوتیک ها بهبود پیدا می کنند. درمان به هنگام از بروز مشکلات احتمالی در طولانی مدت جلوگیری می کند.
پیشگیری از کلامیدیا
مطمئن ترین راه برای پیشگیری از کلامیدیا در افرادی که با چندین نفر رابطه جنسی دارند استفاده از کاندوم می باشد.
توصیه می شود قبل از رابطه جنسی از عدم ابتلای شریک جنسی خود به بیماری های رابطه جنسی اطمینان حاصل کرده، در صورت ابتلا به این بیماری تا زمانی که پزشک اجازه دهد با همسرتان رابطه جنسی نداشته باشید و حین رابطه جنسی دهانی از محافظ استفاده کنید.
منبع: healthline
