زگیل تناسلی (به انگلیسی: Genital warts) نوعی عارضه عفونی است که توسط ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) ایجاد و جزو بیماری های مقاربتی (STD) محسوب می شود.
این عارضه هم در زنان و هم در مردان رخ می دهد اما زنان در برابر عوارض آن آسیب پذیرتر هستند و با این که اغلب به صورت خود به خود درمان می شود، تا زمانی که ویروس از بین نرفته و در بدن حضور دارد ممکن است دوباره عود کند.
در ادامه قصد داریم درباره زگیل تناسلی و علل، علائم و روش های درمان آن صحبت کنیم. با سومیتا همراه باشید؛
زگیل تناسلی چیست؟
زگیل تناسلی نوعی ضایعه نرم است که در اندام تناسلی ایجاد شده و معمولا با درد، ناراحتی و خارش همراه می باشد.
این عارضه جزو عفونت های منتقله از طریق روابط جنسی محسوب می شود و توسط برخی سویه های کم خطر ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) رخ می دهد. این سویه با سویه های پر خطر این ویروس که می توانند به دیسپلازی دهانه رحم و سرطان منجر شوند تفاوت دارد.
HPV شایع ترین ویروس عامل بیماری های مقاربتی است و زنان و مردانی که روابط جنسی متعدد دارند بیشتر در معرض عوارض آن از جمله زگیل تناسلی قرار دارند. عفونت ناشی از این ویروس به خصوص برای خانم ها خطرناک است زیرا برخی انواع آن می توانند به سرطان دهانه رحم و مهبل منجر شوند.
علائم زگیل تناسلی
زگیل تناسلی از طریق رابطه جنسی دهانی، واژینال و مقعدی منتقل شده و ممکن است علائم آن تا چندین هفته یا چند ماه بعد از انتقال عفونت ظاهر نشود.
زگیل تناسلی همیشه با چشم قابل مشاهده نیست و ممکن است بسیار کوچک و کم رنگ یا کمی تیره باشد. قسمت بالای زگیل معمولا شبیه گلم کلم است و هنگام لمس، هموار یا کمی ناهموار به نظر می رسد. ضایعات به صورت خوشه ای از زگیل ها یا تنها یک زگیل ظاهر می شوند.
زگیل تناسلی مردان معمولا در نواحی زیر دیده می شود :
- آلت تناسلی
- کیسه بیضه
- کشاله ران
- ران
- داخل یا اطراف مقعد
زگیل تناسلی زنان معمولا در نواحی زیر دیده می شود :
- داخل واژن یا مقعد
- خارج واژن یا مقعد
- روی دهانه رحم
زگیل تناسلی ممکن است به دلیل رابطه جنسی دهانی با فرد آلوده به ویروس روی لب، داخل دهان، زبان یا گلو ایجاد شود.
ناگفته نماند حتی در مواردی که زگیل با چشم قابل تشخیص نیست علائم آن ممکن است ظاهر شود که شامل موارد زیر می باشد :
- ترشحات واژن
- خارش
- خونریزی
- سوزش
در صورت گسترش یا بزرگ شدن زگیل، علائم می تواند ناخوشایند و یا حتی دردناک باشد.
علت زگیل تناسلی
اکثر زگیل های تناسلی توسط ویروس HPV رخ می دهند. به طور کلی 30 تا 40 سویه HPV وجود دارد که به طور خاص دستگاه تناسلی را تحت تاثیر قرار می دهند اما تنها تعداد کمی از آن ها باعث ایجاد زگیل های تناسلی می شوند.
ویروس HPV از طریق تماس پوست به پوست به شدت قابل انتقال است، به همین دلیل عفونت ناشی از آن جزو بیماری های مقاربتی در نظر گرفته می شود. این عفونت به قدری رایج است که طبق گفته مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری ها اکثر افرادی که روابط جنسی متعدد و کنترل نشده دارند در مرحله ای از زندگی خود به آن دچار می شوند.
لازم به ذکر است ویروس HPV همیشه به عوارضی همچون زگیل تناسلی منجر نمی شود بلکه در بیشتر موارد خود به خود از بین می رود بدون آن که مشکلی در سلامتی ایجاد کند.
توجه داشته باشید که سویه های ایجاد کننده زگیل تناسلی با سویه های عامل زگیل روی دست یا سایر قسمت های بدن تفاوت دارند، زگیل های معمولی نمی توانند از دست کسی به دستگاه تناسلی منتقل شوند و بالعکس.
عوامل خطر زای زگیل تناسلی
همه افرادی که روابط جنسی متعدد و کنترل نشده دارند در معرض ابتلا به HPV قرار دارند، با این حال زگیل تناسلی بیشتر در افرادی دیده می شوند که :
- کمتر از 30 سال سن دارند
- سیگاری هستند
- سیستم ایمنی ضعیف دارند
- سابقه کودک آزاری داشته اند
- مادر آن ها هنگام زایمان ناقل ویروس بوده است
عوارض زگیل تناسلی
عفونت HPV دلیل اصلی ابتلا به سرطان دهانه رحم است، همچنین می تواند باعث بروز تغییرات پیش سرطانی در سلول های دهانه رحم شود که به آن دیسپلازی گفته می شود.
سایر انواع HPV نیز ممکن است باعث بروز سرطان مهبل (از اندام های خارجی در دستگاه تناسلی زنان)، سرطان آلت تناسلی مردان و سرطان مقعد شوند.
تشخیص زگیل تناسلی
پزشک در مورد سلامتی و سابقه جنسی فرد سوالاتی می پرسد که شامل علائم، روابط جنسی دهانی و استفاده یا عدم استفاده از کاندوم در روابط جنسی می باشد. همچنین ممکن است در نواحی که به زگیل تناسلی مشکوک است معاینه فیزیکی انجام دهد.
تشخیص زگیل تناسلی در زنان
از آن جا که زگیل تناسلی می تواند در قسمت های بسیار داخلی بدن زنان ایجاد شود ممکن است نیاز به معاینه لگنی باشد. پزشک از یک محلول اسیدی ملایم استفاده می کند که به مشاهده بهتر زگیل کمک می کند.
همچنین ممکن است از آزمایش پاپ اسمیر برای تشخیص دقیق استفاده شود. طی این آزمایش نمونه ای از سلول های دهانه رحم جدا و به آزمایشگاه ارسال می شود.
برخی انواع HPV ممکن است باعث نتایج غیر طبیعی در آزمایش پاپ اسمیر شوند که گاهی نشانه تغییرات پیش سرطانی می باشد. اگر پزشک این ناهنجاری ها را تشخیص دهد برای بررسی بیشتر از کولپوسکوپی یا غربال گری منظم استفاده خواهد کرد.
در مواردی که خانم ها نگران آلوده شدن به نوع HPV عامل سرطان دهانه رحم هستند پزشک می تواند آزمایش دی ان ای انجام دهد که مشخص می کند چه سویه ای از این ویروس در بدن وجود دارد. این آزمایش هنوز برای مردان در دسترس نیست.
درمان زگیل تناسلی
زگیل تناسلی که با چشم قابل تشخیص است معمولا به مرور زمان خود به خود برطرف می شود اما ویروس HPV در سلول های پوست باقی می ماند، به همین دلیل ممکن است در طول زندگی فرد چندین بار عود کرده و علائم آن ظاهر شوند.
کنترل علائم بسیار مهم است تا از انتقال ویروس به دیگران جلوگیری شود. گفته شده زگیل های تناسلی حتی اگر علائم ظاهری نداشته باشند می توانند به دیگران منتقل شوند.
گاهی به دلیل علائم دردناک یا از بین بردن ضایعه ممکن است نیاز به درمان زگیل تناسلی باشد اما برای این منظور نمی توان از روش های درمان زگیل بدون نسخه استفاده کرد. پزشک ممکن است درمان موضعی تجویز کند که احتمالا شامل موارد زیر می باشد :
- ایمی‌کیمود (آلدرا)
- پودوفیلین و پودوفیلوکس
- تری کلرواستیک اسید
اگر زگیل تناسلی به مرور زمان برطرف نشود ممکن است برای برداشتن آن نیاز به جراحی جزئی باشد. پزشک معمولا از روش های زیر برای برداشتن زگیل تناسلی استفاده کند :
- الکتروکوتر یا سوزاندن زگیل با جریان الکتریکی
- انجماد زگیل
- درمان لیزری
- برداشتن زگیل
- تزریق داروی اینترفرون
درمان خانگی
برای درمان زگیل تناسلی نباید از درمان های بدون نسخه مخصوص زگیل های دست استفاده کرد زیرا این دو عارضه توسط سویه های مختلف HPV ایجاد می شوند و درمان هایی که برای دست یا نقاط دیگر بدن استفاده می شود اغلب بسیار قوی تر از آن هستند که بتوان برای اندام های تناسلی مصرف کرد.
توجه داشته باشید استفاده از روش های درمانی اشتباه بیش از آن که سود داشته باشد ممکن است خطرناک باشد.
برخی داروهای خانگی در درمان زگیل تناسلی موثر بوده اند اما لازم است قبل از هر گونه اقدام با پزشک مشورت شود.
پیشگیری از زگیل تناسلی
تزریق واکسن های HPV با نام های گارداسیل و گارداسیل 9 می توانند از زنان و مردان در برابر شایع ترین سویه های HPV عامل بروز زگیل تناسلی و همچنین سویه های عامل سرطان دهانه رحم محافظت کنند.
واکسنی به نام سرواریکس نیز موجود است که از افراد در برابر سویه سرطان دهانه رحم محافظت می کند اما در برابر سویه های زگیل تناسلی اثری ندارد.
افراد حداقل 9 ساله و حداکثر 45 ساله می توانند واکسن HPV دریافت کنند. این واکسن بسته به سن طی دو یا سه مرحله تزریق می شود. هر دو نوع واکسن باید قبل از قرار گرفتن فرد در معرض ویروس HPV تزریق شوند تا اثر بیشتری داشته باشند.
استفاده از کاندوم در روابط جنسی نیز می تواند خطر ابتلا به زگیل تناسلی را کاهش دهد.
منبع: healthline
